Morgunblaðið - 05.01.1995, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B/C/D
i
3. TBL. 83. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Gerviheili
á teikni-
borðinu
London. Reuter.
JAPANSKIR sérfræðingar
hafa lýst því yfir að þeir
hyggist setja saman gervi-
heila, sem búi yfir álíka
þróuðum hugsanagangi og
kettlingur. Heilafrumurn-
ar verða ekki raunveruleg-
ar, heldur tölvueftirlíking-
ar. Verða þær forritaðar
til að mynda taugakerfi
líkt og taugafrumur tengd-
ar með taugamótum.
Vísindamenn í Kyoto
áforma að þróa kerfi sem
getur stýrt vélmenni með
hegðunarmynstri sem er
álíka þróað og í kettlingi.
Það sem helst hefur vafist
fyrir vísindamönnunum, er
hvernig setja megi saman
kerfi sem stýri flóknu at-
ferli, á borð við að flýja
eða elta bráð. Enn sem
komið er eru viðbrögðin
hæg.
Til þess að takast á við
þetta vandamál munu vís-
indamennirnir nýta sér
tölvu sem getur matað um
200 milljón frumur á upp-
lýsingum á einni sekúndu.
Er vonast til að með aðstoð
þessarar tölvu muni takast
að setja saman þrívíðan
gerviheila með um einum
milljarði taugafruma fyrir
árið 2001.
Repúblikanar taka við völdum á Bandaríkjaþingi í fyrsta sinn í 40 ár
Gingrich boð-
ar miklar ann-
ir á þinginu
REPÚBLIKANAR tóku í gær formlega við völdum á Bandaríkjaþingi en
þetta er í fyrsta sinn í 40 ár sem þeir hafa meirihluta í báðum þingdeild-
um. Hinn nýi forseti fulltrúadeildarinnar, Newt Gingrieh, spáði annasömu
þingi en hann hafði boðað miklar umræður um hina nýju áætlun repúblik-
ana, „Samning við Bandaríkin“. Það er 100 daga áætlun í 10 liðum sem
repúblikanar lofuðu kjósendum, kæmust þeir til valda. „Þetta verður lengsti
þingfundur á opnunardegi í sögu þingsins," sagði Gingrich í sjónvarpsvið-
tali í gærmorgun. Sagði hann þingmenn ætla að fjalla um níu mál áður
en fundi lyki, en hann hófst skömmu eftir hádegi.
í upphafi þingfundar var Gingrich
kjörinn forseti fulltrúadeildarinnar
með 228 atkvæðum gegn 202. í
ræðu sinni sagði Gingrich að þingið
yrði hið annasamasta frá árinu
1933. Kvaðst hann ekki myndu láta
staðar numið við skattalækkanir,
aukin útgjöld til varnarmála og nið-
urskurð hjá hinu opinbera, heldur
yrði þingið að koma á „samfélagi
tækifæranna í stað núverandi vel-
ferðarkerfis".
Repúblikanar, sem unnu stórsig-
ur í þingkosningum í nóvember sl.,
hétu því að minnka umsvif ríkisins
og breyta starfsháttum þingsins.
Verður eitt af fyrstu verkunum að
fækka þingnefndum og starfsfólki
um þriðjung.
Þá á fulltrúadeildin að fjalla um
ijárlög, um tillögu þess efnis að
formenn þingnefnda sitji ekki lengur
en í sex ár, um bann við því að þing-
menn geti látið staðgengla greiða
atkvæði á nefndarfundum og tillögu
þess efnis að þingið verði að lúta
sömu lögum og aðrar stofnanir en
sú hefur ekki verið raunin svo ára-
tugum skiptir.
Kallaði Hillary „tæfu“
Staða forseta fulltrúadeildarinnar
er valdamikil. Hann gengur næst
varaforsetanum, falli forsetinn frá.
Fyrsti dagur Gingrich í embætti var
þó ekki áfallalaus, því mikil umræða
hefur verið um viðtal við móður
Gingrich, sem sjónvarpa á í dag.
Þar hvíslar móðir hans því að þáttar-
stjórnandanum að sonurinn telji
Hillary Rodham Clinton forsetafrú
vera „tæfu“. Sagði Gingrich fram-
komu þáttarstjórnandans „óhæfu“.
■ Bylting á 100 dögpim/25
■ Finnst Hillary vera „tæfa“/19
Reuter
NEWT Gingrich, forseti bandarísku fulltrúadeildarinnar, ásamt
eiginkonu sinni, Marianne, og móður, Kathleen, við messu fyrir
fyrsta þingfund nýkjörins þings.
Reuter
TSJETSJENAR lijóla ineð vopn sín inn í miðborg Grosní í gær
til að beijast við Rússa. Svartaþoka var í borginni og hafði
heldur dregið úr bardögum í gær.
Atvinnuleysið verst
Moskvu. Reuter.
Vestrænir ráða-
menn gagnrýna
stefnu Rússa
Moskvu, London, Bonn. Reuter.
BORÍS N. Jeltsín Rússlandsforseti gaf í gær skipun um að loftárásum á
Grosní, höfuðborg Tsjetsjníju, yrði hætt frá miðnætti að staðartíma til að
koma í veg fyrir frekara manntjón meðal almennings í borginni. Embættis-
menn í Moskvu segja að ekki komí til greina að ræða Tsjetsjeníu-átökin
við önnur ríki, deilan sé innanlandsmál. Á Vesturlöndum fer gagnrýni á
framferði Rússa í Tsjetsjníju hratt vaxandi, íranir og Tyrkir gagnrýna einn-
ig stefnu Jeltsíns harkalega.
Landstjórn Færeyja
Vill fram
seljanlega
kvóta burt
Þórshöfn. Morgunblaðið.
IVAN Johannesen, sjávarútvegs-
ráðherra Færeyja, vinnur að því
ásamt landstjórninni allri að af-
nema tiltölulega nýsett lög um
framseljanlega kvóta. Segir hann
þau erfið í framkvæmd og vill taka
upp sóknarmark í staðinn.
Kemur þetta fram í viðtali við
Johannesen í blaðinu Dimmalætt-
ing og hann nefnir líka, að sjó-
menn eigi erfitt með að framfylgja
nýju lögunum hvað varðar auka-
afla. Hann er hins vegar ekki sam-
mála þeim, sem vilja taka upp einn
heildarkvóta í stað kvóta á skip.
„Það er einmitt heildarkvótinn,
sem er vandamálið. Ég gæti hugs-
að mér, að skip fengju til dæmis
að veiða þorsk í ákveðinn daga-
fjölda,“ segir Johannesen og full-
yrðir, að landstjórnin öll stefni að
því að afnema lögin um framseljan-
lega kvóta áður en nýtt fiskveiðiár
hefst 1. september nk.
Það var danska stjórnin, sem
krafðist framseljanlegra kvóta í
Færeyjum, og setti þá sem skilyrði
fyrir aðstoð vegna gífurlegra, er-
lendra skulda landsjóðsins.
ATVINNULEYSI í Rússlandi er
gott betur en þrisvar sinnum meira
en opinberlega er uppgefið og mun
brátt verða alvarlegasta vandamál-
ið í landinu. Kom þetta fram í við-
tali fréttastofunnar Ítar-Tass við
Gennadí Melíkjan atvinnumálaráð-
herra.
Um 1,5 milljónir manna eru
skráðar atvinnulausar í Rússlandi
en Melíkjan sagði, að rétt tala væri
um 5,1 milljón. Ef taldar væru með
4,8 milljónir manna, sem væru í
ólaunuðu leyfi eða í hlutastarfi,
væri talan næstum komin í 10 millj-
ónir eða 13% vinnuaflsins. Sagði
Melíkjan, að það gæfi til kynna
það, sem í vændum væri.
Ureltum og óarðbærum verk-
smiðjum hefur víða verið lokað en
búist er við, að ástandið eigi eftir
að versna enn þegar lög um gjald-
þrot, sem eru nýjung í Rússlandi,
fara að hafa meiri áhrif.
Akbar Hashemi Rafsanjani írans-
forseti varaði Rússa við því í gær
að stríð þeirra gegn Tsjetsjenum
myndi skaða samskiptin við
múslimalönd og „sá fræjum haturs
og hefndarþorsta í hjörtu fólks“.
Einn helsti leiðtogi umbótasinna
í Moskvu, Grígoríj Javlínskij, krafð-
ist þess að í gær að Jeltsín segði
af sér vegna stefnunnar í málum
Tsjetsjena. Fundur verður í fasta-
nefnd Oryggis- og samvinnustofnun-
ar Evrópu, ÓSE, 12. janúar og verð-
ur Tsjetsjníju-málið tekið þar upp.
Hvetja Frakkar til þess að Jeltsín
verði krafinn skýringa á mannrétt-
indabrotum gegn Tsjetsjenum.
Talsmaður Helmuts Kohls Þýska-
landskanslara sagði að Kohl teldi
ekki ástæðu til að hringja í Jeltsín
vegna málsins en sagði kanslarann
telja að mannréttindi hefðu verið
brotin og Rússar hefðu beitt of mik-
illi hörku. Talsmaður flokks Kristi-
legra demókrata í utanríkismálum,
Karl Lamers, sagði að átökin í hérað-
inu gætu breiðst út og og svo gæti
farið að samskipti Rússa við Vestur-
veldin tækju stakkaskiptum.
Bretar gegn sjálfstæði
Douglas Hurd, utanríkisráðherra
Breta, hvatti í gær menn til að slíðra
sverðin en sagði Tsjetsjena engan rétt
hafa til að segja skilið við Rússland.
Rússar fluttu í gær liðsauka flug-
leiðis til nágrannahéraðsins Ingúset-
íu og sögðu talsmenn hersins að
Grosní, þar sem Tsjetsjenar virtust
enn ráða miðborginni, yrði tekin í
dag. Fyrri yfirlýsingar af svipuðum
toga hafa þó reynst haldlausar.
■ Verður í Grosní/18