Morgunblaðið - 07.01.1995, Blaðsíða 1

64 SIÐUR LESBOK/C/D
5. TBL. 83. ÁRG.
LAUGARDAGUR 7. JANÚAR 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Atvinnu-
lausum
fækkar
Washington. Reuter.
ÓVÆNT dró úr atvinnuleysi í
Bandaríkjunum í desember. Þá
reyndust 5,4% atvinnubærra vera
án vinnu og hefur atvinnuleysi ekki
mælst minna þar í landi í hálft
fimmta ár.
Atvinnuleysið minnkaði úr 5,6%
í nóvember og þykir lækkunin
umtalsverð. Atvinnuleysið var 6,7%
í ársbyrjun og hefur því fallið um
1,3% prósentustig.
Þá urðu til 488.000 ný störf í
öðrum greinum en landbúnaði í
nóvember. Hafa ekki verið sköpuð
fleiri ný störf á einum mánuði frá
í október 1987.
Alls fjölgaði launafólki utan land-
búnaðargeirans um 3,5 milljónir allt
árið í fyrra. Er aukningin meiri en
á nokkru öðru ári frá 1984 en það
ár nam hún 3,9 milljónum.
Bati í Kanada
Þá voru birtar tölur í Kanada í
gær sem sýndu að 362.000 ný störf
voru sköpuð þar í landi í fyrra eða
fleiri á einu ári en næstu sjö ár á
undan.
Það stuðlaði að því að atvinnu-
leysi í Kanada mældist að meðal-
tali 10,3% allt árið 1994, en það
var 9,6% í desember.
-_______________
Minnast
Presleys
Memphis. Reuter.
ÞÚSUNDIR aðdáenda Elvis
Presleys, konungs rokksins,
komu til heimabæjar hans,
Memphis í Tennessee, til þess
að minnast þess að á morgun,
sunnudag, hefði goðið orðið
sextugt, væri það í tölu lifenda.
Presley lést í ágústmánuði
árið 1977 og er andlátsins
minnst með mikilli tónleikahá-
tíð ár hvert. Að þessu sinni
verður mikið um dýrðir í
Memphis en hátíðahöldin ná
hámarki við Graceland, stórhýsi
Presleys.
Hvorki Lisa Marie Presley-
Jackson, dóttir rokk-konungs-
ins, né ekkja hans Priscilla verð-
ur viðstödd minningarhátíðina.
Reuter
Jeltsín vill að töku Grosní verði hraðað
Clinton vill
málamiðlun
Washington. Moskvu. Reuter
BILL Clinton Bandaríkjaforseti sendi Borís Jeltsín Rússlandsforseta
bréf í gær þar sem hann lét í ljós þungar áhyggjur af mannfalli í
röðum óbreyttra borgara í Grosní, höfuðstað Tsjetsjníju. Hvatti hann
Jeltsín til að leysa deiluna við Tsjetsjena með samningum og lagði til
að Öryggis- og samvinnustofnun Evrópu (ÖSE) miðlaði málum.
Rússneski herinn herti stórskota-
liðsárásir á Grosní í gær en tókst
ekki að lina tök hersveita Tsjetsjena
á borginni. Mikill fjöldi fallhlífarher-
manna var sagður á leið til Grosní
í gær sem talið var til marks um
að stórsókn inn í borgina væri í
uppsiglingu.
Jeltsín krafðist þess á fundi rúss-
neska öryggisráðsins í gær, að sér
yrði gefin upp sú dagsetning þegar
hernaðaraðgerðum ætti að vera lok-
ið í Tsjetsjníju og sveitir innanríkis-
ráðuneytisins tækju þar við lög-
gæslu.
Jafnframt krafði hann Pavel
Gratsjev varnarmálaráðherra svara
við því hvort herinn hefði farið að
fýrirmælum sínum á miðvikudag um
að hætta loftárásum á Grosní. Sagð-
ist Jeltsín hafa ástæður til að halda
að við þeim hefði ekki orðið.
í ljósi atburða síðustu daga eru
vaxandi efasemdir um hvort Borís
Jeltsín fari með raunveruleg völd í
Rússlandi.
Sergei Kovaljov þingmaður, fyrr-
verandi bandamaður Jeltsíns sem
mótmælt hefur hemaðinum í Grosní
harðlega, sagði í gær að forsetinn
væri leiksoppur harðlínumanna í
valdakerfinu. Kovaljov dvaldist um
skeið í Grosní og átti hálftíma fund
með forsetanum í gær. Hafnaði
Jeltsín beiðni hans um að stöðva
bardaga um helgina vegna jólahalds
rússneskra rétttrúnaðarmanna.
Kovaljov hefur sagt, að ráðamenn
ljúgi til um atburðina í Tsjetsjníju.
„Ég ætlaði að horfa framan í leið-
togana og sjá hvaðan stórlygarnar
kæmu,“ sagði hann. Reyndi hann
að lesa úr svipbrigðum Jeltsíns en
sagðist óklár á því hvað þar mátti
sjá. Forsetinn hefði þagað nánast
allan tímann. „Augun sögðu lítið.
Jeltsín var fámáll. Það brá fyrir
áhyggjusvip, stundum óánægju."
Ongþveiti
í snjónum
ÖNGÞVEITI var víða í Evrópu í
gærdag vegna snjókomu. Er
Hollendingar vöknuðu var 10 sm
jafnfallinn snjór yfir öllu. Setti
það allar samgöngur úr skorð-
um. Það sama var uppi á teningn-
um í Brussel. Daglegt líf fór einn-
ig úr skorðum vegna snjóa í
Frakklandi, allt frá París til Ríví-
erunnar. Snjóaði í Marseille í
fyrsta sinn í áraraðir. í Júrafjöll-
um fór frostið niður í 30 stig á
Celcius í gær. Kornbændur fögn-
uðu snjókomunni þar sem mjöllin
verndar græðlinga sem tóku að
vaxa í mildu veðri í nóvember
og desember. í París var margur
snjókarlinn skapaður í gær en
þar var myndin tekin.
Reuter
Fjárlagafrumvarp stjórnar jafnaðarmanna í Svíþjóð lagt fram í næstu viku
Velferðarmál nndir hnífíiin
Stokkhólmi. Reuter.
BÚIST er við róttækum niðurskurði
á opinberum útgjöldum í fjárlaga-
frumvarpi sænsku stjórnarinnar en
það verður lagt fram í næstu viku.
Verður hann mestur í heilbrigðis-
og félagsmálum og í þeim mála-
flokkum, sem jafnaðarmönnum hafa
verið heilagastir, barna-, trygginga-
og húsaleigubótum. Er um að ræða
fyrsta meiriháttar niðurskurðinn í
sænskum velferðarmálum.
Fyrirtækið Moody’s, sem fylgist
meðal annars með lánstrausti ríkja,
lækkaði í gær einkunn Svía úr AA-2
í AA-3 og Göran Persson fjárrnála-
ráðherra sagði, að það væri rétt mat
á slæmri stöðu ríkisins og réttlætti
um leið róttækan niðurskurð.
„Nú þegar efnahagslífið er á upp-
leið er lag til að skera niður. Ef við
bíðum næstu niðursveiflu mun það
hafa enn alvarlegri afleiðingar fyrir
velferðarkerfið og festa fjöldaat-
vinnuleysi í sessi,“ sagði Persson.
Alls stendur til að skera útgjöldin
niður um 185 milljarða ísl. kr. og
þar af um 73 milljarða kr. í heilbrigð-
is- og félagsmálum. Sem dæmi má
nefna, að barnabætur verða lækkað-
ar um rúm 16% og fæðingarorlof
og sjúkradagpeningar um fjórðung.
Skuldir sænska ríkisins eru gífur-
legar og fjárlagahallinn er meira en
1.800 milljarðar ísl. kr. á ári. Segir
í áliti Moody’s, að skuldirnar aukist
hraðar en þjóðarframleiðslan og muni
vaxtagreiðslurnar einar binda hendur
ríkissjóðs næsta áratuginn eða leng-
ur. Efnahagssérfræðingar segja, að
vandi Perssons sé hins vegar sá að
skera niður án þess að kæfa um leið
hagvöxtinn í landinu. Samkvæmt
heimildum hefur náðst víðtækt sam-
komulag á þingi um aðgerðirnar.
Jökulköld
þrettánda-
dýfa
FJÖLDI búlgarska fullhuga
steypti sér í vök á ísilögðu vatni
í höfuðborginni Sófíu í gær að
viðstöddu miklu fjölmenni. Til-
gangurinn var að finna kross
sem fleygt hafði verið í vatnið.
Atburðurinn er árviss og sá sem
finnur krossinn hlýtur sérstaka
blessun kirkjunnar hjá presti
sem bíður á vakarbakkanum.