Morgunblaðið - 16.02.1995, Blaðsíða 2
2 B FIMMTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Gísli Öm Lárusson farínn til fundar við Svíana í Skandia
Samninga leitað
GÍSLI Öm Lárusson, fyrrum eig-
andi Vátryggingafélagsins Skan-
dia, og núverandi hluthafi í félag-
inu skv. niðurstöðu gerðardóms,
hélt seint í gær til Svíþjóðar til
viðræðna við forsvarsmenn Skan-
dia í Svíþjóð.
„Ég ætla að reyna að hreinsa
þennan misskilning sem hefur ver-
ið á milli aðila. Ég vil að við getum
Hér & nú með viður-
kenningu frá EPICA
sest niður í rólegheitum og komið
á því andrúmslofti sem ríkti fyrir
18. desember 1992,“ sagði Gísli
Örn í samtali við Morgunblaðið,
og vísaði þar til tímabilsins áður
en samningamir tveir sem gerðar-
dómur dæmdi ómerka, voru gerð-
ir. „Síðan vil ég geta sagt: „Eigum
við að slíta þessu samstarfí? Viljið
þið kaupa mig út?““
Hlutafjáraukning flækir málið
Eins og fram hefur komið í
Morgunblaðinu ógilti gerðardómur
í síðasta mánuði samninga milli
Gísla Amar og Skandia í Svíþjóð
frá desember 1992 þar sem m.a.
er kveðið á um sölu Gísla Amar á
hlut sínum í Vátryggingafélaginu
Skandia til Skandia í Svíþjóð. Sam-
kvæmt niðurstöðu gerðardóms er
eldri hluthafasamningur milli þess-
ara tveggja aðila í gildi þar sem
Gísli Öm á 35,7% hlutaijár.
Það flækir málið að í millitíðinni
Cargolux
bætir
við vél
ÞRJÁTÍU tonn af fiski voru
flutt út til New York á vegum
Cargolux í gær. Þetta er í
fyrsta skipti sem farin er slík
aukaferð á vegum félagsins
frá því að flugfélagið hóf viku-
legt fraktflug á sunnudögum
til og frá íslandi í október sl.
Frá því að Cargolux hóf að
millilenda hér á landi á leið frá
Lúxemborg til Bandaríkjanna
og til loka febrúar nk. mun
fraktútflutningur félagsins á
fiskflökum nema 3-400 tonn-
um, að sögn Þórarins Kjart-
anssonar, umboðsmanns Car-
golux á Islandi.
Þórarinn 'sagði ennfremur
að nú væri mnninn upp .helsti
annatíminn í fiskútflutningi og
hann stæði væntanlega fram
yfír páska. Aukaflugið væri
því svar Cargolux við aukinni
þörf útflytjenda. Hingað til
hefði Cargolux verið í sam-
starfí við Emerald Worldwide
Airlines um aukaflug, en hér
væri um að ræða fyrstu aukaf-
erðina á vegum Cargolux.
Aðspurður sagði Þórarinn
að útflutningurinn frá því í lok
október sl. væri í samræmi við
áætlanir, en enn ætti eftir að
gera átak í að kynna þjónustu
Cargolux fyrir innflytjendum.
„Við getum boðið flutning frá
öllum helstu borgum Evrópu
til íslands og það þurfum við
að kynna betur fyrir íslending-
um.“
AUGLÝSING AHERFERÐ á veg-
um auglýsingastofunnar Hér &
nú komst í úrslit EPIC A keppninn-
ar fyrir árið 1994 og fékk fyrir
vikið verðlaunaskjal frá aðstand-
endum keppninnar. Að sögn Ólaf-
ar Þorvaldsdóttur hjá Hér & nú
er um að ræða mjög virta sam-
keppni ogþvi mikil viðurkenning
að komast í úrslitin.
Auglýsingaherferðin sem um
ræðir var gerð fyrir áhugahóp um
bætta umferðarmenningu og var
kostuð af Vátryggingafélagi ís-
lands. Herferðin var birt í Morgun-
blaðinu og DV fyrir síðustu versl-
unarmannahelgi undir yflrskrift-
inni Akstur er dauðans alvara.
Hugmynda- og textasmiður að
auglýsingaherferðinni er Ólöf
Þorvaldsdóttir og ljósmyndari
Lárus Karlsson. Þau hafa bæði
komið áður við sögu í verðlauna-
veitingu frá EPIC A vegna auglýs-
inga fyrir áhugahóp um bætta
umferðarmenningu.
EPICA er skammstöfun fyrir
enska heitið „Europe’s Premier
Creative Awards." EPICA sam-
keppnin hefur nú verið haldin átta
ár í röð. Árið 1993 tóku 502 fyrir-
tæki frá 26 löndum þátt í keppn-
inni. Þessi fyrirtæki sendu sam-
tals inn 3.859 auglýsingar og aug-
lýsingaherferðir.
jók Skandia í Svíþjóð hlutafé í
Vátryggingafélaginu Skandia úr
12 milljónum króna í 152 milljónir
króna. Gerðardómur tekur ekki á
því hvaða hlut Gísli Öm á í núver-
andi hlutafé, og það mun fyrst og
fremst vera það mál sem Gísli Öm
og hinir sænsku eigendur Skandia
þurfa að ná samkomulagi um.
Frestur til 20. febrúar
Gísli Öm hefur farið þess á leit
við Vátryggingafélagaskrá að þar
verði skráður 35,7 %eignarhlutur
hans í Vátryggingafélaginu Skan-
dia. Að sögn Erlends Lárassonar
hjá Vátryggingaeftirlitinu var leit-
að eftir áliti viðkomandi aðila og
hefur Skandia í Svíþjóð verið veitt-
ur frestur til mánudagsins 20.
febrúar til þess að skila inn grein-
argerð um málið. Fyrr verður því
ekki tekin ákvörðun af hálfu Vá-
tryggingaeftirlitsins.
Dr. Bruce R. Scott prófessor við Harvardháskóla á viðskiptaþingi í gær
Auðlindir til bölvunar
NÁTTÚRUAUÐLINDIR geta verið
bölvun en ekki blessun fyrir þjóðir
í efnahagskerfi nútímans, að mati
Dr. Brace R. Scott, prófessors við
Harvardháskóla í Bandaríkjunum.
Þau ríki sem náð hefðu bestum ár-
angri í hagvexti væra snauð af hrá-
efnum, fjárfestu í menntun, byggju
útflutningsgreinum góð skilyrði
meðal annars með lágu raungengi
og byggju við takmarkað velferð-
arkerfl.
Scott, sem er prófessor við Gradu-
ate School of Business við Harvard
og hefur meðal annars gert úttekt
á samkeppnishæfni Danmerkur,
hélt ræðu á Viðskiptaþingi Verslun-
arráðs íslands í gær með yfirskrift-
inni „Efnahagsstefna þjóða - ísland í alþjóða-
samhengi".
Scott sagði að fyrir 100 áram hefðu hráefni
verið 80% af heimsversluninni, en nú væri það
hiutfall 20% og færi minnkandi. Það hefði lengst
af verið blessun að búa yfír náttúrauðlindum,
en nú væri svo komið að þær gætu beinlínis
verið dragbítur á framfarir á þeim sviðum þar
sem vaxtarbroddur efnahagslífs heimsins lægi.
Gerði olían Norðmenn lata?
Scott sagði að ekki þyrfti að leita til olíuríkja
eins og Nígeríu og Venesúela til að fínna dæmi
um það sem hann kallaði „auðlindabölvun", held-
ur væri Noregur ágætt dæmi. Olían hefði híft
upp raungengi norsku krónunnar með þeim af-
leiðingum að fjölmargar atvinnugreinar hefðu
orðið ósamkeppnisfærar á alþjóðavettvangi og
þyrftu á niðurgreiðslum frá ríkinu að halda.
„Norðmenn kunnu að vinna, nú era
þeir að gleyma því. Olían hefur
tryggt þeim auðvelt líf og hún og
ríkið eru einu vaxtarbroddarnir.“
Á hinn bóginn hefðu nokkur hrá-
efnasnauð ríki í Austur-Asíu vaxið
ótrúlega á skömmum tíma, að hluta
til vegna þess að innflutningur hrá-
efna og aðgerðir stjómvalda hefðu
dregið raungengi niður og aukið
samkeppnishæfni útflutnings-
greina. Auðlindaskortur væri auð-
vitað í sjálfu sér ekki uppskrift að
efnahagsundri; stjórnvöld þyrftu að
búa yfir hæfu fólki og óspilltu, en
það skilyrði dæmdi stóran hluta
ríkja heims úr leik.
Scott sagði að ríki ættu að horfa
frekar á framtíðartækifæri en kosti sína í dag;
honum sýndist þannig að útflutningur á þekk-
ingu í sjávarútvegi væri greinilegt framtíðar-
tækifæri fyrir íslendinga frekar en
fískurinn sjálfur.
Vaxandi ójöfnuður
Scott sagði velferðarkerfi Vestur-
ianda vera í vaxandi mótsögn við þró-
un efnahagslífs heimsins. Ófaglærðir verkamenn
á Vesturlöndum hefðu getað komist í miðstétt
fyrr á öldinni, en nú færðust störf þeirra í vax-
andi mæli til ríkja þriðja heimsins. Þessi þróun
hefði leitttil mikilla launalækkana í Bandaríkjun-
um hjá þessum hóp, en í Evrópu hefði laununum
verið haldið uppi og atvinnuleysi þess í stað stór-
aukist og í raun miklu meira en tölur segðu til
um, því mikið dulið atvinnuleysi væri falið í
auknum umsvifum hins opinbera.
Vaxandi stéttskipting væri nú í heiminum,
sem gæti leitt til meiri launamunar en við hefð-
um áður þekkt. Þessi stéttskipting væri á grund-
velli þekkingar og menntunar og eitt helsta
vandamál Vesturlanda nú væri að finna verðug
verkefni fyrir fólk með takmarkaða menntun
sem annars yrði útundan í hinni nýju heims-
mynd.
Svört skýrsla um danska velferð
Hið hefðbundna velferðarkerfi væri ekki í
stakk búið til að takast á við það verkefni.
Scott sagði að í Bandaríkjunum hefði fjárfest-
ing ríkisins á sviðum eins og menntun, rann-
sóknum og samgöngum dregist mikið saman á
meðan velferðarútgjöld hefðu tífaldast að raun-
gildi síðan 1960. Slík útgjöld hefðu vaxið enn
meira í Evrópulöndum og afleiðingarnar væru
ekki síður slæmar. í Danmörku væri von á
svartri skýrslu um velferðarkerfið þar, þar sem
segði að í stærri borgum Danmerkur væri að
verða til undirstétt, þar sem ástandið
væri að líkjast því sem væri í fátækra-
hverfum bandarískra borga með við-
varandi atvinnuleysi, sundruðum fjöl-
skyldum í félagslegum blokkaríbúðum
og vaxandi glæpum.
Vandi velferðarkerfísins væri sá að það hefði
fírrt einstaklinga ábyrgð af gerðum sínum og
væri orðið að tryggingu fyrir alla en ekki bara
þá sem minna mega sín. Afleiðingin væri svipuð
og ef gjaldþrotum væri útrýmt í viðskiptalífínu,
þannig að óarðbær rekstur gæti gengið áfram
endalaust. í Japan væri velferðarkerfi, en það
gerði miklar kröfur til einstaklingsins þannig
að menn gætu til dæmis ekki „drukkið á kostn-
að ríkisins".
Dr. Bruce R. Scott
Velferðar-
kerfin hafa
brugðist
Ekki sam-
staða hjá
Cargolux
EKKI náðist samkomulag um
ráðningu nýs framkvæmda-
stjóra á stjómarfundi Cargo-
lux í gær, en eins og Morgun-
blaðið hefur sagt frá er Þórar-
inn Kjartansson einn þriggja
sem valið stendur um.
Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins var á stjóm-
arfundi Cargolux í gær ákveð-
ið að fresta því ekki lengur en
í sex vikur að taka ákvörðun
um nýjan framkvæmdastjóra.
Sten Grotenfelt, forstjóri
Cargolux til tólf ára, sagði
starfi sínu lausu síðastliðið
sumar, og síðan hefur stjórn-
arformaðurinn Roger Sietzen
tekið að sér formennsku fram-
kvæmdanefndar, eins og það
er orðað.
Ríkisvíxlar
með 6,66%
ávöxtun
RÍKISSJÓÐUR tók tilboðum
frá 10 aðilum að upphæð 751
milljón króna í útboði á þriggja
mánaða ríkisvíxlum sem lauk
með opnun tilboða hjá Lána-
sýslu ríkisins í gær.
Með útboðinu skuldbatt rík-
issjóður sig til að taka tilboð-
um á bilinu 500-2.000 milljón-
ir króna. Alls bárast 13 gild
tilboð að fjárhæð 1.856 millj-
ónir. Meðalávöxtun sam-
þykktra tilboða var 6,66%, en
var 6,27% í árbyijun og 6,60%
í síðasta útboði 3 mánaða rík-
isvíxla 2. febrúar sl. Næsta
útboð ríkisvíxla fer fram 1.
mars nk.
Borgarplast
með nýstár-
legt mælitæki
BORGARPLAST hf. hefur
ijárfest í nýjum búnaði til nota
til framleiðslu á fiskikeram og
öðram vöram fyrirtækisins í
verksmiðju sinni á Seltjamar-
nesi. Þetta er svokallaður „ro-
tolog" sem er nýtt mælitæki
og gefur m.a. upplýsingar um
hitastig og feril vörannar á
meðan á mótun hennar stend-
ur við 300° C ofnhita, segir í
frétt frá fyrirtækinu.
Tækið gefur Borgarplasti
möguleika á að fullnýta eigin-
leika hráefnisins jafnframt því
að auka framleiðsluna um
5-20%. Auk þess er tækið lyk-
illinn að allri vöruþróun.
Heimir til HP
á Islandi
HEIMIR Sigurðsson, fyrrum
framkvæmdastjóri Örtölvu-
tækni hf., hefur verið ráðinn
til starfa hjá HP á íslandi hf.
Heimir hefur verið fram-
kvæmdastjóri íslandsmarkað-
ar. Heimir mun sinna málum
sem tengjast tölvusamskipta-
búnaði hjá HP á íslandi ásamt
því að vinna að í undirbúningi
að stofnun fyrirtækis sem
muni starfa á sviði tölvusam-
skiptabúnaðar. HP á íslandi
mun eiga meirihluta í fyrir-
tækinu en ráðgert er að það
taki til starfa á seinni hluta
ársins.