Morgunblaðið - 23.02.1995, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
FIMMTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1995 B 9
I
I
I
I
I
J
I
>
I
I
»
Verðhækkanir á pappír
seija dagblöðin í vanda
MIKIL hækkun hefur orðið á
pappírsverði að undanfömu og
hafa kaupendur, einkum stóru
dagblaða- og útgáfufyrirtækin,
reynt að bregðast við henni með
ýmsum hætti. Það sýnir kannski
best hvað staðan er orðin erfið,
að Rupert Murdoch hefur gefið í
skyn, að hann sé að gefast upp á
verðstríðinu á blaðamarkaðinum
breska en hann kom því sjálfur
af stað um mitt ár 1993.
Pappírskostnaður er yfirleitt
20-25% af heildarkostnaði stóru
dagblaðanna erlendis og þegar
verðið á hverju tonni fer úr 410
dollurum eins og það var 1993 í
600 dollara og meira þá verður
eitthvað undan að láta.
Útgefendur hafa gripið til
ýmissa ráðá, meðal annars hafa
þeir minnkað brotið, hert upplag-
seftirlitið og skorið niður ritstjóm-
arefni með tilliti til auglýsinga.
Utan Bretlands hefur verð á dag-
blöclum auk þess verið hækkað.
í Norður-Ameríku er eftirspum
eftir pappír svo mikil, að sending-
ar frá Kanada til Bretlands era
nú um Ijórar vikur á eftir áætlun,
en hvergi er eftirspurnaraukningin
þó meiri en í Suðaustur-Asíu.
Mest er hún í Japan, Suður-Kóreu,
Tævan oig Indónesíu og á skyndi-
Búist við, að eftir-
spum eftir pappír
aukist helmingi
meira en framboðið
á næstu ámm
markaðinum þar hefur tonnið far-
ið í 800-900 dollara.
Sveiflukenndur markaður
Pappírsframleiðendum finnst
raunar, að þessar hækkanir séu
löngu tímabærar. Samdráttur síð-
ustu ára og lágt verð hefur leikið
þá grátt og stærstu fyrirtækin í
Norður-Ameríku og á Nórðurlönd-
um vora rekin með miklu tapi frá
1991 til 1994. Nú er því spáð, að
eftirspurnin muni aukast um 2,7%
á ári næstu þrjú árin en framboðið
þins vegar aðeins um 1,2%. Þessi
markaður er hins vegar alkunnur
fyrir miklar sveiflur og verðið hef-
ur oft lækkað jafn skyndilega og
það hefur hækkað.
Dagblöðin og lesendur þeirra
era enn ekki búin að bíta úr nál-
inni með hækkanimar að undan-
fömu og ýmsir sjá fyrir sér sam-
drátt í blaðaútgáfu síðar á árinu.
Það mun þó ráðast mikið af þeim
hækkunum, sem boðaðar hafa ver-
ið á árinu, og því hvort framleið-
endur fara út í smíði nýrra verk-
smiðja en þeir hafa áður brennt
'sig á því að heijast handa um slík
stórverkefni í sama mund og verð-
ið tekur stefnuna niður á við.
(Heimild: Financial Times,
Reuter)
Ert þú
með lánshæfa
hugmynd til eflingar
atvinnulífi ?
Við veitum
góðri hugmynd
brautargengi!
Við veitum fúslega nánari upplýsingar
um lán til atvinnuskapandi verkefna
í öllum greinum.
«9
LANASJOÐUR
VESTUR -NORÐURLANDA
$
»
Burt með „rusl-
hringingamar“
MATURINN er kominn á borðið
og þá hringir síminn. Spurt er um
fyrrverandi eiganda hússins, sem
kannski er látinn, en síðan er sagt,
að viðmælandinn sé_ einmitt sá,
sem erindið sé við. í næstu viku
muni „ráðgjafí" banka upp á hjá
honum til að kynna nýtt gler í
glugga, eldhúsinnréttingu eða eitt-
hvað, sem húseigandinn hefur
engan áhuga á. Það er tölva, sem
hringir út skilaboðin af handahófí,
og þetta auglýsingaónæði er farið
að vekja vaxandi gremju hjá fólki
austan hafs og vestan.
I sumum ríkjum Bandaríkjanna
er lítill friður fyrir hljóðrituðum
áróðri af þessu tagi en í öðrum
ríkjum vestanhafs og í ýmsum
löndum, til dæmis Bretlandi, hefur
hann verið bannaður. Er ástæðan
sú, að hann veldur miklu álagi á
símkerfið og býður heim hættu á
alls konar misnotkun.
Ofurvald símans
Hér áður var það allur „rasl-
pósturinn“, sem fólk snerist gegn,
en nú er það síminn. Hann er líka
mjög valdamikill eins og Robert
Leiderman bendir á. „Þegar hann
hringir, þá er svarað. Fólk stekkur
yfírleitt ekki upp úr baðinu til að
opna póstinn sinn.“ Leiderman er
formaður samtaka, sem berjast
fyrir því, að fólk geti undanskilið
sig símhringingum í auglýsinga-
skyni.
í Bandaríkjunum hefur alríkið
hert lög um hljóðritaðar upphring-
ingar og í Þýskalandi hafa þær
verið bannaðar að mestu leyti. í
Hollandi era samtök svipuð þeim
bresku, sem hjálpa fólki við að
losna undan símhringingum frá
tölvu, en það er að sjálfsögðu ekki
unnt að tryggja nema I samvinnu
við fyrirtækin, sem eru að aug-
lýsa. Sum hafna hins vegar öllu
samstarfi og láta tölvuna halda
áfram við að hrella fólk. Á vegum
Evrópusambandsins er nú verið
að vinna að löggjöf um þessi mál.
Síminn „lokaður"
í Bretlandi er áætlað, að hver
símnotandi fái að meðaltali aðeins
eina upphringingu í mánuði en í
Bandaríkjunum er símnotkun fjór-
um sinnum meiri. Þegar svo við
það bætast „kaldar“ upphringing-
ar eins og þær era kallaðar, hver
á fætur annarri, þá getur jafnvel
orðið erfítt að nota símann til eig-
in þarfa. Fyrir hefur komið og
með alvarlegum afleiðingum, að
fólk hafí ekki getað hringt í neyð-
arnúmer vegna þess, að „köldu“
hringingarnar biðu í röð eftir að
komast að.
Orkla selur 50% í
Helly-Hansen
Ósló. Reuter.
NORSKA fyrirtækjasamsteypan
Orkla hefur selt 50% hlutabréfa
sinna í íþróttavörafyrirtækinu
Helly-Hansen norska fjárfestinga-
fyrirtækinu Resource Group Inter-
national Inc (RGI) fyrir 125
milljónir norskra króna.
Fyrirtækin munu vinna saman
að því að markaðssetja varning frá
Helly-Hansen og segja hugsanlegt
að þau muni að lokum sameinast.
Forstjóri Orkla, Olaf Eide, verð-
ur sem fyrr stjómarformaður
Helly-Hansens, sem framleiddi
fatnað fyrir alla starfsmenn
Ólympíuleikanna í Lillehammer
1994.
Barátta um
yfirráð yfir
áströlskum
fjölmiðlum
Canberra. Reuter.
KANADÍSKI fjölmiðlabarón-
inn Conrad Black hefur gert
tilkall til yfirráða yfir auðug-
asta fjölmiðlafyrirtæki Ástr-
alíu og staðgengill hans hef-
ur skorað á stjórn landsins
að breyta lögum um tak-
markanir á eignaraðild út-
lendinga.
Staðgengill Blacks, Dan
Colson, sagði ástralska út-
varpinu að hann fagnaði því
að fá tækifæri til þess að
biðja Paul Keating forsætis-
ráðherra að slaka á reglum
um eignaraðild útlendinga
að fjölmiðlum, sem takmarka
hlut Blacks við 25%.
Almennt er talið að Te-
legraph-fyrirtæki Blacks
reyni að auka hlut sinn í John
Fairfax Holdings Ltd í 35%
úr 25% nú.
Fairfax á þijú af ábatasö-
mustu og áhrifamestu blöð-
um Ástralíu, Sydney Mom-
ing Hernld, The Age í Melbo-
urne og Australian Financial
Review.
Stríð þriggja aðila
í síðustu viku jók auðug-
asti maður Ástralíu, Kerry
Packer, hlut sinn í Fairfax í
um 17% og lýsti því yfir að
hann vildi alger yfirráð ef
breytt yrði lögum, sem koma
í veg fyrir að hann taki við
stjórn fyrirtækisins.
Síðan hafa Packer, Black
og News-fyrirtæki Ruperts
Murdochs reynt að treysta
stöðu sína fyrir fyrirsjánlega
baráttu um stærstan eignar-
hlut í elzta og arðbærasta
blaðafyrirtæki Ástralíu.
Murdoch á tæplega 5% í
Fairfax, og má ekki eiga
meira samkvæmt lögum um
eignarsðild útlendinga, en
sagði nýlega að hann vild
tvöfalda hlut sinn í 10%.
ENGJATEIG 3 - PÓSTHÓLF 5410, 125 REYKJAVÍK
SÍMI: 560 54 00 FAX: 588 29 04
VIRKJANIR NORÐAN VATNAJÖKULS
HVAÐ ER í HÚFI?
Ráðstefna um virkjanir norðan Vatnajökuls haldin á vegum
Verkfraeðingafélagsins og Tæknifræðingafélagsins
í samvinnu við iðnaðarráðuneytið.
Dagsetning: Föstudagur 3. mars 1995.
Tími: 13.00-18.30.
Staður Rúgbrauðsgerðin í Borgartúni. ,
Efni ráðstefnu:
13.00 Formaður VFÍ setur ráðstefnuna og setur ráðstefnustjóra.
13.10 Stefna stjórnvalda í hagnýtingu vatnsorkunnar.
Jón Ingimarsson, skrifstofustjóri í iðnaðarráðuneytinu.
13.20 Virkjanamöguleikar í jökulsánum norðan Vatnajökuls
og líklegustu nýtingarkostir.
Helgi Bjarnason, verkfræðingur hjá Landsvirkjun.
13.55 Helstu umhverfisáhrif af virkjun jökulsánna.
Hákon Aðalsteinsson, líffræðingur hjá Orkustofnun.
14.20 10 mínútna hlé.
14.30 Þjóðhagsleg hagkvæmni af nýtingu vatnsorku jökulsánna.
Jakob Bjarnason, orkumálastjóri
15.00 Nýting vatnsorkunnar, náttúruvernd og ferðamennska
á svæðinu.
Arnþór Garðarsson, formaður Náttúrurverndarráðs.
15.25 Áhrif virkjanaframkvæmda á atvinnu- og mannlíf
á Austurlandi.
Sveinn Jónsson, verkfræðingur, Egilsstöðum.
15.45 Áhrif á þróun verkfræði og verktakaiðnaðar í landinu.
Pálmi R. Pálmason, verkfræðngur VST.
Jónas Frímannsson, verkfræðingur, ístak hf.
16.05 Kaffihlé.
16.25 Panelumræður, stjórnandi Júlíus Sólnes, prófessor.
í panelnum sitja: Jakob Bjömsson, okrumálastjóri,
Sveinn Jónsson, verkfr., Egilsstöðum,
Sighvatur Björgvinsson, iðnaðarráðherra,
Arnþór Garðarss., form. Náttúruv.ráðs,
Jóhann Már Maríusson, Landsvirkjun.
17.20 Ráðstefnuslit, formaður VFÍ slítur ráðstefnunni.
18.30 Veitingar í boði ráðherra.
Gert er ráð fyrir 5 mínútna fyrirspurnatíma í lok erinda.
Skráning þátttakenda á ráðstefnuna skal fara fram í síðasta lagi
miðvikudaginn 1. mars á skrifstofu VFÍ og TFÍ í síma 5688511.
Verð er kr. 4.000 fyrir félagsmenn en kr. 5.000 fyrir aðra.
Innifalið í verði eru ráðstefnugögn og kaffiveitingar.