Morgunblaðið - 07.02.1995, Blaðsíða 38

38 ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MIIMIMIIMGAR
EINAR H.
HJARTARSON
Einar H. Hjart-
arson fæddist í
Þverárkoti á Kjal-
arnesi 2. maí 1925.
Hann lést á Land-
spítalanum 28. jan-
úar síðastliðinn og
fór útför hans fram
frá Fossvogskirkju
6. febrúar.
Einar H. Hjartarson
rannsóknarfulltrúi
hafði ekki kennt sér
neins meins það best
ég veit, þar til hann
fann skyndilega til einhvers slapp-
leika og fór þá til læknis, sem lagði
hann strax á sjúkrahús. Eftir rann-
sókn þar gekkst hann undir sjö
klukkustunda erfiða hjartaaðgerð,
sem virtist hafa tekist vel, þegar
kallið kom skyndilega eins og reið-
arslag. Ekki hafði ég tækifæri til
að heimsækja Einar á sjúkrahúsið
þar sem ég var erlendis, en ég
fylgdist með líðan hans og hafði
ákveðið að láta það verða mitt
fyrsta verk að líta inn til hans þeg-
ar heim væri komið. Það átti ekki
^eftir að ganga, því fyrsta frétt sem
ég fékk við heimkomuna var lát
hans.
Eftir skólagöngu lagði Einar
stund á verslunarstörf, en hóf störf
hjá Tollstjóraembættinu árið 1946
og síðar hjá Ríkisskattstjóra þar
sem hann starfaði til dauðadags.
Hann átti því ekki nema fáa mán-
uði eftir af farsælum starfsdegi
þegar kallið kom. Ekki efa ég að
Einar hefur hlakkað til þeirra tíma-
móta, því áhugamál hans voru
„mörg.
Einar gekk ungur í sunddeild
Ármanns og keppti þar í sundi og
sundknattleik. Þar þótti hann góður
liðsmaður sem og annars staðar.
Þekktastur er hann þó fyrir félags-
störf sín sem dómari í sundknatt-
leik, handknattleik og knattspyrnu,
en þeim störfum gegndi hann í
fjöldamörg ár eins og margir muna.
Þar sem áhugamál mín sem ungur
maður lágu ekki á þessu sviði,
fylgdist ég ekki með dómgæslu-
störfum Einars, en mér er sagt að
í þeim störfum, sem og í öðrum sem
hann tók sér fyrir hendur, hafi
hann í senn verið réttsýnn, kröfu-
harður og hreinskiptinn, enda naut
hann trausts allra þeirra sem
kynntust honum í starfí og leik.
Eftir að Oddur Rúnar bróðir Ein-
ars hóf störf sem héraðsdýralæknir
í Borgarfirði árið 1961, fyrst með
aðsetri í Árdal í Andakíl og síðar
á Hvanneyri, hitti ég Einar stöku
sinnum á heimili hans. Ég kynntist
honum þó ekki að ráði fyrr en atvik-
in höguðu því svo, að leiðir okkar
lágu saman í Frímúrarareglunni.
Þar fylgdumst við að í tæp 24 ár
og varð sú samfylgd að einlægri
vináttu sem varði meðan báðir
lifðu.
Ég kveð þennan vin minn með
söknuði og óska honum velfarnaðar
.. á þeim brautum sem hann hefur
nú lagt út á. Ég, ásamt móður
minni og systkinum, sendi eigin-
konu hans, dætrum, foreldrum og
systkinum innilegar samúðarkveðj-
ur.
Jón Pétursson.
Látinn er í Reykjavík góður fé-
lagi og vinur, Einar H. Hjartarson
rannsóknarfulltrúi, eftir stutta
sjúkdómslegu.
Hann gekk ungur að árum til
liðs við sunddeild Ármanns og varð
strax góður skriðsundsmaður og
nokkru síðar varð hann fastamaður
í hinu ósigrandi sundknattleiksliði
Ármanns.
Saga þessa liðs er kapítuli útaf
fyrir sig í íslenskri íþróttasögu og
vann liðið öll mót og alla titla sem
keppt var um á 20 ára tímabili,
1945-1965, og suma lengur.
Einar var sérlega
leikinn með knöttinn,
sókndjarfur og ógn-
valdur allra mark-
manna, skothörku
hans var viðbrugðið,
enda ófá mörk sem
hann skoraði.
íslands- og Reykja-
víkurmeistaratitlar
hans í þessari íþrótta-
grein munu vera hátt
á fimmta tug. Síðari
árin þjálfáði Einar
sundknattleiksmenn
félagsins með góðum
árangri.
Hann var einnig valinn til
margra trúnaðarstarfa fýrir Ár-
mann, sat í aðalstjórn, var formað-
ur sunddeildar félagsins og fulltrúi
í íþróttaráðum.
Einar var vel máli farinn, léttur
og gamansamur á góðir stund, var
löngum sjálfkjörinn til þess að
koma fram fyrir hönd sunddeildar-
innar eða liðsins á mannamótum,
þar sem halda þurfti ræður eða
færa fram árnaðaróskir. Einar hik-
aði aldrei ef taka þurfti ákvarðanir
eða vinna verk, hvort sem það var
í leik eða starfi, það var gengið
rösklega fram og verkinu lokið.
Margar minningar leita á hug-
anna á kveðjustundu, um félagann
og vininn sem nú er kvaddur, þær
eru allar ljúfar og þannig minn-
umst við hans.
Eftirlifandi eiginkonu Einars, frú
Guðbjörgu Guðjónsdóttur, og tveim
dætrum þeirra svo og öðru skyld-
fólki sendum við okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Genginn er góður drengur, bless-
uð sé minning Einars Hjartarsonar.
Gamlir sundknattleiksfélagar.
íþróttakappinn góðkunni Einar
Hafsteinn Hjartarson er fallinn frá.
Landsþekktur fyrir störf sín í
íþróttahreyfíngunni, afreksmaður á
því sviði og síðar sem knattspyrnu-
dómari. Hann var heilsuhraustur
um ævina og lá sjaldan veikur. í
haust kenndi hann sér lítils háttar
lasleika en veiktist óvænt fyrir
fáum vikum. Hann var lagður á
sjúkrahús til að fá bót meina sinna,
gekkst undir mikla aðgerð og all-
vel leit út um batahorfur. Nýkom-
inn af gjörgæslu hrakaði honum
óvænt og skyndilega var ljóst að
brottfararstundin var runnin upp.
Einar Hjartarson átti ekki aftur-
kvæmt af sjúkrahúsinu.
Einar Hjartarson hóf starfsferil
sinn að loknu námi í gagnfræða-
skóla, hjá H. Ólafsson og Bern-
höft. Þar starfaði Einar þar til að
hann hóf störf hjá tollstjóranum í
Reykjavík á árinu 1947. Starfsfer-
ill hans þar spannaði hátt í tvo
áratugi eða fram til ársins 1964
þegar Einar kom til starfa hjá ný-
stofnaðri rannsóknardeild ríkis-
skattstjóra. Hjá því embætti starf-
aði Einar til dauðadags, í röska
þrjá áratugi. Rannsóknardeildin
var lögð niður í árslok 1992 og var
Einar eini einstaklingurinn sem
starfaði í deildinni óslitið allan
hennar starfstíma. Einar tók strax
í upphafi upp þann sið að halda
skrá yfir þá starfsmenn sem komu
til starfa í deildinni. Það reyndust
hafa verið vel á annað hundrað
manna sem safn Einars spannaði,
þar af voru fjórir menn á starfstíma
deildarinnar skipaðir skattrann-
sóknarstjórar er stýrðu rannsókn-
ardeildinni. Samantekt Einars er
merkileg heimild um starfsemi
rannsóknardeildarinnar þau ár sem
hún var starfrækt og lýsir huga
þeim sem Einar bar til vinnustaðar-
ins og starfsfélaganna.
Kynni okkar Einars hófust þegar
ég kom til starfa hjá embætti ríkis-
skattstjóra á árinu 1983 og vorum
við þar vinnufélagar í einn áratug.
í rannsóknardeildinni voru næg
verkefni og góður starfsandi. Þar
var gott að starfa og unnum við
saman við rannsókn nokkurra
skattsvikamála. Minntumst við oft
þeirra stunda síðar með hlýhug.
Það leyndi sér ekki við kynni af
Einari að þar fór ákveðinn maður
og fylginn sér. Eilítið hijúfur á
yfirborðinu og gat verið hvass í
viðkynningu. Við Einar vorum ekki
alltaf sammála um alla hluti og á
stundum varð vík milli vina og um
skeið talsvert djúp. Þegar sá
ágreiningur var jafnaður var það
hins vegar af ósviknum heilindum.
E.t.v. fannst Einari ég ekki um-
gangast hann af nægjanlegri tillits-
semi eða virðingu í upphafi kynna
okkar. Það breyttist þó er á leið
og ég fann betur og betur hvílíkur
ágætismaður Einar var. Hin síðari
ár leituðum við oft hvor til annars
um ýmis álitamál. Hann reyndist
mér vel, var ráðagóður og styrkur
á erfiðum stundum. Fyrir það verð
ég ævinlega þakklátur.
Einar Hjartarson var sérstaklega
ræktarsamur við ættingja sína og
vini, sannur vinur vina sinna,
hjartahlýr og drengur góður. Hann
þekkti mikinn fjölda fólks um allt
land, sótti vel mannamót og var
snjall tækifærisræðumaður. Hann
var þekktur víða fyrir störf sín en
einkanlega þó áhugamálin. Þau
snerust mikið um íþróttahreyfing-
una og íþróttastarfið í landinu.
Hann sat i sundráði Reykjavíkur,
í stjórn Glímufélagsins Ármanns,
formaður Knattspyrnudómarafé-
lags Reykjavíkur, formaður dóm-
aranefndar Knattspyrnusambands
íslands og formaður hæfnisnefndar
Knattspyrnudómarafélags íslands.
Hann hlaut fjölmargar viðurkenn-
ingar fyrir störf sín í þágu íþrótta-
hreyfingarinnar. Skrifstofa hans á
Skúlagötunni bar um árabil áhuga-
málum hans og afrekum glöggt
merki. Þegar Einar komst á fímm-
tugsaldurinn gekk hann í frímúr-
araregluna. Hann kunni vel við
þann félagsanda og var virkur
reglubróðir um áratuga skeið til
dauðadags.
I vinnu var Einar alltaf að. Hann
hélt sínu striki þótti ýmislegt gengi
á. Störf hans fólust í rannsóknum
á bókhaldi og skattskilum og náði
hann góðum árangri í starfi. Þar
þurfti Einar iðulega að vanda um
fyrir mönnum. Oft á tíðum var
bókhald og fylgiskjöl þess í ólestri.
Gat Einar byrst sig allnokkuð þeg-
ar honum þótti svo við eiga. Á löng-
um starfstíma við skattrannsóknir
sá Einar margt sem ekki var eins
og ætlast var til. Þurfti hann þá
að ræða þau atriði við viðkomahdi.
Hans mat var að skynsamlegast
væri að tala tæpitungulaust út um
málin og að því loknu mætti taka
upp léttara hjal. Hafði hann oft
þennan hátt á.
Af og til heimsótti Einar gamla
vinnufélaga sem haldið höfðu til
starfa hjá nýrri stofnun, skattrann-
sóknarstjóra ríkisins þegar rann-
sóknardeildin gamla var lögð nið-
ur. Þá urðu alltaf fagnaðarfundir
og á góðri stund rifjaðar upp
skemmtilegar minningar liðinna
ára. Snemma í vetur kom Einar í
eina slíka heimsókn. Áttum við þá
langt samtal og fórum yfir eðli og
einkenni starfseminnar. Sagði hann
mér þá sem oftar frá reynslu sinni
á árum áður og hvernig hann stóð
að úrlausn vandamála sem þá voru
fyrir hendi. Einar hafði þá á orði
að hann reiknaði með að láta af
störfum þegar hann yrði sjötugur.
I lok samtalsins strengdum við
þess heit að hittast oftar, við starfs-
lok hans myndi tími hans vera
rýmri. Ekki átti ég von á því þá
að þetta yrði síðasti fundur okkar
Einars. Á skrifstofunni var haft orð
á því hve Einar hefði verið hress
og vel upplagður. Engan okkar
grunaði í það skiptið þá feigð sem
að honum sótti.
Bróðir er horfinn til austursins
eilífa. Megi hann sjá ljósið sem lýs-
ir honum til starfa á æðra tilveru-
sviði. Trygglyndur og trúr kveður
hann að sinni. Við hittumst á þeim
vettvangi síðar.
Eiginkonu Einars, Guðbjörgu
Guðjónsdóttur, dætrum þeirra, og
foreldrum Einars og öðrum að-
standendum votta ég mína dýpstu
samúð.
Skúli Eggert Þórðarson.
Það er ætíð erfitt að sætta sig
við fráfall góðs og gegns manns.
Þótt fyrir lægi að til beggja vona
gæti brugðið, höfum við alltaf trú
á því að Einar myndi hafa betur í
baráttunni við sláttumanninn. En
sú von okkar rættist því miður ekki.
Einar var sá starfsmaður hjá
ríkisskattstjóra sem var með hvað
lengstan starfsaldur, hafði starfað
óslitið hjá embættinu frá árinu
1964 til dauðadags eða í tæpt 31
ár og þar áður hjá tollstjóranum í
Reykjavík í um 17 ár. Hann varð
fyrsti rannsóknarfulltrúinn við ný-
stofnaða rannsóknardeild embætt-
isins árið 1964. Lengst af starfaði
Einar hjá rannsóknardeild ríkis-
skattstjóra eða þar til í upphafi árs
1993 er hún var lögð niður. Eftir
það starfaði hann hjá eftirlitsskrif-
stofu embættisins.
Þegar rannsóknardeildin var
stofnuð voru í deildinni tveir starfs-
menn, skattrannsóknarstjóri og
Einar. Var það talinn nægur mann-
skapur þar sem þeir sem hlut áttu
að málum voru afar bjartsýnir á
að uppræta skattsvik á skömmum
tíma. Svo bjartsýnir voru menn í
upphafi, að ákveðið var að auglýsa
eftir skattsvikurum og þeir sem
gæfu sig fram fengju mildari með-
ferð en ella. Auglýstur var ákveð-
inn tími sem þessir aðilar gátu
komið og gert hreint fyrir sínum
dyrum. Mönnum til mikillar undr-
unar lét enginn sjá sig. Einar hafði
afskaplega gaman af að segja frá
þessu og ræddu menn um það í
gamni að þarna hafí sennilega
kviknað hugmyndin að bjartsýnis-
verðlaunum Bröstes.
Þegar við horfum um öxl og
minnumst Einars þá er okkur efst
í huga samverustundir bæði í og
utan vinnu. Einar var léttur í lund
og var ávallt tilbúinn með hnyttna
sögu sem hæfði augnablikinu.
Hvort sem það var í kaffitímum
eða inn á skrifstofunni hans þegar
hann hallaði sér aftur í hinum for-
láta stól sínum, sem hann nefndi
gjarnan sjálfur Höfuðstól, með pípu
í munninum; fullkomlega rólegur
með innlifun góðs sögumanns.
Einar var ríkur af réttlætiskennd
og vildi að lög og reglur væru í
heiðri hafðar. Þessir eiginleikar
hans endurspegluðust í því lífs-
munstri sem hann valdi sér bæði í
leik og starfi. í starfi sem rann-
sóknarfulltrúi en í leik sem dómari
í íþróttum. Höfum við fyrir satt að
Ijölmargir hafa borið óttablandna
virðingu fyrir honum en hann gat
verið afar skeleggur.
Einar var mjög vinmargur og
vakti það ávallt sömu undrun nýrra
starfsmanna hve margir heilsuðu
honum á götum úti. Einar hugðist
láta af störfum 1. maí nk. fyrir
aldurs sakir. Reyndar var hann
þegar kominn á eftirlaun en hann
óskaði ávallt eftir því að starfa
lengur og fékk það ætíð enda skil-
aði Einar sínu í vinnu og vel það.
Ekki er laust við þegar við hugsum
til baka að þetta hafi verið það sem
Einar vildi, þ.e. að stunda vinnu
sína til síðasta dags.
Við sjáum nú á bak kærum
vinnufélaga og vini sem skilur eftir
sig skarð sem verður vandfyllt. Við
kveðjum góðan félaga með trega
og þökkum hjartanlega fyrir sam-
fylgdina og samverustundirnar.
Áðstandendum sendum við okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Kveðja frá samstarfsfólki hjá
ríkisskattstjóra.
Og því varð allt svo hljótt við helfregn þína
sem hefði klökkur gígjustrengur brostið.
Og enn ég veit margt hjarta, harmi lostið,
sem hugsar til þín alla daga sína.
En meðan árin þreyta hjörtu hinna,
sem horfðu eftir þér í sárum trega,
þá blómgast enn, og blómgast ævinlega,
þitt bjarta vor í hugum vina þinna.
Sem sjálfur Drottinn mildum lófum lyki
um lífsins perlu í gullnu augnabliki
(T. Guðm.)
Það var honum æskuvini okkar
Einari Hjartar líkt að gera ekki
meira en svo úr hlutunum, að kvöld
eitt fyrir tæpum mánuði fór hann
sjálfur akandi upp á slysavarðstofu
og sagðist þurfa að spjalla aðeins
við lækni. Heilsu hans var þannig
komið, að honum var ekið þaðan í
sjúkrabíl til tafarlausrar aðgerðar
í Landspítalanum.
Við svo óvænt straumhvörf
hrannast upp minningar allt frá
bemskuárunum þar sem hann tók
mig, litlu stelpuna, sjö árum yngri
en hann var, undir sinn vemdar-
væng í leikjum og íþróttum okkar
krakkanna og sagði þá gjarnan:
„Ég tek ekki þátt í leiknum nema
Ánný verði með.“ Einar vinur minn
var ávallt foringinn, kappsfullur
áræðinn og ákveðinn en þó sann-
gjarn og skjól og skjöldur þeirra
sem yngri vom eða hinna sem
minna máttu sín.
Hugur Einars hneigðist fljótt til
íþróttaiðkana og félagsstarfa, fyrst
í sundi þar sem hann var í sigur-
sælu sundknattleiksliði Ármanns,
einnig í knattspyrnu hjá knatt-
spyrnufélaginu Val. Einar var mjög
virkur í stjómum, uppeldis- og til-
sagnarstörfum byijenda og ungl-
inga félaganna. Síðar tók við dóm-
gæsla á vegum þessara félaga í
knattspyrnu og handknattleik
ásamt virkri þátttöku fyrir íþrótta-
hreyfinguna.
Áð lokinni skólagöngu hóf hann
störf hjá Tollstjóraembættinu í
Reykjavík og síðar sem rannsókna-
fulltrúi hjá ríkisskattstjóraembætt-
inu og starfaði þar í um 30 ár.
Störf sem þessi em oft ákaflega
erfið og þarfnast mikillar ná-
kvæmni, samviskusemi, hlutleysis
og heiðarleika en einnig ákveðni.
Ég veit að þetta erfiða starf leysti
Einar minn eins vel og hann gat
og fór eftir því sem samviskan
bauð honum.
Að leiðarlokum viljum við þakka
góðar og skemmtilegar samveru-
stundir í leik og starfi og við hin
ýmsu fjölskyldumót þar sem Einar
var ætíð hrókur alls fagnaðar, þó
svo ekki væri alltaf hljóðlátt er
tekist var á, í góðu þó, um stöðu
og getu íþróttafélaganna þar sem
hver stóð fast á sínu.
Einar minn. Við óskum þér góðr-
ar ferðar til hinna nýju heimkynna
þar sem þú bíður okkar vinanna
sem á eftir komum með dómara-
flautuna og blæst til leiks á nýju
tilverusviði.
Guðbjörg mín, Margrét, Guðrún
ína og fjölskyldur, Hjörtur, Guð-
mundína og aðrir ástvinir Éinars.
Við vottum ykkur hluttekningu, en
minnumst þess að geislar rísandi
sólar milda og lýsa upp minningar
um góðan dreng.
Anný og Pálmi.
„Ég kem, krakkar mínir, með
ykkur á skíði, strax og ég kemst
héðan út. Því lofa ég.“
Þetta var síðasta spjallið sem við
áttum við afa í „Einó“ eins og við
kölluðum afa Einar. Það hvarflaði
aldrei að okkur að hann kæmi ekki
heim af spítalanum og gæti ekki
efnt loforðið um skíðaferðina. Það
var ólíkt honum að efna ekki strax
loforðin sem hann gaf. Þessi ferð
bíður betri tíma. Okkur finnst
skrýtið að hann afi, sem gat bók-
staflega allt og það var alveg sama
hvað það var, hafi nú látið undan.
Það gerði hann sjaldan, en hann
svaraði sínu kalli með reisn eins
og heiðursmanni sæmdi.
Elsku afi. Við vorum svo heppin
að hafa átt þig að alla okkar ævi.
Þú fylgdist með okkur fæðast í
þennan heim og nú horfum við á
eftir þér með söknuði í huga. En
þú kenndir okkur það að lífið held-
ur áfram og það þýðir ekki að gef-
ast upp. Leiknum er ekki lokið fyrr
en dómarinn flautar af.
Við söknum þín, en vitum jafn-
framt að þú fylgist vel með okkur.
Þín barnabörn,
Einar, Guðjón og Erla.