Morgunblaðið - 13.01.1995, Síða 4

4 D FÖSTUDAGUR 13. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
+
DAGLEGT LÍF
HERDIS ÞORGEIRSDOTTIR, STJORNMALAFRÆÐINGUR
Lífhræðslan
varð til þess að ég hætti
ÁRIÐ 1981 þegar Herdís Þorgeirs-
dóttir hóf framhaldsnám í alþjóða-
stjórnmálum í Boston ríktu þar
önnur viðhorf til reykinga, en hún
hafði kynnst áður. í Háskóla ís-
lands reykti annar hver maður og
í Frakklandi þótti engum tiltökumál
þótt kennarar kveiktu sér í „Gaulo-
ise“ í miðri kennslustund.
„Afstaða Bandaríkjamanna til
reykinga var lík og meginþorra ís-
lendinga nú; hvergi öskubakkar,
allir úti að skokka og mjög meðvit-
aðir um heilsuna. Ég hafði reykt í
mörg ár, en þegar ég dró upp men-
tolsígaretturnar mínar fékk ég
ýmis skot á mig, þótt ég væri alls
ekki sú eina sem reykti. Evrópsku
stúdentarnir reyktu mun meira en
bandarískir og okkur fannst þeir
mjög fanatískir."
Sjálf var Herdís farin að hlaupa
reglulega og fann þá að reykingarn-
ar háðu henni. Kvöld eitt, allsendis
fyrirvaralaust, tók hún ákvörðun
um að reykja ekki næsta
dag. Til að fyrirbyggja
að hún félli í freistni á
ný, sagði hún öllum frá
ákvörðun sinni. „Lengi
fannst mér afar erfitt að
vera hætt að reykja. Tii
að halda mér í góðu lík-
amlegu ástandi hljóp ég
daglega 4-5 km áður en
ég sótti fyrirlestra. Tii
þess að bijóta upp setuna á bóka-
safninu þar sem maður var oft til
kl. 11 á kvöldin fór ég yfirleitt í
erobik eða tækjasal um kvöldmatar-
leytið."
Samfara líkamsræktinni breytti
Herdís um mataræði, hætti að
borða kjöt og sneri sér að heilsu-
fæði, þ.á m. japönskum þörungum,
þyngdist lítið og segist hafa styrkst
líkamlega. Systir Herdísar, þá einn-
ig við nám í Boston,
var óspör á hrósið og
hafði mörg orð um
frísklegt útlit, sagði að
gráminn væri horfinn
af húðinni o.fl. o.fl.
Herdís var að vonum
ánægð með hrósið,
segir þó hlæjandi að
hún geti að sumu leyti
verið sammála gamla
manninum, sem systir
hennar hitti á Ítalíu ári
síðar. „Sá var víst mjög
krumpaður í framan,
sat á bekk og keðju-
reykti. Þegar systir
mín spurði hann hvort
hann hefði aldrei hætt
að reykja, svaraði hann mæðulega:
„Jú, elskan mín, í tólf ár, en það
voru leiðinlegustu ár ævi minnar.““
Þáði smávindil, púaði og fannst
alveg frábært
Að námi loknu kom
Herdís heim, tók við
kreljandi starfi við að
setja á laggirnar nýtt
tímarit, umgekkst marga
sem reyktu og stóðst
bindindið í eitt ár til við-
bótar. „Ég var stödd í
prentsmiðju í Hollandi,
þar sem blaðið var prent-
að vegna verkfalls, og
forstjórinn bauð mér upp á smá-
vindil. Ég þáði hann, púaði og
fannst alveg frábært. Eftir þetta
fékk ég mér oftar og oftar smávind-
il og reykti þá af mikilli nautn í
þrjú ár.“
Herdís segist alltaf hafa verið
lífhrædd og líklega hafi örlögin
gripið í taumana og séð til þess að
hún hætti að reykja. „Ég var að
bursta tennurnar þegar ég fann
blóðbragð, sem mér
fannst koma upp úr
mér. Mér varð hugsað
til þess hversu mjög
ég ögraði heilsunni
með reykingum og var
að ræða þessi mál við
blaðakonu, sem vann
hjá mér. Hún var þá á
reykinganámskeiði
hjá Þorsteini Blöndal,
lækni, og sagði honum
hneyksluð frá þessari
óforbetranlegu reyk-
ingakonu. Þorsteinn
bað mig að hafa sam-
band og í stuttu sam-
tali tókst honum að
hræða mig svo að ég
sagði honum að ég væri hætt þá
og nú. í kjölfarið voru teknar röng-
entmyndir af lungunum. Þorsteinn
er skemmtilegur og fær læknir,
langur og mjór, í hvítum slopp og
minnir reyndar svolítið á filtersígar-
ettu. Hann sagði að þótt ekki sæist
neitt athugavert á myndunum, væri
ég þar méð ekki óhult, þótt ég
væri rétt rúmlega þrítug."
Herdísi finnst álíka fjarstæðu-
kennt að byija að reykja aftur eins
og að fara til Kína í dag. Hvorugt
sé inn í myndinni og því líti hún
ekki á reykingar sem freistingu
lengur, þótt hún muni enn hversu
gott henni þótti að reykja. Hún er
umburðarlynd gagnvart reykingum
annarra, segist ekki geta leyft sér
að láta eitthvað, sem hún hafi gert
sjálf, fara í taugarnar á sér núna.
Frá því Þorsteinn Blöndal las henni
pistilinn fyrir sex árum segist hún
samt alltaf vera hrædd við afleið-
ingar reykinga, hveijir sem í hlut
eiga.
••• sagði öllum
fró ókvörðun
sinni til nð
fnllo ekkíí
freisni ó ný.
Herdís
Þorgeirsdóttir
MÖRGUM reykingamönnum finnst
þeir hvarvetna vera orðnir horn-
reka, enda oftast í órétti þegar
þeir svala tóbaksfíkn sinni á al-
mannafæri. Reyklausum vinnustöð-
um fjölgar stöðugt, langt er síðan
bannað var að reykja í opinberum
byggingum, í leigubílum og nú síð-
ast í kvikmyndahúsum. Ekkert lát
virðist á áróðrinum gegn reyking-
um og æ fleiri leggja málstaðnum
lið og telja hreint og ómengað loft
sjálfsögð mannréttindi.
Illmögulegt er að fylgjast með
fjölmiðlum án þess að innbyrða ein-
hvern fróðleik um skaðsemi reyk-
inga. Þótt enginn dragi óhollustu
þeirra í efa, eiga margir í hinu
mesta basli með að venja sig af
ósómanum. Umvandanir og horn-
augu hafa lítil áhrif. Sparnaðarút-
reikningar duga ekki til og hugleið-
ingar um sjúkdóma af völdum reyk-
inga eru kæfðar með næstu sígar-
ettu.
Um áramót strengja margir þess
heit að hætta að reykja. Flestir búa
sig undir þessa ákvörðun með ein-
hveijum hætti, styðjast við reynslu
annarra eða fara eftir eigin
hyggjuviti. Daglegt líf leitaði til
þriggja einstaklinga, sem hættu að
reykja fyrir allmörgum árum,
spurðist fyrir um aðdraganda
ákvörðuninnar, hvaða ráð hefði
dugað þeim best og um aukakilóin,
hinn illræmda fylgikvilla.
vþj

Góð gjöf
getur verið vond
sé hún gefin í vitlausu landi
Munir úr silfri,
kristal, gulli
og eöalstein-
um eru hvar-
vetna í miklum
metum
tregir til, því ekki tíðkast í Japan
að koma fólki á óvart með gjöfum,
enda er þá engin leið að endur-
gjalda. Því síður er viðeigandi að
biðja um að pakki sé strax tekinn
upp.
Þetta vissi sá banda-
ríski ekki og ekki heldur
að ástæðan fyrir skelfing-
arsvip fólks þegar það
opnaði pakka sína, voru
hin táknrænu skilaboð
sem þar lágu. Kaupsýslu-
maðurinn gaf öllum gest-
um sínum svissneskan
vasahníf, en fái Japani
hníf að gjöf, er iitið svo á að verið
sé að benda honum á að fremja
sjálfsmorð.
ÞAÐ ER vandræðalegt að mæta
í boð í Þýskalandi eða á Ítalíu
með 12 rauðar rósir fyrir gestgjaf-
ann og óviðeigandi er að færa
Kínveija skó að gjöf. Sinn er siður
í landi hveiju og það
sem þykir sjálfsagt í
einu menningarsamfé-
lagi getur verið argasta
móðgun í öðru. Ritið
High Life birti nýlega
grein um gjafir, þar sem
fram koma upplýsingar
um venjur í ýmsum
löndum.
Sögð er saga af
bandarískum kaupsýslumanni í
viðskiptaferð í Japan. í lok ferðar-
innar ákvað hann að bjóða jap-
önskum viðskiptavinum til kvöld-
verðar og til að gleðja þá lét hann
útbúa iitla pakka sem settir voru
við disk hvers og eins. Þegar
menn höfðu sest að borðum bað
hann gesti sína að opna pakkana
og þ'ggja lítilræðið. Þeir voru
Rós í réttum lit
Rósir eru sums staðar vandrneð-
farin gjöf. I Þýskalandi og á Italíu
boðar ógæfu að gefa rósir ef þær
standa á sléttri tölu. Þá er óviðeig-
andi að annar en elskhugi gefi
HNÍFAR eru sums staðar
tákn um vináttuslit.
rauðar rósir, því þær eru víða tákn
um ástríðu. Elskhugi skyldi telja
rósirnar, áður en hann lætur pakka
þeim inn, því þær eiga að standa
á oddatölu til að þær boði gæfu.
Gul blóm eru sorgartákn í A-Evr-
ópu og merki um aðskilnað í Chile.
Hvít blóm tengjast jarðarförum
víða í S-Ameríku, en brúðkaupum
og áfangasigri sums staðar í Evr-
ópu.
Konfekt er alltaf gott
Suma hluti er hægt að gefa
hvar sem er í heiminum, án þess
að eiga á hættu að móðga viðtak-
anda. Konfekt og súkkulaði er,
samkvæmt upplýsingum úr High
KONFEKT er alls staðar góð
gjöf og vel við hæfi.