Morgunblaðið - 10.02.1995, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 10. FEBRÚAR 1995 33
:
i
!
I
í
3
I
i
I
1
4
4
4
4
4
4
4
4
ÞÓRA
MAGNÚSDÓTTIR
+ Þóra Magnús-
dóttir var fædd
á Sauðárkróki 18.
júli 1913. Hún lézt
á Hjúkrunarheimil-
inu Eir í Reykjavík
hinn 1. febrúar sl.
Þóra var dóttir
hjónanna Magnúsar
Guðmundssonar, þá
sýslumanns Skag-
firðinga og síðar
ráðherra, og eigin-
konu hans Sofíu
Bogadóttur Smith.
Foreldrar Magnús-
ar voru Guðmundur
Þorsteinsson, bóndi
á Rútsstöðum og síðar í Holti
í Svínavatnshreppi, f. 18. febr-
úar 1947, d. 11. febrúar 1931,
og kona hans Björg Magnús-
dóttir, f. 10. sept. 1849, d. 24.
des. 1920. Foreldrar Sofíu voru
hjónin Bogi Laurentius Martin-
us Smith, bóndi og trésmiður í
Arnarbæli í Fellsstrandar-
hreppi, f. 14. sept. 1838, d. 4.
maí 1886 (drukknaði í Röstinni
á Breiðafirði ásamt
tveim sonum), og
Oddný Þorsteins-
dóttir, f. 20. jan..
d. 5. sept.
(Sofía og
Magnús voru systk-
inabörn.) Þóra var
yngst af þremur
systkinum, næst
henni er Björg, sem
lifir systur sína, og
elstur var Bogi,
sem fórst af slys-
förum. Uppeld-
issystir þeirra er
Guðrún Wood. Þóra
giftist Pétri Guð-
mundssyni, f. 1911, d. 1973, frá
Keflavík í Skagafirði. Eignuð-
ust þau fjögur börn sem eru:
Magnús Bogi, f. 1945, Gunnar
Pétur, f. 1947, Sigurlaug Mar-
grét, f. 1948, d. 1986, og Sofía
Björg, f. 1954. Barnabörnin eru
ellefu og eitt langömmubarn.
Útför Þóru verður gerð frá
Dómkirkjunni í dag og hefst
athöfnin kl. 13.30.
ÁRIÐ 1918 flyzt Þóra með foreldr-
um sínum til Reykjavíkur, er Magn-
ús faðir hennar var skipaður skrif-
stofustjóri í fjármáladeild Stjórnar-
ráðsins. Átti Þóra heima í Reykja-
vik upp frá því. Var hún alin upp
á heimili foreldra sinna, er var
mikið rausnar og menningarheim-
ili, er stóð lengst af í húsinu Staða-
stað við Sóleyjargötu. Á heimilið
komu margir frammámenn þjóðfé-
lagsins á þeirri tíð, bæði í pólitík
og menningarlífi, auk nokkurra
kynlegra kvista, er þangað slædd-
ust. Á þeim tímum mæddu embætt-
isskyldur ráðherra meira á heimil-
um þeirra en síðar varð. Kynntist
Þóra óhjákvæmilega þessu fólki,
einkum þeim er voru tíðir gestir á
heimilinu og bjó hún að því æ síðan.
Þóra stundaði nám í Kvennaskól-
anum í Reykjavík og brautskráðist
þaðan árið 1930. Arið 1932 brá
hún sér til Edinborgar til þess að
nema ensku og ekki síður til þess
að víkka sjóndeildarhringinn, sem
á þeim árum náði lítið út fyrir
Kaupmannahöfn. Eftir þetta starf-
aði Þóra allmörg ár sem af-
greiðsludama í Reykjavíkurapóteki,
en árið 1943 giftist hún Pétri Gunn-
arssyni, tilraunastjóra, síðar for-
stöðumanni Rannsóknarstofnunar
landbúnaðarins. Upp frá því var
starfsvettvangur Þóru að mestu
bundinn við heimilið, eins og flestra
formæðra vorra í gegnum tíðina.
Pétur var dugmikill bóndasonur,
ættaður frá Keflavík í Hegranesi,
yngstur af 15 bömum þeirra hjón-
anna Gunnars Ólafssonar og Sigur-
laugar Magnúsdóttur. Pétur var
einstakur reglumaður og traustur
heimilisfaðir. Var hjúskapur þeirra
Þóru farsæll og heimilið gestrisið.
Þess nutu bæði foreldrar mínir svo
og ættingjar Péturs að norðan,
enda var ekki hlaupið inn á hótel
í þá daga, er menn komu til höfuð-
staðarins utan af landi.
Þeim Þóru og Pétri varð fjögurra
báma auðið: Elztur er Magnús
Bogi, tæknifræðingur f. 7. júlí
1945. Hann er kvæntur Unni Krist-
insdóttur húsmóður og eiga þau
fjögur börn. Næstur kemur Gunnar
Pétur, húsasmíðameistari, f. 3. maí
1947. Hann á Þórdísi Sigurðardótt-
ur, útibússtjóra Vátryggingafélags
Islands í Mosfellsbæ. Þau eru barn-
laus, en Þórdís á tvo drengi af fyrra
hjónabandi er Gunnar hefir reynzt
sem bezti faðir. Þriðja var Sigur-
laug Margrét, f. 10. apríl 1948, d.
29. jan. 1986. Hún var gift Jóni
Sigurðssyni bókara og eignuðust
þau þrjú börn. Yngsta barnið er
Sofía Björg hjúkrunarfr., f. 2. maí
1954. Sambýlismaður hennar er
Haraldur M. Ingólfsson vélstjóri og
eiga þau tvær dætur.
Heimili þeirra Þóru og Péturs
stóð alla þeirra búskapartíð að
Sólvallagötu 36. Við það hús og
heimilisfólkið era margar góðar
minningar tengdar. Þóra var mikil
húsmóðir, bæði smekkvís og snyrti-
leg. Heimilið stóð á gömlum merg.
Þar voru margir gamlir húsmunir
úr búi foreldra Þóra og það var
stíll og festa yfir heimilisbragnum.
Þangað var ævinlega gott að koma.
Fyrir allt það er nú þakkað að heil-
um hug.
Pétur varð bráðkvaddur árið
1973, 61 árs gamall, sem ekki
þykir hár aldur nú. Eftir andlát
Péturs bjó Þóra áfram með börnum
sínum, þeim er enn voru eftir í
heimahúsum. Síðar átti hún heim-
ili hjá dóttur sinni, Sigurlaugu
Margréti, og manni hennar. Eftir
andlát Sigurlaugar fluttist hún til
sonar síns, Gunnars Péturs, og
konu hans og dvaldist hjá þeim í
4 ár. Síðustu árin, áður en hún
vistaðist á hjúkranarheimilinu Eir,
var hún í heimili hjá dóttur sinni
Sofíu Björgu og manni hennar, en
þau vora þá búin að reisa nýtt hús
að Dverghömrum 44, þar sem
henni hafði verið búinn staður.
Voru miklir kærleikar með Þóra
og bömunum alla tíð.
Þóra var fínleg kona. Hún var í
lægra meðallagi á vöxt og samsvar-
aði sér vel. Viðkvæm var hún í
lund og óhlutdeilin, alla jafna, en
gat verið föst fyrir ef því var að
skipta. Frá henni stafaði hlýju og
mannkærleika og hún vildi láta
gott af sér leiða, sem sýndi sig
m.a. í starfí hennar í Kirkjunefnd
kvennadeildar Dómkirkjunnar.
Kímnigáfu hafði hún fágaða og
hljóðláta, í samræmi við innsta
eðli hennar og upplag. Hún hafði
erft hina mildu lund föður síns,
mannsins er hafði auk þess svo
mótandi og varanleg áhrif á lífs-
skoðanir hennar og viðhorf til
manna og málefna.
Systursyni sínum, þeim er þetta
ritar, var hún alla tíð fjarska góð
og var hann ævinlega velkominn á
hennar heimili. Að leiðarlokum
geymir hann því fagrar endurminn-
ingar í þakklátu hjarta um Djósu
töntu, eins og hún var jafnan köll-
uð af okkur systkinunum. Síðustu
árin hafði hún átt við þungbær
veikindi að stríða. Því var hvíldin
kærkomin, enda kraftarnir þrotnir.
Með Þóru Magnúsdóttur er gengin
góð kona og gegn. Láti Guð henni
nú raun lofi betri.
Magnús Thoroddsen.
Látin er sæmdarkonan Þóra
Magnúsdóttir.
Mig langar að minnast hennar
með fátæklegum orðum og þakka
henni allt það góða sem hún gerði
MINNINGAR
fyrir mig.
Hún var gift móðurbróður mín-
um, Pétri Gunnarssyni, og man
ég glöggt, þá smástelpa, er hann
fyrst kom með hana á æskustöðv-
arnar norður í Skagafjörð. Mér
fannst hún bæði góð og falleg.
Kynni okkar áttu eftir að verða
meiri og mér fannst hún verða
bæði fallegri og betri við aukin
kynni. Sérlega tók ég eftir hve
réttlætiskennd hennar var sterk.
Hún tók ávallt málstað þeirra sem
minna máttu sín.
Eftir að barnsárunum lauk bjó
ég á heimili þeirra hjóna í tvö ár
er ég var við nám í Reykjavík. Það
var alltaf jafn gott að leita til
hennar. Hún gladdist með mér á
gleðistundum og var traustur vin-
ur á sorgarstundum. Fyrir allt það
sem hún gerði fyrir mig vil ég
þakka henni.
Þóra var í senn heimskona og
alþýðukona. Ég man hve hún hreif
mig með sér þegar hún riijaði upp
atburði sem hún hafði upplifað er
hún var við nám í Englandi, og
jafnt hreif hún mig er hún sagði
mér frá ýmsum atburðum úr ís-
lensku sveitalífi. Hún dvaldi með
börnum sínum langdvölum á
sumrin norður í Keflavík í Hegra-
nesi þar sem allir fögnuðu komu
hennar.
Mér fannst hún alltaf svo vel
klædd og snyrtileg. Þegar ég var
unglingur man ég vel eftir skóm
sem hún átti og vora með korkhæl-
um. Slíka skó hafði ég aldrei séð
áður og horfði með aðdáun á fæt-
ur hennar. Hún gaf mér skóna
þegar hún fór. Þeir pössuðu ekki
vel við sveitastörfin en hún sagði:
„Þú getur verið í þeim þegar þú
skilur mjólkina." Svona var hún
alltaf hlý, en ég söng með enn
meiri raust við skildvinduna í há-
hæluðum skónum.
Ég heimsótti hana daginn áður
en hún dó og sagði hún að tími
hennar væri að styttast. Hún hafði
átt við vanheilsu að stríða síðustu
árin og var farin að þrá þá hvíld
sem hún nú hefur fengið. En þessi
veikindi hennar urðu henni léttari
sökum þess hve börnin hennar
hugsuðu vel um hana.
Ég kveð þig nú og veit að vel
er tekið á móti þér. Börnum,
tengdabörnum og bamabörnum
votta ég samúð mína og minna.
Aðalfríður Pálsdóttir.
Einn af mínum bestu vinum og
velgerðarmönnum, Pétur Gunn-
arsson, forstjóri Rannsóknarstofn-
unar landbúnaðarins, andaðist
snögglega hinn 13. apríl 1973,
langt um aldur fram. í dag kveðj-
um við hans ágætu konu, Þóru
Magnúsdóttur, sem andaðist á
hjúkranarheimilinu Eir hinn 1.
þ.m. Maður er svo oft mintur á
það að lífið er sem örvarflug. Áður
en við er litið eru vinirnir horfnir,
sem vora manni svo kærir, jú það
breytist eitthvað hjá manni, skipt-
unum fækkar sem maður kemur
í heimsókn. Hringir kannski af og
til svona til að afsaka sig fyrir að
rækta ekki betur vinskapinn, sem
þó er manni svo dýrmætur. En
maður skilur það því miður of
seint, að vinirnir eru ekki alltaf
til staðar, allt hefur sinn tíma,
þeirra tími kemur sem okkar.
Þóru kynntist ég allvel er ég
heimsótti hana og minn ágæta vin
Pétur Gunnarsson, ég kom oft á
Sólvallagötuna þar sem þau
bjuggu með sínum ágætu börnum
fjóram. Þar mætti mér alltaf sama
hlýjan og elskulegheitin. Þóra var
eins og Pétur, búin öllum þeim
mannkostum sem prýða góða
manneskju.
Það varð Þóra og börnunum
mikill missir er heimilisfaðirinn
féll frá í blóma lífs síns. Seinna
urðu þau fyrir þeirri miklu sorg
að missa eldri dótturina og systur.
Því miður var ég erlendis þá og
gat ekki kvatt hana.
Ég hafði samband nokkrum
sinnum við Þóru í síma síðustu
árin. Síðast var hún orðin ósköp
lasin eins og hún sagði, þrotin að
kröftum, dvaldi þá hjá dótturinni
Soffíu. En ef hún vissi hvað ég
hugsaði oft til þeirra, þá veit ég
að hún fyrirgefur mér trassaskap-
inn. Ég bið almáttugan Guð að
styrkja börnin, Soffíu, Pétur og
Magnús, og aðra ástvini. Við þau
vil ég segja að þeir einir sem missa
mikið hafa mikið átt. Ég kveð
Þóra eins og vin minn Pétur forð-
um með sama sálmaversi eftir
þýska prestinn og kennimanninn
Paul Gerhard:
Mín sál, því örugg sértu,
og set á Guð þitt traust.
Hann man þig, vís þess vertu,
og vemdar efalaust.
Hann mun þig miskunn krýna,
þú mæðist litla hrið.
Þér innan skamms mun skína
úr skýjum sólin blíð.
Karl Ormsson.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin strið.
(V. Briem.)
Elsku amma, nú hefur þú feng-
ið þína langþráðu hvíld og ert sofn-
uð svefninum langa. Með söknuði
lítum við til baka og hugsum um
allar góðu stundirnar sem við átt-
um saman. Þú varst okkur ekki
bara hin góðá amma heldur einnig
sem besti vinur. Alltaf varstu til
staðar þegar við þörfnuðumst þín
og tilbúin að hlusta. Þú hafðir
einnig mikinn áhuga á öllu sem
við tókum okkur fyrir hendur. Nú
trúum við því að þú sért hjá afa
Pétri, Sillu og öllum þeim sem á
undan þér era farnir. Með þessum
orðum orðum viljum við kveðja þig
og þakka þér fyrir allt það sem
þú hefur gert fyrir okkur.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Þínar ömmustelpur,
Þóra Kristín og
Helga Margrét.
Það eina sem við vitum um
framtíð okkar er, að dauðinn er
okkur umflýjanlegur.
Hún tengdamóðir mín, Þóra
Magnúsdóttir, var ekki í neinni
óvissu um hvað þá tæki við og
kvaddi þennan heim sátt og sæl,
þrátt fyrir nokkuð erfíð veikindi.
Og víst gefur það okkur styrk sem
eftir lifum að vita hennar skoðan-
ir á lífi og dauða.
Ég varð þeirrar gæfu aðnjót-
andi að eiga vináttu hennar um
tuttugu ára skeið og verð því ávallt
þakklát.
Þóra var skemmtilega pólitísk,
sjálfri sér samkvæm og afar vönd
að virðingu sinni. Hún hafði líka
stórt hjarta og lét sér annt um
allt og alla. Hjá henni var ekki til
neitt kynslóðabil og átti hún mjög
gott með að skilja yngri kynslóðina
og ræða hennar mál. Hún hafði
svo sannarlega mannbætandi áhrif
á þá sem umgengust hana.
Það er sár söknuður þegar slík
kona hverfur af sjónarsviðinu.
Elsku tengdamamma, ég vil
þakka þér fyrir allt og hvað þú
varst drengjunum mínum alltaf
góð amma og bið góðan Guð að
blessa þig og varðveita.
Svo djúp var þögnin við þína sæng,
að þar heyrast englar tala,
og einn þeirra blakar bleikum væng,
svo brjóstið þitt fái svala.
Nú strýkur hann barm þinn blítt og hljótt,
svo blaktir síðasti loginn.
En svo kemur dapr og sumamótti,
og svanur á bláan voginn.
(D.S.)
Þórdís.
Fýkur yfir hæðir og frostkaldan mel,
í fjallinu dunar, en komið er él,
snjóskýin þjóta svo ótt og svo ótt;
auganu hverfur um heldimma nótt
vegur á klakanum kalda.
Hver er in grátna, sem gengur um hjam,
götunnar leitar, og sofandi bam
hylur í faðmi og frostinu ver,
fögur í tárum? En mátturinn þver. -
Hún orkar ei áfram að halda.
(J. Hallgr.)
Þetta skáld átti engin börn, en
gat sett sig í spor, sakir næmis á
mannlegar tilfínningar, sársauka í
eigin brjósti og eðlislægar þrár
mannsins eftir ást, og er móðurást-
in sú göfugasta.
Hlutskipti Þóra var ekki að
vinna á rannsóknarstofu, né leggja
saman tölur á skrifstofu, heldur
hlutskipti móðurinnar.
í lífinu er það oft svo, að ákveðn-
ir hlutir era tákn fýrir eitthvað
sérstakt. Þannig er og um styttu
réttvísinnar, sem er, eins og flestir
vita, grísk gyðja, en í Grikklandi
til forna stóð vagga vestrænnar
menningar og þar með réttvísinn-
ar. Gyðjan heldur á vogarskálum,
til að vega og meta sekt eða sýknu
og er með bundið fyrir augun til
að gera ekki greinarmun á því,
hvern hún dæmir; hvort hann sé
ríkur eða fátækur, hvítur eða
svartur, né sýna fordóma á nokk-
urn annan hátt. Og í hendi sér
hefur hún sverð til að refsa með.
En það er líka hægt að líta á styttu
þessa með öðram augum, þ.e. að
hún tákni lífið sjálft. Táknar þá
önnur vogarskálin allt hið góða,
sem viðkomandi hefur hlotnast í
lífinu, en hin það, sem þurft hefur
að borga fyrir með blóði, svita og
táram. í tilfelli Þóra vora margar
góðar gjafir settar á aðra vogar-
skálina, svo sem farsælar gáfur,
hreinn og fallegur svipur, glaðværð
og síðast en ekki sízt gott hjarta-
lag. Hún var alin upp á góðu heim-
ili, þar sem regla og festa sat í
öndvegi, ásamt kærleika og góðum
siðum. Hún giftist duglegum,
myndarlegum og vel gefnum
manni og áttu þau fallegt heimili,
en Þóra var mjög smekkleg, en
það sem var mest um vert var, að
það ríkti gott andrúmsloft á heimil-
inu og þar ólu þau upp fjögur börn
og voru þeirrar gæfu aðnjótandi,
að gera þau að góðum og heil-
steyptum einstaklingum, sem geta
staðið af sér storma lífsins. Þetta
hljómar allt eins og í ævintýri, en
eins og spakur maður sagði: „En
það er önnur og dekkri hlið á flest-
um hlutum." Og þá dökku hlið
skulum við setja á hina vogarská-
lina. Þóra missti bam í fæðingu
og um það bil tuttugu áram seinna
eiginmann sinn. Nú mundu margir
segja, að nú væri komið nóg af
sorginni, en svo var ekki, því um
það bil tíu áram seinna tók sá, sem
öllu ræður, eitt fegursta blómið,
en þar var eldri dóttir hennar, sem
dó frá þrem ungum bömum. Drott-
inn gaf og drottinn tók. - En
stundum tekur hann of mikið. Því
réttvísi guðs er ekki alltaf sann-
gjöm, fremur en réttvísi mann-
anna. En þrátt fyrir þetta varð
Þóra ekki bitur, heldur hélt hún
áfram að vera góðlynd og glaðvær
á yfirborðinu, þótt þyrnamir sætu
áfram fast í hjartastað. Því hún
átti ennþá svo margt til að vera
þakklát fyrir, en það vora hin þtjú
börnin, sem launuðu henni ríkulega
allt það góða, sem hún hafði gjört
þeim.
Blessuð sé minning Þóra Magn-
úsdóttur.
Soffía Þóra.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvu-
sett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Auðveld-
ust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslu-
kerfin Word og Wordperfect eru einnig auðveld í úrvinnslu. Senda má greinar til
blaðsins á netfang þess Mbl@centrum.is en nánari upplýsingar þar um má lesa á
heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari ekki yfir eina og hálfa
örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða 3600-4000 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skfrnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.