Morgunblaðið - 17.02.1995, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 17. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
L
FRÉTTIR
Samkomulag um breytingu á kauptryggingarsamningum í fiskvinnslu
Mun auka
starfsöiyggi
í greininni
Drög að samningi liggja iyrir í viðræðum
vinnuveitenda og samninganefndar físk-
vinnslufólks um sérmál þess. Atvinnurekend-
ur hafa fallist á kröfu fískvinnslufólks um
að óheimilt verði að segja upp kauptrygg-
ingarsamningum sérstaklega.
SAMNINGÁNEFNDIR fisk-
vinnsludeildar Verkamanna-
sambandsins, Vinnuveitenda-
sambands íslands og Vinnumálasam-
bandsins luku störfum í húsnæði rík-
issáttasemjara í fyrrinótt og liggja
fyrir drög að samningi um viðkvæm-
asta deiluefnið — fastlaunasamninga
fiskvinnslufólks.
Samkomuiagið sem náðst hefur
felur í sér gjörbreytingu á kaup-
tryggingarsamningum fiskvinnslu-
fólks sem mun þýða stóraukið at-
vinnuöryggi í greininni að sögn
samningsaðila. Amar Sigurmunds-
son, formaður Samtaka fiskvinnslu-
stöðva, segist líta svo á að niðurstað-
an liggi fyrir og þokkaleg sátt hafi
náðst milli samninganefndar fisk-
vinnslufólks og vinnuveitenda.
Kauptryggingarréttindi
eftir níu mánaða starf
Atvinnurekendur gengu í fyrrinótt
til móts við meginkröfu fiskvinnslu-
fólks um að atvinnurekendum verði
óheimilt að bregðast við hráefnis-
skorti með því að segja kauptrygging-
arsamningum upp sérstaklega. Ekki
er þó gert ráð fyrir að samningar
verði undirritaðir fyrr en á lokastigi
kjarasamninga en deilur fískvinnslu-
fólks og atvinnurekenda um kaup-
tryggingarsamninginn hafa verið erf-
iðasta hindrunin í yfírstandandi samn-
ingaviðræðum og hafa verið haldnir
milli 30 og 40 samningafundir frá
mánaðamótum nóvember/desember.
Umrætt ákvæði samningsdrag-
STJÓRN Hvatar skoraði, í framhaldi
af fundinum, á miðstjórn Sjálfstæðis-
flokksins og alþingismenn að marka
þá stefnu fyrir komandi kosningar
að tilvísanakerfið verði ekki tekið
upp, í samræmi við samþykkt síðasta
landsfundar, enda hafí ekki verið
sýnt fram á að kerfið hafi spamað
í för með sér.
Guðjón Magnússon, skrifstofustjóri
í heilbrigðisráðuneyti, tók fram að
tilvísanakerfið væri aðeins einn liður
af mörgum til að draga úr kostnaði
hins opinbera við heilbrigðisþjónustu.
í stjómartíð ríkisstjórnarinnar hefði
t.a.m. kostnaður við sjúkrahús verið
skorinn niður um milljarð, dregið úr
bótum almannatrygginga um 1,5
milljarða og aukin kostnaðarhlutdeild
almennings í stoðtækjum. Því mætti
ekki gleyma að á sama tíma hefði
ýmislegt verði gert til að laga þjón-
ustu að þörfum almennings; m.a.
anna um kauptryggingarsamninga
er svohljóðandi: „Kauptryggingar-
samningi starfsmanns verður ekki
sagt upp sérstaklega nema starfs-
manni sé sagt upp störfum með
áunnum uppsagnarfresti samkvæmt
kjarasamningi."
Skv. tilboði atvinnurekenda er gert
ráð fyrir að óheimilt verði að segja
hefðu hjartaaðgerðir og glasafijóvg-
anir verið fluttar til landsins.
Gífurlegir hagsmunir
„Sú umræða sem fer fram núna
um tilvísanakerfið er í mínum huga
eðlileg því verið er að takast á við
gífurlega hagsmuni,“ sagði Guðjón.
„Tekist er á um skiptingu þjón-
ustunnar milli heimilislækna og sér-
fræðinga og það er verið að takast
á um hvaða fyrirkomulag við ætlum
að hafa á okkar utanspítalaþjónustu
á næstu árum. Hvort við ætlum að
hafa hana eins og hún hefur verið,
þar sem hefur verið búið til kerfíð
sem ræður sér að verulegu Ieyti sjálft
og tekur lítið tillit til skattgreiðenda
í landinu, eða ná einhverri stjórn,
eins og reynt hefur verið að ná ein-
hverri stjórn á ríkisfjármálum."
Guðjón sýndi fram á að sparnaður
Tryggingastofnunar gæti orðið um
upp kauptryggingarsamningi starfs-
manna eftir níu mánaða starf. Fisk-
vinnslufólk mun eftir það njóta sömu
réttinda og aðrir hvað snertir upp-
sagnarrétt. Meðal samningamanna
fiskvinnslufólks heyrðust í gær raddir
um að stytta bæri þennan tíma sem
starfsmenn hafa til að ávinna sér
réttindin skv. samningnum en ósenni-
122 milljónir. Meðalkostnaður stofn-
unarinnar vegna komu á heilsu-
gæslustöð næmi 700 krónum en
1.700 vegna komu til sérfræðings
og ef 100.000 komur færðust frá
sérfræðingum til heimilislækna væru
komnar yfír 100 milljónir í sparnað.
Hann sagði að sparnaður sjúklinga
myndi nema um 40 milljónum enda
fengi hluti þeirra úrlausn sinna mála
í heilsugæslunni. Leitaði sjúklingur
til sérfræðings sem ekki væri á
samning við Tryggingastofnun þyrfti
hann að greiða allan kostnað við
komuna en Tryggingastofnun
greiddi kostnað vegna rannsókna.
Færi sjúklingur til sérfræðings án
tilvísunar þyrfti hann að bera allan
kostnað af viðtali og rannsóknum.
Vísað í vald
Lára Margrét Ragnarsdóttir, þing-
maður Sjálfstæðisflokks, sagði að
heilbrigðisráðherra hefði vísað til
þess að hann hefði valdið þegar þing-
menn Sjálfstæðisflokks hefðu andæft
hugmyndum um tilvísanakerfið við
framlagningu fjárlagafrumvarps fyr-
ir árið 1995. Hann hefði í skjóli
óljósra spamaðarhugmynda skert
frelsi neytenda og lögbundið starfs-
leyfi nær heillar starfsstéttar. Lára
Margrét nefndi að með tilvísanakerf-
inu yrði erfitt fyrir sjúkiinga að koma
í veg fyrir að öllum upplýsingum um
þá yrði safnað saman á einn stað
hjá heimilislækni. Margir hefðu kom-
legt er talið að það verði gert að úr-
slitaatriði þegar gengið verður form-
lega frá samkomulaginu, skv. upplýs-
ingum blaðsins.
Yfir 90% fiskvinnslufólks
fastráðið eftir breytinguna
Fyrstu kauptryggingarsamningar
voru gerðir í fískvinnslu fyrir 20
árum en núgildandi fyrirkomulagi
var komið á árið 1986. Samningurinn
sem nú er í burðarliðnum er þriðja
stóra breytingin sem gerð er á þessu
kerfi og mun að sögn Arnars Sigur-
mundssonar leiða til fækkunar laus-
ráðins starfsfólks í fískvinnslu og að
fastráðið starfsfólk verður um eða
yfír 90% í fískvinnslunni eftir að
breytingunum hefur verið komið í
framkvæmd.
Arnar sagði ljóst að breytingarnar
myndu íþyngja mörgum fískvinnslu-
fyrirtækjum þar sem vinnsla hefur
stöðvast vegna hráefnisskorts en
ekki liggi þó fyrir mat á því hver sá
kostnaðarauki verður. Þá kalla þess-
ar breytingar á að gerðar verði
ákveðnar breytingar á lögum og
reglugerðum um atvinnuleysis-
greiðsiur vegna fiskvinnslufólks, sem
Alþingi þarf að afgreiða.
Aðalsteinn Baldursson, í samn-
inganefnd fiskvinnslufólks, sagði að
atvinnurekendur hefðu gengið til
móts við kröfur fískvinnslufólks að
mestu leyti „Við höfum verið að beij-
ast fyrir þessari breytingu og loksins
fáum við viðurkenningu á þessu,“
segir Aðalsteinn.
ið að máli við sig og lýst því yfír að
þeir kærðu sig ekki um að tilteknar
upplýsingar, t.d. um komur til geð-
læknis eða lýtalæknis, færu til heim-
ilislæknis. Valfrelsi sjúklinga væri
skert á þeim forsendum að þeir bæru
ekki skynbragð á til hvaða læknis
þeir skyldu leita.
Lára Margrét sagði að sjúklingum
væri ekki gefíð val innan sjúkra-
trygginganna en væri um leið skylt
að vera aðilar að þeim. Henni var í
framhaldi af því spurn hvernig 9.000
heimilislæknalausir gætu nýtt sér
rétt sinn til sjúkratrygginga.
Hún sagði að auk þess sem kerfið
væri slæmt teldi hún að af því hlytist
ekki spamaður þegar til lengri tíma
væri litið og hún vitnaði sér til stuðn-
ings í gagnrýni Högna Óskarssonar,
fyrrum formanns Læknafélags
Reykjavíkur, og Jóhanns Rúnars
Björgvinssonar, hagfræðings, á út-
reikninga verkfræðistofu fyrir heil-
brigðisráðuneytið. Hún tók fram að
heimilislæknar vísuðu ekki síður í
rannsóknir en sérfræðingar og taxti
sérfræðinga væri lágur miðað við í
öðrum löndum. Fram kom í máli Láru
Margrétar að aðrir þingmenn í þing-
flokknum hefðu lagt blessun sína yfír
heimild til ráðherra til að gefa út
reglugerð um tilvísanakerfíð við fjár-
Iagagerð 1995. Hún sagðist þeirrar
skoðunar að Sjálfstæðisflokkurinn
ætti að gera það að kosningaloforði
að leggja niður tilvísanakerfíð.
Uppbygging skíða-
svæðisins á ísafirði
Ríkið gaf
vilyrði um
stuðning
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti í byrj-
un september síðastliðnum að beita
sér fyrir breytingu á lögum um
bótaskyldu Viðlagatrygginga ís-
lands á þann veg að tjón á skíðalyft-
um ísfírðinga af völdum snjóflóðs-
ins í vor yrði talið bótaskylt. í áliti
stjómar Viðlagatrygginga sem sent
hefur verið heilbrigðis- og trygg-
inganefnd Alþingis, kemur fram að
stjómin muni ekki nýta sér ákvæði
um afturvirkni Viðlagatryggingar
eins og gert sé ráð fyrir í frumvarp-
inu og muni því ekki bæta tjónið á
skíðalyftunum.
Fljótlega eftir að snjóflóðið féll á
útivistarsvæðið í Seljalandsdal í
byijun apríl á síðasta ári gaf ríkis-
stjórnin fyrirheit um að styðja ís-
firðinga í endurreisnar- og upp-
byggingarstarfi á útivistarsvæðinu.
Samþykkti ríkisstjórnin í samráði
við staðaryfirvöld að beita sér fyrir
lagabreytingunni og jafnframt að
skíðamannvirki yrðu framvegis tal-
in meðal verðmæta sem Viðlaga-
tryggingu yrði skylt að vátryggja
fyrir endurbyggingarverði.
Samkvæmt áætlun er kostnaður
við fulla endurbyggingu skíða-
svæðisins um 300 milljónir króna.
Formlega hófst endurbygging
skíðasvæðisins 17. september og
tók Davíð Oddsson forsætisráð-
herra fyrstu skóflustunguna.
Andlát
ERLINGUR
A. JÓNSSON
ERLINGUR Andrés Jónsson, rit-
stjóri Eiðfaxa, er látinn.
Erlingur fæddist 15. október
1950 á Isafirði, sonur hjónanna
Jóns H. Guðmundssonar, skóla-
stjóra þar og síðar í Kópavogi, og
Sigríðar Jóhannesdóttur.
Að loknu námi starfaði Erlingur
í Landsbankanum og Alþýðubank-
anum, en sneri sér svo að söðla-
smíði og ritstörfum. Hann varð rjt-
stjóri tímaritsins Eiðfaxa 1988.
Erlingur var lögmaður Ásatrúar-
félagsins.
Eftirlifandi eiginkona hans er
Sigrún Sigurðardóttir. Börn þeirra
eru Sigrún og Jóhannes Örn.
Morgunblaðið/Kristinn
GUÐMUNDUR I. Eyjólfsson, Jóhann Jónasson, Benedikt Sveinsson, Sigurður Björns-
son, Ásgeir Jónsson og Sigrún Bjamadóttir fengu ekki svör við því hvað ráðherra
hygðist gera þegar samningar 250 sérfræðinga við Tryggingastofnun rynnu út 1. maí.
KATRÍN Gunnarsdóttir, ritari fundarins,
Guðjón Magnússon, og Lára Margrét
Ragnarsdóttir.
Hvöt ályktar að tilvísana-
kerfi skuli ekki tekið upp
Tekist var á um tilvísanakerfíð á opnum
fundi Hvatar í fyrrakvöld. Guðjón
Magnússon sagði tilvísanakerfíð lið í því að
draga úr kostnaði við heilbrígðisþjónustu
en Lára M. Ragnarsdóttir sagðið það
skerða frelsi neytenda.
*
>

\
i
\
i