Morgunblaðið - 17.02.1995, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 17. FEBRÚAR 1995 25
AÐSENDAR GREINAR
Framtíð Islands í
herkví afturhaldsafla?
STEFNUR og
markmið stjórnmála-
flokka hafa yfirleitt
verið skýrð út frá hin-
um hefðbundna
hægri/vinstri ás.
Þessar stefnur hafa
síðan fengið ýmis
nöfn, svo sem félags-
hyggja og fijáls-
hyggja. Sú greining á
hinu pólitíska litrófi á
íslandi átti vel við þar
til utanríkismál fóru
að setja mark sitt á
stjórnmálakerfið. Þá
má segja að hægri/
vinstri skiptingin hafi
orðið úrelt þótt menn
reyni enn með vægast sagt mi-
sjöfnum árangri að notast við
hana.
Fram eða aftur
Þegar spurningin, hvort ísland
ætti að gerast aðili að NATO,
komst á flug má segja að hið hefð-
bundna stjómmálakerfi hafi riðl-
ast. Til varð nýr viðmiðunarás.
Stjórnmálaflokkar röðuðust á
þennan ás eftir því hvort þeir voru
fylgjandi alþjóðlegri samvinnu eða
einangrunarstefnu, alþjóðahyggju
eða einangrunarhyggju. Ég kalla
þessa skiptingu fram og aftur.
Þeir sem eru fremst vilja ganga
lengst í alþjóðlegri
samvinnu. Þessi skipt-
ing sést greinilega í
íslenskum stjórnmál-
um í dag, þar sem Al-
þýðuflokkurinn er
fremst og hinir flokk-
arnir raðast þar fyrir
aftan.
Hokur er dyggð!
Alþýðuflokkurinn
hefur alla tíð verið í
fararbroddi þéirra afla
sem telja alþjóðlega
samvinnu vera bestu
leiðina til að auka lífs-
kjör alþýðunnar í land-
inu. Sjálfstæðisflokk-
urinn fylgdi stefnu Alþýðuflokks-
ins fyrst um sinn en hefur síðan
heykst á þeirri stefnu og hallað
sér frekar að einangmriaröflunum
í seinni tíð. Alþýðubandalag og
Framsóknarflokkur telja hins veg-
ar að íslandi sé best borgið fyrir
utan alþjóðastofnanir. Þeir vildu
halda í gamla sjálfsþurftarbúskap-
inn þar sem hokur er dyggð.
Skammstafanir og lífskjörin
Arið 1970 gerðust Islendingar
aðilar að EFTA. í því máli skýrð-
ust hinar pólitísku línur enn bet-
ur. Viðreisnarstjórnin með Al-
þýðuflokkinn í fararbroddi barðist
íhaldsmenn og
þjóðernissósíalistar,
segir Eiríkur Berg-
mann Einarsson,
hafa sameinast í utan-
ríkismálum.
fyrir málinu. Framsókn og Alþýðu-
bandalag voru á móti. Nú eru flest-
ir skyni bornir menn sammála um
að EFTA-aðildin hafi skilað hinu
vanþróaða efnahagskerfí á íslandi
miklum ávexti og þannig bættum
lífskjör um til allra landsmanna.
Alþjóðlegt samstarf snýst því ekki
um skammstafanir heldur um vel-
ferð fólks.
Hentistefnuflokkarnir
aflijúpast
Þegar hugmyndin um hið evr-
ópska efnahagssvæði (EES) skaut
rótum gerðist Alþýðuflokkurinn
talsmaður þess að Island gerðist
aðili að samningnum. Einn flokka
fylgdi hann svo málinu eftir allt
til enda. Þar skildu leiðir Alþýðu-
flokks og Sjálfstæðisflokks þar
sem Sjálfstæðisflokkurinn var í
upphafi á móti aðild að EES, líkt
og hann er nú á móti aðild að
ESB. Að hætti stefnulausra flokka
Eiríkur Bergmann
Einarsson
skipti Sjálfstæðisflokkurinn þó um
skoðun í EES-málinu þegar hann
komst í ríkisstjórn. Framsókn og
Alþýðubandalag vissu ekki í hvorn
fótinn átti að stíga þegar málið
kom upp en þá voru báðir flokkar
í ríkisstjórn. Þeir töluðu ýmist með
EES eða gegn. Þar afhjúpuðu þeir
hentistefnu sína. Báðir flokkarnir
lögðust hins vegar gegn málinu
þegar þeir lentu í stjórnarand-
stöðu.
Vöruverð á íslandi
það hæsta í heimi
Umræður um hvort ísland eigi
nú að sækja um aðild að Evrópu-
sambandinu eru nú efst á dagskrá
íslenskra stjórnmála. Alþýðuflokk-
urinn er í fararbroddi þeirrar um-
ræðu en einangrunaröflin reyna
eftir megni að þagga hana niður.
Þeir sömu og börðust hvað hat-
rammast gegn EES hafa nú gert
þann samning að haldreipi í mál-
flutningi sínum og eru því komnir
í hring. Það merkilegá í þessu
máli öllu er sú staðreynd að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur nú, eins og
áður sagði, heykst af braut alþjóð-
legrar samvinnu í utanríkismálum.
Eftir stendur að Alþýðuflokkurinn
er nú eini flokkurinn sem berst
fyrir bættum lífskjörum lands-
manna með alþjóðlegri samvinnu.
Allir hinir flokkarnir eru nú mál-
svarar tolla, vörugjalda og annarra
viðskiptahindrana sem eru þess
valdandi að vöruverð á íslandi er
það hæsta í heimi.
Afturhaldið vill
eyðileggja GATT
GATT-samningurinn sem Al-
þingi hefur nýlega samþykkt hefur
verið baráttumál Alþýðuflokksins
lengi. Skammstöfunin GATT snýst
með beinum hætti um fjárhags-
lega afkomu heimilanna í landinu.
Matarkarfa vísitölufjölskyldu er
kostar 1.000 kr. og í eru eingöngu
landbúnaðarvörur myndi kosta
aðeins 433 kr. ef leyfður væri toll-
frjáls innflutningur landbúnaðar-
vara. Hagfræðistofnun Háskóla
íslands hefur reiknað út að ef far-
ið yrði að ítrustu tillögum landbún-
aðarráðuneytisins myndi sama
matarkarfa kosta 2.689 krónur.
Með afnámi tolla og annarra
viðskiptahindrana átti vöruverð að
lækka. Skuldsettu heimilin í land-
inu sáu þar loks fram á að hinn
himinhái matarkostnaður lækkaði.
Þetta gátu einangrunar- og aftur-
haldsöflin í landinu ekki sætt sig
við og reyna nú að eyðileggja allan
ávinning af samkomulaginu með
því að veita landbúnaðarráðherra
Sjálfstæðisflokksins af framsókn-
arætt umboð til að setja á ofur-
tolla svo almenningur fengi örugg-
lega ekki nokkurn skapaðan hlut
á lægra verði en áður.
Höfundur er stjórnmálafræði-
nemi, forseti utanríkismálanefnd-
ar SUJ og formaður Félags ungra
Evrópusinna.
Stretsbuxur
kr. 2.900
Mikið úrval af
ailskonar buxum
Opið á laugardögum
kl. 11 - 16
Itsöluvörurnara aötumarkað
uppSLANIR Iringlunnar
s LÁ B oT NIN N j ÚTSÖLURNAR
Rýmum tsTir EJEIIE'
GÖTUB\*ÐUR ÍIKRINGLUNNI
m nm rtUjJ.
UÖRURNAR ÚT R GÖTU ■ UíRÐlÐ HIÐUR UR OllU URLUI
ICRIMG ylN
- gatan mín -
I O P I Ð FÖSTUDAG FRÁ K L . 10-19, LAUGARDAG FRÁ K L . 10-16