Morgunblaðið - 11.02.1995, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 11. FEBRÚAR1995 47
+ Lise Gíslason
hjúkrunar-
fræðingur var
fædd í Nakskov á
Lálandi 26. febrúar
1920 i Danmörku.
Hún lést í Borgar-
spítalanum 2. febr-
úar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Peter Sveis-
trup stórkaupmað-
ur og kona hans
Ingeborg Helene
fædd Mathiesen.
Systkini hennar
sem náðu fullorð-
insaldri voru Aage, Inge og
Bent, sem einn er eftirlifandi
þeirra systkina. 8. september
1945 giftist Lise Ólafi Gísla-
syni raftæknifræðingi. Hann
var fæddur 14. júní 1913 á
Húsavík, sonur hjónanna Gísla
Péturssonar héraðslæknis og
konu hans Aðalbjargar Jak-
obsdóttur. Ólafur rak eigin
rafteiknistofu í Reykjavík í 45
ár. Hann lést 30. janúar 1994.
Þau áttu eina dóttur, Evu,
fædd 22.10. 1946, sem lengst
HÚN LÍSA er farin - einu ári á
eftir honum Óla. Þau, sem voru
fastur hlekkur í keðju allra sam-
skipta fjölskyldunnar í hálfa öld,
hafa nú lagt yfir móðuna miklu
og þeim fylgja okkar hlýju endur-
minningar. Óli með sína ljúfu
glettni og Lísa sem lagði hönd á
plóginn. Um hugann renna myndir
af Lísu sem birtist hvar sem frænd-
fólk hafði mótbyr, tók til hendi og
létti undir með okkur. Hún kom
eins og hlý sending að utan - frá
sinni dönsku heimagrund - og
þegar hún sá að hjálpar var þörf
lá hún ekki á liði sínu.
Lísa var auk annars gædd þeim
stórkostlega hæfíleika að muna
alla fæðingardaga - ekki aðeins
hinna fullorðnu heldur líka hvers
einasta bams í fjölskyldunni - og
það er langt síðan við sum vorum
börn. Þegar það varð mátulega
langt kallaði hún okkur saman til
að glæða tengslin og efla sam-
kennd þessa fjölmenna hóps.
Meðal okkar hét hún Lísa og
var íslensk en hún fæddist í Dan-
mörku og var skírð Lise. Hún kom
hingað ung með Óla og varð smám
saman sami íslendingurinn og við
öll. Þau höfðu um stund búið í
Danmörku og í Englandi og voru
heimsborgarar sem á góðum
af hefur starfað við
tækniteikningar.
Lise hóf starfsferil
sinn með námi í
bamfóstrun og
vann við Vanlose
Daghjem frá 1. maí
1938 til 1. maí 1939.
Lise lærði hjúkrun
við Roskilde Amts
og Bys Sygehus frá
1. okt. 1940 til 1.
okt. 1943. Eftir það
fór hún í fram-
haldsnám við Bleg-
danshospital í
Kaupmannahöfn
(farsóttir), síðan við geðveikra-
spítalann í Risskov, Árósum,
og eftir það við fæðingarheim-
ilið Den kommunale Fodeklin-
ik til 1. jan. 1945. Lise fluttist
með manni sínum til íslands í
febrúar 1946 og hóf að starfa
aftur við hjúkrun 1955, við
Heilsuverndarstöð Reykjavík-
ur, í fyrstu við afleysingar, en
síðan í föstu starfi þar til í
apríl 1988.
Útför Lise fór fram frá
Laugarneskirkju. /
stundum fóru víða um heiminn og
höfðu frá mörgu að segja ef eftir
var leitað. Atvikin höguðu því svo
til að á næstliðnum áratugum höf-
um við átt margar ferðir saman
austur á Eyrarbakka og þau voru
úrvals samferðamenn.
Eg veit að ég mæli fyrir munn
okkar frændfólksins og fjölskyldna
okkar þegar ég nú á kveðjustundu
ber fram alúðarþakkir okkar til
Lísu fyrir góða og trausta sam-
fylgd og innilegar samúðarkveðjur
til Evu og eftirlifandi systkina
Lísu.
Gísli Ólafur Pétursson.
Nú eru þau bæði dáin vinir okk-
ar Ólafur og Lise Gíslason, eigin-
kona hans.
Ólafur lést 30. janúar 1994 eða
fyrir rúmu ári, en Líse 2. febrúar
sl. Lísa, eins og við kölluðum hana
ávallt, var ein þeirra vel gerðu
erlendu aðila hér á landi, sem
stofnaði sit.t heimili með maka sín-
um og samdi. sig að hérlendum
siðum með alúð og umhyggju,
eignaðist fljótt góða vini og sætti
sig við óblíðari náttúruskilyrði en
í hennar heimalandi.
Lísa og Ólafur Gíslason voru
mjög samrýnd hjón og báru mikla
MINNINGAR
umhyggju hvort fyrir öðru. Það
sást vel þegar eitthvað bjátaði á.
Þegar Ólafur var orðinn heilsutæp-
ur var Lísa, þrátt fyrir hennar
mikla heilsubrest síðustu árin,
ávallt reiðubúin til að aðstoða Ólaf
eftir því, sem hún frekast gat.
Meðal annars sem hún gerði var
að ganga með honum úti, þótt
ekki væri nema spöl í nágrenni
heimilis þeirra, en slíkar göngur
voru Ólafí bæði þörf og ánægja.
Við það, eins og svo margt ann-
að, var Eva dóttir þeirra þeim sí-
fellt mikil aðstoð, svo og vinir Ól-
afs, sem gengu oft með honum
úti. Á síðustu gönguferð Ólafs var
Lísa með honum. Sú gönguferð var
nöpur fyrir Lísu, eins og íslenskt
veðurfar var þá líka, því Ólafur
hné þá niður og var látinn er kom-
ið var með hann á sjúkrahús. Þann-
ig sá hún á eftir elskulegum eigin-
manni sínum, sem hafði verið
hennar stoð og stytta í gegnum
öll þeirra samvistarár.
Við hjónin kynntumst Lísu og
Ólafí fljótlega eftir að þau komu
til landsins, skömmu eftir heims-
styijöldina síðari og höfum því
þekkst í nærfellt 50 ár. Oft höfðum
við glaðst saman með þeim hjónum,
dóttur þeirra og góðkunningjum.
Með Lísu og Ólafi var aldrei annað
en gleði, þótt oft væri nokkur gáski
með í spili meðan heilsa leyfði.
Vinsemdin var hrein og ótvíræð.
Þau var gott heim að sækja. Lísa
var hjúkrunarfræðingur og vann
að starfi sínu í fjölda ára, bæði í
Danmörku og hér á landi. Hún var
mjög vel liðin í starfi enda sérstak-
ur persónuleiki, sem aldrei lét sér
um munn fara neitt misjafnt um
nokkum mann.
Okkur öllum, sem líður vel, er
í brjóst borið að fá að lifa áfram
okkar lífi hér á jörð. Við, sem eram
orðin fullorðin, erum þó sífellt að
missa vini, skylda og vandalausa.
Þá verðum við ávallt vinafærri,
þótt aðrir yngri bætist í hópinn,
en það er önnur saga. Sú vinsemd
hefur ekki skapast með sömu lífs-
reynslu, gleði eða sorgum, þótt hún
sé góð og ómissandi. Með þessari
litlu vinakveðju söknum við Lísu
og biðjum styrks og blessunar fyrir
Evu, dóttur hennar, sem nú hefur
misst báða foreldra sína á rúmu ári.
Guðrún Soffía og
Friðgeir Grímsson.
Ljúfasta gleði allrar gleði
er gleði yfir því, sem er alls ekki neitt,
engu, sem manni er á valdi eða í vil,
gleði yfir engu og gleði yfír öllu,
gleðin að vera til.
Sárasta hryggð allrar hryggðar
er hryggð yfir því, sem er alls ekki neitt,
ðbundin hugboði, orðum og gjörð,
hryggð yfir einhverri erindisleysu
á óskiljanlegri jörð.
Þessar ljóðlínur danska ljóð-
skáldsins Axel Juel í þýðingu
Magnúsar Ásgeirssonar eiga vel
við nú þegar vinkona mín og næst-
um því frænka, Lise Gíslason, er
öll. Ég segi næstum því vegna
bjargfastrar sannfæringar minnar
um skyldleika okkar Lise. Lise
Gíslason var ekkja frænda míns,
Ólafs Gíslasonar raftæknifræð-
ings, en hann lést 30. janúar á
síðasta ári. Hann hafði átt við veik-
indi að stríða, en honum hafði far-
ið fram og ég man að ég gerði
mér vonir um að hann myndi e.t.v.
eiga nokkur ár eftir þrátt fyrir
veikindi og háan aldur, en hann
varð áttræður h. 14. júní 1993.
Þau hjónin héldu veglega veislu á
hinu fallega heimili sínu og léku
bæði á als oddi. Lise hafði orð á
því að þetta myndi verða síðasta
veislan sem hún héldi og reyndist
hún þar sannspá. Lise Sveistrap
Gíslason fæddist í Nakskov á Lá-
landi. Hún var fædd fyrir tímann
ásamt tvíburabróður sínum, en
hann lést stuttu eftir fæðingu. Lise
var lögð í hitakassa og var henni
vart hugað líf. Á þessum tíma voru
ekki miklir lífsmöguleikar fyrir fyr-
irbura en eftir margra mánaða lífs-
baráttu hinnar agnarsmáu stúlku
fengu foreldrar Iise hana heim.
Hún ólst upp í Nakskov til 6 ára
aldurs en þá flutti Sveistrap-fjöl-
skyldan til Roskilde.
Lífsgleðin var mikil og Lise sem
vart var hugað líf í upphafí, varð
aldrei misdægurt. Hún sagði mér
að það hefði verið til þess tekið
hvað hún var sérstaklega hraust
ung stúlka. Hún stundaði íþróttir
og útivist og eins og hún sagði
sjálf: „gat aldrei stoppað“. Það að
þurfa beijast fyrir lífí sínu í upp-
hafí setur sitt mark á manneskju
og það gefur henni vídd lítillætis
í sálu sína. Það var einkennandi í
fari Lise hvað hún gladdist — yfír
engu og yfír öllu og bara því að
vera til.
Oft er talað um hina sérkenni-
legu menningarstrauma í Dan-
mörku og þau alþjóðlegu áhrif sem
maður verður fyrir þar. Danir virð-
ast vera svo miklir heimsborgarar
en samt svo danskir og hugguleg-
ir. Einhver orðaði það svo að Dan-
mörk væri hlið Skandinavíu inn í
Evrópu og vissulega era erlend
áhrif áberandi í Danmörku svo sem
í tungumálinu, þar sem bregður
fyrir frönskum, þýskum og enskum
áhrifum, — en sennilega era Danir
heimsborgarar vegna þessara
áhrifa.
Að hjúkranamámi loknu giftist
Lise Ólafi Gíslasyni, raftæknifræð-
ingi, Gísla Péturssonar læknis á
Eyrarbakka, ömmubróður míns, og
Aðalbjargar Jakobsdóttur, afasyst-
ur minnar. Þau eignuðust eina dótt-
ur, Evu, og lifir hún foreldra sína.
Lise bjó yfír öllum þeim kostum
sem prýða góðan Dana auk þeirra
íslensku, því íslendingur varð hún
og vildi vera. Hún var íslendingur
með danska fortíð.
Lise starfaði sem hjúkranarkona
hér í Reykjavík í 33 ár og átti þar
afar farsælan feril. Hún lét líka
til sín taka í félagsmálum en hún
var formaður Dansk kvindeklub á
íslandi um tíma.
Hún hafði lag á því — eins og
við systkinin sögðum — að vera
boðberi gleðilegra tíðinda, því það
var Lise sem sagði manni frá gift-
ingum, barnsfæðingum, útskrift-
um og utanlandsferðum sem áttu
sér stað í okkar stóra fjölskyldu
en eins og gengur er oft erfitt að
fylgjast með atburðarás og var því
svo gaman að fregna hvað hinir
og þessir í íjölskyldunni vora að
taka sér fyrir hendur.
Við unga fólkið í Qölskyldunni
á sínum tíma nutum góðs af þess-
um eiginleikum Lise — að tengja
fólk í fjölskyldunni saman — og
er mér minnisstæð veisla mikil er
þau hjónin héldu okkur og fengum
við þar tækifæri til að kynnast og
bindast vináttuböndum. Ég hitti
þar fólk sem var mér náskylt en
sem ég hafði ekki haft tækifæri
til að kynnast áður.
Eins og tíðkast oft með eldra
fólkið er því ekki eiginlegt að bera
sorgir sínar á torg og svo var með
Lise.
Hún átti við veikindi að stríða
hin síðari ár og þurfti að vera á
lyijum vegna þess, en það var ekki
fyrr en rétt undir lokin sem ég
gerði mér grein fyrir hversu alvar-
leg þessi veikindi vora. Hún bar
sig alltaf svo vel og mér fínnst svo
stutt síðan við voram að hlæja og
skemmta okkur saman.
Lise og Ólafur voru bestu vinir
foreldra minna og reyndust þau
móður minni ómetanleg stoð við
fráfall föður míns, en hann lést
langt fyrir aldur fram. Mig langar
að lokum til að þakka allt og allt
og það að fá að vera vinur þessa
sómafólks. Ég vil votta dóttur
þeirra Evu mína dýpstu samúð og
bið Guð að gefa henni styrk í sorg-
inni.
Margrét Árnadóttir.
ÞÓRUNN
KARLSDÓTTIR
+ Þórunn Sigur-
laug Karlsdótt-
ir var fædd á
Garðsá á Hafnar-
nesi í Fáskrúðsfirði
17. ágúst 1910.
Hún lést á dvalar-
heimilinu Huldu-
hlíð 3. febrúar síð-
astliðinn. Þórunn
var yngst þriggja
barna þeirra hjóna
Karls Emils Stef-
ánssonar frá
Djúpavogi og Jór-
unnar Þórunnar
Hófu þau búskap
í Árbakka, en flutt-
ust fljótlega í
Sjávarborg eða
Sjóborg, eins og
mörgum er enn
tamt í munni. Þar
bjuggu þau ásamt
fjölskyldum Óskars
Snædals, Einars
Hólms, Natalíu
Krag og börnum og
Einarínu Guð-
mundsdóttur kenn-
ara. Voru þar um
skeið 36 einstakl-
ingar til heimilis.
Daníelsdóttur frá
Borgarhöfn í Suðursveit. Eldri
voru bræðurnir Sigurður og
Jón og eru þeir báðir látnir.
Þórunn ólst upp á æskuheimili
sínu. Fimmtán ára að aldri
missti hún móður sína og tveim
árum síðar fluttist hún til Eski-
fjarðar með unnusta sínum og
nágranna, Einari Rósmundi
Kristjánssyni frá Víkurhaga í
Fáskrúðsfirði. Giftu þau sig
25. október árið 1928.
I^jónin eignuðust ellefu
börn. Þau eru: Jórunn, Guð-
rún, Enril Svan, sem er látinn,
Katrín, Kristin, Anna, Sigur-
rós, Hulda, Björk, Adólf Viðar,
Þóra Karólína, Sigurjón, Frið-
rik Hlíðberg, Þráinn og Alma
Karen.
Eftir 27 ára búskap í Sjávar-
borg fluttust hjónin Þórunn og
Rósmundur inneftir í Sól-
brekku eða Steinholtsveg 4.
Þar höfðu bræðurnir Svanur
og Viðar í félagi reist hús.
Þangað fylgdu þeim hjónum
synirnir Friðrik, Þráinn,
Siguijón og Svanur.
Þórunn var ein af stofnend-
um og velunnurum Slysa-
varnadeildarinnar Hafrúnar.
Á dánardægri sínu var hún
ásamt fleirum gerð að heiðurs-
félaga, en þá var 60 ára afmæl-
is deildarinnar minnst. Einnig
starfaði hún i stúku ásamt föð-
ur sínum.
Þórunn missti eiginmann
sinn í október 1994 og son sinn
Emil Svan í nóvember sama ár.
Þórunn dvaldi á dvalarheim-
ili aldraðra Hulduhlíð frá ár-
inu 1991.
HÚN fæddist ekki í þennan heim
til að láta þjóna sér, heldur til að
þjóna öðrum. Svo sannarlega ekki.
Hún var heldur ekki há í loftinu,
þess vegna undraðist ég fyrst og
fremst hverju hún kom í verk og
aldrei sá ég eins glöggt hversu
gleðin, hin sanna gleði, gat komið
miklu í verk og smitað út frá sér
til annarra. Þessa reynslu mína af
viðskiptum okkar er erfítt að meta,
hvað þá að þakka. Og eins að láta
engan finna fyrir því hvað væri til
næsta máls. Ég fann svo greinilega
að það er eins og hulin hönd hjálpi
er mest á liggur. Það vora fleiri
en ég sem áttu ógleymanlegar
stundir í eldhúsinu hjá Tótu í Sjó-
borg. Hún virtist hafa haft tíma
til alls. Mæta á stúkufundi, setja
fjör í þá, gera þá aðlaðandi, vera
fræðandi og taka þátt í því sem
þar fór fram og leggja gott til
málanna. Ekki má gleyma pabba
hennar, Karli Stefánssyni frá
Garðsá í Hafnarnesi við Fáskrúðs-
fjörð. Hann var meiri félagsmaður
en þeir sem gorta af því nú að
vera það og hann tók ekkert fyrir
að þjóna bindindis- og samvinnu-
hugsjónum, ólíkt þeim sem era á
fullu kaupi við það í dag.
Rósi og hún áttu fjölda barna
sem öl) hafa reynst bæði af lífi og
sál þeim til sóma og þjóðinni til
gagns og blessunar. Þau kunnu
að neita sér um ýmsa hluti sem
ekki má minnast á í dag. Þar var
þvegið í þvottabala, bæði foreldra,
böm og bleiur, um annað var ekki
að ræða.
Við Tóta þurftum engin eitur-
efni til að örva fótaburðinn. Síður
en svo. Böllin voru ekki mörg en
nýtt til hins ýtrasta. Ósköp er gam-
an að rifja upp þessar minningar
og hugsa sér að þurfa aldrei að
óttast timburmennina, síður en
svo, dansað fram undir morgun.
Ég fór snemma ævi frá Eskifirði.
Það voru erfiðir dagar, en þá var
tekið til bréfaskrifta og mörg
geymi ég bréfin hennar Tótu og
mun varðveita. Þessi bréf segja
meira en margt annað hversu hug-
arfarið og hugurinn var þá. Bílam-
ir voru fáir „boddy“-bílar á
skemmtunum upp á Egilsstaði og
Hallormsstaðarskóg. Vissulega var
fátæktin heima á Eskifírði og þá
lærðu menn að spara og vildu það
heldur en eyðslu og óheiðarleika.
Þetta voram við Þórann svo hjart-
anlega sammála um og líka vorum
við ekki í vafa um að þótt við
ættum allan heiminn en týndum
sálinni væru það ekki góð við-
skipti. Kristinfræðikennarinn benti
okkur á að ekkert jafnaðist á við
að heyra og finna alla dýrðina,
taka við orði Drottins og vita að
Frelsarinn stendur við sitt. Þetta
og svo ótalmargt annað kemur í
hugann nú á kveðjustund.
Elsku Tóta mín, kvöldvökumar
í eldhúsinu þínu í Sjóborg gáfu
okkur svo mikið að það getum við
aldrei þakkað.
Þökk fyrir allt. Ég trúi og treysti
því að að til samfundar verði boðað
á ný á öðrum vettvangi, annað
kemur ekki til mála. Og þá er
margt að rifja upp. Hittumst aftur
hinum megin. Þá getum við í gleði
okkar gengið suður Laufásveginn.
góður Guð fylgi þér og þínum.
Arni Helgason, Stykkishóimi.