Morgunblaðið - 16.02.1995, Blaðsíða 6

6 B FIMMTUDAGUR 16. FEBRÚAR 1995
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
RÁðSTEFNA og sýning um
fjarþjónustu á íslandi var
haldinn sl mánudag, 13.
febrúar.. í anda þess að
hér var um ráðstefnu um fjarþjón-
ustu að ræða, fór hún þannig fram
‘ að ráðstefnugestir og fyrirlesarar
sátu ýmist í Reykjavík eða á Akur-
eyri. Ætlunin var að einn fýrirles-
ari talaði frá Stokkhólmi, en vegna
tæknilegra örðugleika varð ekkert
úr því.
Tilgangur ráðstefnunnar var að
vekja áhuga á íjarþjónustu hér á
landi og skapa umræðu um efnið.
Á ráðstefnunni var farið yfír þróun
fjarþjónustu, gefin dæmi og skoð-
aðar forsendur sem þurfa að vera
til staðar svo hægt sé að bjóða upp
á fjarþjónustu hér á landi.
Hvað er fjarþjónusta?
Fjarþjónusta
á Islandi
Tölvur
Nútíma tölvu- og samskiptatækni leyfir
að vara og þjónusta sé boðin með nýjum
hætti, svo kallaðri fjarþjónustu, segir
Marínó G. Njálsson í grein um þetta
í kynningu um ráðstefnuna seg-
ir: „Fjarþjónusta felst í því að starfa
fyrir verkkaupa úr fjarlægð, en
vera í stöðugu sambandi við hann
með aðstoð nútímatækni. Þannig
er staðsetning þess sem vinnur
verkið í senn óháð vinnslunni og
verkkaupanum."
í sjálfu sér er þetta engin nýj-
ung. Undir þessa lýsingu falla nær
öll milliríkjaviðskipti bæði fyrr á
tímum og hér eftir. „Nútímatækni"
hvers tíma hefur verið póstur,
telex/símskeyti, fax, tölvupóstur
og, það nýjasta, rafræn skjalaskipti
og skráaflutningur.
Hvað er það þá sem gerir fjar-
þjónustu svo merkilega um þessar
mundir? Það er fýrst og fremst
hraði, tækni og aðgengileiki. Hér
áður fýrr tók óratíma að bíða eftir
bréfí í pósti, bera þurfti skeyti í
hús, telextæki og faxtæki prentuðu
upplýsingar á formi sem ekki var
hægt að nota beint í upplýsinga-
kerfí fyrirtækja og tölvupóstur var
samskiptatækni sérvitringa. Nú-
tíma tölvusamskipti gera betur á
öllum sviðum. Þau taka enga stund
vinnulag framtíðarinnar.
STUNDUM er ekkert því til fyrirstöðu að starfsmaður búi í
einu landi og vinni jafnvel á heimili sínu en fyrirtækið sem
hann vinnur hjá sé staðsett í öðru landi.
SÓKN TIL NÝRRA TÆKIFÆRA

VOMJÞROUN
1995
órnendur
ðnfyrirtækja
Kynniö ykkur samstarfsverkefni
löntæknistofnunar og Iðnlánasjóös
til þróunar á markaöshæfum vörum
Iðnfyrirtækjum er nú boðið að taka þátt í
verkefninu Vöruþróun '95. Þeim verður veitt
fjárhagsleg og fagleg aðstoð við vöruþróun
þannig að koma megi samkeppnishæfri vöru á
rnarkað innan 2ja ára frá upphafi verkefnisins.
Þau iðnfyrirtæki, sem tekið hafa þátt í verk-
efnunum fram til þessa, hafa náð umtals-
verðum árangri í vöruþróun og markaðssókn.
Við mat umsókna gilda reglur Iðnlánasjóðs.
Umsóknareyðublöð fást hjá Iðntæknistofnun
og atvinnuráðgjöfum á landsbyggðinni og
skal skila til Iðntæknistofnunar.
Frekari upplýsingar gefa Karl Friðriksson
í síma 587 7000 og iðnráðgjafar víðs vegar
um landið.
Umsóknarfrestur er til 17. mars 1995
Iðntæknistofnun
Keldnaholti, 112Reykjavík.
Sími 587 7000. Telefax 587 7409.
(fj) IÐNLÁNASJÓÐUR
Ármúla 13 A, 155 Reykjavík.
Sími 588 6400. Telefax 588 6420.
hvort sem tölvupóstur er sendur
milli húsa í Reykjavík eða til mót-
takanda á Suðurskautslandinu, svo
fremi sem báðir hafí aðgang að
tölvupóstkerfí. Gögnin berast á milli
á tölvutæku formi og er hægt að
lesa inn í hvaða ritvinnsluforrit eða
töflureikni sem er, ef svo ber und-
ir. Tækni er þægileg í notkun og
hún er sérhveijum tölvunotanda
jafn aðgengileg og að prenta út,
sé tenging við gagnanet/símkerfi á
annað borð til staðar.
Hvers vegna fjarþjónusta
Breyttur hugsunarháttur stjórn-
enda fyrirtækja og aukin krafa um
hagkvæmni þrýstir á um að vara
og þjónusta sé keypt hagkvæmasta
verði hveiju sinni. Samruni efna-
hagssvæða/markaðssvæða hafa
enn frekar ýtt á þessa þróun. Að
auki hafa breytingar á högum fólks
líka stuðlað að breytingum.
Hér áður fyrr þýddu búferlaflutn-
ingar efnilegasta starfsmannsins
hjá fyrirtæki að það þurfti að leita
sér að nýjum starfsmanni og starfs-
maðurinn þurfti að leita sér að nýju
starfi. Með sífellt fullkomnari tölv-
usamskiptum hefur mönnum orðið
það ljósara að þetta er
afdankaður hugsunar-
háttur. Það er ekkert því
til fyrirstöðu að starfs-
maður búi í einu landi en
fyrirtækið sem hann
vinnur hjá sé staðsett í
öðru. Á ráðstefnunni kom fram
skýrt dæmi um þetta. Sverrir Ólafs-
son, rafmagnsverkfræðingur, hefur
í um átta ár starfað að þróun/hönn-
un hugbúnaðar fyrir mótöld. Hann
starfar hjá Rockwell á íslandi, sem
er dótturfyrirtæki Rockwell Inter-
national sem staðsett er í Kaliforn-
íu. Sverrir sagði í erindi sínu að
fjarlægðin væri til lítilla trafala.
Hún hefði ýmsa kosti, svo sem betri
vinnufrið, samskipti væru oft
hreinni (afgreidd með tölvupósti)
og að úr hveijum degi væri hægt
að fá þijár „vaktir". Til að skýra
þetta síðasta, sagði hann að sú
vinna sem hann ynni af hendi á
ákveðnum degi væri í dagslok send
með tölvusamskiptum til Kalifomíu.
Þar væri þróun haldið áfram og
send til Japans í lok vinnudags í
Kaliforníu. Japanarnir héldu verk-
inu áfram og sendu síðan til Sverr-
is. Með þessu fengjust þrír vinnu-
dagar út úr hveijum degi.
Sverrir tók góða líkingu til að
undirstrika hve fjarþjónusta væri
sjálfsögð í hans huga. Hann sagði:
„Þó menn séu með skrifstofu uppi
á Höfða, þá er ekkert sem hindrar
menn að eiga viðskipti vestan Ell-
iðaár.“ Það sama á við um við-
sk'ipti. Landamæri og úthöf skipta,
að hans mati, engu máli.
Hvað hamlar
frekari vexti?
Fjarþjónusta í þeirri mynd sem
var til umræðu á ráðstefnunni sner-
ist eingöngu um notkun tölvusam-
skipta í verkefna- og vöruútflutn-
ingi. Almennt eru notuð við þetta
almennur tölvupóstur, Usenet,
skjalasendingar með FTP (File-
Transfer Protocol) og Veraldarvef-
urinn.
Friðrik Skúlason hefur haft mikla
reynslu af útflutningi á hugbúnaði
með hjálp þessa fjögurra leiða. Fyr-
irtæki hans, Frisk Software Intern-
ational (sem hann segir vera „A
software surprice from Iceland")
hefur náð geysigóðum árangri í
sölu á forriti til að leita uppi, eyða
og veijast tölvuvírusum. Og reynsla
hans af því að stunda fjarþjónustu
frá íslandi er ekki góð.
Fyrirtæki Friðriks notar mjög
mikið alls konar tölvusamskipti.
Eini hluti þeirra, sem viðskiptavin-
ir/notendur sækja til íslands, er
tölvupóstur. Aðra þjónustu sækja
þeir til þjónustutölva í Finnlandi og
Kaliforníu, svo dæmi séu tekin.
Friðrik sagði þetta vera vegna
tæknilegra erfiðleika hér á landi.
Gekk hann svo langt að segja, að
hann þyrfti að leyna því fyrir við-
skiptavinum sínum, að fyrirtæki
hans væri staðsett á íslandi.
Og hver eru svo þessi tæknilegu
vandamál? Jú, það er bandvídd
þeirrar línu, sem ber gagnaflutning
til og frá landinu. Flutningsgeta
gagnalína er mæld í bitum á sek-
úndu. Algeng innanbæ-
jarlína er þetta frá
64.000 bitum á sekúndu
(64 kílóbitum) upp í
2.000.000 bita á sekúndu
(2 megabita). Línan frá
Islandi til Svíþjóðar, sem
mest er notuð, er 128 kílóbitar.
Þetta telur Friðrik vera ófullnægj-
andi og eru flestir honum sammála.
(Enda gerir hún álíka mikið gagn
á álagstíma og Þingvallavegur 17.
júní sl.) Fljótlega verður bandvíddin
aukin í 256 kílóbita, en að flestra
mati er það skammgóður vermir.
Friðrik telur að 2 megabitalína sé
algjört lágmark og undir þetta tek-
ur Pétur Þorsteinsson, skólastjóri á
Kópaskeri. Spurningin er bara hver
á að borga.
Ég náði í fundarhléi tali af Ólafí
Tómassyni, Póst- og símamála-
stjóra. Ólafur taldi ekkert því til
fyrirstöðu að auka bandvíddina.
Raunar hefði hann 40 megabita-
bandvídd til reiðu, ef þörf væri á.
Hann sá bara ekki hver ætti að
greiða fyrir línuna og hve mikla
bandvídd væri þörf fyrir. (Það kom
fram í máli Péturs Þorsteinssonar
að 512 kílóbitalína kostaði um 23
milljónir á ári.)
Ef við íslendingar ætlum að
bjóða upp á fjarþjónustu og taka
þátt í sameiginlegum markaði sem
tengist henni, taka þátt í upplýs-
ingahraðbrautinni og notfæra okk-
ur það mikla magn upplýsinga sem
liggur í gagnabönkum um allan
heim, verðum við að auka stórlega
þá bandvídd sem er úr landinu. Að
öðrum kosti getum við gleymt
þessu. Hver á að borga? Iðnaðar-
og viðskiptaráðherra var að lofa
fjármunum til uppbyggingar á
tölvuiðnaðinum. Notum hluta af
þeim til að byija með. Síðar munu
notendur þjónustunnar borga brús-
ann.
Höfundur er tölvunarfræðingur.
Auka þarf
stórlega
bandvídd úr
landinu
Telja Apple vilja
tefja Windows 95
Palo Alto. Reuter.
BANDARÍSKA tölvufyrirtækið
Apple Computer hefur höfðað mál á
hendur hugbúnaðarfyrirtækjunum
Microsoft og Intel og er því haldið
fram, að þau hafi nýtt sér með ólög-
mætum hætti hugbúnað frá Apple.
Ýmsir telja þó, að það sem vaki fyr-
ir Apple fyrst og fremst sé að tefja
markaðssetningu á Windows 95 frá
Microsoft.
í desember sl. kærði Apple hug-
búnaðarfyrirtækið Canyon í San
Francisco fyrir þessar sakir en nú
hefur það bætt Intel og Microsoft
við. Segir í kærunni, að fyrirtækin
hafi notað hugbúnaðartækni frá
Apple til að bæta myndgæðin í
margmiðlunarkerfum og verði þessi
tækni meðal annars hluti af
Windows 95. Fer Apple fram á, að
lögbann verði sett við notkun tækn-
innar.
Nái þessi krafa fram að ganga
mun það hafa mikil áhrif á Windows
95 en undirrótin er kannski sú, að
Apple bindur miklar vonir við, að
það geti sótt fram á margmiðlunar-
markaðinum. Hlutur fyrirtækisins á
heimsmarkaðinum fyrir einkatölvur
er nú aðeins 8,6% og tilkoma
Windows 95 yrði veruleg ógnun við
Macintosh-stýrikerfíð. Talið er, að
Windows 95 muni líkjast Macintosh
að mörgu leyti en því hefur lengi
verið hrósað fyrir það hve auðvelt
það er í notkun.