Morgunblaðið - 26.02.1995, Blaðsíða 18

EYJAN
SANNA
Texti Guðni Einarsson
Myndir Ragnar Axelsson
SAN N A er útvörður eyjaklasans T ræna og
horfir mót úfnu Atlantshafi. Beint strik í
vestur eftir heimskautsbaugnum er norður-
strönd íslands. FjöllinTrænstaven, Breitind, Mját-
ind, Saufjellet og Gompen gnæfa yfir höfninni eins
og steingerð tröll. Þegar ísaldarjökullinn bráðnaði
lyftist þetta sérkennilega land úrsjó, hafið gnauð-
aði og nagaði tindana, gróf í þá skúta og hella.
Sanna er elsta verstöð Noregs. Þar hafa fundist
mannvistarleifar frá því um 4000 fyrir Krist. Á Sanna
eru nokkur hús en aðeins búið ífjórum yfir vetrar-
tímann. Auk þess hafast þarna við nokkrir hermenn
sem gæta radarstöðvar, fjöldi hafarna og otursem
þykir mjög gæfur. Á sumrin koma gamlir Sannabú-
ar í heimahagana og dvelja lengur eða skemur á
ættaróðalinu.
Sunnudagsbátstúr
Óli verslunarstjóri á Træna skutlaði blaðamanni
og Ijósmyndara, ásamt séra áigurði Ægissyni
Trænapresti, á hraðbátnum sínum út í Sanna eftir
sunnudagsmessu. Það var snjóryfir og stillt veð-
ur. Einn helgidagsbrjóturvará skarfaveiðum utan
við höfnina á Sanna, enda ógrynni af skarfi á svæð-
inu. Þegar við gengum upp bryggjuna urðum við
fljótt varir við spor eftir oturinn í eynni. Ekki þóknað-
ist honum að sýna sig, en spor hans voru víða.
Uppi yfir 300 metra háum Mjátindi hnituðu átta
hafernir og léku sér í uppstreyminu. Þarna er mik-
ið af örnum og einu sinni sáu Óli í búðinni og kon-
an hans 32 erni í hóp. Við ætluðum að hitta Leif
Eliassen, skemmtilegan karl sem ersjálfskipaður
ferðamálastjóri og ferðamálaráð Sanna. Hann hef-
ur beitt ýmsum brögðum til að laða ferðmenn þarna
út í hafsauga. Það rauk úr strompinum og fyrir
utan kroppuðu svartþrestir í sig graut sem hellt
hafði verið í snjóinn. Við knúðum dyra en enginn
svaraði.
Nokkru neðar rauk úr öðru húsi og þar var svar-
að þegarvið bönkuðum uppá. Fullorðin kona kom
til dyra og taldi líklegast að Leifur hefði fengið sér
miðdegislúr. Þegar við sögðumst ætla að ganga
um eyna bað hún okkur endilega að koma í kaffi
eftir göngutúrinn, sem við þáðum.
í kaffi hjá Gunhild
Gunhild bauð okkur í ketilkaffi og heimabakaðar
lefsur, bæði röndóttar og sléttar, smurðar með
kanelsmjöri og sykri, vanilluhringi og litla kleinu-
hringi. Yfir kaffinu var margt skrafað. Gunhild sagð-
ist alltaf hafa langað til íslands, en aldrei varð af
því. Þess í stað fékk hún þrjá íslendinga í heim-
sókn og það hefði einhvern tíma þótt umtalsvert
þarna ífásinninu.
Gunhild Andersen er fædd og uppalin á Sanna.
Hún man tímana tvenna. Á æskuárum hennar
bjuggu um 150 manns í eynni, tvær og þrjár fjöl-
skyldur í hverju húsi. í skólanum voru tveir bekkir
og 10 til 18 börn í hvorum. Fólk hafði viðurværi
sitt af fiskveiðum, auk þess var stundaður smábú-
skapur, menn höfðu nokkrar kindur, eina til tvær
kýr og ræktuðu kartöflur og grænmeti.
„Við vorum tíu systkinin," segir Gunhild. „Faðir
minn stundaði sjóinn og fiskaði hér í kring og frá
Selvær á vorin og sumrin. Hann fór upp í Lófót,
eins og aðrir, á vetrarvertíð og stundum héldu