Morgunblaðið - 17.02.1995, Blaðsíða 26

26 FÖSTUDAGUR 17. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
SAMKEPPNIIHUG-
BÚNAÐARGERÐ
HUGBÚNAÐARFYRIRTÆKI á almennum markaði
hafa kvartað til skattyfirvalda vegna umfangsmik-
illar hugbúnaðargerðar, sem fram fer á vegum fjármála-
stofnana og ríkisstofnana og ekki er virðisaukaskatt-
skyld. Hugbúnaðarfyrirtækin verða hins vegar að standa
skil á virðisaukaskatti og telja þau samkeppnisstöðu sína
því skerta. Þetta kemur fram í fréttaskýringu í viðskipta-
blaði Morgunblaðsins í gær.
Þar kemur jafnframt fram að hugbúnaðarfyrirtækin
líta svo á að með hugbúnaðargerð á vegum fyrrnefndra
fyrirtækja og stofnana sé verið að þrengja að möguleik-
um þeirra til að þróa stærri hugbúnaðarkerfi á heima-
markaði til að vera betur í stakk búin til markaðssóknar
erlendis.
Hugbúnaðarfyrirtækin nefna sem dæmi að hugbúnað-
ardeildir banka hafi vaxið mjög og stóraukin upplýs-
ingamiðlun bankanna, til dæmis uppflettiaðgangur að
þjóðskrá, gengistöflum o.fl., sé seld án virðisaukaskatts.
Reiknistofa lífeyrissjóðanna innheimti ekki virðisauka-
skatt af þeirri þjónustu, sem hún lætur lífeyrissjóðum í
té og tölvudeild Ríkisspítala hafi þróað tölvukerfi, sem
hún hafi boðið spítölunum án endurgjalds.
Samtök hugbúnaðarfyrirtækja hafa gert athugun á
aðstæðum í nágrannalöndunum og leiddi hún í ljós að
stóran hluta af veltu hugbúnaðarfyrirtækja þar mætti
rekja til viðskipta við banka, tryggingafélög og ríkisstofn-
anir. Hér á landi eru þessi viðskipti hins vegar hverfandi.
Hugbúnaðargerð er vaxandi útflutningsgrein, sem
hefur komizt á legg að mestu leyti án opinberra styrkja,
eins og forsvarsmenn greinarinnar benda á. Mikilvægt
er að þannig sé haldið á málum að hún eigi sem bezt
vaxtarskilyrði. Þess vegna hljóta bæði skatt- og sam-
keppnisyfirvöld að leggja áherzlu á að kanna ýtarlega
hvort hugbúnaðargerð á vegum fjármálastofnana og rík-
isfyrirtækja skekki samkeppnisstöðu einkafyrirtækja og
hvort þessum málum sé skipað með óeðlilegum hætti
miðað við það, sem gerist í nágrannarfkjunum.
Gagnrýni Samtaka hugbúnaðarfyrirtækja er enn eitt
dæmi um að það er ekki liðið lengur að opinberir aðilar
séu að vasast i ýmiss konar starfsemi, sem betur væri
komin í höndum einkaaðila. Um slíkt er ef til vill ekki
að ræða í öllum þeim tilvikum, sem samtökin gagnrýna,
en það er eðlileg krafa að yfirvöld beiti sér fyrir því að
samkeppnisstaða fyrirtækja sé með eðlilegum hætti.
ERLENDARSKULDIR
GREIDDAR NIÐUR
EINHVER gleðilegustu tíðindin í jákvæðri efnahags-
þróun á síðasta ári eru þau, að Islendingar greiddu
niður erlendar skuldir sínar um 9 milljarða króna. Erlend-
ar skuldir, að frádregnum peningalegum eignum, lækk-
uðu úr 239 milljörðum króna í 230 milijarða, samkvæmt
bráðabirgðayfirliti Seðlabankans. Skuldasöfnun erlendis
hefur verið ótæpileg um langt árabil og eitt helzta efna-
hagsvandamál landsmanna. Þetta má m.a. marka af
því, að íslendingar greiddu 15,2 milljarða króna í hrein
vaxtagjöld af skuldasúpunni á síðasta ári.
Viðskiptajöfnuðurinn 1994 var hagstæður um 10,1
miiljarð króna, en hann er saman settur úr vöruskipta-
jöfnuði, sem var hagstæður um 20,5 milljarða, og þjón-
ustujöfnuði, sem var óhagstæður um 10,4 milljarða.
Útflutningur á vöru og þjónustu jókst um 15,6%, en
verðmæti innflutnings aðeins um 3,3%. Hallinn á þjón-
ustujöfnuði stafar fyrst og fremst af vaxtagreiðslunum
af erlendum skuldum.
Birgir ísleifur Gunnarsson, seðlabankastjóri, sagði í
viðtali við viðskiptablað Morgunblaðsins í gær, að þessi
hagstæði viðskiptajöfnuður og niðurgreiðsla erlendra
skulda sýndi, að staða þjóðarbúsins hefði snúizt við. Svo
sannarlega er það rétt. Eitt helzta forgangsverkefni efna-
hagsstjórnar á næstunni á að vera grynnkun erlendra
skulda. Slíkt er mögulegt með auknum hagvexti, sem
spáð er næstu árin, og stöðugleika í efnahagslífinu, sem
gjörbreytt hefur starfsumhverfi atvinnufyrirtækjanna.
Búister við stuttri en snarpri kosningabar
FORSÆTISRÁÐHERRA, Davíð Oddsson, og frú Ástríður Thorar-
ensen kjósa við síðustu alþingiskosningar.
UTANRÍKISRÁÐHERRA, Jón Ba
dís Schram á kjörstað við
FLEST bendir til að tilraunir
framkvæmdastjórar
stjómmálaflokkanna til að
ná samkomulagi um aug-
lýsingar fyrir alþingiskosningamar
í vor renni út í sandinn. Flokkamir
saka Alþýðuflokkinn um að standa
í vegi fyrir samkomulagi, en fram-
kvæmdastjóri Alþýðuflokksins segir
það rangt. Flokkurinn vilji hins veg-
ar ekki láta aðra flokka segja sér
fyrir verkum varðandi skipulagn-
ingu kosningabaráttunar.
Framkvæmdastjórar flokkanna
hafa undanfarið reynt að ná sam-
komulagi um auglýsingar í fjölmiðl-
um fyrir alþingiskosningamar 8.
apríl, en fyrir síðustu þingkosningar
gerðu flokkamir með sér slíkt sam-
komulag. Drög að samkomulagi
liggja fyrir, en upp úr viðræðu slitn-
aði hins vegar vegna athugasemda
Alþýðuflokksins. Framkvæmda-
stjóramir urðu sammála um að vísa
málinu til formanna flokkanna.
Ekki liggur fyrir hvort þeim tekst
að lenda málinu, en Egill Heiðar
Gíslason, framkvæmdastjóri Fram-
sóknarflokksins, sagðist telja að það
ráðist af afstöðu Jóns Baldvins
Hannibalssonar, formanns Alþýðu-
flokksins.
Kratar segjast ekki hafa sama
aðgang að fjölmiðlum og aðrir
Ekkert sam-
komulag
um auglýs-
ingar fyrir
kosningar
Horfur eru á að stj ómmálaflokkamir nái
ekki samkomulagi um að takmarka auglýs-
ingar í fjölmiðlum fyrir kosningar í vor.
——-------------------------
Egill Olafsson ræddi við framkvæmdastj óra
„Við gátum ekki sætt okkur við
þær takmarkanir sem hinir flokk-
amir settu fram og þeir ekki við
okkar sjónarmið,“ sagði Sigurður
Tómas Björgvinsson, framkvæmda-
stjóri Alþýðuflokksins. „Við vildum
ekki láta Sjálfstæðisflokkinn stjórna
því hvað við auglýsum mikið eða
hvaða miðla við notum. Við getum
alveg séð um það sjálfir að tak-
marka okkur og sjá til þess að við
eyðum ekki of miklu í þessari kosn-
ingabaráttu.
Við viljum ekki útiloka einstaka
miðla eins og sjónvarp eins og þeir
vildu á ákveðnu stigi. Við vildum
heldur ekki sætta okkur við örfáar
síður í dagblöðum. Það
er stórt atriði í okkar
huga, að við teljum að
flokkarnir standi ekki
jafnfætis varðandi að-
gang að fjölmiðlum.
Nýtt dæmi um það er
þessi nýi fyölmiðlarisi,
Stöð tvö, Bylgjan og
flokkanna um kosningastarfíð fyrír þingkosn-
ingamar og baráttuna framundan.
Flokkarnir telja Al-
þýðuflokkinn koma
í veg fyrir auglýs-
ingasamkomulag
áherslu á þetta í Sjálfstæðisflokkn-
um og erum reiðubúnir til að undir-
gangast mjög miklar takmarkanir
á auglýsingum. í viðræðum flokk-
anna hefur verið talað um að aug-
lýsa ekki í sjónvarpi nema með skjá-
auglýsingum. Sömuleiðis hefur ver-
ið talað um engar leikarnar auglýs-
ingar í útvarpi. Einnig var rætt um
miklar takmarkanir á blaðaauglýs-
ingum og í því sambandi rætt um
hámarkssíðufjölda."
Einar Karl Har-
aldsson, fram-
kvæmdastjóri Al-
þýðubandalagsins,
sagði að umræða um
stjórnmál ætti greið-
ari aðgang að fjöl-
miðlum hér á landi
en víða annars stað-
DV, sem við teljum að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi greiðari aðgang að
en aðrir,“ sagði Sigurður Tómas.
Hugmyndir um bann
við auglýsingum í sjónvarpi
og útvarpi
Kjartan Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins,
sagðist harma það mjög ef ekkert
samkomulag tækist milli flokkana
um þetta efni. „Við leggjum mikla
ar. Umfjöllun fjölmiðla um stjórn-
mál ykist um allan helming fyrir
kosningar. „Að bæta síðan ofan á
það óheftri auglýsingu fyllir að
mínu mati mælinn. Það er því mjög
eðlilegt að menn velti því fyrir sér
hvort ekki er hægt að takmarka
þetta,“ sagði Einar Karl.
Stutt en snörp barátta
kvæmdastjórar flokkanna eru sam-
mála um að kosningabaráttan verði
líkast til stutt en snörp. Alþingi
verður slitið í lok næstu viku og þá
má búast við því að kjósendur verði
meira varir við að kosningar eru
framundan. Að vísu verður Norður-
landaráðsþing í Reykjavík vikuna
27. febrúar til 3. mars og allmargir
þingmenn sitja það.
Sigurður Tómas Björgvinsson
sagðist reikna með að kosningabar-
átta Alþýðuflokksins
yrði með hefðbundu
sniði. Frambjóðendur
flokksins og stuðnings-
menn muni reyna að
kynna stefnu sína á
fundum, vinnustaða-
heimsóknum og með
útgáfum bæklinga og
Alþýðuf
vill ekki
flokka i
fyrir \
Kosningabarátta flokkanna er að
fara í gang þessa dagana. Fram-
blaða. Það væri t.d. ákveðið að þing-
menn flokksins færu í fundaherferð
um landið nú um mánaðamótin.
Egill Heiðar Gíslason sagði að
Framsóknarflokkurinn væri að opna
kosningaskrifstofur í öllum kjör-
dæmum þessa dagana. Allir fram-
boðslistar flokksins væru komnir
fram nema í Norðurlandskjördæmi
eystra og vestra, en þeir kæmu fram
um helgina. Egill sagði að frambjóð-
endur flokksins hefðu komið saman