Morgunblaðið - 03.01.1995, Blaðsíða 44

HVÍTA HÚSIÐ / SÍA
MORGUNBLAÐIÐ
44 ÞRIÐJUDAGUR 3. JANÚAR 1995
MIIMIMIIMGAR
s/ V
'A £
FOSSVOGI
^ /
vgar anmcnx
^wr að 'könclum
Útfararstofa Kirhjugarðanna Fossvogi
Sími SSl 1266
EGLA bréfabihdi
KJÖLFESTA
ÍGÓÐU
SKIPULAGI
Við sendum þér bækling óskir þú þess
með myndum af fjölbreyttu úrvali okkar af
þessum vinsælu bréfabindum okkar. Síðan
getur þú pantað það sem hentar fyrirtæki þínu
og færð sendinguna.
Haíðu samband við sölumenn okkar
í síma 68 84 76 eða 68 84 59.
+ Björn Krist-
mundsson
fæddist á Kolbeinsá
í Bæjarhreppi 18.
september 1909.
Hann lést á Reykja-
lundi 25. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Sigríður Ólafsdótt-
ir og Kristmundur
Jónsson, bóndi á
Litlu-Hvalsá í
Bæjarhreppi í
Strandasýslu.
Björn átti sex systk-
ini. Fjögur þeirra
eru látin: Ólafur, f. 1912, d.
1968; Marta, f. 1917, d. 1983;
Skúli, f. 1926, d. 1976; Sigrún,
sem dó nokkurra mánaða göm-
ul 1920. Lifandi eru Stefán, f.
1920, og Þorvaldur, f. 1922.
Björn ólst upp á Kolbeinsá
og síðar Borðeyri og hóf eftir
KÆR vinur og náinn samstarfs-
maður okkar, Björn Kristmundsson,
lést hér á Reykjalundi að morgni
jóladags eftir stutta dvöl hjá okkur,
sem aðeins skyldi ná yfir hátíðarn-
ar. I upphafi nýs árs var hann reiðu-
búinn að halda heim á nýjan leik,
enda þótt heilsu hans hafi farið
hrakandi undanfarið, enda vildi
h^nn búa við sitt og var ekkert
fyrir það að vera upp á aðra kom-
inn, enda þótt hann vissi að á Rey-
kjalundi gæti hann ávallt átt skjól.
Björn, eða Bjössi gjald, eins og
hann var kallaður hér heima til
aðgreiningar frá undirrituðum,
hringdi í mig liðlega viku fyrir jól
og þáði boð um að dvelja á Reykja-
lundi í nokkra daga. Hann var lagð-
ur inn og kom síðan glaður og reif-
ur upp á skrifstofu rétt fyrir jólin
til að spjalla, fór um staðinn og
hitti sitt fólk. Hann náði að kveðja
fyrrum samstarfsmenn á skrifstof-
unni áður en þeir héldu heim í jóla-
leyfið, en þegar ég heimsótti hann
að loknum vinnudegi á Þorláks-
messu var hann lagstur fyrir með
hitavott en vel málhress. Hann
spurði hvort við myndum mæta til
vinnu milli jóla og nýárs og kvaðst
þá ætla að koma í heimsókn á skrif-
stofuna, því þetta væri aðeins smá
flensa og hann hefði séð hann svart-
ari.
Honum elnaði sóttin og undir
morgun á jóladag ákvað læknir að
kalla í sjúkrabíl ef stærri sjúkrahús
í Reykjavík gætu hjálpað honum.
Um það leyti sem sjúkrabíllinn
renndi í hlað á Reykjalundi andað-
ist Björn á þeim stað, sem ég veit
að hann hefði sjálfur helst kosið,
hjá sínu fólki. Þegar við kveðjum
85 ára gamlan vin og starfsmann,
sem skilaði dtjúgum hluta starfs-
ævinnar í þágu þessarar stofnunar,
eða 26 árum, hljótum við að gleðj-
ast í söknuði okkar yfír því að hann
skyldi fá að deyja „heima“.
Blómastofa
Friöfinns
Suöurlandsbraut 10
108 Reykjavík. Sími 31099
Opið öll kvöld
til kl. 22,- einnig um helgar.
Skreytingar við öll tílefni.
Gjafavörur.
m
það útgerð vörubif-
reiðar í Stranda-
sýslu, þeirrar
fyrstu þar um slóð-
ir, ST 1. Árin 1947
til 1961 starfaði
Björn í Prentsmiðju
Þjóðviljans. Eftir
það gerðist hann
gjaldkeri á
Reykjalundi og
gegndi því starfi til
ársins 1979, þegar
hann varð sjötugur.
Eftir það vann
hann önnur störf á
Reykjalundi í tíu ár
til viðbótar eða þar til hann
varð áttræður. Björn var í
framboði fyrir Kommúnista-
flokkinn til Alþingis 1934 og
fyrir Sameiningarflokk alþýðu
— Sósíalistaflokkinn árið 1942.
Utför Björns fer fram frá
Fossvogskirkju í dag.
Mín fyrstu kynni af Bjössa gjald
í desember 1973 voru dálítið stutt-
araleg, þegar ég snaraði mér fram
hjá honum inn fyrir gjaldkeraborðið
á gömlu skrifstofunni á Reykjalundi
og stefndi inn ganginn til að leita
eftir vinnuráðningu hjá Árna Ein-
arssyni forstjóra. „Heyrðu góði,“
kvað við og gjaldkerinn í stúkunni
kom á eftir mér og spurði erindis.
„Bíddu hérna framan við, góði.“
Og ég hlaut að hlýða svo vingjarn-
legum en einörðum tilmælum.
Viðtalið við Árna fékk ég og átti
að heita yfirmaður nafna míns upp
frá því. Það varð þó aldrei yfir-
mennska heldur einstakt samstarf
markað trúmennsku hans í 15 ár.
Björn kom til starfa sem gjald-
keri á Reykjalundi í janúar 1963.
Hann hafði dvalist á Vífilsstöðum
vegna berklaveiki um nokkurt skeið
og átti ekki afturkvæmt til fyrri
vinnu í prentsmiðju Þjóðviljans þar
sem hann hafði starfað frá 1947
til 1961. Upp úr áramótum 1963
hitti hann fyrrum forstjóra á
Reykjalundi, Árna Einarsson, á
götu, en þeir þekktust vel úr fyrra
starfi beggja á Þjóðviljanum.
Árna var kunnugt um hagi
Björns og vist á Vífílsstöðum og
bauð honum umsvifalaust starf
gjaldkera á Reykjalundi, enda for-
veri hans forfallaður vegna barn-
eignar.
Þetta var Áma líkt, enda sam-
heldni berklasjúklinga og stuðning-
ur til sjálfsbjargar rómaður. Bera
fyrirtæki SÍBS á Reykjalundi og
Múlalundi starfí þessara sjúklinga-
samtaka fagurt vitni.
Björn starfaði á Reykjalundi til
ágústloka 1989, hafði skömmu áður
komið inn á kontór til mín og sagt:
„Heyrðu góði, er ekki best að ég
fari að hætta?“ Hann varð 80 ára
18. september það ár og hélt þá
vinum og vandamönnum stórkost-
lega veislu.
Ekkert fyrirtæki getur hafa átt
slíkan starfsmann sem Bjössi gjald
var til að líta eftir stækkandi sjóðum
Erfidrykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, fallegir
salir og mjög
góð þjónusta.
Upplýsingar
í síma 22322
og vaxandi umsvifum. Þar var ekki
kastað til höndum og alltaf stemmdi
kassinn hjá mínum manni. Ég
minnist morgnanna þegar hann
kom með litla miða inn til mín með
einni tölu á, stöðu sjóðs og banka-
rejkninga þann dag. Þrátt fyrir að
sú staða væri ekki alltaf glæsileg
æðraðist nafni aldrei, heldur svar-
aði kröfuhöfum og öðrum sem til
gjaldkera í stóru fyrirtæki leita af
slíkri hógværð að allir hlutu að
hverfa sáttir frá gjaldkeralúgunni
hans Bjössa gjald.
Hafðu kærar þakkir fyrir vináttu
þína og einstaka trúmennsku.
Guð blessi þig.
Björn Ástmundsson,
Reykjalundl.
Það var að kvöldi jóladags að
síminn hringdi hjá okkur í Iowa
City í Bandaríkjunum og okkur
færðar þær fréttir að Björn móður-
bróðir minn hefði dáið á Reykja-
lundi þá um morguninn. Ekki grun-
aði mig er ég kvaddi hann vikunni
áður vegna vesturfarar minnar að
það yrðu okkar síðustu fundir. Þó
vissum við báðir að hveiju stefndi
hvað heilsu hans varðaði. Sagði
hann mér þá að sér hefði verið
boðið að eyða jólunum og áramót-
unum á Reykjalundi sem var hans
gamli vinnustaður og var Björn
glaður í sinni. Hann bað fyrir kveðju
til Döggu frænku sinnar og hennar
íjölskyldu en þar ætlaði ég að eyða
jólunum að þessu sinni.
Björn var Strandamaður að ætt
og uppruna og þar ól hann manninn
allt til þess tíma að fjölskyldan flutti
suður og settist að í Reykjavík.
Fljótlega eftir að suður kom var
ráðist í að byggja hús í Norðurmýr-
inni, nánar tiltekið á Bollagötu 10.
Bjuggum við, ég og foreldrar mín-
ir, í kjallaranum en móðurbræður
mínir og afi á efri hæðinni. Var því
eðlilega mikill samgangur okkar í
milli og ólst ég upp í faðmi stórfjöl-
skyldu eins og títt var í þá daga.
Að því uppeldi hef ég búið síðan.
Björn frændi var mjög framsýnn
og félagslega sinnaður og var hann
t.d. fyrsti maðurinn í Strandasýslu
til að taka bílpróf og átti fyrsta
bílinn er þangað kom. Þá var hann
einn af stofnendum verkalýðsfélags
Hrútfirðinga og talsmaður fyrir
bættum kjörum hins vinnandi
manns. Hann gekk ungur í Komm-
únistaflokkinn og síðar Sósíalista-
flokkinn, bauð sig fram til alþingis
í Strandasýslu og fékk mun fleiri
atkvæði en bjartsýnustu menn
þorðu að vona sem sýnir þær vin-
sældir sem Björn hafði alla tíð.
Sem ungur maður starfaði hann
við ýmiskonar verkamannavinnu og
bifreiðaakstur. Hann tók þátt í
byggingu síldarverksmiðja bæði á
Hjalteyri og Ingólfsfirði og sagði
með stolti að það væru byggingar
sem stæðu fyrir sínu enn þann dag
í dag og væru ekki að grotna niður
af alkalískemmdum og annarri óár-
an sem hrjáir byggingar í dag. „Þá
var steypa steypa," sagði Björn.
Bifreiðaakstur stundaði hann bæði
hjá Kaupfélagi Hrútfirðinga, en þar
var faðir hans og afí minn kaupfé-
lagsstjóri og síðar hjá Steindóri eft-
ir að flutt var suður. Gat hann sagt
margar skemmtilegar sögur frá
þeim árum. Þá starfaði Björn í
mörg ár sem gjaldkeri hjá Þjóðvilj-
anum og býður mér í grun að oft
hafi verið lítið um peninga í kassan-
um og hann sjálfur alltaf síðastur
í röðinni þegar borgað var út. En
það var kannski einmitt vegna
manna eins og Björns að vinstri
menn gátu haldið úti blaði í þá daga.
Ekki er' hægt að enda þessa sund-
urlausu upptalningu á störfum
Björns án þess að minnast á þann
vinnustað sem hann bar ákaflega
hlýjar tilfinningar til og hann starf-
aði á síðustu árin, en það er Vinnu-
heimilið á Reykjalundi. Það mun
hafa verið Árni vinur hans Einars-
ERFIDRYKKJUR
PERLAN sími 620200
BJÖRN
KRISTMUNDSSON