Morgunblaðið - 02.02.1995, Side 12

12 C FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VAN DAMME ER FJÓRÐA MESTA HASARMYNDAHETJA HEIMS
„Nowhere to Run“
19 9 3
'^Háurd Tarfiet"
19 9 3
Hvorki
vísindaundur
né steratröll
Slyttumákar og föl-
leitir kvikmynda-
gagnrýnendur hafa
gert þvl skóna aö
líkami Van Dammes
sé dæmi um sigur
læknavísindanna,
en hann neitar því
afdráttarlaust að
hann sé eitthvað
hormónaskrímsli;
allt snúist þetta um
æfingar.
„Kickboxeru
19 8 9
„Double Impact"
19 9 1
„Universal Soldier“
19 9 2
VAN Damme „splittfræðingnr". „Myndavélin gælir við mig“.
Eftir Árna Matthíasson
ÞAÐ er ævinlega sérstök mann-
gerð sem velst í hlutverk has-
armyndahetju á hvíta tjaldinu og
flestar slíkar hetjur eiga það helst
samnefnt að geta ekki leikið. Flest-
ar eru að auki málhaltar eða tala
svo bjagaða ensku að þær gætu
eins verið málhaltar. Þannig talar
Amold Schwarzenegger, sem er
tvímælalaust fremsta vöðvaíjall
kvikmyndasögunnar að Johnny
Weissmuller gengnum, eins konar
blöndu af ensku og þýsku, eins og
illmennin í stríðsmyndum fimmta
áratugarins, sem hétu öll Hans.
Schwarzenegger hefur það sér til
afsökunar að vera þýskumælandi,
en Sylvester Stallone getur aftur á
móti ekki skýrt fábreyttar stunur
sínar og uml með því að hann sé
útlendingur. Nýjasta hasarmynda-
hetjan er svo aftur Jean-Claude Van
Damme, sem er löglega afsakaður
með sinn franska hreim, því hann
er frá Belgíu.
Jean-Claude Van Damme er enn
eitt dæmið um það að leikhæfíleikar
skipta ekki öllu máli til að ná langt
í Hollywood; stæltur líkami og lip-
urð hefur gert hann að stórstjömu;
fjórðu vinsælustu hasarmyndahetju
heims á eftir S-unum þrem,
Schwartzenegger, Stallone og
Seagal. Van Damme hefur það fram
yfír þessa keppinauta sína að hann
en yngri, 34 ára eða
svo, og myndarlegri.
Ekki skemmir svo
að hann er næst
hávaxnastur
þeirra þriggja, á eftir Schwartzen-
egger, Seagal kemur næstur, en
Stallone er stúfur.
Væskill sem barn
Að sögn Van Dammes var hann
væskill í bamæsku og foreldrar
höfðu áhyggjur af því hve seinn
hann var til máls. Hann varð sífellt
fyrir barðinu á hrekkjusvínunum í
skóla, þar til hann lagði stund á
karate og gat barið frá sér. Eftir
það lagði Van Darame stund á lík-
amsrækt af kappi og ýmsar bar-
dagalistir, meðal annars tælenska
hnefa- og fótaleika og ballett, en
þess má geta að hann varð Belgíu-
meistari í vaxtarrækt og setti í kjöl-
farið upp vaxtarræktarstöð. Eins
og svo gjaman vill vera hafa slyttu-
mákar og fölleitir kvikmyndagagn-
rýnendur gert því skóna að líkami
Van Dammes sé dæmi um sigur
læknavísindanna, en hann neitar
því afdráttarlaust
að hann sé
eitthvað
hormóna-
skrímsli; allt
snúist þetta
um æfingar
og reyndar sé
eina gagnrýn-
in sem hafí
sært hann, og
oft hefur hann
fengið ómjúka með-
ferð, hafí verið þegar
gagnrýnandi sakaði
hann um að vera
steratröll.
Van Damme
þreyttist snemma á
að þjálfa landa sína
og hann lagði land
undir fót til að komast
í kvikmyndavinnu;
reyndi fyrst fyrir sér
í Hong Kong með litl-
um árangri og hélt
þaðan til Los Angeles
að bíða eftir stóra
tækifærinu.
í Los Angeles ætlar
annar hver þjónn að
verða frægur leikari
og Van Damme þjón-
aði smáköllunum til
borðs með bros á vör
og beið eftir að sá
rétti kæmi inn að fá
sér að borða. Tæki-
færið gafst loks þegar Menahem
Golan, forstjóri Cannon-kvikmynda-
versins, kom til að fá sér að borða
að Van Damme sýndi honum listir
sínar í þéttsetnu veitingahúsinu og
Golan réð hann á staðnum. Fyrstu
myndimar þykja ekki merkilegar,
en fengu prýðilega aðsókn og fram-
tíð Vans Dammes var ráðin.
Slagsmálaformúlur
Samkvæmt breska blaðinu Emp-
ire byggjast allar myndir Vans
Dammes á sömu formúlunni: 1)
Mikil slagsmál eiga sér stað fyrstu
fímm mínútumar og bróðir/besti
vinur Vans Dammes er barinn
í buff af illúðlegum bergþursa.
2) Van Damme stundar bar-
dagalist og andlega iðkan,
lega í Austurlöndum
ijær með góðlegan
gamlan Kín-
veija/Japana sem
lærimeistara. 3)
Handritsflétta til að
skýra uppruna og
einkennilegan fram-
burð söguhetjunnar.
4) Jean-Claude sýnir
á sér rassinn. 5) Jean-
Claude fer í splitt. 6)
Ragnarök óþokkanna
með ægilegu ati þar
sem Jean-Claude
ræður niðurlögum yf-
irbeljakans, þrátt fyr-
ir fólskuleg belli-
brögð.
Van Damme er
frægur kvennabósi
og hefur meðal ann-
ars verið giftur ijór-
um sinnum, sem þyk-
ir víst ekki mikið í
Hollywood, og er
mjög fyrir að vera með glæsikvendi
upp á arminn. Konur kunna og einn-
ig vel að meta hann á hvíta tjald-
inu, en samkynhneigðir hafa einnig
haft á Van Damme dálæti fyrir
vörpulegan vöxtinn og sagan herm-
ir að fyrstu myndir hans hafí gert
nokkuð út á að sýna hann fáklædd-
an í eggjandi stellingum og meðleik-
arar hans voru helst ungir hálfberir
drengir. Það er allt að baki; nú
höfðar Van Damme leynt og ljóst
til ungra kvenna, sem eru að verða
traustasti áhorfendahópur hans,
ekki síður en ungmennin sem gera
litlar kröfur til leikhæfíleika og túlk-
unar, því það eina sem skiptir máli
í fari hasarmyndahetju er hve slags-
málin eru stórfengleg og tæknin
yfirþyrmandi og þar bregst Van
Damme ekki.
Van Damme 11 ára.
„Eg var alger spói“.