Morgunblaðið - 26.01.1995, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 26. JANÚAR 1995 C 5
LAUGARDAGUR 28/1
MYNDBÖND
Sæbjörn Valdimarsson
GOÐSÖGNIIM
GEROINIIMO
VESTRI
Geronimo •k'k'k
Leikstjóri Walter Hill. Handrit
John Milius og Larry Gross. Tón-
list Ry Cooder. Kvikmyndatöku-
stjóri Lloyd Ahern. Aðalleikend-
ur Jason Patrick, Robert Duvall,
Gene Hackman, Wes Studi, Mark
Damon, Rodney A. Grant, Kevin
Tigh, Scott Wilson. Bandarísk.
Columbia 1994. Skífan 1995.111
mín. Aldurstakmark 16 ára.
ÞAÐ ER fyrst til
að taka að það
er hrein synd að
hafa ekki fengið
að sjá þessa
mynd á stóru
tjaldi og THX
hljómburði. Ger-
onimo er mikil-
fengleg og eink-
ar svipmikil
mynd, tekin í
stórkostlegu landslagi af snilld.
Fyrir augum blasir víðáttan mikla,
fögur og hrikalega, litirnir tærir og
hreinir, mörg atriðin, einkum bar-
dagarnir, einkennast af óvenjuleg-
um mikilleik. Allt þetta nýtur sín
ekki sem skyldi á skjánum. Og ekki
má gleyma magnaðri tónlist Ry
Cooders, þó menn búi að stereo
tækjum og „surround" hljómi, jafn-
ast ekkert á við hljómburðinn í vel
búnu kvikmyndahúsi. Rétt er að
taka fram, til að forðast misskiln-
ing, að ekki er við forráðamenn
Stjörnubíós (umboðsmenn Columb-
ia Pictures) að sakast, að myndin
var ekki tekin til sýninga í kvik-
myndahúsinu, heldur send beint á
myndbandið. Því réðu þeir í Holly-
wood. En víkjum aftur að myndinni.
Geronimo (Wes Studi) komst á
blöð sögunnar sem frábær og eink-
ar kænn stríðsmaður og sá leiðtogi
frumbyggja Ameríku sem síðast
gafst upp fyrir hvíta manninum,
fyrir röskri öld. Myndin er sögð af
ungum yfirmanni í her Bandaríkj-
anna sem fylgist með gangi sögunn-
ar og endar með því hann segir af
sér eftir að Geronimo er blekktur
í helsi.
Það er sama hvert litið er, Geron-
imo er einstaklega vönduð og mikil-
úðleg mynd í öllu útliti. Áhorfand-
inn skynjar frelsi víðfeðmisins, þess
umhverfis sem var frumbyggjunum
svo kært en urðu að gefa eftir til
handa hvítskinnuðum yfirgangs-
mönnum. Hill, sem um árabil gerði
margar af forvitnilegustu og fjöl-
breyttustu myndum Hollywood er
greinilega kominn aftur í form eftir
nokkurra ára lægð. Fjöldaatriðin
eru með þeim bestu sem gerð hafa
verið í háa herrans tíð. Hinsvegar
dettur myndin niður þess á milli,
einkum vegna hægláts leiks Jasons
Patricks. Þó ber að gæta þess að
handritið er vel og skynsamlega
skrifað af John Milius og Larry
Gross. Cooder er við hliðina á Hill
að venju og skapar tónlist hans
sterka stemmningu, líkt og endra-
nær. Hackman og Duvall eru
tráustir að venju og hinn ábúða-
mikli Wes Studi (Síðasti Móhíkan-
inrí) leikur goðsögnina Geronimo
af kröftugri sannfæringu.
„SJÁ NÚ HVE
ILLAN ENDI..."
SPENNUMYND
Föðurland (,,Fatherland“) k k
Leikstjóri Christopher Men-
aul. Handrit Stanley Weiser og
Ron Hutchinson, byggt á sögu
e. Robert Harris. Aðalleikendur
Rutger Hauer, Miranda Richard-
son, Peter Vaughan. Bandarísk
kapalmynd. HBO 1994. Warner
myndir 1995.110 mín. Aldurstak-
mark 16 ára.
MENN hafa oft
leikið sér með þá
hugmynd hvað
hefði gerst ef
Hitler hefði unn-
ið stríðið, einn
þeirra er Robert
Harris, höfundur
bókarinnar sem
Föðurland er
gerð eftir. Hún
gerist 1965, Joe
Kennedy er forseti Bandaríkjanna
og von er á honum í heimsókn til
Germaníu, einsog heimsveldi naz-
ista nefnist. En blaðamaður (Mir-
anda Richardson) og yfirmaður í
SS (Rutger Hauer) komast að vel
varðveittu leyndarmáli um stríðs-
glæpi Þjóðveija í seinna stríði og
heimsóknin og sættirnar fara út um
þúfur.
Forvitnilegt umhverfi og inn-
gangur, ódýrar sviðsmyndir, aumur
leikur, blaðurkennt handrit eru til
skaða og megin sögufléttan er öll-
um kunn frá upphafi. Rauði þráður-
inn er kjörinn efniviður í fyrsta
flokks afþreyingu, en eitthvað hefur
farið forgörðum hjá handritshöf-
undum, tæpast hefur metsölubókin
verið þetta þunn í roðinu.
KLÁMFENGINN
CALIGULA
HÁLFBLÁ
Caligula 0
Leikstjóri Tinto Brass. Hand-
rit Gore Vidal (ekki getið). Aðal-
leikendur Malcolm McDowell,
Peter O’Toole, Teresa
AnnSavoy, Helen Mirren, John
Gielgud. Itölsk. Uniexport 1980.
Myndform 1994.132 min. Aldurs-
takmark 16 ára.
TIL eru þijár út-
gáfur af þessari
að endemum
frægu. subbu-
mynd. Sú fyrsta,
sem sýnd var á
sínum tíma í
kvikmyndahús-
um, var um 90
mín., sögð afar
léleg, sundur-
klippt og flokk-
ast víst ekki einu sinni undir klám
(í hinni hefðbundnu mérkingu orðs-
ins). Önnur útgáfa, sem m.a. var
sýnd í nokkrum Evrópulöndum og
hefur velkst hér eitthvað á ólögleg-
um myndböndum, er 156 mín. Sögð
ótýnd klámmynd. Þessi útgáfa
reynir að fara bil beggja og er
hvorki fugl né fiskur. Ef einhver
er á annað borð þannig innstilltur
að hann hafi áhuga fyrir því að sjá
tvo af bestu leikurum Breta á þess-
ari öld, Sir John Gielgud og Peter
O’Toole, á botninum, gefst tækifær-
ið hér. Verði þeim að góðu. Þetta
er ótrúlega döpur mynd, óneitan-
lega siðspillt og úrkynjuð að hætti
keisarans og hans tíma. Upphaflega
handritið skrifaði enginn annar en
rithöfundurinn og Rómaraðdándinn
Gore Vidal, en sjálfsagt hefur fram-
leiðandanum, Penthouse, útgefand-
anum Guccione, ekki þótt það nógu
krassandi, svo skáldið hvítþvoði sig
af verknaðinum. Skyldi nokkurn
undra? Þessi ómerkilega klobbasýn-
ing kostaði heilar 15 millj. dala, og
það fyrir 15 árum!
BÍÓMYNDBÖND
Sæbjörn Valdimarsson
Sæbjörn Valdimarsson
Vofan í vélinni („ The Ghost in
the Machine") kk
NÚTÍMALEG
hryllingsmynd
þar sem aftur-
genginn fjölda-
morðingi heldur
áfram sinni
geðslegu iðju í
gegnum tölvu-
tæknina. Það
þarf semsagt að
afdjöfla heilt
tölvunet áður en
yfir lýkur. Vakti athygli manns fyr-
ir nokkuð frumleg efnistök og efni.
Leikstjórinn, Rachel Talalay, er ör-
ugglega ekki búin að segja sitt síð-
asta orð í kvikmyndaborginni.
Breski leikarinn Peter Cook
Spaugsamur
til síðasta dags
„EIN leiðin til þess að sigrast á kerf-
inu er að hlæja að því,“ á breski gam-
anleikarinn Peter Cook eitt sinn að
hafa sagt. Hafði Cook þessa speki
sjálfur að leiðarljósi í 40 ár, allt þar
til að hann dó um miðjan mánuðinn,
57 ára að aldri.
Peter Cook ólst upp í strandbænum
Torquay og þegar í Cambridge há-
skóla var komið gekk hann til liðs við
leikfélag skólans, „Footlights". Segir
John Cleese liðsmaður „Monty Pyt-
hon“ að hann hafí tekið öllum fram
hvað fýndni og frumlegheit snerti.
Árið 1959 setti Cook saman leiksýn-
ingu, „Beyond the Fringe", ásamt
Jonathan Miller, Alan Bennett og
Dudley Moore og sýndi við stormandi
lukku á Edinborgarhátíðinni. Eftir það
lá leiðin til London og loks til Broad-
way þar sem sýningin fékk „Tony“
verðlaunin árið 1962. Cook og Moore
héldu samstarfinu áfram og
þóttu ótrúlega fyndið tví-
eyki, (Cook 1,83 á hæð og
Moore 1,58).
Farsælt samstarf
Árið 1967 léku þeir á
móti Raquel Welch í kvik-
myndinni Bedazzled sem
naut mikilla vinsælda hjá
vandfýsnum kvikmynda-
hússgestum og einnig hlaut
leikritið Good Evening, sem
þeir skrifðu í sameiningu,
mikla aðsókn á Broadway
1973-4. Samstarf þeirra var
með miklum ágætum og
þegar Moore fór til Holly-
wood að leika í 10 og Arthur sagði
Cook: „Ég býst ekki við að ég eigi
eftir að ná lengra." Hann reyndist
sannspár. Cook lék í
nokkrum meðalgóðum
myndum milli
1970-80 en fékk sig
svo fullsaddan af
framhaldsþáttun-
um The Two of
Us sem CBS
sjónvarpsstöðin
bandaríska framleiddi að hann gekk
út í miðju kafi.
Þríkvæntur
Ekki var hann lánsamari í ástum.
Cook var þríkvæntur. Fyrsta kona
hans var Wendy Snowden og áttu þau
dætumar Lucy, 30, og Daisy, 28.
Önnur kona hans var leikkonan Judy
Huxtable en Cook kvæntist í þriðja
sinn árið 1989 Lin nokkurri Chong.
Hinn 3. janúar var hann síðan lagður
inn á spítala í London. Við það tæki-
færi sagði hann við blaðamenn: „Ég
,er eitthvað slappur og ætla í allsheijar
skoðun.“ Nokkmm dögum síðar var
hann allur vegna opins magasárs.
Peter Cook missti þó aldrei móðinn
eða glataði kimnigáfunni. Undir það
síðasta á hann að hafa sagt: „Ég býst
við að ég sjái eftir einhveiju. Ég man
bara ekki hvað það er.“
Þeir kumpánar í London árið 1989. „Þjóð-
félagið rúmar líka kvikindislegt fólk og
dónalegt," sagði Cook við það tækifæri.
Cook og Moore í kvikmyndinni Baskerville-hundinum að lesa bókina
Samviskubit án kynlífs, eða „Guilt Without Sex“.
UTVARP
RAS 1
FM 92,4/93,5
6.45 Veðurfregnir.
6.50 Bæn: María Ágústsdóttir
flytur. Snemma á laugardags-
morgni. Þulur velur og kynnir
tónlist. 7.30 Veðurfregnir. 8.07
Snemma á laugardagsmorgni
heldur áfram.
9.03 Þingmál. Umsjón: Atli Rún-
ar Halldórsson og Valgerður
Jóhannsdóttir.
9.25 Með morgunkaffinu - Létt
lög á laugardagsmorgni.
10.03 Mannréttindakafli stjórnar-
skrárinnar. Erindi frá almenn-
um borgarafundi 1. desember
sl. um endurskoðun mannrétt-
indakafla stjórnarskrárinnar.
Fyrri hluti.
10.45 Veðurfregnir.
11.00 í vikulokin. Umsjón: Logi
Bergmann Eiðsson.
12.00 Útvarpsdagbókin og dag-
skrá laugardagsins.
12.45 Veðurfregnir og auglýsing-
ar.
13.00 Fréttaauki á laugardegi.
14.00 Hringiðan. Menningarmál á
líðandi stund. Umsjón: Halldóra
Friðjónsdóttir.
16.05 Islenskt mál Umsjón: Jón
Aðalsteinn Jónsson. (Endurflutt
nk. miðvikudagskvöld kl.
21.50).
16.15 íslensk sönglög Baldvin Kr.
Baldvinsson syngur, Juliet
Faulkner leikur á píanó og
Szymon Kuran á fiðlu.
16.30 Veðurfregnir.
16.35 Ný tónlistarhljóðrit Rfkisút-
varpsins Meðal efnis: Felix
Mendelssohn: Konsertþáttur
fyrir klarinett og bassetthorn.
Sigurður I. Snorrason og Kjart-
an Óskarsson leika með Sinfón-
íuhljómsveit tslands undir stjórn
Karstens Andersens. Umsjón:
Dr. Guðmundur Emilsson.
17.10 Króníka. Þáttur úr sögu
mannkyns. Umsjón: Þorgeir
Kjartansson og Þórunn Hjartar-
dóttir. (Endurfluttur á miðviku-
dagskvöld kl. 21.00).
18.00 Tónlist. Badinerie úr svitu í
h-moll og Air úr svítu í D-dúr
eftir Jóhann Sebastian Bach.
Divertimento í C-dúr og Seren-
aða eftir Jósef Haydn. Dans
hinna blessuðu sálna úr óper-
unni Orfeifi og Evridýku, eftir
Christoph Willibald Gluck.
Largó úr óperunni Xerxesi eftir
Georg Friedrich Hándel. Kanon
og Gfga eftir Jóhann Pachelbel.
Menúett eftir Luici Boccherini.
Wolfgang Schulz leikur á flautu
með Franz Liszt kammersveit-
inni; Janos Rolla stjórnar.
18.48 Dánarfregnir og auglýsing-
ar.
19.30 Auglýsingar og veðurfregn-
ir.
19.35 Óperukvöld Útvarpsins.
Werther eftir Jules Massenet. Með
helstu hlutverk fara: Plácido
Domingo, Franz Grundheber,
Kurt Moll, Elena Obraztsova og
Arleen Auger. Útvarpshljóm-
sveitin i Köln leikur; Riccardo
Kl. 17.00 Me6 grélt í vöngum.
Umsjón: Gestur iinor Jónasson.
Chailly stjórnar. Umsjón: Ing-
veldur G. Ólafsdóttir. Orð
kvöldsins flutt að óperu lokinni:
Haukur Ingi Jónasson flytur.
22.35 íslenskar smásögur: Stef VI
úr bókinni. „Af manna völdum“
eftir Álfrúnu Gunnlaugsdóttur.
Höfundur les. (Áður á dagskrá f
gærmorgun).
23.15 Dustað af dansskónum.
0.10 RúRek.-djass Frá tónleikum
á RúRek djasshátfð 1994:
Kvartett Archie Shepps leikur.
Umsjón: Vernharður Linnet.
(Áður á dagskrá í gær).
1.00 Næturútvarp á samtengdum
rásum til morguns
Rús 2 kl. 9.03. laugardagslif. Um
sjón: Hrofnhildur Halldórsdóttir.
Fréttir ó RÁS 1 og RÁS 2 kl. 7, 8,
9, 10, 12.20, 16, 19, 22 og 24.
RÁS 2
FM 90,1/99,9
8.05 Endurtekið barnaefni Rásar
1. 9.03 Laugardagslff. Umsjón:
Hrafnhildur Halldórsdóttir. 12.45
Helgarútgáfan. Umsjón: Lfsa Páls.
16.05 Heimsendir. Margrét Kristín
Blöndal og Sigurjón Kjartansson.
17.00 Með grátt í vöngum. Gestur
Einar Jónasson. 19.30 Veðurfrétt-
ir. 19.32 Vinsældalisti götunnar.
Umsjón: Ólafur Páll Gunnarsson.
20.30 Úr hljóðstofu BBC. Umsjón:
Andrea Jónsdóttir. 22.10 Nætur-
vakt Rásar 2. Umsjón: Guðni Már
Henningsson.
NÆTURÚTVARPIÐ
1.30 Veðurfregniy. Næturvakt rás-
ar 2. 2.00Fréttir. 2.05 Rokkþáttur
Andreu Jónsdóttur. 3.00 Næturlög.
4.30 Veðurfréttir. 4.40 Næturlög
halda áfram. 5.00 Fréttir. 5.05
Stund með hljómlistarmönnum.
6.00 Fréttir, veður færð og flug-
samgöngur. 6.03 Ég man þá tfð.
Hermann Ragnar Stefánsson.
(Veðurfregnir kl. 6.45 og 7.30).
Morguntónar.
ADALSTÖÐIN
90,9/ 103,2
9.00 Sigvaldi Búi. 13.00 Á mjúku
nótunum með Völu Matt. 16.00
Jenný Jóhannsdótir. 19.00 Magnús
Þórsson. 21.00 Næturvakt Aðal-
stöðvarinnar.
BYLGJAN
FM 98,9
7.00 Morguntónar. 9.00 Morgunút-
varp með Eiríki Jónssyni og Sig-
urði L. Hall. 12.10 Ljómandi laug-
ardagur. Halldór Backman og Sig-
urður Hlöðversson. 16.00 íslenski
listinn. Umsjón: Jón Axel Ólafsson.
19.00 Gullmolar. 20.00 Laugar-
dagskvöld á Bylgjunni. Umsjón:
Halldór Backman. 23.00 Hafþór
Freyr Sigmundsson. 3.00 Nætur-
vaktin.
Fréttir kl. 10, 12, 15, 17 og 19.30.
BYLGJAN, ISAFIRDI
FM 97,9
9.00 Samtengt Bylgjunni FM 98,9.
20.00 Tveir tæpir. Víðir Arnarson
og Rúnar Rafnsson. 23.00 Gunnar
Atli með næturvakt. Siminn í hljóð-
stofu 93-5211. 2.00 Samtengt
Bylgjunni FM 98.9.
BROSID
FM 96,7
10.00 Ellert Grétarsson. 13.00
Léttur laugardagur. 17.00 Helgar-
tónar. 23.00 Næturvaktin. 3.00
Næturtónlist.
FM 957
FM 95,7
9.00 Helga Sigrún. 11.00 Sport-
pakkinn. Hafþór Sveinjónsson og
Jóhann Jóhannsson. 13.00 Sigvaldi
Kaldalóns og Haraldur Daði. 16.00
Axel Axelsson. 19.00 FM957
kynndir upp fyrir kvöldið. 23.00 Á
lífinu.
TOP-BYLGJAN
FM 100,9
7.00 Sjá dagskrá Bylgjunnar FM
98,9. 10.00 Svæðisútvarp TOP-
Bylgjan. 11.00 Samtengt Bylgj-
unni FM 98,9.
X-ID
FM 97,7
10.00 Örvar Geir og Þórður Örn.
12.00 Ragnar Blöndal. 14.00 X-
Dómtnóslistinn. 17.00Þossi. 19.00
Party Zone. 22.00 Nætur-
vakt.03.00 Næturdagskrá.