Morgunblaðið - 03.02.1995, Síða 1

96 SÍÐUR B/C/D
28. TBL. 83. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Walesa
hótar
þingrofi
Varsjá. Reuter.
LECH Walesa, forseti Pól-
lands, bjó sig í gær undir að
rjúfa þing landsins, þrátt fyr-
ir harða andstöðu meirihluta
þinjgmanna.
I yfirlýsingu frá Walesa
sagði að hann hefði skrifað
forsetum beggja þingdeild-
anna til að óska eftir áliti
þeirra á þingrofí. Samkvæmt
stjómarskránni verður forset-
inn að hafa samráð við þing-
forsetana áður en hann leysir
þingið upp.
Walesa kvaðst ætla að vísa
fjárlagafrumvarpi stjórnar-
innar til stjórnlagadómstóls-
ins, sem myndi þýða að þing-
ið gæti ekki afgreitt frum-
varpið fyrir sunnudag eins og
stjórnarskráin kveður á um.
Ráðgjafar Walesa segja að
töfin á afgreiðslu frumvarps- -
ins gefi forsetanum lagalegan
rétt til að rjúfa þing.
Valdi ekki beitt
Walesa kvaðst í útvarpsvið-
tali ætla að fara að lögum og
ekki beita valdi. „Ég sendi
hvorki herinn né lögregluna á
göturnar,“ sagði hann.
Stærsti stjórnarflokkurinn,
Lýðræðisbandalag vinstri-
manna (SLD), flokkur fyrr-
verandi kommúnista, vísaði
því á bug að Walesa hefði
lagalegan rétt til að rjúfa
þing. „Hann gerir þetta vegna
þess að hann vill halda völd-
unum hvað sem það kostar,“
sagði í yfirlýsingu frá forystu
flokksins.
Walesa segir að stjórnin
ætli að svipta hann þeim völd-
um sem hann heldur enn og
sakar hana um að draga að
koma á nauðsynlegum efna-
hagsumbótum.
Spáð skæruliðaáhlaup-
um á rússneska herliðið
Moskvu. Reuter.
ANATÓLÍ Kúlíkov, sem Borís
Jeltsín Rússlandsforseti skipaði í
gær yfírmann baráttunnar gegn
uppreisn stjórnvalda í Kákasus-
héraðinu Tsjetsjníju, segist ekki
óttast að uppreisnin breiðist út til
annarra héraða í Kákasus. Á hinn
bóginn sé óhjákvæmilegt að
skæruliðahópar Tsjetsjena muni
gera árásir á rússneska herliðið
en ekki sé líklegt að slíkt ástand
vari lengi, almenningur í héraðinu
sé búinn að fá nóg af stríðinu.
Stjórnvöld í Moskvu sögðu að
rússneskir hermenn hefðu í gær
hrundið gagnárás Tsjetsjena suð-
vestur og austur af höfuðstað
Tsjetsjníju, Grosní. „Nú er ljóst
að ekki er háð né verður háð neitt
Kákasusstríð," sagði Kúlíkov á
blaðamannafundi í gær. Hann
sagði að Rússar réðu nú yfir mest-
um hluta héraðsins en skorti enn
liðsafla til að bijóta andstöðuna í
Grosní endanlega á bak aftur.
Mannréttindahópar hafa sakað
Rússa um að bijóta rétt á óbreytt-
um borgurum í Tsjetsjníju. Sagði
Kúlíkov að sérhvert mál þess eðlis
yrði kannað og þegar hefði verið
ákveðið að rétta í málum þriggja
hermanna.
ízvestya spáir
hreinsunum
Kúlíkov, sem er aðstoðarinnan-
ríkisráðherra, tekur við af Níkolaj
Framkvæmdastj ór i NATO varar við íslömskum ofsatrúarmönnum
Nýr stjórnandi hernaðaraðgerða Rússa í Tsjetsjníju
Jegorov, sem lét á föstudag af
embætti ráðherra þjóðabrota og
um leið yfírstjórn Tsjetsjníjumál-
anna vegna heilsubrests. Jegorov
hefur ásamt þeim Pavel Gratsjov
varnarmálaráðherra og Sergej
Stepashín, yfírmanni gagnnjósna-
deildar leyniþjónustunnar, verið
talinn bera mesta ábyrgð á hrak-
förunum í Tsjetsjníju.
Dagblaðið Izvestíja sagði í gær
líklegt að Jeltsín myndi skýra frá
brottvikningu Gratsjovs og Step-
ashíns auk tveggja aðstoðarfor-
sætisráðherra, sem ekki voru
nafngreindir, skömmu áður en
hann flytti árlega ræðu sína á
fundi með með báðum þingdeild-
um um miðjan mánuðinn.
Bókstafstrúin jafn mikil
ógn og kommúnisminn
Bonn. Reuter.
VESTURLÖNDUM stafar ekki
minni ógn af íslömskum bókstafs-
trúarmönnum en af kommúnism-
anum á sínum tíma, að sögn Willy
Claes framkvæmdastjóra Atlants-
hafsbandalagsins (NATO).
„Bókstafstrúin er að minnsta
kosti eins hættuleg og kommún-
isminn var,“ sagði Willy Claes í
viðtali sem þýska dagblaðið
Siiddeutsche Zeitung birti í gær.
Miklu meira en
hernaðarbandalag
Claes kvaðst ekki geta séð
hvernig sætta mætti íslömsku
ofsatrúaröflin og lýðræðisríkin, en
bætti við að NATO gæti orðið að
liði í baráttunni við íslömsku ógn-
ina nú þegar bandalagið endurskil-
Reuter
WILLY Claes, framkvæmda-
stjóri NATO og Helmut Kohl,
kanslari Þýskalands.
greinir hlutverk sitt eftir endalok
kalda stríðsins.
„NATO er miklu meira en hern-
aðarbandalag,“ sagði Claes um
hlutverk bandalagsins. „Það hefur
skuldbundið sig til að veija grund-
vallarhugmyndir siðmenningar-
innar sem bindur Norður-Ameríku
og Vestur-Evrópu saman.“
Aðspurður um hvað NATO
gæti gert til að veija lýðræðið
fyrir íslömsku ofsatrúaröflunum
sagði Claes að þegar hefðu verið
gerðar ráðstafanir til að stemma
stigu við útbreiðslu gereyðingar-
vopna. „Viðræður hafa einnig ver-
ið hafnar við Miðjarðarhafsríki.
Hvernig getum við orðið þeim að
liði í baráttunni við ofsatrúar-
vána?“
Eftir að hafa einbeitt sér að
hættunni í austri í áratugi hefur
bandalagið tekið að beina athygl-
inni meira til suðurs og komið á
óformlegu sambandi við Norður-
Afríkuríki eins og Egyptaland,
Túnis og Marokkó.
Náin samvinna við A-Evrópu
Viðtalið var tekið í tilefni þess
að Claes fór í gær í fýrstu heim-
sókn sína til Þýskalands frá því
hann tók við embætti fram-
kvæmdastjóra NATO af Manfred
Wörner í fyrra.
Claes ræddi í gær við Helmut
Kohl, kanslara Þýskalands, og
þeir sögðust vera sammála um að
NATO yrði að hafa nána samvinnu
við nýju lýðræðisríkin í Austur-
Evrópu til að tryggja stöðugleika
í allri álfunni.
Kúldrast
í kjöllurum
RÚSSNESKIR flóttamenn, sem
hafast við í kjallara í Grosní,
höfuðstað Tsjetsjnyu. I einum
verksmiðjukjallaranum kúldr-
ast um 180 flóttamenn, aðallega
börn, með lítinn mat og án
nokkurra lyfja. Hjálparstofnan-
ir stefna að því að flytja tæpan
helming 5.000 íbúa borgarinn-
ar, sem eru taldir í mestri hættu
vegna árása Rússa, í mánuðin-
um. Um 100.000 Tsjetsjenar
hafa flúið til nágrannahéraðs-
ins Dagestan og um 260.000
flóttamenn eru enn í
Tsjetsjníju, að sögn alþjóðlegra
hjálparstofnana.
Reuter
„Fundur til bjargar friði“
LEIÐTOGAR ísraels, Egypta-
Iands, Jórdaníu og Frelsissam-
taka Palestínumanna (PLO) komu
saman í Kaíró í gær á sögulegum
fundi til að flýta friðarumleitun-
um í Miðausturlöndum. Egypsk
dagblöð lýstu fundinum sem „leið-
togafundi til bjargar friðinum".
Að fundinum loknum gáfu leið-
togarnir út yfirlýsingu þar sem
þeir fordæmdu „hryðjuverk og
ofbeldi" í Miðausturlöndum og
áréttuðu þann ásetning sinn að
koma á varanlegum friði. Myndin
er af leiðtogunum fjórum; f.v.
Yitzhak Rabin forsætisráðherra
ísraels, Hussein Jórdaníukonung-
ur, Hosni Mubarak forseti
Egyptalands og Yasser Arafat
Ieiðtogi PLO.
Reuter