Morgunblaðið - 07.02.1995, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 1995 17
FRÉTTIR: EVRÓPA
ÚRVERINU
Reuter
JAQUES Poos, utanríkisráðherra Lúxemborgar, ræðir við utan-
ríkisráðherra Svíþjóðar, Lenu Hjelm-Walle, fyrir fundinn.
Utanríkisráðherrar ESB
Tollamál eftir
stækkun rædd
Brussel. Reuter.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR Evr-
ópusambandins ræddu á fundi sín-
um í Brussel í gær hvemig bregð-
ast eigi við kröfum ríkja utan sam-
bandsins, sem þurfa að sæta lakari
viðskiptakjörum eftir að Svíar,
Finnar og Austurríkismenn gengu
í ESB um áramótin.
Ríkisstjómir Bandaríkjanna, Jap-
an, Kanada, Suður-Kóreu, Indónes-
íu, Nýja-Sjálands, Ástralíu, Noregs,
íslands og Tælands hafa bent á að
ríkin eigi á hættu að missa við-
skipti vegna hækkaðra tolla í nýju
aðildarríkjunum.
Samkvæmt alþjóðlegum við-
skiptasamningum eiga ríkin rétt á
að semja um bætur vegna þessa.
„Við munum leggja mikið á okk-
ur til að taka tillit til vandræða ein-
stakra ríkja á einstökum sviðum,"
sagði Leon Brittan, sem fer með
viðskiptamál innan framkvæmda-
stjórnarinnar við utanríkisráðherr-
ana.
Erfiðar viðræður
framundan
ESB gerði í desember sl. sex
mánaða samning við Bandaríkja-
stjórn um bætur upp á allt að 250
milljónir dala vegna lakari viðskip-
takjara. Samningurinn rennur hins
vegar út í júní og þá á fram-
kvæmdastjómin að hafa gert end-
anlegt samkomulag við Bandaríkin.
Heimildir innan ESB segja að
búast megi við miklum deilum og
harðorðum yfirlýsingum áður en
búið verði að semja við öll þessi
ríki. í upphafi verður afstaða ESB
í samningunum sú að ef litið sé á
nettóháhrif stækkunar sambands-
ins þá tapi enginn þar sem sumir
markaðir hafi fyrst opnast með
aðild ríkjanna þriggja.
Staða ESB innan Alþjóðavið-
skiptastofnunarinnar (WTO) var
einnig rædd á fundinum og lagði
Brittan áherslu á að sambandið
yrði að auka áhrif sín á sviði al-
þjóðaviðskipta. Þá hvatti hann til
að settar yrðu alþjóðlegar reglur
um erlendar fjárfestingar.
Alain Juppé, utanríkisráðherra
Frakklands, sagði aðildarríkin hafa
ítrekað þá afstöðu sína á fundinum
að þau styddu Renato Ruggiero,
fyrrum viðskiptaráðherra Italíu,
sem fyrsta forstjóra WTO.
Kýpur vill
viðræður strax
• ALECOS Michaelides, utanrík-
isráðherra Kýpur, sagði í gær að
hann teldi að viðræður um aðild
að ESB ættu að hefjast nú þegar
og að Kýpveijar teldu að ekki
ætti að tengja málið við samning
ESB og Tyrklands um tollabanda-
lag. Hann fagnaði tillögu Frakka
í ráðherraráðinu fyrir helgi um
að hefja viðræður aðildaviðræður
við Kýpur strax að lokinni ríkjar-
áðstefnunni, sem hefst á næsta
ári. Tiliagan gerir einnig ráð fyr-
ir að hafnar verði áþekkar við-
ræður við Kýpur um aðlögun að
ESB og þegar hafa hafist við
Austur-Evrópuríkin.
• FRANgOIS Mitterrand Frakk-
landsforseti fundaði í siðustu viku
með framkvæmdastjóminni í Par-
ís, en Frakkar fara nú með foryst-
una innan ráðherraráðsins. Á
fundinum lagði Mitterrand m.a.
til að haldin yrði evrópsk ráð-
stefna um hvernig leysa mætti
borgarastyijöldina í Alsír. Þá ít-
rekaði hann þá skoðun Frakka
að herða verði á reglum um sjón-
varpsefni. Frakkar vilja skylda
sjónvarpsstöðvar til að nota evr-
ópskt efni í helming dagskrár
sinnar.
• TILLÖGUR frá framkvæmda
stjórninni um að draga úr blý-
magni í drykkjavatni em nú til
skoðunar hjá ráðherraráðinu.
Verði þær samþykktar er talið
að kosta muni um 85 milljarða
dollara, að framfylgja þeim.
• BELGÍSKA ríkisflugfélagið
Sabena íhugar alvarlega að flytja
starfsemi sína til annars ESB-rík-
is vegna þess hversu kostnaður
við vinnuafl er mikill í Belgíu.
Samkvæmt reglum ESB ber að
greiða gjöld í því ríki sem fólk
starfar. Þar sem flugmenn em
hins vegar stöðug á ferð og flugi
telur Sabena sig hafa lagalegan
grundvöll til breytinga.
SH semur um sölu
17.000 tonna af
loðnu til Japans
SÖLUMIÐSTÖÐ Hraðfrystihús-
anna hefur gengið frá samningum
við kaupendur í Japan um sölu á
allt að 17.000 tonnum af frystri
loðnu og 5.000 tonnum af loðnu-
hrognum á vertíðinni sem nú er að
hefjast. Þarna er um gífurlega
aukngu að ræða frá árinu í fyrra,
en þá framleiddu aðilar innan Söl-
umiðstöðvarinnar 12.200 tonn af
loðnu og um 4.000 tonn af hrogn-
um. Útflutningur á loðnu frá öllum
framleiðendum í fyrra var 18.000
tonn og 5.400 tonn af hrognum.
Verð er nú urh 25% lægra en í fyrra,
en þá var verð óvenjulega hátt að
sögn þeirra Gylfa Þórs Magnússon-
ar, framkvæmdastjóra og Halldórs
G. Eyjólfssonar, markaðsstjóra.
Markaðurinn í Japan er erfiður
nú fyrir margra hluta sakir. í fyrra
var gert ráð fyrir mun minni loðnu-
frystingu en varð og samið 5.000
til 8.000 tonn. Í fyrra fékkst mesta
hækkunin á stærstu loðnuna og á
vertíðinni fór svo að óvenju mikið
var fryst af stórri loðnu og var
verð því einnig hátt fyrir þær sakir.
Framleiðslugetan tvöfölduð
Halldór G. Eyjólfsson segir að
framleiðendur í Japan telji verið í
fyrra hafa verið allt of hátt og fyr-
ir vikið hafi heldur dregið úr neyzl-
unni. Þá viti þeir um mikla aukn-
ingu framleiðslugetu hér á íslandi,
en sem dæmi um það megi nefna
að nú hafa um 30 loðnuflokkarar
verið fluttir inn til landsins, sem
er tvöföldun á framleiðslugetu. Þá
hafí verð á annarri matvöru og sjáv-
arafurðum en loðnu farið lækkandi
í Japan og það meðal annars valdið
samdrætti í fteyzlu úr 30.000 tonn-
um niður í 18.000 tonn af loðnu.
Mikilvægt að viðhalda
\ markaðnum
Gyldi Þór Magnússon, fram-
kvæmdastjóri markaðsmála hjá SH,
segir að það sjónarmið hafi ráðið
ferðinni við samningagerðina nú,
að mikilvægast væri að viðhalda
þessum markaði og koma til móts
við kaupendur með verðlækkun frá
síðasta ári og þar reyna að stuðla
að aukningu loðnumneyzlunnar í
Japan í stað þess að horfa upp á
minnkandi markað fyrri íslenzka
framleiðendur. Þá sé ákveðið að
stórmarkaðskeðjan Daiei verði með
sérstaka kynningu á loðnunni í ár
Jafnframt samið
um sölu 5.000
tonna af hrognum
og stefni hún að því að selja um
100 tonn á mánuði. Jafnframt séu
Japanir að færa framleiðslu loðn-
unnar í vaxandi mæli til Tælands
og Kína til að lækka framleiðslu-
kostnað og ná verðinu þannig niður
í sívaxandi samkeppni við önnur og
ódýrari matvæli.
Frystíng gæti
hafizt um helgi
Loðnan hefur varla veiðzt í telj-
andi mæli enn sem komið er, en
hrognafylling er nú um 12%. Fryst-
ing gæti því hafizt um næstu helgi,
en SH hefur samið um sölu á til-
raunavinnslu á hæng og blandaðri
loðnu sem hægt er að byija að
frysta og ennfremur um mjög tak-
markað magn af loðnu með minni
hrognafyllingu en 15%, sem að öllu
jöfnu er lágmarks hrognafylling.
Frysting loðnu og loðnuhrogna
gekk mjög vel í fyrra. Nánast eng-
inn dagur féll úr í veiði og áta var
aldrei til trafala. Þá var loðnan stór
og því gekk vel að framleiðla. Gylfi
Þór segir að mikið velti á því að
nú takist vel til og veiði og vinnsla
gangi vel. Hugsanlega verði erfitt
að fá skipin til til veiða fyrir vinnsl-
una, þar sem þau þurfi að einbeita
sér að því að ná kvóta sínum og
leggi því meiri áherzlu á veiðar til
bræðslu í stað þess að tefja sig á
veiðum til frystingar. „Vonandi
gengur þetta upp með góðri sam-
vinnu allra aðila þannig að æskilegt
magn fyrir japanska markaðinn
náist. Þá tel ég einnig að vöruvönd-
un og ferksleiki muni ráða meiru
nú en nokkru sinni fyrr,“ segir
Gylfi Þór Magnússon.
Verð lækkarnokkuð
frá því í fyrra
Halldór Eyjólfsson segir að í ljósi
staðreynda hafi menn orðið að
sætta sig við lægra verð en gilti
1994, enda sé það nauðsynlegt til
að ná að viðhalda þessum mikil-
væga markaði. Hugmyndir hinna
japönsku kaupenda voru í upphafi
samninganna þær að ná fram mun
meiri verðlækkun en raun varð á
eða sémja ekki ella fyrirfram um
verð. Nú var farin sú leið, að semja
um stiglækkandi verð eftir magni.
Þannig verði verðið hæst verði
framleitt minna en 6.000 tonn, en
lægst fari framleiðslan yfir 12.000
tonn hjá framleiðendum SH.
Um samningagerðina í Japan sáu
þeir Jón Magnús Kristjánsson,
framkvæmdastjóri SH í Japan og
Halldór G. Eyjólfsson, markaðs-
stjóri ásamt Steindóri Gunnarssyni,
fulltrúa framleiðenda, en hann er
verkstjóri hjá Granda hf. Framleið-
endum SH hér heima var kynntur
þessi samningur í gær og hverjir
framleiðsluskilmálar eru. Þeim er
því ekkert að vanbúnaði að hefja
frystingu svo fremi sem loðna veið-
ist og hrognafylling verði næg.
Orn KE 13 enn með loðnu
Sigurður kvaðst vongóður um vegar komið svo mikið hrogn í
að loðnan væri loks að birtast en loðnuna að hún hlýtur að fara að
hún var sem fyrr dreifð og stóð . koma upp á grunnið og þá erum
djúpt að auki. Hann sagði að fjöldi við úr leik með þessa nót. Hann
LOÐNUSKIPIÐ Örn KE hafði
fengið um 600 tonn af loðnu í
þremur köstum á Berufjarðarál
um miðjan dag í gær og var að
kasta í fjórða sinn þegar Verið
heyrði hljóðið í Sigurði Sigurðssyni
skipstjóra. Heppnaðist það kast
gerði hann ráð fyrir að geta hald-
ið til hafnar með fullfermi - 750
tonn - síðar um daginn.
báta væri á miðunum en þeir ættu
hins vegar erfitt uppdráttar þar
sem nætur þeirra væru svo grunn-
ar. Örninn er með djúpnót og sagði
Sigurður það hafa gert gæfumun-
inn að þessu sinni. „Það er hins
er vandrataður meðalvegurinn í
þessu eins og ýmsu fleiru,“ varð
Sigurði skipstjóra að orði um leið
og hann kvaddi Verið vegna anna
við veiðar.
BILASTÆÐ AS J OÐ U R
Bílastœði fyrir alla
Það er einfaldara að nota miðastæði og bílahús en þig grunar