Morgunblaðið - 26.02.1995, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Hilmir Reynis-
son var fæddur
í Reykjavík 13. des-
ember 1961 og ólst
upp í Kóapvogi,
Hafnarfirði, Húsa-
vík og Seyðisfirði.
Hann lést af slysför-
um hinn 14. febrúar
síðastliðinn. Hilmir
var elstur fjögurra
sona þeirra Reynis
Sigurðssonar og
Ingibjargar Daní-
elsdóttur. Bræður
hans eru: Sigurður,
Daníel og Egill.
Hálfsystir hans er Sigrún Reyn-
isdóttir. Eftirlifandi sambýlis-
kona Hilmis er Jóhanna Gunn-
arsdóttir og eignuðust þau eina
dóttur, Ingibjörgu Aldísi, f. 12.
nóvember 1992. Fósturdóttir
Hilmis er Guðrún María Magn-
úsdóttir. Útför hans fer fram
frá Bústaðakirkju á morgun og
hefst athöfnin kl. 13.30.
FREGNIN um fráfall frænda míns
kom eins og þruma úr heiðskíru
lofti og í fyrstu trúði ég ekki mínum
eigin eyrum. Líklega hef ég talið
sjálfum mér trú um að hér væri
um einhvern misskilning að ræða
þar sem hann hafði áður komist
óskaddaður úr ýmsum háska. Því
miður reyndist fregnin éiga við rök
að styðjást og ég og aðrir sem til
Hilmis þekktu verðum að sætta
okkur við orðinn hlut.
Ég held að allir sem þekktu Hilmi
geti verið sammála um að þar fór
viðkvæmur og góður drengur sem
öllum vildi hjálpa eftir bestu getu.
Ekki er fráleitt að einmitt það,
hversu hrekklaus hann var og góð-
viljaður, hafi á stundum komið hon-
um I koll í þeim harða heimi sem
við lifum í. Hann virtist hafa til að
bera einstakt jafnað-
argeð sem sjálfsagt
hefur komið sér vel í
öllum þeim miklu
áföllum sem hann
hafði gengið í gegnum
á stuttri ævi. Segir
mér svo hugur að þau
slys og önnur óáran
sem Hilmir hafði orðið
fyrir, hefðu dugað til
að sliga margan
manninn.
Hilmir var dugnað-
arforkur sem lærði
snemma að vinna fyrir
sér og stundaði ýmis
störf til sjós og lands. Hann naut
ekki mikillar skólagöngu en hafði
af sjálfsdáðum aflað sér mikillar
þekkingar og er mér sérstaklega
minnisstætt þegar hann kom í
heimsókn á þáverandi heimili okkar
í París. Hann dvaldi þá á Spáni en
tók sér hlé frá spænskunáminu til
að heimsækja frændfólkið í Frakk-
landi. Um tíma stundaði hann einn-
ig nám við Iðnskólann í Reykjavík
í tölvufræðum.
Það varð Hilmi mikil gæfa er
hann kynntist Jóhönnu Gunnars-
dóttur og saman eignuðust þau
dótturina Ingibjörgu Aldísi, sem nú
er tveggja ára, en fyrir átti Jóhanna
dótturina Guðrúnu Maríu, sem
Hilmir gekk í föður stað.
Það var gaman að sjá aðdáunina
og stoltið sem skein af Hilmi þegar
hann var með litlu dótturina með
sér í heimsókn hjá „ömmu Sissu“
enda var hann alla tíð ákaflega
bamgóður.
Framundan virtust bjartari tímar
þegar hann lagði af stað til Ólafs-
víkur til að athuga aðstæður varð-
andi nýtt verkefni. Engum datt í
hug að þar væri hann að leggja upp
í sína síðustu ferð.
Það kemur eins konar tómarún
í hugann þegar staðið er frammi
fyrir atburði sem þessum og vakna
þá gjarnan spurningar um tilgang
lífsins og tilverunnar. Erfitt er að
skilja hvers vegna sumir þurfa að
þola margfalda erfíðleika umfram
aðra í lífínu. Eitt er ég þó viss um
að ef til er önnur tilvist þar sem
lagt er mat á gerðir okkar hér í
jarðvistinni, verður Hilmi vel tekið
þar.
Við Hulda vottum Jóhönnu og
dætrunum, sem og öðrum ættingj-
um, okkar dýpstu samúð.
Smári Sigurðsson.
Það voru erfiðar fréttir, sem bár-
ust okkur að kvöldi 14. febrúar sl.
Dóttursonur og frændi hafði látið
lífíð í hörmulegu slysi.
Við slíkan missi komá minning-
amar fram í huga okkar. Hilmir
var fyrsta barnabarnið í fjölskyld-
unni og það, sem einkenndi hann
alla tíð, var bjarta brosið hans.
Um smátíma bjuggu þau mæðgin
hjá okkur og frá þeim tíma nefnum
við lítið dæmi um, hvemig hann
alltaf vildi gefa öðmm. Það gladdi
hann að geta glatt aðra. Hann var
um þriggja ára gamall, mikið veik-
ur, næstum með óráði. Einhver
hafði gefið honum örfáar krónur til
að setja í baukinn. En, nei, þessa
aura átti mamma að fá til að kaupa
kjól fyrir. Enginn fékk að taka pen-
ingana frá honum eða geyma þá
fyrir hann. Hann ætlaði að halda á
þeim, þangað til mamma kæmi
heim úr vinnunni og jafnvel í svefni
hélt litla höndin fast um aurana.
Síðastliðinn aðfangadag kom líka
fram löngun hans og Hönnu að
miðla öðmm, þegar þau söfnuðu
fjölskyldu og vinum í grautarveislu
um miðjan aðfangadag. Þau okkar,
sem fengu að vera þar, líta til þess
dags með gleði. Mitt í annríkinu
átti fjölskyldu- og vinahópurinn in-
dæla stund saman. Þegar Hilmir
varð nógu gamall til að geta hringt
sjálfur, hringdi hann næstum hveija
helgi á Grensásveginn: „Má ég
koma?“ Og afí eða frænka sóttu
hann suður í • Hafnarfjörð. Fjöl-
skylduböndin voru sterk. Eftir að
fjölskyldan flutti, fyrst til Húsavík-
ur og síðan til Seyðisfjarðar, þá
sáumst við ekki eins oft, en alltaf
var gott að hittast og fínna að bönd-
in héldust þrátt fyrir fjarlægðina.
Við glöddumst innilega með
Hilmi, þegar hann kynntist Hönnu
og þær Guðrún urðu hluti af fjöl-
skyldu okkar. Hanna og Hilmir
vom svo ánægð saman og Hilmir
var hreykinn af litlu fjölskyldunni
sinni.og svo innilega glaður þegar
litla Ingibjörg Aldís bættist í hóp-
inn.
Söknuður okkar er sár, en ennþá
sárari fyrir þessar þijár, sem stóðu
honum næst, og eins Diddu og
Nonna, Reyni og Ingunni, Sigga,
Danna, Egil og Sigrúnu. Við hugs-
um líka til Sissu ömmu og vinahóps-
ins, sérstaklega Vikars.
Megi góður Guð styrkja okkur
öll og mættum við leita og finna
huggun hjá Honum, sem sagði:
„Komið til mín, allir þér, sem erfíði
hafið og þungar byrðar og ég mun
veita yður hvíld.“ (Matt. 11,28.)
Orð verða fátækleg á slíkri
stundu, en minningin um góðan
dreng lifir áfram í huga okkar og
gleður okkur, mitt í sorginni.
Það er gott einnig að fínna um-
hyggju margra og vita það að marg-
ir em með okkur í bæn um huggun
og styrk.
Guð blessi okkur öll.
Daníel afi, móðursystkinin
og fjölskyldur.
í dag kveðjum við vin okkar
Himma sem lést í bílslysi langt um
aldur fram. Eftir sitja minningarnar
um góðan og skemmtilegan dreng
sem var vinur vina sinna. Elsku
vinur, sárt eigum við eftir að sakna
þín, hafðu þökk fyrir allt og allt.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
HILMIR REYNISSON
+ Björn Jónsson
var fæddur á
Sauðárkróki 21.
maí 1920. Hann lést
í Kanada 19. febr-
úar síðastliðinn.
Björn var einn af
tíu börnum Jóns Þ.
Björnssonar skóla-
stjóra og fyrri konu
hans, Geirlaugar
Jóhannesdóttur. _
Hann kvæntist Iris
Muriel Reid og
eignuðust þau fjög-
ur börn: Jón, Rand-
ver Fitzgerald, Atla
Brian og Alfheiði Sheilu, sem
öll eru uppkomin og búsett í
Kanada. Dóttir Björns, Geir-
laug, er búsett í Reykjavík.
Björn lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Akureyri og
embættisprófi í læknisfræði frá
Háskóla Islands. Árið 1948 hélt
hann til framhaldsnáms í
Kanada og átti þar heima æ
síðan, lengst af sem yfírlæknir
við sjúkrahúsið í Swan River,
Manitóba. Hann var til grafar
borinn í Swan River hinn 23.
febrúar sl.
BJÖRN Jónsson læknir var um flest
sérstæður maður. Ungur að árum
varð hann að goðsögn meðal vina
og skólafélaga vegna hugvitssam-
legra tiltækja og hnittinna tilsvara
sem samtíðin spknn úr skemmtileg-
ar sögur. Hann var óvenju vel
íþróttum búinn og „henti mikið
gaman af aflraunum og leikum“,
eins og eitt sinn var sagt um annan
íslending. Hann gerðist snemma
spurull um margt það sem torskilið
mátti telja og kom þá mörgum í
opna skjöldu. Snemma fór hann
að setja saman vísur undir nýstár-
legum bragarháttum og var þá
t—,iiilIn l**i(111:
ekki ávallt „af setningi
slegið“. Næmur var
hann á sérkenni í um-
hverfi sínu og hafði
unun af að velta fyrir
sér blæbrigðum ís-
lenskrar tungu og var
sífellt að smíða henni
ný orð, samsett orð og
ósamsett, taka upp
gömul orð í nýrri
merkingu og þar fram
eftir götunum. ís-
lenskir læknar af eldri
kynslóðinni kunna
ugglaust eitthvað af
fræðiorðunum sem
hann lét þeim í té á námsárum sín-
um við Háskóla íslands.
Mestan hluta starfsævi sinnar
átti Bjöm heima í Swan Riverdal
í Manitóba, eða réttara sagt í sam-
nefndum bæ sem er kjami byggðar
þar i dalnum. Dal þennan námu
Islendingar og þar eru jarðargæði
meiri en í öðmm stöðum, enda sex
feta þykkt lag af dökkri gróður-
mold á ökmm og túnum. Þar
bjuggu þau hjón Björn og Iris við
rausn með börnum sínum um lang-
an aldur. Rausn þeirra og skör-
ungsskapur er í minnum haft og
má tína hér til dæmi að á einu af
stórafmælum húsbóndans voru
meðal boðsgesta tugir íslendinga
komnir um langan veg frá
Winnipeg. í áfangastað var þessu
fólki tekið með kostum og kynjum
og því veitt gistirými eins og þurfti.
Þá voru bornar fram léttar veiting-
ar og fólk síðan drifið út í stærðar
sundlaug á neðri hæð læknisbú-
staðarins. Að því búnu var haldið
að samkomuhúsi bæjarins þar sem
allir sem vettlingi gátu valdið þar
í dalnum vom saman komnir til
að gæða sér á veisluföngum, hlusta
á ræður lærðra og ólærðra og stíga
að lokum dans við undirleik stór-
hljómsveitar. Morguninn eftir voru
rj ■ |4j ■ | 'io - j ? -to
þau Björn og íris snemma á fótum
til þess að undirbúa skemmtiferð í
sumarbústað sinn að Nóatúnum.
Þar er stöðuvatn, baðstrendur góð-
ar og fiskisæld. Höfðu nú gestirnir
ærinn starfa daginn þann. Sumir
undu upp segl og tóku stjórann út
á vatn. Aðrir rem til fískjar og
fáeinir létu sig hafa það að fara í
gönguferð í blíðviðrinu og rannsaka
skóglendið suður af vatninu, enda
þótt þar séu stundum bjarndýr í
felum. Þessi stutta frásögn bregður
upp mynd af búskaparháttum og
umhverfí þeirra hjóna.
Björn var yfirlæknir á sjúkrahús-
inu í Swan River á þriðja áratug.
Gat hann sér góðan orðstír í því
embætti og sjálfgert að hann yrði
oftlega kallaður til nefndarsetu og
ráðgjafar á sviði heilbrigðismála.
Var þá síst að undra að vinnudag-
ur hans yrði stundum lengri en
góðu hófu gegndi. Erilsamt starf á
sjúkrahúsi og langar setur á lækna-
fundum komu þó ekki í veg fyrir
að hugurinn beindist að viðfangs-
efnum sem skurðhnífur og röntgen-
tæki náðu ekki til.
Á sjötta áratugnum sökkti Björn
sér niður í fornsögur okkar um
landnám á Grænlandi og Vínlandi.
Las hann þá ekki einungis flest það
sem um þessi efni var að hafa,
heldur fór hann sjálfur í könnunar-
leiðangra um austurströnd Kanada
og hætti lífí sínu í einni slíkri för
í lítilli flugvél við slæm skilyrði,
víðsfjarri öllum flugvöllum. Þrisvar
sinnum varði hann sumarleyfi við
rannsóknir á gomlu biskupaleiðinni
yfír Sprengisand og örnefnum og
beinakerlingum þar um slóðir. Um
ofangreind efni flutti hann síðar
fyrirlestra og skrifaði greinar.
Enn er að geta stjamfræðivís-
anna í Snorra-Eddu og Sæmundar-
Eddu, höfuðviðfangsefnis Björns
ofanverða ævi. Á stjörnubjörtum
vetrarkvöldum lagði hann það þá
í vana sinn að virða fyrir sér ýmis
fyrirbæri á festingunni og leita síð-
an samsvarana við þau í fornís-
lenskum goðfræðiritum. Mun hann
hafa verið eini læknirinn í nyrstu
byggðum á sléttum Norður-Amer-
íku sem iðkaði slík fræði úti í heljar-
frosti á síðkvöldum.
Um þessi samanburðarfræði
skrifaði hann margar greinar í blöð
og tímarit, flutti fyrirlestra og birti
að lokum niðurstöður rannsókn-
anna í tveim bókum, Stjarnvísi í
Eddum (1989) og Star Myths of
the Vikings (1994). Svo lærður
gerðist Björn í fræðunum að vinum
hans þótti stundum nóg um. Hann
hafði yndi af að ræða þau við aðra
og átti þá til að bera nokkuð ört
á. Við úrvinnslu gagna naut hann
aðstoðar stjarnfræðinga við Man-
itóbaháskóla. Undruðust þeir oft
hugkvæmni hans og elju.
Bjöm orti ljóð og lausavísur af
kúnst, bæði á íslensku og ensku,
og gaman þótti honum að þýða
vísur undir snúnum bragarháttum
úr öðru málinu á hitt, eins og sjá
má af ljóðabókum hans Bymbeglu
(1975) og Bymbögum (1982).
Glampar á götu (1989) og Þurrt
og blautt að vestan (1990) era
heiti á tveggja binda ævisögu hans.
Bjöm læknir var fjölbreytilegum
gáfum gæddur, framkvæmdamað-
ur, duglegur og fylginn sér að
hverju sem hann gekk. Hann var
drengskaparmaður og bar um-
hyggju fyrir samferðafólki. Á víð-
feðmum málakri kenndi margra
grasa hjá honum. Fomleg orð
blönduðust þar öðram nýstárlegri,
eins og áður er að vikið, og flest
mátti finna þar í milli. Hnjóðsyrði
spruttu samt ekki á þessum akri,
því að hugur eigandans dvaldist á
háleitara sviði.
Ef til vill væri sú lýsjng á Birni
Jónssyni ekki fjarri sanni að hann
færi um lönd sem hressandi storm-
sveipur. Kæmi hann í heimsókn hjá
vinum sínum hafði hann ávallt
hratt á hæli. í minni er geymt
hversu hvatlega hann gekk þá til
stofu. Þeim sem ekki höfðu þroskað
með sér athyglisgáfu gat þá stund-
BJÖRN JÓNSSON
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Elsku Hanna, Ingibjörg Aldís,
Guðrún María og aðrir aðstandend-
ur, ykkar missir er mikill. Megi Guð
styrkja ykkur á þessari sorgar-
stund.
Aldís, Vignir, Guðmundur
Ragnar og Valdís.
Mig langar að kveðja þig, kæri
vinur, sem varst hrifinn brott frá
öllum á svo hörmulegan hátt.
Tár mín eru tileinkuð þér, og
minninguna um þig geymi ég á
góðum stað, því hún verður tekin
fram í góðra vina hópi.
Ég sendi þér hlýlegt faðmlag í
huganum og þakka þér fýrir allar
góðu stundirnar, elsku vinur.
Ég sendi fjölskyldu þinni, ætt-
ingjum og vinum mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Ingibjörg Heiðdal.
Hilmir lenti í bílslysi og lifði
ekki af, vora orð mágkonu minnar
að kvöldi 14. febrúar sl. Hvað er
hægt að segja, hvað er hægt að
gera? Ekkert.
Mannslíf er hrifíð á brott á einu
augnabliki og við sem eftirlifum
getum ekkert gert, sem sýnir okkur
aðeins hvað við erum í raun lítils
megnug þegar allt kemur til alls.
Við tekur doði, síðan að reyna
að gera sér grein fyrir því sem hún
var að segja, og loks tekur sú hugs-
un yfír allar aðrar að þetta sé ein-
hver vitleysa, það geti ekki verið
að Hilmir sé dáinn, hann sem var
svo ungur og átti allt lífíð framund-
an.
Hilmir kom inn í líf Hönnu mág-
konu minnar og Guðrúnar Maríu
dóttur hennar fyrir rúmum þremur
árum, og auðséð var að þar féllu
tvö hjörtu fullkomlega saman. Og
um virst að hann tyllti sér á marga
stóla samtímis og fitjaði jafnframt
upp á umræðuefnum sem væra síst
færri en stólarnir.
Undir lok ævisögu sinnar kveðst
hann hafa kosið að deyja í skagf-
irskt fjall og fara þannig að dæmi
sýslunga síns, Kráku-Hreiðars. Má
því gera ráð fyrir að innan skamms
geysist um fjallið glaðari vorvindar
en áður og að á stjörnubjörtum
nóttum megi greina þaðan vetrar-
brautina. Samkvæmt stjarnvísi
Björns er sú braut jafnframt askur
Yggdrasils, en hann er allra tijáa
mestur og bestur, enda sjálfur
Mímisbrunnur undir einni rót hans.
I þeim brunni eru spekt og mann-
vit fólgin. Vinir Björns Jónssonar
votta fjölskyldu hans samúð. Hann
sjálfan kveðja þeir að síðustu með
þeirri ósk að höfundur vetrarbraut-
ar og asks umbuni honum fágæta
alúð við sólina, tunglið og stjöm-
urnar með því að miðla jarðarbúum
ríflega af viskunni hvenær sem byr
gefur um háloft og himinhvolf.
Haraldur Bessason.
Ég var svo lánsamur að kynnast
Birni Jónssyni fyrir meira en tutt-
ugu áram vestur á sléttum Kanada.
Það var kannski Skagfirðingurinn
í okkur sem auðveldaði kynnin.
Hann bjó reyndar alllangt norðan
Winnipegborgar en lét sig ekki
muna um að fljúga þangað á einka-
vél sinni, enda voru tilefnin næg:
að líta eftir sjúklingum sem hann
hafði sent til stærri aðgerða á
sjúkrahúsin í Winnipeg; að flytja
fyrirlestra um stjarnvísi og goða-
fræði við Manitóbaháskóla; og ekki
síst að gleðjast með löndum sínum
í höfuðvígi Vestur-íslendinga.
Oft var ég gestur hans og írisar
á heimili þeirra, stundum marga
daga í senn, hvort sem var að vetri
eða sumri. Það var kátt hjá þeim
hjónum á jólunum þegar öll börnin
voru saman komin á læknissetrinu
í Swan River ásamt tengdadætrum