Morgunblaðið - 09.02.1995, Blaðsíða 12
12 C FIMMTUDAGUR 9. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Sviðsmynd úr óperunni Ariadne auf Naxos eftir Richard Strauss.
Menningararfleifð Grikkja verður áberandi í dagskrá Rásar 1 á næstunni
Grískt vor
*
Ahugamenn um gríska menningu og þeir sem ætla að ferðast
til Grikklands ættu að fínna margt við sitt hæfí á Rás 1
AFYRRI hluta ársins 1995
er grískur menningar-
arfur áberandi í dagskrá
Rásar 1. Árið hófst með
lestri á Odysseifskviðu í þættingum
Þjóðarþeli, en í janúar hafa einnig
verið fluttar nokkrar óperur eftir
grísk tónskáld. Framundan er flutn-
ingur á forn-grískum leikritum, sem
og óperum, skáldverkum, og leik-
verkum eftir nútímahöfunda sem
byggja á forn-grísku efni. Gríska
vorinu lýkur í sumarbyrjun með
lestri skáldsögunnar Alexis Zorba
eftir Kasantzakis.
Arfleifð Hómers
Kviður Hómers eru meðal sí-
gildra verka heimsbókmenntanna
og íslensk þýðing Sveinbjarnar
Egilssonar á þeim meðal helstu
stórvirkja í íslenskum bókmenntum
á 19. öld. í þættinum Þjóðarþeli,
sem er á dagskrá virka daga klukk-
an 18.03, les Kristján Árnason úr
Odysseifskviðu og þær Ragnheiður
Gyða Jónsdóttir og Anna Margrét
Sigurðardóttir rýna í textann og
spjalla við fræðimenn, bæði um
forn-gríska menningu og þann jarð-
veg sem þýðing Sveinbjarnar spratt
úr. Lestri Odysseifskviðu lýkur um
mánaðamótin febrúar-mars en um
Iíkt leyti er á dagskrá sunnudags-
þáttur Svavars Hrafns Svavarsson-
ar fornfræðings um skáldið Hómer.
Óperukvöld við Eyjahaf
Heimur grísku goðsagnanna hef-
ur verið eitt vinsælasta viðfangsefni
óperuskálda allra tíma. í janúar-
byijun gafst útvarpshlustendum
kostur á að heyra eina af elstu og
þekktustu óperum af þessu tagi,
Orfeif eftir ítalska tónskáldið
Monteverdi. Á næstu vikum fylgja
fleiri óperur í kjölfarið, svo sem
Margrét Helga Jóhannsdóttir í hlutverki Klítemnestru
í Agamemmoni Æskílosar.
ingu en í byijun júní hefur Þorgeir Zorba meðal þekktustu verka hans.
Þorgeirson lestur á nýrri þýðingu Grísk samtímatónlist verður enn-
sinni á skáldsögunni Álexis Zorba fremur á dagskrá Rásar 1 á þessu
eftir Nikos Kasantzakis. Kasantz- vori, þar á meðal verk eftir tón-
akis er eitt af höfuðskáldum skáldin vinsælu Hadjidakis og The-
Grikkja á okkur dögum og Alexis odorakis.
Sigurður A. Magn-
ússon flytur sunnu-
dagserindi um
gríska nútíma-
menningu í maí.
Þorgeir Þorgeirson
les nýja þýðingu á
skáldsögunni um
Alexis Zorba eftir
Nikos Kasantzakis
í byijun júní.
Ariadne auf Naxos eftir Richard
Strauss. Tónlist byggð á grískum
goðsögum verður einnig áberandi í
dagskrá Rásar 1 fram á pumar og
koma tónskáldin úr ýmsum áttum.
Hér mætti nefna í sömu andrá Igor
Stravinskí, sem samdi verk um
Ödipus, Apollo, Persefónu og Agon,
og Þorkel Sigurbjörnsson sem
samdi flautukonsertinn Evridýku
og tileinkaði Manuelu Wiesler.
Sígildir harmleikir
í mars og apríl flytur útvarpsleik-
húsið þijá gríska harmleiki í þýð-
ingu Helga Hálfdanarsonar. Þetta
eru Elektra eftir Sófókles, Ífígenía
í Ális eftir Evrípídes og Agamemn-
on eftir Æskílos. Um er að ræða
upptökur á leiklestri Leikfélags
Reykjavíkur á síðastliðnu ári undir
stjórn Þorsteins Gunnarssonar. Með
stærstu hlutverk fara Valgerður
Dan, Sigurður Karlsson og Margrét
Helga Jóhannsdóttir.
Heimspeki og
fagurfræði
í apríl verður flutt-
ur leiklestur úr Sam-
drykkjunni, einu
þekktasta riti heim-
spekingsins Platóns.
Meðal helstu persóna
þar eru Sókrates,
lærifaðir Platóns, og
gamanskáldið Ar-
istófanes, en um-
ræðuefni samdrykkj-
unnar er eðli ástarinn-
ar. Um svipað leyti
verður fluttur sunnu-
dagsþáttur þar sem
Svavar Hrafn Sva-
varsson fornfræðing-
ur rekur helstu hug-
myndir Forn-Grikkja
um gildi lista. Platón og Aristóteles
voru á öndverðum meiði um þetta
efni; Platón vildi útrýma skáldum
úr fyrirmyndarríki sínu en Aristótel-
es taldi listirnar veita okkur þarfa
útrás fyrir ýmsar óæskilegar tilfinn-
ingar.
Fjölmargir listamenn frá ýmsum
þjóðum hafa sótt innblástur sinn í
grískar sagnir. Má þar nefna Mary
Renault en Ingunn Ásdísardóttir
les skáldsögu hennar, Tarfinn í
apríl og maí. Verkið byggir á sögn-
um um Þeseif konung í Aþenu og
er sjálfstætt framhald sögunnar
Konungsfórnar, sem var lesin í
útvarp fyrir fáeinum árum.
Grikkland tuttugustu
aldarinnar
Grísku þema í dagskrá Rásar 1
lýkur í sumarbyrjun. í maí flytur
Sigurður A. Magnússon sunnu-
dagserindi um gríska nútímamenn-