Morgunblaðið - 03.01.1995, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1995 41
AÐSENDAR GREINAR
„Sannleiksvitni“
g-eg-n Greenpeace
Krossför Magnúsar Guömundssonar á hendur
umhverfisverndarsinnum
HINN 11. desember sl. var sýnd
í Ríkissjónvarpinu myndin í skjóli
regnbogans, sem er nýjasta afurð
Magnúsar Guðmundssonar, kvik-
myndagerðarmanns. Undanfarin
ár hefur hann einkum haft lífs-
viðurværi sitt af því að rægja og
rakka umhverfisverndarsinna. Sér
í lagi Greenpeace-samtökin. Niður-
stöður þessarar nýju myndar þurfa
því ekki að koma á óvart.
Christoph Lútgert, sem vinnur
hjá þýsku sjónvarpsstöðinni NDR
og rannsakaði þessa nýju mynd
Magnúsar á hennar vegum, sagði *
í viðtali við Súddeutsche Zeitung
19 júlí sl. sumar að myndin „lýsi
viðhorfum samtaka yst á hægri
væng bandarískra stjórnmála".
Það kom því ekki á óvart að banda-
ríska hægri-öfgamanninum, Ron
Arnold, er teflt fram sem einu
helsta „sannleiksvitni" Magnúsar
gegn Greenpeace í myndinni því á
krossför sinni gegn Greenpeace
hefur hann einkum notið stuðnings
og samúðar bandarískra hægri-
öfgasamtaka.
Meiri furðu gegnir þó að í þess-
ari mynd hleypur Paul Watson,
forsprakki Sea Shepherd, undir
bagga með kvikmyndagerðar-
manninum í viðleitni hans að
sverta Greenpeace. Ekki er getið
um tengsl Watsons við Sea Shep-
herd né fortíð hans. Hann er ein-
ungis kynntur sem fyrrum starfs-
maður Greenpeace. Einnig er látið
ósagt að Watson var rekin úr Gre-
enpeace fyrir þær sakir að hann
vildi beita ofbeldisaðgerðum. En
allt er hey í harðindum og því ekki
að furða að Magnús gangi í búðir
Watsons til að safna liði gegn Gre-
enpeace.
Þau vitni Magnúsar sem ekki
styðja þráhyggju hans hafa orðið
fyrir þeirri óþægilegu reynslu að
jákvæð svör þeirra hafa verið spyrt
saman við spurningar sem þau
hafa í raun svarað neitandi. Dæmi
um þetta eru ásakanir um að
Greenpeace hafi mútað ríkjum í
Karíbahafi til að styðja bann við
hvalveiðum með atkvæði sínu.
Þessu til sönnunar er sýnt viðtal
við Francisco nokkurn Palacio.
Palacio þessi hefur hins vegar í
bréfi til samstarfsaðila Magnúsar,
dönsku sjónvarpsstöðvarinnar TV
2, bent á að hann hafi tekið skýrt
fram við Magnús Guðmundsson
að ásakanir um mútur séu gjör-
samlega tilhæfulausar. Francisco
Palacio segir Magnús Guðmunds-
son hafa rangfært svör og snúið
út úr svörum sínum með herfileg-
um hætti.
I þessu sambandi er vert að
minnast þess að í fyrstu mynd
Magnúsar, Lífsbjörg í norðurhöf-
um, var viðtal við Arne Schiotz,
sem þá var formaður Alþjóðanátt-
úruverndarsjóðsins (WWF) í Dan-
mörku. Það var klippt sundur til
að passa tilgangi Magnúsar. Nið-
urstaða Arne Shiotz um starfsað-
ferðir Magnúsar var: „óheiðarleg
btaðamennska“. Enn er hann við
sama heygarðshornið.
Fyrr á þessu á þessu ári greindu
brasilísk dagblöð frá því að samtök
í kjarnorkuiðnaði hafi skipulagt og
stutt heimsókn kvik-
myndagerðarmanns-
ins þar í landi. Áður
hefur Magnús veitt
kjarnorkuiðnaðinum í
Kanada, Japan og
Suður-Kóreu þjónustu
sína. Svo virðist sem
þessir framleiðendur
geislavirks úrgangs
séu nú svo rökþrota
að þau leiti ásjár
Magnúsar Guðmunds-
sonar og styrki kross-
för hans gegn um-
hverfisverndarsinn-
um.
í maí 1992 var
kveðinn upp dómur yfir Magnúsi
í Borgardómi Óslóar vegna meið-
yrða í garð Greenpeace er fram
komu í mynd hans Lífsbjörg í norð-
urhöfum. Helstu niðurstöður
dómsins voru að ásakanir Magnús-
ar um að Greenpeace hafi staðið
að hryðjuverkum, að Greenpeace
hafi falsað myndefni og að samtök-
Árni Finnsson
in hafi stundað syik
og pretti í starfi sínu
voru dæmdar dauðar
og ómerkar. Ennfrem-
ur var Magnúsi gert
að greiða 30 þúsund
norskar krónur í
skaðabætur til Green-
peace í Noregi. Hann
áfrýjaði dómnum, en
því var hafnað.
í aðfaraorðum
dómsins segir meðal
annars: „Um þessar
mundir verða Gre-
enpeace að teljast hafa
mikil áhrif í umhverf-
ismálum og því verða
samtökin að sætta sig við að þau
séu litin gagnrýnisaugum. Þó svo
að það gefi tilefni til að fallast á
að ræða megi allfijálslega um sam-
tökin ganga ummælin í mynd
Magnúsar, sem falla undir 247.
grein hegningarlaganna, svo langt
að við því verður að bregðast. Með
ummælunum er vegið að Green-
Kominn er tími til að
ræða mengun sjávar af
meiri alvöru en áður, að
*
mati Arna Finnssonar.
m.a. mengun af völdum
þrávirkra og geisla-
virkra efna.
peace með óréttmætum hætti. Að
áliti dómsins er engin nauðsyn fyr-
ir stefnda að taka svo sterkt til
orða til að láta í Ijósi álit sitt á
samtökunum. Ef slíkt orðbragð
væri heimilað hefði það í för með
sér að þjóðfélagsumræðan yrði lít-
ilsverðari og grófari og er það
engum í hag. Ekki er því unnt að
firra stefnda ábyrgð varðandi þær
ásakanir sem hann hefur borið
fram.“
Þetta er hinn siðferðilegi dómur
yfir þeirri rógtækni sem Magnús
Guðmundsson beitti í Lífsbjörg í
norðurhöfum. Málefnalegt framlag
hans til umhverfismála er ekkert
og til lítils fyrir Greenpeace að
svara því sem frá honum kemur í
smáatriðum. Nægir að benda á að
nýjasta mynd hans er í anda hinna
fyrri. „Sannleiksvitnin" gegn Gre-
enpeaee eru annaðhvort óáreiðan-
leg eða framburður þeirra rang-
færður.
Það samrýmist ekki hlutleysis-
skyldu sjónvarpsins að sýna mynd-
ir þar sem ráðist er á umhverfis-
verndarsamtök á fölskum forsend-
um án þess að eitthvað komi á
móti því til jafnvægis. Ekki svo
að skilja að ég telji að nú beri sjón-
varpinu að sýna nokkrar halelúja-
myndir um Greenpeace til að bæta
upp allt skítkastið í myndum
Magnúsar Guðmundssonar, sem
sjónvarpið hefur sýnt. Það hlýtur
hins vegar að vera skylda sjón-
varpsins að vera vettvangur um-
ræðu um verndun lífríkis sjávar á
breiðum gi'undvelli og ekki bara
þeirrar umræðu er lýtur að vernd-
un eða veiði á hvölum og byggist
á heift þeirra sem hatast við um-
h verfi s verndarsamtök.
Er ekki kominn tími til að ræða
af meiri þunga og alvöru mengun
sjávar af völdum þrávirkra og
geislavirkra efna? Ber ekki nauð-
syn til að ræða hvernig íslendingar
standa sig í eyðingu á og stöðvun
á notkun ósoneyðandi efna? Þarf
ekki umræða um stjórnun fiskveiða
einnig að byggjast á umhverfis-
verndarsjónarmiðum? Er ekki
kominn tími til að ræða með mál-
efnalegum hætti það sem sameinar
starf umhverfisverndarsamtaka og
hagsmuni íslendinga? Ljóst má
vera að takist okkur ekki að stöðva
hnignun lífríkisins af völdum
mengunar og annarra skaðlegra
áhrifa verða hvalir hvorki veiddir
né verndaðir þegar fram líða
stundir. í því ljósi eru deilur um
hvalveiðar smámunir.
Höfundur er starfsmaður
Greenpeace í Gautaborg.
ATAKI FITUBRENNSLU
7 vikna námskeið fyrir þær sem vilja losna við aukakíló.
Morgun-, dag- og kvöldtímar. Einfaldar og árangurs-
ríkar æfingar.
HRESS
Athugið!!! Námskeiðið hefst 9.janúar.
Skráning og nánari upplýsingar í síma 65 22 12
LIKAMSRÆKT OG LJÓS
BÆJARHRAUNI 4/VIÐ KEFLAVÍKURVEGINN /SÍMI 65 22 12