Morgunblaðið - 05.01.1995, Blaðsíða 48

AMERICAN POWER CONVERSION
MEST SELOU VARAAFLGJAFARNIR
CQ> NÝHERJI
HPA ÍSLANOI H F
Höfdabakka 9, fíeykjavík, sími (91)671000
Frú möguleika til veruleika
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGIAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMl 691100, SÍMBRÉF 691181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.1S / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
FIMMTUDAGUR 5. JANÚAR 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Ávöxtunarkrafa ríkisvíxla
hækkar uni 0,8 prósentustig
.mörkuðum og fjárþarfar ríkissjóðs
vegna innlausnar á næstunni. Hins
vegar kalli opnun fjármagnsmark-
aðarins á það að kjarasamningar
séu ekki lengi lausir og auki þrýst-
inginn á að það verði samið.
Tilboð í þriggja mánaða ríkis-
víxla voru alls 41 að upphæð 2.736
milljónir króna. Tekið var 35 tilboð-
um að upphæð 2.640 milljónir og
var hæsta ávöxtunarkrafan 6,40%
og _sú lægsta 5,97%.
Ávöxtunarkrafan hefur ekki ver-
ið þetta há frá því 22. nóvember
1993 en þá var hún 6,26% og hafði
þá lækkað um tæplega tvö pró-
sentustig á einum mánuði í kjölfar
þess að stjórnvöld rnörkuðu þá
stefnu í lok októbermánaðar að taka
ekki tilboðum í langtímaverðbréf
með hærri ávöxtunarkröfu en 5%.
Ávöxtunarkrafan fór síðan jafnt og
þétt lækkandi þar til í aprflmánuði
að meðalávöxtunin í útboði var
4,41%. Ávöxtunarkrafan síðan þá
hefur síðan sigið upp á við hægt
og bítandi lengst af en hefur í
tveimur síðustu útboðum frá því
um mánaðamótin nóvember/des-
ember hækkað um eitt prósentu-
stig.
Dag tekið
að lengja
SVARTASTA skammdegið er
nú að baki og dag tekið að
lengja. Þótt enn sé dimmt, eink-
um í hryðjunum, reynir sólin
að glenna sig í gegnum snjó-
komuna. Meðan sól er lágt á
lofti er vissara að gæta sín svo
hún blindi ekki og ekki má
gleyma hálkunni í umhleyping-
unum.
Aldurs-
forsetinn
marka-
kóngur
Ávöxtunarkrafan 6,27% og hefur ekki
veriö hærri frá í nóvember 1993
ÁVÖXTUNARKRAFA á þriggja
mánaða ríkisvíxlum hækkaði um
0,80 prósentustig í útboði í gær.
Meðalávöxtunin hækkaði úr 5,47%
í 6,27% og hefur ávöxtunarkrafan
ekki verið jafnhá síðan síðla árs
1993. Engin tilboð bárust hins veg-
ar í ríkisvíxla til 6 og 12 mánaða
í útboðinu í gær.
Eiríkur Guðnason, seðlabanka-
stjóri, sagði að þessi hækkun væri
mjög eðlileg, en með henni væri
markaðurinn að bregðast við þeim
kjörum sem væru í boði á skamm-
tímamarkaði erlendis. Frá síðasta
útboði ríkisvíxla um miðjan desem-
ber hefðu vextir erlendis haldið
áfram að þokast upp og á eftir-
markaði hér einnig. Með 6,27%
ávöxtunarkröfu væru vextir hér
komnir upp fyrir flest viðmiðunar-
löndin, þó ekki Bretland né heldur
Svíþjóð þar sem vextimir væru til-
tölulega háir. Hér eftir gætum við
reiknað með, vegna greiðs aðgangs
að erlendum fjármagnsmörkuðum,
að vextir á innlendum markaði yrðu
miklu næmari fyrir vaxtabreyting-
um erlendis en verið hefði hingað til.
Friðrik Sophusson, íjármálaráð-
herra, sagði að þessi vaxtahækkun
ætti rót að rekja til þeirrar þróunar
sem hefði átt sér stað á eftirmark-
aði á undanfömum vikum og mán-
uðum og þeirrar opnunar sem hefði.
orðið milli íslenska fjármagnsmark-
aðarins og þess alþjóðlega. Það
kæmi eðlilega í ljós að það væri
ekki hægt að halda skammtíma-
vöxtum hér á landi undir því sem
gérðist annars staðar. Því hefði
mátt búast við þessari breytingu,
en það ylli vonbrigðum að ekki
skyldu koma fram tilboð í 6 og 12
mánaða ríkisvíxla. „Það er engum
vafa undirorpið að eftir að fjár-
magnsmarkaðurinn opnast verða
vextir miklu næmari fyrir allri
óvissu í efnahagsmálum ekki síst
vegna lausra kjarasamninga og það
má búast við að það færist ekki
kyrrð yfir markaðinn fyrr en eftir
að kjarasamningalotunni lýkur,“
sagði Friðrik ennfremur.
Meðalávöxtun 3ja mán.
ríkisvíxla í útboðum, frá
júlí 1993 til jan. 1994
%
10
Vaxtaákvörðun ríkis-
stjórnar í nóv. 1993:
Úr 8,11% 16,92%

6,27%

Lægst4,41%,
8. apríl 1994
1993 1994 95
I I J 0 J ^ 1 1 A J 0 J
Ahyggjuefni
Benedikt Davíðsson, forseti Al-
þýðusambands íslands, sagði að
þessi vaxtahækkun væri áhyggju-
efni, en hún væri ekki aðeins til
komin vegna þeirrar óvissu sem
væri á vinnumarkaði heldur ekki
síður vegna óvissu á fjármagns-
*
Islenskt-franskt
eldhús hf.
Sala sex-
faldast á
milli ára
ÚTFLUTNINGUR á matvörum frá
fyrirtækinu Islensku-frönsku eldhúsi
hf. nam átta milljónum króna árið
1993, en í fyrra, árið 1994, seldi
fyrirtækið matvörur til útlanda fyrir
um 50 milljónir króna.
Þegar íslenskt-franskt eldhús hf.
var stofnað fyrir um ellefu árum
fólst framleiðslan í fjórum patéteg-
undum. Nú skipta tegundirnar tug-
um auk þess sem fyrirtækið hefur
ýmsar nýjungar á ptjónunum, en
ekki hefur verið unnt að sinna inn-
anlandsmarkaði sem skyldi vegna
mikillar eftirspurnar erlendis.
Eigendur fyrirtækisins segja
ástæður söluaukningarinnar margar,
ekki síst afrakstur kynningarátaks
erlendis, en fyrirtækið flytur aðaliega
út unnar matvörur til Bretlands,
Belgíu, Hollands og Lúxemborgar.
Forsvarsmenn fyrirtækisins bíða nú
spenntir eftir því að sjá hvað GATT-
samkomulagið hefur í för með sér.
Þar kunni að vera að opnast miklir
möguleikar.
Fram til þessa hefur fyrirtækið nær
eingöngu selt fiskrétti til útlanda og
sömuleiðis hefur það framleitt tilbúinn
mat í flugvélar flugfélaga.
■ íslenskur matur/15
Selja gjald-
eyri utan
banka
NOKKRIR útflytjendur hafa notfært
sér aukið fijálsræði í gjaldeyrismál-
um og selt erlendan gjaldeyri beint
til innflytjenda án miliigöngu banka.
Þessi viðskipti eru lögleg að mati
fyrirtækjanna og viðskiptaráðuneyt-
isins, en eru á „gráu svæði“ í gjald-
eyrislögum, að sögn Barða Árnason-
ar, aðstoðarbankastjóra Landsbank-
ans.
Talsmaður fyrirtækis sem hefur
selt gjaldeyri beint til innflytjenda
sagði að með því sparaðist munur á
kaup- og sölugengi, sem er um 0,3%,
og svokölluð yfirfærsluþóknun, sem
er 0,5%.
■ Selja gjaldeyri/Bl
SIGURÐUR Sveinsson, ald-
ursforsetinn á norræna hand-
knattleiksmótinu í Svíþjóð, en
hann verður 36 ára í mars,
varð markakóngur mótsins
með 26 mörk.
Þetta er annað alþjóðamót-
ið í röð sem Sigurður er
markakóngur, en hann skor-
aði flest mörk, 28, á Reykja-
víkurmótinu á dögunum.
Bengt Johansson, landsliðs-
þjálfari Svía, sagði í viðtali
við Morgunblaðið í gærkvöldi
að Sigurður væri ótrúlega
góður leikmaður.
„Það eru fáar betri skyttur
enn hann. Ég hefði gjaman
viijað hafa hann í mínu liði.
Það er ótrúlegt að hann skuli
vera 36 ára gamall,“ sagði
Johansson.
■ Vildi hafa/Dl
ESA gerir athugasemdir við 35% aukagjald á erlendan bjór
Átti að afnemast með EES
EFTIRLITSSTOFNUN EFTA (ESA) hefur sent
fjármálaráðuneytinu formlegt bréf, þar sem gerð-
ar eru athugasemdir við þá mismunun, sem erlend-
ir bjórframleiðendur sæta við verðlagningu hjá
Áfengis- og tóbaksverzlun ríkisins. Ofan á cif-
verð innflutts bjórs er lagt 35% aukagjald, áður
en önnur álagning kemur til. Innlend bjórfram-
leiðsla nýtur því verndar. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins segir ESA þetta bijóta í bága við
samninginn um Evrópskt efnahagssvæði.
Leggst af við afnám einkaréttar
Gjaldið á innfluttan bjór var upphaflega 72%
en hefur verið lækkað í áföngum. Ætluriin er að
það verði lækkað áfram og leggist endanlega af
í árslok 1996. ESA sættir sig hins vegar ekki við
þá áætlun, samkvæmt heimildum Morgunblaðsins.
Stofnunin bendir á að afnámi gjaldsins hefði átt
að vera að fullu lokið 1. janúar 1994, við gildis-
töku EES-samningsins.
Höskuldur Jónsson, forstjóri ÁTVR, segir að
aukagjaldið á innfluttan bjór hljóti að leggjast af,
verði frumvarp ijármálaráðherra um afnám einka-
réttar ríkisins á áfengisinnflutningi að lögum. „í
frumvarpinu er gert ráð fyrir að allir megi flytja
inn áfengi til landsins, þótt smásöludreifingin sé
áfram í okkar höndurn," segir Höskuldur. „Þessir
aðilar ljúka sínum skilum til ríkissjóðs við innflutn-
inginn, eins og þeir væru að borga toll. Það eru
engin bein lagaákvæði til stuðnings þessari gjald-
töku okkar, hún er hluti af álagningu okkar. Við
getum ekki haft 35% aukaálagningu á erlendan
bjór, ef allir aðrir, sem flytja bjór inn, eru ekki
háðir slíkri gjaldtöku."
Frumvarp fjármálaráðherra er lagt fram vegna
athugasemda ESA við fyrirkomulag áfengisinn-
flutnings hér á landi. Fyrir stuttu gaf EFTA-dóm-
stóllinn það álit vegna finnsks dómsmáls, að einka-
réttur ríkisins á áfengisinnflutningi bryti í bága
við EES-samninginn. í gær úrskurðaði ESA að
núverandi fyrirkomulag áfengiseinkasölu í Noregi
væri ólöglegt, samkvæmt EES-samningnum, en
Norðmenn hafa enn ekki brugðizt við athugasemd-
um stofnunarinnar. Stjórnvöld fá sex vikna frest
til að kippa málum sínum í lag eða áfrýja til
EFTA-dómstólsins.
■ Norska áfengiseinkasalan/16