Morgunblaðið - 04.02.1995, Blaðsíða 18

18 LAUGARDAGUR 4. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERIIMU
Morgunblaðið/Þorkell
KRISTJÁN Ragnarsson formaður LÍÚ, Krislján Þórarinsson formaður nefndar hagsmunaaðila í sjáv-
arútvegi, Helgi Laxdal formaður Vélstjórafélags íslands og Sævar Gunnarsson formaður Sjómanna-
sambands íslands kynna hér veggspjöld sem Guðjón Ketilsson myndlistarmaður hefur hannað fyrir
LÍÚ í því augnamiði að hvetja sjómenn og útvegsmenn til bættrar umgengni um auðlindina. Spjöldun-
um verður dreift um borð í allan fiskiskipaflotann en á þeim er að finna slagorðin Fleygjum ekki fiski
- aukum arðinn af auðlindinni og Hendum ekki fiski - endurreisum þorskstofninn.
Herferð gegn því að
fiski sé hent í sjóinn
Þarf að vinna bug á þessari meinsemd segir Kristján
Ragnarsson, formaður ÍIU
STJÓRN Landssambands íslenskra
útvegsmanna hefur ákveðið að
gangast fyrir herferð þar sem hvatt
er til þess að fiski sé ekki hent í
sjóinn og að sjómenn og útvegs-
menn gangi vel um sameiginlega
auðlind. Hafa forystumenn sjó-
manna heitið stuðningi sínum við
átakið.
Kristján Ragnarsson formaður
LÍÚ segir að undanfarin misseri
hafi fullyrðingar um að fiski sé
fleygt í sjóinn orðið æ tíðari og eigi
þær við rök að styðjast líti stjórn
LÍÚ það mjög alvarlegum augum.
„Við viljum ekki fullyrða að fiski
sé hent í sjóinn en sé það gert þarf
að vinna bug á þeirri meinsemd.
Því aðeins getum við endurreist
þorskstofninn að okkur takist að
umgangast auðlindina með þeim
hætti að það sé fullljóst hvað við
veiðum. Þannig getum við tekið
afstöðu til þess hvað við leyfum
okkur að veiða og væntum þess að
sjómenn, útgerðarmenn og allir
þeir sem fiskiskipum stjórna hafí
skilning á mikilvægi þess að endur-
reisa þorskstofninn. Þannig getum
við gefið þjóðinni meiri arð af þess-
ari auðlind en verið hefur að undan-
fömu þar sem veiðimagnið af stofn-
inum er í sögulegi lágmarki. Það
má ekki líta á skammtímahagsmun-
ina í þessu efni.“
Ekki við kvótakerfið að sakast
Kristján telur að margir leggi
ranglega út af því að vandamálið
tengist kvótakerfinu; umræðan hafi
farið af stað löngu fyrir tilkomu
þess. Hann rekur minni til að hafa
vakið máls á vandanum í aðalfund-
arræðu árið 1976 - fyrir daga
kvótakerfisins - og sagt það illt ef
rétt væri að fiski væri hent í sjó.
Mikil umræða hafi fylgt í kjölfarið
og skeytum frá skipstjómarmönn-
um þess efnis að þetta væri alrangt
rignt yfir hann.
Kristján segir að LÍÚ hafí aldrei
farið í grafgötur með afstöðu sína
til þess að fiski sé fleygt í sjóinn.
Nú sé hins vegar tími til kominn
að hvetja sjómenn og útvegsmenn
til bættrar umgengni við auðlind-
ina. Hann bindur jafnframt vonir
við að löggjöf um hert viðurlög við
því að henda fiski í sjó muni líta
dagsins ljós innan tíðar; jafnvel
áður en þingi verður slitið í vor.
Stjóm LÍÚ álítur að með hvatn-
ingarherferð af þessu tagi megi ná
góðum árangri og minnir á að árið
1988 gengust samtökin fyrir átaki
þar sem hvatt var til þess að komið
yrði að landi með allt msl sem til
fellur um borð í veiðiskipum en því
ekki fleygt í sjóinn. Að sögn Krist-
jáns varð þetta til þess að um-
gengni stórbatnaði og nú losi skip
ekki lengur sorp í sjó.
Dapurlegar sögur úr
Smugunni
Nefnd hagsmunaaðila í sjávarút-
vegi sem sjávarútvegsráðherra
skipaði leggur áherslu á að sjómenn
geri sér grein fyrir mikilvægi þess
að ganga vel um auðlindir sjávar
og hefur stungið upp á tveimur leið-
um til að reyna að meta í hversu
miklum mæli fiski sé hent í sjó.
Kristján Þórarinsson formaður
nefndarinnar segir að önnur leiðin
sé bein könnun meðal sjómanna en
niðurstöður úr henni liggja ekki
fyrir enn. Hin leiðin sem stungið
var upp á er að sögn Kristjáns að
bera saman afla og aflasamsetn-
ingu fiskiskipa; annars vegar með
því að mæla við löndun og hins
vegar upp úr sjó.
Sævar Gunnarsson formaður
Sjómannasambands íslands er ekki
í nokkrum vafa um að físki sé kast-
að í sjóinn en hefur enga hugmynd
um umfangið. Honum þykir brýnt
að stemma stigu við vandanum og
þykir því átak stjórnar LÍÚ virðing-
arvert.
Helgi Laxdal formaður Vélstjóra-
félags íslands lýkur einnig lofsorði
á framtakið enda þykir honum óvið-
eigandi að menn geti hugsanlega
tekið sér það vald að kasta físki
fyrir borð. „Við verðum að samein-
ast um að fara að settum reglum
og koma með það að iandi sem upp
úr sjónum kemur.“
Helgi er efins um að kvótakerfið
sé sökudólgurinn og bendir á að
úr Smugunni og frá Reykjanes-
hrygg berist dapurlegustu sögumar
um það að fiski sé hent en þar er
kvótakerfi ekki við lýði.
Sameining 4 fyrirtækja
á Austurlandi á döfinni
SAMEINING Qögurra sjávarútvegs-
fyrirtækja á Austurlandi er í farvatn-
inu undir merkjum móðurfélagsins -
útgerðarfélagsins Jökuls hf. á Raufar-
höfn. Hin fyrirtækin eru Fiskiðja
Raufarhafnar hf., rækjuvinnslan
Gefla hf. á Kópaskeri og útgerðarfé-
lagið Atlanúpur hf. á Raufarhöfn sem
gerir út bát frá Höfn í Homafirði.
Jóhann Ólafsson framkvæmdastjóri
Fiskiðjunnar segir að endanleg
ákvörðun Iiggi ekki fyrir en að líkind-
um verði fyrirtækin öll sameinuð í
sömu andrá. Til greina komi þó að
sameiningin eigi sér stað í nokkrum
skrefum.
Jóhann segir að hugmyndin sé að
fá nýja hluthafa inn í fyrirtækið og
hafa forráðamenn Jökuls staðið í við-
ræðum við Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna og íslenskar sjávarafurðir
um hugsanleg hlutafjárframlög. Að
sögn Jóhanns hefur hugmyndin fallið
í góðan jarðveg innan beggja samtak-
anna en Jökull hefur til þessa selt í
gegnum SH. „Við erum nú að funda
um það hvemig bjóða eigi fyrirtækj-
unum að standa að þeim málum í
framhaldinu. Ætli málið verði ekki
komið á hreint i næstu viku.“
FRÉTTIR: EVRÓPA
ESB reiðubúið að
ræða aðild Kýpur
Brussel. Reuter.
VIÐRÆÐUR við Kýpur um aðild
að Evrópusambandinu munu líklega
hefjast innan tíðar, samkvæmt
heimildum innan framkvæmda-
stjórnarinnar. Er þetta liður í áætl-
un um að taka upp nánari sam-
skipti við Tyrki. Grikkir hafa staðið
í vegi fyrir að hægt væri að undir-
rita samning um tollabandalag við
Tyrkland og hafa tengt málið við
Kýpurdeiluna.
Samkvæmt heimildum innan
framkvæmdastjórnarinnar standa
vonir til þess að með því að boða
aðildarviðræður við Kýpur verði
hægt að fá Grikki til að fallast á
nánari samvinnu ESB við Tyrki á
sviði viðskipta- og efnahagsmála.
Embættismenn vona einnig að
með því að taka upp nánari sam-
skipti við ríkisstjórn Tyrklands
reynist Evrópusambandinu auð-
veldara að aðstoða við að finna
lausn á Kýpurdeilunni.
Er líklegt að aðildarviðræðurnar
geti hafist um það bil sex mánuðum
eftir að ríkjaráðstefnunni, sem hefst
á næsta ári, lýkur.
Búast má við að viðræður við
Möltu hefjist um svipað leyti.
Keuler
Framkvæmdasljórnin í heimsókn
FRANQOIS Mitterrand Frakklandsforseti hélt í gær móttöku
fyrir hina nýju framkvæmdastjórn Evrópusambandsins í Elysée-
höllinni í París ásamt Edouard Balladur forsætisráðherra. Á
blaðamannafundi, sem Mitterrand hélt í gær, útilokaði hann að
sá fjöldi aðildarríkja sem þarf til að geta sett á laggimar sam-
eiginlegan gjaldmiðil árið 1997, verði breytt úr átta í sjö. Hann
sagði að Maastricht-sáttmálanum yrði að fylgja í einu og öllu
og benti á að síðan hann var undirritaður hefði aðildarríkjum
fjölgað úr tólf í fimmtán. Háttsettur franskur embættismaður
hafði fyrr í vikunni sagt að til greina kæmi að stofna sameigin-
legan gjaldmiðil með einungis sjö ríkjum.
Fékk ekki
starfs-
mannaaf-
slátt
• JACQUES Santer, hinum
nýja forseta framkvæmda-
stjórnarinnar, var neitað um
starfsmannaafslátt i mötuneyti
framkvæmdastjómarinnar í
Bmssel þegar hann ætlaði að
snæða þar á dögunum. Að sögn
breska blaðsins Independent
var ástæðan sú að starfsfólkið
þekkti hann ekki.
• Á BORÐI framkvæmda-
sljórnarinnar liggja nú hug-
myndir um að hraða tollalækk-
un á vefnaðarvöram og fatnaði
ef önnur ríki fallast á að opna
að sama skapi markaði sína fyr-
ir evrópskum vefnaðarvömm.
• KENNETH Clarke, fjármála-
ráðherra Bretlands, hvetur
íhaldsmenn, í Financml Times í
gær, til að hefja umræður innan
flokksins um hvort breska
pundið eigi að verða hluti af
Myntbandalagi Evrópu (EMU).
Segir Clarke að raunhæft sé að
ætla að sameiginlegur gjaldmið-
ill geti verið orðinn að veruleika
fyrir aldamót.
• FORMAÐUR hinnar nýju
Umhverfisstofnunar Evrópu
(EEA) verður Bretinn Derek
Osborn, sem nú starfar hjá
breska umhverfisráðuneytinu.
Um hlutastarf er að ræða og
lætur hann því ekki af starfi
sínu hjá ráðuneytinu.
Sænskir
bændur
reiðir
SÆNSKIR bændur eru ríkis-
stjórn landsins mjög reiðir og
telja sig hafa verið „svikna" í
tengslum við styrki frá Evrópu-
sambandinu.
Samkvæmt aðildarsamningi
Svía við Evrópusambandið eiga
sænskir bændur rétt á 5,3 millj-
örðum sænskra króna í árlega
styrki sem þeir sækja um til
ESB og fá greitt beint. Að
auki eiga þeir rétt á 1,4 millj-
örðum króna í umhverfisaðstoð
og loks 260 milljónum króna,
sem ESB hefur gert ráð fyrir
handa Svíum vegna erfiðra
aðstæðna í landbúnaðarmálum.
Skilyrði fyrir að umhverfis-
aðstoð og aðstoð vegna erfiðra
aðstæðna verði veitt er aftur á
móti að að sænska stjórnin reiði
af hendi sömu upphæð í um-
hverfisaðstoð og þrefalda upp-
hæð vegna erfiðra aðstæðna.
Sænska stjórnin yrði því að
greiða 2,18 milljarða ef sænsk-
ir bændur ættu að geta nýtt
sér alla styrki ESB.
Ríkisstjórnin neitar að greiða
þessa upphæð og bendir á erf-
iða stöðu ríkisfjármála og að
taka verði tillit til annarra at-
vinnugreina.
Þá hafa bændur mótmælt
harðlega þeim auknu sköttum
á skógar- og landeignir, sem
ríkisstjómin hefur lagt til, í því
skyni að standa straum af
kostnaði við ESB-aðildina.