Morgunblaðið - 13.01.1995, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
MIIMIMIIMGAR
FÖSTUDAGUR 13. JANÚAR 1995 33
hyggju sem þú og afi sýnduð ávallt
mér og minni fjölskyldu.
Guð blessi minningu þína.
Hrefna Kristjánsdóttir.
Látin er í hárri elli Margrét Ás-
geirsdóttir frá Traðarkoti á Vatns-
leysuströnd. Hún var fædd í Haust-
húsum sem var tómthús á Berings-
tanga. Þá voru þar margir bæir, nú
er þetta allt löngu komið í eyði. Sem
barn flytur hún með foreldrum sín-
um austur á Þórarinsstöðum við
Seyðisfjörð, og á þar heima þar til
haustið 1922 er hún kemur að Trað-
arkoti, og giftist Siguijóni Sigurðs-
syni 21. nóvember 1924. Siguijón
var fæddur og uppalinn í Traðar-
koti. Þarna tóku þau við búskapnum
af móður Sigurjóns og í Traðarkoti
bjuggu þau í meira en 60 ár, allt
þar til Siguijón andaðist í apríl 1987.
Þá um haustið fór hún á elli- og
hjúkrunarheimilið Garðvang og
dvaldi þar til dauðadags.
Það er margs að minnast frá mín-
um æskudögum í sambandi við
Möggu og Siguijón í Traðarkoti.
Þarna kom ég næstum hvern einasta
dag og alltaf jafn velkomin.
Magga var mjög heimakær, alltaf
tilbúin að veita fólki góðgerðir. í
Traðarkot komu margir. Siguijón var
félagslyndur maður og þau höfðu
bæði gaman af að fá gesti enda voru
þau bæði kát og létt í lund.
Það var gott mannlíf í Brunna-
staðahverfinu þegar ég var að alast
upp. Þama var stundaður hefðbund-
inn búskapur, en jafnframt voru
menn með útgerð og það var oft
mannmargt á bæjunum á vertíðinni.
Það var ekki síst á vertíðinni sem
meiri störf bættust á húsmóðurina.
Magga og Sigutjón eignuðust
fimm börn en urðu fyrir þeirri sáru
sorg að missa elsta soninn í sjóslysi
árið 1986.
Frá þeim hjónum er mikill fjöldi
afkomenda kominn.
Hún Magga er síðasta húsmóðirin
sem kveður frá mínum æskudögum
í Brunnastaðahverfinu. Ég þakka
henni fyrir öll árin löngu liðnu. Það
er gott að minnast þeirra hjóna.
Ég sendi öllu hennar fólki samúð-
arkveðjur.
Helga Bjargmundsdóttir.
leiðir okkar strákanna eins og svo
oft verður og héldum við hver í sína
áttina. Eftir lifir minningin um allar
góðu stundirnar sem við áttum sam-
an og vissulega vildum við að sam-
band okkar hefði haldist betur en
það er einlæg trú okkar og vissa
að Bjarni hafi nú allan sinn tíma
og næði til að sinna hugðarefnum
sínum og að við eigum eftir að hitt-
ast aftur.
Fjölskyldu Bjarna sendum við
okkar mnilegustu samúðarkveðjur.
Árni Geir, Hörður Ágúst,
Kristján Hallur,
Sæmundur og Vilberg.
Samúð hægir hugans mein,
hlýju fagnar sálin,
samt á þögnin oftast ein
innstu hjartans málin.
(Ólína Jónasdóttir.)
Það er erfitt að skilja gang lífs-
ins, sérstaklega þegar dauða ber
að og ungt fólk fellur frá. Manni
verður orðfátt, og orð segja þá oft
lítið. Það sem við eigum eru minn-
ingarnar. Eins og ég minnist Bjarna
er ég sá hann fyrst fyrir 21 ári,
var hann ljúft og glaðvært barn.
Gegnum þroska unglings- og full-
orðinsáranna var hann áfram sami
glaði, góði drengurinn. Langt og
strangt nám lagðí hann á sig innan
tónlistarinnar og hafði lokið stórum
áfanga í gítarnámi á síðastliðnu
ári. En tækifærin til að hlýða á
Bjarna leika á gítarinn sinn verða
ekki fleiri í þessu lífi. Við huggum
okkur við að líf lians var hamingju-
ríkt, og að hann fékk að sinna hugð-
arefnum sínum og alast upp með
góðri ijölskyldu.
Hvert sem stefnir leið um láð
lífs í öfugstreymi,
ætið Drottins ást og náð
annist þig og geymi.
(Ólína Jónasdóttir.)
Ósk Ingvarsdóttir.
1
Geir Gunnar
Gunnlaugsson
bóndi fæddist 28.
mars 1902 í Einars-
nesi í Borgar-
hreppi. Hann lést í
Kópavogi 7. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Gunnlaugur Ein-
arsson bóndi, f. á
Vatnsenda í Ljósa-
vatnsskarði 26.6.
1853, d. í Reykjavík
13.6. 1940 og kona
hans, Þóra Friðrika
Friðgeirsdóttir, f. í Garði í
Fnjóskadal 23.4. 1866, d. í
Reykjavík 8.1. 1950. Geir var
yngstur sinna systkina, sem öll
eru nú dáin. Elst var hálfsystir,
Jóhanna Gunnlaugsdóttir, hús-
freyja í Borgarnesi. Alsystkini
hans voru Dómhildur Ingi-
björg, húsfreyja á Höfn í
Hornafirði, Valgerður, sem dó
í bernsku, Anna, saumakona í
Reykjavík, og Björn, læknir í
Reykjavík. Arið 1935 giftist
Geir Hallfríði Kristínu Björns-
dóttur, ættaðri úr Skagafirði,
f. 14.2. 1900, d. í Kópavogi 26.5.
1978. Börn þeirra eru: Friðrika
Gunnlaug, f. 1935, Gunnlaugur
Björn, f. 1940 og Geir Gunnar,
f. 1945. Geir Gunnar Gunn-
laugsson ólst upp í Einarsnesi
NÚ LÍÐUR senn að lokum tuttug-
ustu aldarinnar og þeim fækkar
óðum sem henni hafa fylgt frá upp-
hafi. Einn þeirra manna sem lifðu
með þessari öld nálega frá byijun
er kvaddur í dag. Geir Gunnlaugs-
son bóndi, kenndur við Eskihlíð og
Lund þar sem hann bjó allan sinn
búskap, einn kunnasti borgari
Reykjavíkur og Kópavogs. Margur
hefur skráð sögu sína um minna
efni en Geir í Eskihlíð. Hann skap-
aði sér sögu með verkum sínum og
þau munu lifa margt á þessum tím-
um breytinga og byltinga meiri en
nokkru sinni hafa gengið yfir þetta
land.
Geir Gunnlaugsson var fæddur
og uppalinn í Borgarfirði, en for-
eldrar hans aðfluttir þangað úr
Fnjóskadal af mjög kunnum ættum
þar nyrðra, einkum þekktum fyrir
fjölbreyttar gáfur, sem hafa gengið
í arf til afkomenda. Of langt mál
yrði að telja upp náið frændfólk
Geirs sem vakið hefur athygli á
ýmsum sviðum. Þó má þar meðal
annars nefna menn eins og Einar
Ásmundsson bónda í Nesi, syni
Gísla hreppstjóra á Þverá í Dals-
mynni, þá Ásmund Gíslason prófast
á Hálsi í Fnjóskadal, Ingólf lækni
í Borgarnesi, Garðar stórkaupmann
og Hauk prest í Kaupmannahöfn.
Bróðir Geirs var Björn læknir í
Reykjavík, mikils virtur fyrir gáfur
sínar og læknisstörf og ekki síður
manngæsku.
Kynni mín af Geir mági mínum
hófust þegar ég fluttist ungur
skólapiltur til Reykjavíkur 1937.
Þau Kristin systir mín voru gift
fyrir þremur árum og höfðu hafið
ævistarf sitt. Geir hafði keypt Eski-
hlíð af Eldeyjar-Hjalta og sett þar
upp kúabú. Áldraðir foreldrar Geirs
voru fluttir í Eskihlíð og fyrsta
barn þeirra hjóna fætt. Ekki var
búskapurinn allur með hefðbundnu
sniði. Eskihlíð var þá í útjaðri
Reykjavíkur og nokkuð ræktað land
umhverfis, en annars varð að sækja
heyfenginn á misstórar óbyggðar
lóðir misjafnlega langt í burtu.
Kostaði mikið fé og fyrirhöfn að
nytja þetta land. En Geir varð ljóst
að hann vildi reka kúabú og búa í
námunda við þéttbýlið og þetta
tókst honum raunar ótrúlega lengi,
því Reykjavík var bær í örum vexti
og þar var mestur hörgull á mjólk
um þetta leyti. Hann hafði ráðið
sér strax fyrstu árin nokkra unga
og fríska verkamenn, þvi að vegna
búferlaflutninganna úr sveit í bæ
var vinnuafl fáanlegt, og viðfangs-
og síðar í Suðurríki,
sem var jörð í landi
Borgar á Mýrum.
Hann vann við bú-
störf frá unga aldri
og fór í ráðs-
mennsku þegar
hann hafði aldur til.
Geir fluttist til
Reykjavíkur sem
ungur maður og hóf
vinnu ' við almenn
verkamannastörf.
Geir keypti jörðina
Eskihlíð í Kópavogi
árið 1934 og hóf þar
búskap. í upphafi var hann fyrst
og fremst með kúabú og seldi
mjólk beint til kaupenda í Kópa-
vogi og Reykjavík. Hann kom
einnig á fót stóru hænsna- og
svínabúi. Síðar keypti hann jörð-
ina Lund við Nýbýlaveg í Kópa-
vogi og byggði þar upp mikinn
búskap. Geir stundaði mjólkur-
framleiðslu í Kópavogi allt til
ársins 1978 og vann við bústörf
allt fram til æviloka. Geir heyj-
aði jarðir víðsvegar um borgar-
landið. Hann var t.d. með slægj-
ur í Fossvogi, Viðey, Engey, á
Seltjarnarnesi og víðar. Geir
dvaldist í Sunnuhlið í Kópavogi
síðustu tvö árin. Utför hans fer
fram frá Fossvogskirkju í dag.
Jarðsett verður í Fossvogs-
kirkjugarði.
efnin létu ekki á sér standa.
Skammt fyrir austan Eskihlíð var
óræktarland sem ekki mun hafa
þótt eftirsóknarvert. Þar hóf Geir
fljótlega að ryðja burt grjóti með
verkamönnum sínum. Gekk hann
að ræktunarstarfinu með venjuleg-
um áhuga og lauk svo að komið
var talsvert tún, sein kallað var
Gijótstykkið. Umsvifín í Eskihlíð
fóru vaxandi með árunum. Bústofn-
inn óx, byggingar voru stækkaðar
og fólki Ijölgað. Geir var í eðli sínu
einstaklingshyggjumaður mikill og
í honum toguðust á kostir og gallar
þess að vera með umsvifamikinn
búrekstur í vaxandi þéttbýli. Á
stríðsárunum fannst Geir mikið far-
ið að þrengja að sér og hann tók
að búa sig undir flutning út fyrir
bæjarmörkin. Hann fór ekki lengra
frá höfuðstaðnum en minnst mátti
verða, suður yfir Fossvogslækinn.
Þar keypti hann allmikið ræktað
land og hóf að nýju landnám. Bæ
sinn í Fossvoginum nefndi hann
Lund og mun það nafn sótt norður
í Fnjóskadal. Éftir þetta var hann
Geir í Lundi og almenningur þekkti
hann undir því heiti.
Þegar þau Geir og Kristín flutt-
ust í Kópavoginn voru þau bæði á
besta aldri, en höfðu unnið mikið.
í Lundi varð starfið þó umfangs-
meira og smátt og smátt tóku hjón-
in að þreytast, en það var fyrst
eftir lát Kristínar 1978 að Geir fór
verulega að láta á sjá. Þegar hér
var komið sögu var hænsnabúskap-
urinn tekinn við. Rak Geií búið enn
sem fyrr, en þjáðist af fótaveiki svo
að hann átti erfitt með gang. Ótrú-
lega lengi sat hann þó að búi sínu
og stjórnaði því, en „ellin hallar
öllum leik“. Til hins siðasta hélt
Geir óskertu andlegu heilbrigði og
tók að yrkja sér til dægrastytting-
ar. Birtust talsvert mörg falleg
smákvæði hans í Lesbók Morgun-
blaðsins. Þau sýna smekkvísi hans
og fegurðarskyn og eru skemmti-
legt minnismerki, minna verulega
á frænda hans Einar Ásmundsson
hæstaréttarlögmann sem gaf út
ljóðabók á efri árum sínum. Vel
mátti vita að Geir í Lundi var ljóð-
elskur maður og listelskur, en erfitt
að skilja hvernig hann fann í ann-
ríki sínu tíma til að njóta lista.
Það er alltaf eitthvert ófyllt skarð
þegar merkismenn með mikla
reynslu kveðja þennan heim. Þeir
taka með sér margt sem söknuður
er að. Ég kveð Geir mág minn með
trega. Eftir er hópur myndarlegra
og dugmikilla afkomenda sem
GEIR GUNNAR
GUNNLA UGSSON
munu halda á lofti minningu hjón-
anna sem reistu bú í Eskihlíð og
Lundi. Blessuð sé minning Geirs
Gunnlaugssonar.
Andrés Björnsson.
Með örfáum orðum langar mig
að minnast kynna minna af Geir
Gunnlaugssyni, bónda í Lundi, ein-
um svipmesta og athafnasamasta
manns úr bændastétt þessa lands.
Þegar ég kom til Reykjavíkur fyrir
tæpum 60 árum réðst ég vinnumað-
ur til Geirs, sem þá bjó í Eskihlíð,
og hjá honum var ég í u.þ.b. hálft
annað ár. Geir hafði þá fyrir nokkru
keypt býlið Eskihlíð og gerðist strax
umsvifamikill í búskapnum. Ég
hygg að oft hafi verið þar 10 hús-
karlar og það var stórbændabragur
á borðhaldinu, Geir fyrir enda
borðsins og fimm karlar við hvora
hlið þess. Mikið var unnið á búinu,
en andinn góður, enda voru þarna
nær eingöngu ungir menn og oft
glatt á hjalla - og húsbóndinn með
í öllu. Hann sagði ekki „farið þið“
heldur „komið þið“ og trúlega hefur
það átt nokkurn þátt í velgengni
hans.
Þegar Reykjavík þandist út varð
Geir að víkja úr Eskihlíð og reisti
þá býlið Lund í Kópavogi og er sú
saga flestum kunn.
Löngu eftir veru mína hjá Geir
byijaði ég að byggja yfir smáiðnað
sem ég setti upp í Vogahverfi og
kom því langleiðina upp fyrir eigið
fé, en þar kom að peningana þraut
og ég var stopp. Ég hafði sótt um
lán til Iðnlánasjóðs en fengið nei,
að sjálfsögðu, eins og títt er um
nafnlausa menn. Þá rakst ég sem
oftar til Geir og þessi vandræði mín
bárust í tal, án þess þó að ég væri
á nokkurn máta að biðja hann um
aðstoð. Þá dró Geir þegjandi upp
úr skrifborðsskúffu tvær spari-
sjóðsbækur með fimmtíu þúsund
króna innstæðu hvora, sem hann
sagði að krakkarnir ættu og sagði
mér að nota þetta. Hann skyldi
tala við bankastjórann. Það viðtal
bar árangur og ég fékk 75.000
króna lán og gat borgað Geir.
Þetta var góður greiði, óumbeð-
inn, en það sem mér þótti og þykir
enn mest til um, var hvernig hann
var veittur. Enginn viðstaddur, eng-
in kvittun og um 1950 var þetta
töluverð upphæð og lýsir þetta stór-
hug Geirs vel.
A síðari árum, þegar heilsu Geirs
tók að hraka og hann gerðist
óvinnufær, tók hann ti! við yrkingar
og var liðtækur í því sem öðru.
Nokkur kvæði hans og vísur birtust
í Lesbók Morgunblaðsins og þótti
mörgum sem hann stæði þar nær
skáldi en hagyrðingi, sem er eftir-
tektarvert vegna þess hve seint
hann byijaði að fást við skáldskap.
Geir varð nafnfrægur maður urn
sveitir landsins og hvar sem maður
fór könnuðust allir við Geir í Eski-
hlíð vegna athafnasemi og dugnað-
ar, sem kannske má segja að hafi
stundum verið um of.
Geir var um margt eftirtektar-
verður maður og hvað mig snertir
er hann mér minnisstæðastur þeirra
manna, sem ég hefi kynnst.
Aðstandendum votta ég samúð.
Fari hann vel.
Hannes Ágústsson.
Elsku afi.
Ég sit hér í kvöldkyrrðinni á
Kjalarnesi og reyni að festa á blað
til þín kveðju, þótt það sé engan
veginn endanlega hægt að kveðja
þig, svo kær félagi hefir þú verið
mér og okkur hér á Vallá í þau 27
ár, sem ég átti þig að. Tuttugu og
sjö ár eru ekki mörg af þeim tæp-
lega níutíu og þremur árum, sem
þú lifðir en þau eru mörg ef til
greina er tekið að aldrei bar skugga
á það samband, sem með okkur
myndaðist frá fyrsta degi, er Gunn-
ar sonur þinn kynnti okkur, öll þau
góðu samtöl, sem við áttum þessi
ár um ólíklegustu málefni hvort sem
var um búskap, uppeldi barna, ætt-
arsögur, stjórnmál, umhverfi og
jafnvel tísku unga fólksins.
Þú sýndir öllu áhuga, sem var
að gerast í framkvæmdum hjá okk-
ur, og þegar ég var með verslunar-
rekstur, hringdir þú til mín daglega
og spurðir: „Hvernig gekk rekstur-
inn í dag, heillin mín? Og hvaða
litir heilla fólkið mest?“ Alltaf hafð-
irðu áhyggjur af mér í vondum veðr-
um er ég þurfti að aka milli heimil-
is og vinnu. „Farðu varlega, því
maður veit aldrei hveijum maður
mætir í umferðinni og hringdu þeg-
ar þú ert komin heim.“
Áð hafa átt svona umhyggjusam-
an og ástríkan tengdaföður er
hvetjandi og lærdómsríkt á svo
margan hátt. Þegar börn okkar
Gunnars fóru í menntaskóla, opnað-
ir þú strax heimili þitt fyrir þeim
og hafði ég því engar áhyggjur af
unga fólkinu þau ár né síðar því
slík var umhyggja þín og ástúð að
þau búa að því um ókomna fram-
tíð. Þú hvorki spilltir né fældir,
heldur varst þú fyrirmynd, sem
hver elskandi móðir óskar barni
sínu að vera.
Eftir hvern langan og oft erfíðan
vinnudag í Lundi, settist þú niður
við skrifborðið og börnin í sófann
og sagðir: „Nú eigum við skilið að
fá malt eða ropvatn (appelsín)."
Síðan hófust kvöldsögur um forfeð-
ur, samtímamenn, störf og upp-
byggingu. Þetta voru verðlaun fyrir
erfíði dagsins og fræðandi spjall,
ólíkt hollara ungu fólki en sjón-
varpsgláp.
Það yljar mér nú í söknuðinum,
að það sem þú sáðir í hjörtu þeirra
af ást var þér endurgoldið af um-
hyggju þeirra í þinn garð. Ég sakna
þess, elsku afi, að fá ekki lengur
þínar daglegu hringingar með heil-
ræðum og vísubrotum. Ég sakna
þess líka að fara ekki oftar í bíltúr
með þig og fá lýsingar og sögur
af umhverfi og íbúum fyrri tíma.
Ég þakka fyrir allar þær góðu
stundir. Ég þakka einnig að þú
fékkst falleg og friðsæl jól og ára-
mót, með öllum nánustu ástvinum,
öll gátum við faðmað þig og kvatt
á jóladag og þeir, sem ekki gátu
komist, gerðu það í huganum.
Að deyja út með jólunum, hátíð
ljóss og friðar var þér örþreyttum
kærkomin hvíld.
Elsku afi, hvíl í friði.
Þín tengdadóttir,
Hjördís Gissurardóttir
Elsku hjartans afi okkar.
Það er sárt að fá ekki að njóta
fleiri samverustunda með þér og
það er sárt að þurfa að kveðja þá
sem maður elskar. En þær dýr-
mætu minningar um allar þær góðu
stundir sem við áttum saman og
öll þín fallegu ljóð koma til með að
hlýja okkur um hjartarætur og tala
til okkar á lífsins braut, í gegnum
súrt og sætt.
Það var okkur ómetanlegt að fá
að njóta umhyggju þinnar frá
bernsku og samveru við þig er við
bjuggum hjá þér á menntaskólaár-
unum. Þú varst sífellt fræðandi og
hvetjandi í orði og verki, alltaf rétt-
andi fram hjálparhönd og þátttak-
andi í gleði og sorg. Þú gafst en
krafðist einskis.
Það voru yndislegar stundir, að
aka þér um bæinn og nágrenni og
spjalla við þig um það, sem fyrir
augu bar, og um fólkið, sem áður
gekk um göturnar. Þú varst alltaf
að dást að öllum framförunum, sem
orðið hafa og undrast yfir hve ör
þróunin er orðin. Og hvatningin frá
þér var einmitt sú að nota tímann,
því að „færibandið gengur hratt“,
eins og þú orðaðir það. Þú varst
hetja okkar og fyrirmynd í viðhorf-
um og lífsspeki. Söknuði okkar er
best lýst með kvæði eftir þig:
Það heltekur sál mína harmafregn
í hjartanu sorgin brennur.
Og tilfinninganna táraregn
um titrandi kinnar rennur.
Þær spumingar vakna í harmþrungnum hug
er hryggur ég stari út í bláinn.
Hvort vinur minn hafi aðeins farið í flug,
sé fluttur en ekki dáinn.
Við kveðjumst að sinni, elsku afi
okkar, hvíl í friði.
Kristín, Geir og Friðrika,
Vallá.