Morgunblaðið - 01.02.1995, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 1. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
-f
Dýraglens
Tommi og Jenni
Ef þú ert veltijurt, Geturðu oltið Gætirðu gert það
sýndu þá að þú velt- afturábak? á skautum?
ir...
BREF
TTL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavik • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Islenska útvarps-
félagið braut
samkeppníslög
Frá Andrési Indriðasyni
í frétt í Morgunblaðinu 25. jan-
úar sl. er ijallað um dóm sem
kveðinn var upp í Héraðsdómi
Reykjavíkur 20. janúar, en með
honum var staðfest að ég væri
höfundur að persónunum Glámi
og Skrámi og ennfremur að út-
varpsþættir eftir Þórhall Sigurðs-
son og Bjöm G. Bjömsson sem
fluttir voru á Bylgjunni í desember
1993 með þessum persónum hafi
brotið í bága við 20. grein sam-
keppnislaga.
Því miður var þessi frétt í Morg-
unblaðinu með þeim hætti að hún
gaf afar villandi mynd af mála-
vöxtum og niðurstöðu dómsins og
sé ég því ástæðu til að leiðrétta
missagnir og bæta í það sem vant-
aði.
Fénýting á hugmyndum
annarra refsiverð
Þess var ekki getið í fréttinni
að með birtingu þáttanna á Bylgj-
unni var íslenska útvarpsfélagið
dæmt brotlegt gagnvart 20. grein
samkeppnislaga frá 1993, en sam-
kvæmt henni er sérhver fénýting
á hugmyndum annarra refsiverð
og bótaskyld. Dómurinn komst að
þeirri niðurstöðu að með því að
nota nöfnin Glámur og Skrámur
í þáttunum og flytja efnið með
sömu röddum og notaðar voru í
Stundinni okkar hafi stefnda mátt
vera ljóst að verulegar líkur væru
á því að menn tengdu þættina á
Bylgjunni framangreindum verk-
um stefnanda sem fyrr höfðu ver-
ið flutt í Ríkissjónvarpinu og teldu
þá hans höfundarverk.
„Með hliðsjón af þessu þykir
flutningur stefndu á umræddum
þáttum á Bylgjunni í desember
1993 í því formi sem þeir voru
andstæðir góðum viðskiptaháttum
og bijóta gegn 20. gr. laga nr.
8/1993,“ segir í dóminum.
Þættirnir fluttir á
árunum 1971-1980
Þá gætir víða ónákvæmni í
fréttafrásögninni. Komist er svo
að orði að dómurinn hafi viður-
kennt höfundarrétt minn að „per-
sónunum Glámi ,og Skrámi sem
birtar hafí verið í Ríkissjónvarpinu
árið 1971“ og má skilja þetta svo
að þessar persónur mínar hafi
aðeins birst þetta eina ár. Því skal
upplýst að ég skrifaði tugi hand-
rita að leikþáttum með Glámi og
Skrámi sem fluttir voru í Stund-
inni okkar í Sjónvarpinu á árunum
1971 til 1980.
í lok fréttarinnar eru tilgreind
tvö atriði úr málsvöm Haraldar og
Þórhalls Sigurðssona og gætu þau
í því samhengi sem þau eru verið
hluti af dómsniðurstöðunni, en því
fer víðs fjarri að svo hafí verið.
í hinu fyrra segir: „íslenska
útvarpsfélagið taldi Halla og
Ladda hafa eignast venjuhelgaðan '
höfundarrétt að Glámi og Skrámi
enda hafí þeir alla tíð ljáð þeim
raddir sínar og látbragð og sé
óhugsandi að telja verk tengd
Glámi og Skrámi sjálfstæð án
radda þeirra bræðra.“
Þessi skilningur íslenska út-
varpsfélagsins á höfundarrétti var
vitaskuld ekki tekinn til greina,
enda er ekkert til í lögum um það
að leiktúlkendur geti eignast
venjuhelgaðan höfundarrétt. í
þessu sambandi má benda á að
þrír leikarar áttu þátt í að túlka
leikbrúðupersónu Guðrúnar
Helgadóttur, Pál Vilhjálmsson,
hver á eftir öðrum, en þessi per-
sóna, Palli, var mjög vinsæl í
Stundinni okkar í Sjónvarpinu á
árum áður.
Seinna atriðið í málsvörn bræðr-
anna sem nefnt var í lok greinar-
innar í framhaldi af frásögn af
því að dómur hefði fallið var þetta:
„í málsvöm Halla og Ladda var
því meðal annars mótmælt að
Andrés væri einn höfundur per-
sónanna Gláms og Skráms og
nafna þeirra, heldur væra fígúr-
urnar byggðar á erlendum fram-
hugmyndum og væru þær afrakst-
ur fímm starfsmanna sjónvarps-
insj'.
I dómsniðurstöðu segir aftur á
móti:
Starfi brúðugerðarmanns og
rithöfundar ruglað saman
„Hvorki gögn málsins né fram-
burður aðila og vitna fyrir dómi
sannar eða gerir sennilega þá stað-
hæfingu að einhver annar en
stefnandi, upphaflegur höfundur
handrits að þáttunum, hafí gefið
þessum umræddu persónum
nafn.“
Ég vek athygli á því að í máls-
vörninni er talað urn fígúrar en
ekki persónur og er þá átt við
brúðurnar, en samkvæmt fram-
burði hönnuðar þeirra, Gunnars
Baldurssonar, fyrir dómi, var
tæknileg útfærsla þeirra byggð á
erlendri fyrirmynd. Hér er þess
vegna raglað saman starfí rithöf-
undarins og brúðugerðarmanns-
ins. Ég átti engan þátt í brúðu-
gerðinni. Ég átti aftur á móti hina
upphaflegu hugmynd að leikper-
sónunum Glámi og Skrámi og þar
var engin fyrirmynd, ég gaf þeim
heiti, og ég skrifaði handritin.
Þetta kom allt fyrst. Síðan urðu
brúðumar til.
Ég bið Morgunblaðið vinsam-
legast að birta þessa athugasemd
mína svo að öllu sé rétt til skila
haldið í máli þessu.
ANDRÉS INDRIÐASON,
Kambaseli 62, Reykjavík
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í
Gagnasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan,
hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari þar að lútandi.
«
€
«
«
€
€
e
«
«
í
«
i
«
i
«
i
í
i
í
í
-4