Morgunblaðið - 19.01.1995, Blaðsíða 30

Glæpaalda í Lödu-bænum
Togliatti við Volgu í
Suður-Rússlandi
Togliatti. Reuter.
GAMLAR Lödur við höfnina — á Ieið heim aftur.
ÞÓTT Berlínarmúrinn sé
hruninn, kalda stríðinu
lokið og Gorbatsjov horf-
inn af sjónarsviðinu er haldið
áfram að framleiða Lödubíla í
Rússlandi.
Síðan bílaverksmiðjan Avto-
VAZ tók til starfa 1967 hafa um
15 milljón Lödur verið framleidd-
ar og framleiðslunni er haldið
áfram í bænum Togliatti við
Volgufljót.
VlNNINGSFORMÚLAN
Hraði, KRAFTUR OG ÖRYGGI
Konica Ijósriíunarvélar eru hraðvirkar, kraftmiklar og óreiðanlegar.
Þœr kosta líka minna en þig grunar.
Og við leggjum metnað okkar í fyrsta tlokks þjónustu.
Hraði, kraftur og öryggi.
Þannig hefur Konica vinninginn.
Grensásvegi 12, sími 5889494, fax 5889492
2.160 starfa við
öryggisgæzlu
í VAZ-verk-
smiðjunni
Líf 700.000 íbúa þessa bæjar í
Suður-Rússlandi tengist verk-
smiðjunni óijúfandi böndum. Þriðj-
ungur þeirra starfar fyrir
AvtoVAZ, sem leggur kapp á að
gera Lödubíla sína nýtízkulegri.
Allir tengjast
bílaverksmiðjunni
VAZ, sem er skammstöfun og
táknar Volgu-bílaverksmiðjan, er
ekki það eina sem sameinar íbúa
Togliatti. Stofnanir og félög í
bænum, allt frá sjúkrahúsi hans
til ísknattleiksliðsins, tengjast
verksmiðjunni á einhvern hátt.
Önnur hver bygging, allt frá
varahlutaverzlunum til hótela,
virðist einhvern veginn tengd
VAZ, einkum í yngsta hluta bæjar-,
ins— bílaverksmiðjuhverfmu.
Á árunum 1960-1970 flykktust
þúsundir Rússa til nýja bæjarins
í von um að fá örugga atvinnu og
eignast íbúð í einhveiju af fjöl-
mörgum fjölbýlishúsum sem þar
risu. Á þeim árum var tiltölulega
friðsælt í Togliatti, sem heitir í
höfuðið á ítalska kommúnistaleið-
toganum Palmiro Togliatti, að
sögn blaðafulltrúa VAZ.
Orðinn glæpabær
VAZ hefur ekki sloppið við
mikla glæpaöldu, sem hefur riðið
yfir Rússland síðan kommúnistum
var steypt af stóli. Framleiðslu-
stjórinn var skotinn til bana þegar
hann var á leið til vinnu. Hann
hafði reynt að koma í veg fyrir
að hringur glæpamanna sendi
stolna varahluti frá VAZ að sögn
starfsmanna.
Vladímír Kadanníkov forstjóri
segir að menn úr samtökum
glæpamanna umhverfis bæinn
hafi komizt inn í verksmiðjuna
sjálfa með lygum, mútum og hót-
unum. Hann segir að margir segi
ekki frá árásum af ótta við hefndir.
„Við vitum um sex árásir sem
hafa verið gerðar," sagði hann,
nog mannfall varð í einni þeirra.
Eg er viss um að fleiri hafi verið
gerðar."
Svartamarkaðsbrask
í VAZ vinna 2.160 manns við
öryggisgæzlu til þess að koma í
veg fyrir að varahlutir séu seldir
á svörtum markaði, en erfitt er
að tryggja fullkomið öryggi.
„Við urðum að koma á fót sér-
stakri varðsveit," sagði Kadann-
ikov, „og fyrr á þessu ári stofnuð-
um við öryggisgæzlulið. Við verð-
um að greiða laun og kaupa tækni-
búnað, vopn og fleira. Kostnaður-
inn er mikill.“
Viðleitni verksmiðjunnar virðist
unnin fýrir gíg. Einangruðu,
snæviþöktu svæði rétt hjá Togl-
iatti hefur verið breytt í sölutorg
til þess að selja varahluti í Lödur
og verðið er rúmlega helmingi
lægra en í Moskvu.
Varahlutunum er áreiðanlega
stolið beint úr VAZ. Illa þokkaðir
“bíznezmenn" selja kúplingu í
Lödu á jafnvirði 30 dollara, sem
er einn fjórði af mánaðarlaunum
rússnesks verkamanns.
„Ég hef leitað að kúplingu í
öllum varahlutaverzlunum í bæn-
um,“ sagði kaupandinn, Valerí.
„Ég er viss um að henni hefur
verið stolið, en hún virðist ný og
ég fæ enga annars staðar.“
Erlend tengsl
Togliattibær hefur verið nátengd-
ur umheiminum frá gamalli tíð,
meðal annars vegna þess að bílar
þaðan eru seldir til 80 landa. VAZ
sendir bíla sína meðfram Volga,
yfir Barentshaf til Hull á Englandi
eða borga í öðrum löndum.
Á áratugnum 1960-1970 leyfði
Leoníd Brezhnev sovétleiðtogi út-
lendingum að fara þangað þegar
samið hafði verið við Fiat-verk-
smiðjurnar á Ítalíu um smíði bíls
að sovézkum hætti. Hann var kall-
aður „Zhiguli“ í Rússlandi en Lada
erlendis — Zhiguli þótti hljóma
eins og „Gigolo“ í eyrum útlend-
inga.
VAZ þarf erlenda aðstoð til
þess að endurbæta bíla sína og
nokkur vestræn fyrirtæki hafa
sent fulltrúa til Togliatti til þess
að tryggja viðskipti.
Blab allra landsmanna!
-kjarni málsins!
nashuatei
★ Mest seldu Ijósritunarvélar á íslandi!
★ Faxtæki ★ Fjölritar ★ Kjölbinditæki
Vönduð þjónusta og traustar vélar tryggja vinninginn !
Verib velkomin í vinningsliðið!
Umboð: Hljómver, Akureyri
Póllinn, Isafirði
Geisli, Vestmannaeyjum