Morgunblaðið - 18.01.1995, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 18. JANÚAR 1995 C 5
VERONIKA við bryggju í Kyllibegs á írlandi
Stærsta fiskiskip íra
tílbúið tíl makrílveiða
STÆRSTA fiskiskip Ira, Veronica,
er nú að hefja sína fyrstu veiðiferð.
Veronica er 106 metra löng og 18
metra beir. Frystigeta er um 200
tonn á sólarhring. Skipið er byggt í
Noregi og kostar um 2,5 milljarða
króna. Kevin McHugh, skipstjóri og
eigandi Veronicu, segist þurfa að fiska að minnsta kosti 25.000 tonn á
ári að verðmæti um milljarður króna. Hann segir í samtali við Verið, að
til greina komi að stunda veiðar í „Síldarsmugunni" eða fara á karfa á
Reykjaneshrygg. Framtíðin leiði í ljós hvort hefðbundin makrílmið dugi.
Skipið byggt í
Noregi fyrir 2,5
milljarða króna
Ákvörðun um byggingu skipsins
var tekin árið 1992, en þá brann
skip með sama nafni í eigu McHugh
í skipasmíðastöð í Belfast. Það var
þá flaggskip írska flotans og hafði
kostað um 1,2 milljarða er það var
bygtt í Noregi á áratugnum áður.
10O manns í fullri vinnu
McHugh gerir út frá smábænum
Kyllibegs, sem er þó ein stærsta
fiskihöfn íra. Útgerðin er bænum
gífurlega mikilvæg því Veronica
mun skapa að minnsta kosti 100
manns beina vinnu, 44 verða í áhöfn
og 55 í landi. Auk þess er óbein
vinna mikil í bænum, viðhald, veið-
arfæri, kostur og svo framvegis.
Veronica er stærsta og glæsilegast
skip írska flotans, meir en tvöfalt
stærri en stærstu
og nýjustu ís-
lenzku togararn-
ir.
Skipið er smíð-
að í Noregi, hjá
Hellesoy Shipy-
ard. Skipið er 106
metrar að lengd
og tæpir 18 metr-
ar á breidd. Hún
mun stunda veið-
ar á makríl, síld,
hrossamakríl,
kolmunna og
slíkum fiskiteg-
undum, bæði inn-
an lögsögu ESB
og á alþjóðlegum
hafssvæðum.
Fiskurinn verður heilfrystur í blokk
um borð og seldur þannig á mark-
aði í Evrópu, Japan og Afríku. Jafn-
framt kemur til greina að landa
aflanum til frekari vinnslu hjá
frystihúsum í landi.
Aðalvélin um 8.000 hestöfl
Skipið kostar um 2,5 milljarða
króna og var að öllu fjármagnað
með láni frá norska Útlfutningsl-
ánasjóðnum, en með ábyrgð frá
írlandsbanka. Kaupverðið var
greitt niður um 11,5% af norskum
stjórnvöldum. Aðalvél er frá Werts-
ila, 7.956 hestöfl og ljósvél frá
sama fyrirtæki er 3.305 hestöfl.
Áætluð ollíueyðsla er um 20 tonn
á dag, en skipið tekur 1.500 tonn
af olíu í geyma. Skipið notar troll
ÚR vinnslusalnum. Öll frystitæki eru lóðrétt
og ráða við 200 tonn á sólarhring
frá netagerðinni Swan Net, sem
starfar í Kyllibegs.
Gert er ráð fyrir að hver túr
taki tvær til þtjár vikur. Mest af
búnaði til vinnslu um borð og og
siglingar- og fiskileitartæki eru
norsk, japönsk og hollensk, en at-
hygli vakti við skoðun á skipinu
að þar voru að minnsta kosti þrjár
vogir frá Póls í vinnslusalnum.
200 tonna frystlgeta á
sólarhring
Verksmiðjan um borð ræður við
frystingu á 200 tonnum á sólar-
hring, en allur fiskur er heilfrystur
í plasti og pappakössum, en frysti-
lest tekur um 3.000 tonn.
Fiskinum er dælt úr trollinu um
borð í sjókælitanka, sem geta hald-
ið fískinum ferskum í tvo sólar-
hringa fyrir vinnslu. Dælur eru síð-
an notaðar til að flytja fiskinn úr
kælitönkunum inn í verksmiðjuna,
þar sem hann er flokkaður í fjórar
stærðir fyrir frystingu. Öll frysti-
tæki eru lóðrétt og er fiskurinn
fluttur á færiböndum til frystingar
og sömuleiðis úr tækjunum til
pökkunar og í frystilestirnar.
íbúðir eru fyrir 44, 15 tveggja
manna klefar og
14 eins manns.
Allir klefar eru
með salerni,
sturtu, sjónvarpi
og útvarpi. Unnið
verður á þremur
6 tíma vöktum við
vinnsluna. Verka-
skipting er þann-
ig, að 30 verða
við vinnsluna, 6
verða á dekki og
vélstjórarar 5, en
tveir í brú. Skip-
stjóri og eigandi
er Kevin
McHugh.
Morgunblaðið/HG
RÆKJUBA TAR
Nafn StaarA Afli Flskur SJéf Löndunarst.
ÁfíNI ÓLA ÍS 81 17 3 0 3 Bolungarvik
BRYNDÍS ÍS 69 14 3 0 4 Bolungarvík
HÚNIIS 68 14 5 0 3 Bolungarvik
NEISTIIS218 15 4 0 4 Bolungarvík
PÁLL HELGIÍS 142 29 4 0 4 Bolungarvik
SÆBJÖfíN ÍS 121 12 1 1 4 Bolungarvík
SÆDlSlS 67 15 4 0 3 Ðolungarviic
SÍGURGEIR SIGUfíDSSON ÍS 533 21 4 0 4 Bolungarvik
ÓSKAR HALLDÓfíSSON RE 1B7 242 19 0 1 ísafjördur
ÖRN IS 18 20 4 0 2 ísafjöröur
BÁRA ÍS 66 25 5 0 3 Isafjörður
DAGNÝ ÍS 34 11 4 0 4 ísafjörður
. FINNBJÖRNIS 37 11 2 0 4 Isafjöröur
FRAMNES IS 708 407 33 0 1 ísafjörður
GISSUR HVlTI ÍS 114 18 6 0 3 Isöfjörður
GUÐMUNDÚR PETUÍÍS ÍS 45 231 18 0 2 isafjörður
1 GUNNAR SIGURDSSON Is 13 11 3 0 2 Isafjörður
HÁLLDÓR SIGURÐSSON ÍS 14 27 6 0 2 ísafjöröur
SÆFELL GK 820 162 7 0 1 Isafjörður
STYRMIR KE 7 190 9 1 2 ísafjöröur
VERIS 120 11 4 0 3 Isafjörður
ÁSBJÖRGST9 50 7 0 2 Hólmavík
ÁSDÍS ST 37 30 8 0 2 Hólmavik
HAFSÚLA ST 11 30 2 0 1 Hólmavík
HILMIR ST 1 28 2 0 1 Hólmavik
SÆBJÖRG ST 7 76 6 0 2 Hólmavík
SIGURBJÖRG STBS 25 7 0 2 Hólmavik
BÁRA BJÖRG HU 27 30 7 0 3 Hvammstangi
HÚNIHU 62 29 3 0 1 Hvammstangi
JÖFUR ÍS 172 254 17 0 1 Hvammstangi
RÆKJUBA TAR

N»fn itwrð Afll | Flskur fíéf | Löndunarst.
PÓRIRSK 16 12 5 0 2 Sauðórkrókur
JÖKULL SK 33 68 11 0 3 Sauðárkrókur
SANDVÍK SK 188 15 4 I 0 2 Sauðárkrókur
BERGHILDUR SK 137 29 6 0 ' 2 Hofsós
í HÉLGA RF 49 199 24 ! o 1 Sigluflörður
SIGLUVlK Sl 2 450 31 0 1 Siglufjörður
STÁLVlK St 1 364 40 1 1 Siglufjörður
GUDMUNDUR ÖLAFUR ÓF 91 294 28 ö 1 ólafsfjörður
STOKKSNES EA 410 451 33 1 1 Dalvik
ARON ÞH 105 76 7 0 1 Húsavík
ÖXARNÚPUR ÞH 162 17 2 0 1 Kópasker
ÞINGEYÞH 51 12 2 0 1 Kópasker
ÞORSTEINNGK 15 , 51 2 0 1 Kópasker
KRISTEY ÞH 25 50 7 0 2 Kópasker
HUMARBA TAR
Nafn btarö I Afll I Flskurl 8|óf| Löndunarmt.
ERUNGUR SF 65 | 101 | 1 | I | 2 | Hornafjörður
SILDARBATAR
Nafn Staarö Afll Sjéf. Lfindunarst.
GUOMUNDUR VE 29 486 36 1 Neskaupstaður
SIGHVATUR BJARNAS. VE 81 370 72 1 Neskaupstaöur
HÚNARÖST RE SSO 334 249 1 Homafjörður
Af Islandsmiðum
á stærsta skip Ira
„Eg var á sjónum við ísland upp úr 1960. Fyrst á bát frá Akureyri og
síðan Stjömunni RE, sem Einar Kristinsson í Sjöstjörnunni gerði út. Það
var miklvæg reynsla að stunda sjóinn við strendur íslands og ég ráðlegg
ungum sjómönnum að reyna fyrir sér þar, ætli þeir að öðlast góða reynslu
sem skipstjórnarmenn,“ segir Kevin McHugh í samtali við Verið.
Verið ræddi við McHugh í Kylli-
begs nú í janúar, er hann var að búa
hið glæsilega skip, Veronieu, til
sinnar fyrstu veiðiferðar. Hann er
þekktur útgerðarmaður í heimalandi
sínu og afar vinsæll í Kyllibegs, þar
sem hann er eigandi að ýmsum fyrir-
tækjum auk útgerðar Veronicu.
Hugurinn alltaf á sjónum
Veronica er sjöunda skipið, sem
Kevin McHugh á og stjórnar, en
hann tæplega fimmtugur. Síðasta
skip hans eyðilagðist í miklum bruna
sumarið 1992 í skipasmíðastöð í
Belfast, en það var þá flaggskip írska
fiskveiðiflotans. „Ég hefði getað lát-
ið mér nægja önnur umsvif og sleppt
því að byggja nýtt skip, en hugur
minn hefur alltaf verið á sjónum.
hijá írskar makrílútgerðir, er að fisk-
urinn hefur verið að breyta göngu
sinni undanfarin ár og heldur sig
nú norðar og austar en áður. Því
þarf að sækja hann lengra norður
til Noregs og Færeyja. Þá hefur
verið tekin ákvörðun um fjórðungs
lækkun á makrílkvóta Irlands, en
Coveney, sjávarútvegsráðherra, seg-
ir þá ákvörðun byggða á afar vafa-
sömum vísindum og reynt verði að
fá henni breytt. Loks standa fyrir
dyrum erfiðir samningar við Norð-
menn um skiptingu makrilkvóta og
veiðiheimilda. McHugh segist viss
um að þrátt fyrir þetta gangi útgerð-
in upp. Hann hefur fylgzt með
göngum makrílsins í meira en 30
ár og er viss um að þar sé um að
ræða eins konar hringrás, þannig
Morgunblaðið/HG
KEVIN McHugh skipstjóri á Veronicu.
Ég byijaði sem unglingur á sjónum,
fyrst á írlandshafi og öðlaðist þar
dýrmæta reynslu af veiðum á síld,
rækju og bolfiski. Síðan lá leiðin til
íslands, en þar var ég í rúmt ár,
bæði á netum og trolli, mest með
Einar í Sjöstjörnunni en einnig bát
frá Akureyri. Við vorum þá á veiðum
út frá Grindavík og Vestmannaeyj-
um og lönduðum gjarnan í Grimsby.
Að því loknu kom ég heim aftur og
tók skipstjórnarpróf,“ segir
McHugh.
Engir opinberir styrkir
Á þeim árum bjó hann á lítilli
eyju, Achill, og keypti sinn fyrsta
bát 1968. Næsta bát lét hann smíða
fyrir sig í Hollandi og hannaði hann
bátinn að hluta til sjálfur. Sá bátur,
Albacore, var þá á stærsti og bezt
búni í írska flotanum og kostaði þá
120 milljónir króna. Síldveiðin við
írland brást árið 1979 og þá hlutti
hann til Kyllibeg til að geta stundað
veiðar á makríl við strendur írlands
og Skotlands.
Fljótlega kom í ljós að stærra skip
var nauðsynlegt til að ná árangri og
lét hann þá byggja fyrir sig nýtt skip
í Noregi, rúmlega 40 metra langt
skip með sjókælitönkum, sem bar 500
tonn. Hann lét þó lengja það fjórum
árum síðar um 14 metra og loks lét
hann smíða fyrri Veronicu um 1985
og kostaði hún þá um 1,2 milljarða
króna. Þegar hún brann 1992, ákvað
McHugh að leggja ekki árar í bát
og er nú kominn 106 metra langa
Veronicu, að sjálfsögðu flaggskip
írska flotans.
Hann nýtur engra opinberra
styrkja eða aðstoðar vegna skipa-
kaupanna, annarra en hefðbundinnar
niðurgreiðslu norska ríkisins til greiða
fyrir norskum skipasmíðum, og segist
reikna með að borga skipið upp innan
átta og hálfs árs. „Ég þarf að fiska
anzi mikið, um 25.000 tonn eða ná-
lægt 1.000 tonnum á úthaldsdag, en
skipið er öflugt og á að vera fært
um slíka veiði,“ segir hann.
Gengurupp
Vandamálið, sem hefur verið að
að innan fárra ára haldi hann sig í
miklum mæli innan írsku lögsögunn-
ar á ný.
Síldarsmugan og
Reykjaneshryggur koma til
grelna
„Við vitum lítið um veiðina í „Síld-
arsmugunni". Eftir því, sem ég bézt
veit er þar um sumarveiði að ræða
og á þeim tíma erum við venjulega
á hrossamarkríl. Komi til þess að
við þurfum að reyna fyrir okkur
þar, munum við gera svo. Allir reyna
þar sem bezt gengur og verðmæt-
asti fiskurinn er hveiju sinni og þeir
þekkja eitthvað til.
Þá koma veiðar á úthafskarfa á
Reykjaneshrygg til greina. Við vitum
að það er markaður fyrir karfann í
Japan. Þessar veiðar koma þó tæp-
ast til greina, meðan við fáum nóg
af makríl og skyldum tegundum, því
það þarf að breyta verksmiðjunni til
að geta unnið karfann um borð.
Ennfremur þyrfti að fá sérstakt troll
til þess og jafnvel gera breytingar á
skipinu. Ég held að það sé mjög
erfitt að dæla karfanum um borð,
en á Veronicu er engin skutrenna.
Það eru ýmsir möguleikar sem koma
til greina.
Fiska fyrri milljarð á ári
Við þurfum að fiska um 25.000
tonn á ári og við ráðum við það. Til
þess þurfum við að ná um 10 veiði-
ferðum á ári ekkert bendir til ann-
ars en það verði hægt. Aflaverð-
mæti verður þá 800 til 1.000 millj-
ónir króna, en verðmæti úr einstök-
um túr getur auðveldlega náð 80 til
90 milljónum króna.
Verð á heilfrystum makríl er um
40 krónur á kíló um þessar mundir
og markaðir fyrir hann vlða um
heim. Það eru einnig góðir markaðir
fyrir síld og hrossamakríl, meðal
annars nýir markaðir í Kína, svo
markaðssetningin á ekki að vera
vandamál. Þetta er mjög dýrt skip,
en til að ná árangri þarf skip af
þessu tagi. Við höfum reiknað dæm-
ið fram og til baka og útkoman er
jákvæð,“ segir Kevin McHugh.