Morgunblaðið - 04.03.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 4. MARZ 1995 B 3
KOSNINGAR 8. APRÍL
Að kyssa á vöndinn
Geðleysi
ÉG HEF verið að
velta fyrir mér upp á
síðkastið hverju það
sæti að fylgi stjórn-
málaflokka og hreyf-
inga sé svo sveiflu-
kennt sem raun ber
vitni. Eða hinu sem mig
furðar þó öllu meir að
ríkisstjórnarflokkarnir
skuli vera í uppsveiflu.
Hvernig má það vera
að ríkisstjórn sem stað-
ið hefur fyrir gífurlegri
eignatilfærslu frá fólki,
sem ekkert hefur að
selja nema vinnu sína,
yfir til þeirra sem versla með og
velta peningum og skuldum okkar
hinna?
Hvernig má það vera að slíkum
skuli launað með auknu fylgi i skoð-
anakönnunum?
Púkó að vera í
hugsjónapólitík?
Er fólk orðið alveg vonlaust um
að rétta úr kútnum eða er það hald-
ið slíkri þjónslund að kyssa frekar
á vöndinn en veija eigin hag? Svo
má víst illu venjast að gott þyki en
þetta geðleysi skil ég ekki.
Er skýringuna e.t.v. að fínna í
því að hin stjórnmálaöflin séu svo
máttvana að fólk treysti betur nú-
verandi húsbændum? Eða hinu að
búið sé að rugla fólk endanlega
með flokkaflakki og eiginhags-
munapoti einstakra spámanna í
pólitík. Fólk sjái orðið engan mun
á þeim sem halda sínu striki í stjórn-
málum og hinum sem sveiflast eftir
því sem vindur blæs.
Sennilega er það bara púkó að
vera hugsjónakona sem heldur
áfram að betjast fyrir
sömu brýnu málunum
með fólki sama sinnis.
Gott ef ekki er að
verða löstur í pólitík
samtímans, að vera
sjálfri sér samkvæm.
Kreppan að mestu
heimatilbúin
í baráttunni um
réttláta skiptingu
verðmæta þjóðarinnar
hefur Kvennalistinn
alltaf beitt sér af ein-
lægni. Allt hefur verið
reynt til að skýra hríð-
versnandi kjör almenn-
ings með svo kallaðri
kreppu. Megnið af þeim skýringum
eru langsóttar svo ekki sé meira
sagt.
Þegar að er gáð hafa þjóðartekj-
ur íslendinga verið með þeim hæstu
sem um getur meðal vestrænna
þjóða um árabil. Efnahagsvandinn
sem að langmestu leyti er heimatil-
búinn er afleiðing umframeyslu,
skuldasöfnunar m.a. vegna stjóm-
valdaðgerða, óeðlilegs dekurs við
peningabraskara og rangra fjár-
festinga.
Allar götur frá árinu 1983 hafa
stjórnvöld gengið jafnt og þétt í
vasa launafólks til að bæta þjóðar-
hag eins og það heitir. Upphafið
var þegar ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar frysti laun með
lagaboði árið 1983, afnam vísitölu
launa en lét verðlag malla áfram,
kom á hinni alræmdu lánskjaravísi-
tölu og verðtryggði þannig peninga
og skuldir á kostnað launa.
Hver ríkisstjórnin af annarri,
bæði til hægri og vinstri, hefur síð-
an unnið markvisst að því að gera
ísland að því láglaunasvæði sem
það nú er. Aðalvandi velflestra ís-
lendinga nú er því sá að þeir eru
vart matvinnungar.
Bætt laun útgangs-
punktur Kvennalista
í eina skiptið sem bætt laun hafa
verið útgangspunktur í viðræðum
um stjórnarmyndun var árið 1987
þegar Kvennalistinn tók þátt. Til-
lögum okkar þá um að afnema öll
laun undir framfærslukosntaði ein-
staklings var snarlega hafnað af
gömlu flokkunum. Allar götur síðan
hafa launamál alls þorra þjóðarinn-
ar verið á stöðugri niðurleið. Á sama
tíma hafa peningaöflin og einstakir
peningamenn fitnað eins og púkinn
á fjósbitanum á kostnað okkar
hinna.
Þannig hafa stjórnvöld á annan
áratug stýrt launabaráttu í landinu
með lagaboði og nauðarsamningum
sem kallaðir hafa verið „þjóðar-
sátt".
Rökstuðningur fyrir slíkum
nauðarsamningum hefur jafnan
verið að tilgangurinn væri að bæta
þjóðarhag.
Trúir fólk því að það, að halda
niðri launum almennings, að auka
skuldasúpu heimilanna og kýla nið-
ur verðbólgu af slíku offorsi að at-
vinnuleysi sé afleiðingin, sé rétta
leiðin?
Hvaða þjóð?
Mér er líka spurn. Hver er hún
þessi margtilvitnaða þjóð sem hagn-
as hefúr á þjóðarsáttum? Niðursta-
ða mín er að þar eigi nánast einir
í hlut kaupahéðnar ýmiss konar,
s.s. verðbréfamangarar, forstjórar
alls kyns fyrirtækja, þ.e. þeir tiltölu-
lega fáu íslendingar sem græðst
Elín G. Ólafsdóttir.
Okkar mann á þing
ÁGÆTUR vinur minn, Vest-
fjarðargoðinn Matthías Bjarnason,
sagði nú nýlega að hann teldi það
miður að allir ráðherrar Sjálfstæðis-
flokksins væru lögfræðingar. Benti
hann á nauðsyn þess að á Alþingi
íslendinga sætu menn sem þekktu
atvinnulífið af eign raun. Það er
rnikið til í því en ekki er síður nauð-
synlegt að til þingstarfa veljist
menn sem þekkja vel til þeirra kjara
launafólks, sem þorri launafólks á
íslandi býr við, enda hefur sú til-
hneiging ágerst upp á síðkastið við
gerð kjarasamninga að ríkisvaldið
komi stöðugt meira að þeim.
Að undanförnu hafa framboðs-
listar til þingkosninga í vor verið
að birtast. Það er margt mishæfra
frambjóðenda eins og gengur og
gerist og koma þeir úr flestum geir-
um samfélagsins. Að venju skipa
núverandi þingmenn flest örugg
sæti listanna en þó eru undantekn-
ingar á því, þingmenn eldast eins
og annað fólk eða heltast úr lest-
inni af öðrum ástæðum. Eitt er
áberandi við framboðslistana nú að
mun fleiri fulltrúar samtaka launa-
fólks skipa sæti á þeim. Fáir þó
örugg sæti eða baráttusæti.
Viðbrögðin sýna styrk
Ögmundar
Framboð eins manns hefur valdið
meira fjölmiðlafári en önnur fram-
boð, það er framboð Ögmundar
Jónassonar formanns BSRB. Sýna
viðbrögðin við því best styrk Óg-
mundar því hann skipar þriðja sæti
G-listans í Reykjavík, sem er langt
frá því að vera öruggt þingsæti,
einkum íljósi þess að Alþýðubanda-
lagið á nú einungis tvo þingmenn
í Reykjavík og nýtt framboð Jó-
hönnu Sigurðardóttur fyrir Þjóð-
vaka ætti að öllu óbreyttu að taka
fylgi frá Alþýðubandalaginu.
Ogmundur Jónasson hefyr verið
afar farsæll í starfi fyrir BSRB
enda forysta hans í þessum þver-
pólitísku samtökum óumdeild. Ég
hef starfað með Ög-
mundi í stjórn BSRB í
áraraðir og þekki því
vel til vinnubragða
hans og þeirrar
fölskvalausu réttlætis-
kenndar sem býr að
baki ákvarðana hans.
Ögmundur er hug-
sjónamaður sem þekkir
vel til kjara almennings
og ef einhvern tíma
hefur veri þörf á slíkum
mönnum í pólitíkinni
þá er það nú.
Því hefur verið hald-
ið fram að Ögmundur
geti ekki bæði gegnt
formennsku í BSRB og
setið á þingi. Það er ekki eins og
Ögmundur sé fyrsti verkalýðsleið-
toginn sem gerir það. Þar má nefna
Kristján Thorlacius forvera hans í
formannsstóli BSRB sem sat oft
árlega á þingi sem fyrsti varamaður
Framsóknarflokksins. Fleiri for-
ystumenn má nefna svo sem Sigurð
Ingimundarson sem eitt sinn var
Framboð Ögmundar
Jónassonar hefur valdið
fjölmiðlafári, segir
Ragnhildur Guð-
mundsdóttir, semtelur
Ögmund baráttumann
gegn ranglæti.
formaður BSRB og þingmaður fyrir
Alþýðuflokkinn. Ólafur Björnsson
var einnig formaður BSRB og þing-
maður fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Eftirtaldir forsetar ASÍ hafa setið
á þingi á sama tíma og þeir voru
í forystu fyrir Alþýðusambandið:
Hannibal Valdimarsson var forseti
ASÍ á sama tíma og hann var þing-
maður og ráðherra,
Hermann Guðmunds-
son og Björn Jónsson.
Ásmundur Stefánsson
sat á þingi sem vara-
þingmaður á sama
tíma og hann var for-
seti ASÍ.
Kominn tími til að
breyta um áherslu
Það hlýtur að vera
styrkur fyrir ákveðna
hópa í þjóðfélaginu að
hafa fulltrúa sína á
þingi. Það er enginn
nýr sannleikur enda
eiga atvinnurekendur
marga talsmenn á
þingi, bændur hafa verið iðnir við
að koma fulltrúum sínum á þing og
sömu sögu er að segja um sjávar-
útveginn. Hví skyldi launafólk ekki
líka reyna að tryggja hag sinn með
því styðja sína fulltrúa til þing-
mennsku?
Til slíks treysti ég Ögmundi Jón-
assyni best og viðbrögðin við fram-
boði hans sýna að andstæðingamir
óttast hann. Hvers vegna? Vegna
þess að ef einhver er líklegur til að
geta barist gegn auknu ranglæti í
þjóðfélaginu og fyrir réttlátari skipt-
ingu þjóðarauðsins þá er það hann.
Þetta vita þeir manna best sem set-
ið hafa einir að kjötkötlunum und-
anfarin ár og því bregðast þeir við
af slíku offorsi, sem henti Ellert B.
Schram á dögunum og þegar honum
var bent á að hann hefði farið með
staðlausa stafl komst hann að þeirri
niðurstöðu að tveir plús tveir væm
samviskuspuming.
Frá mínum bæjardyrum séð er
það samviskuspurning, sem launa-
fólk hlýtur að spyija sig í komandi
kosningum, hvort ekki sé kominn
tími til að breyta um áherslu í lands-
stjórninni og tryggja fulltrúa okkar
á þing.
Höfundur er vnraformaður BSRB.
Ragnhildur
Guðmundsdóttir
Að mati Elínar G. Öl-
afsdóttur hafa bæði
vinstri off hægri ríkis-
stjómir unnið markvisst
að þvi að gera ísland að
láglaunasvæði.
hefur vemlegt fé á þessu snjallræði
ráðamanna og linkind verkalýðsfor-
kólfa.
Miðað við staðreyndir stenst það
engan veginn í mínum huga að með
þjóðarsátt sé átt við allt venjulegt
launafólk, s.s. allar verslunar-,
skrifstofu- og iðnverka-konurnar
eða opinberu starfsmennina sem
halda uppi þjónustu, t.d. í heilbrigð-
is- og menntakerfinu.
Allar þær stéttir sem taka milli
50-80 þúsund krónur í laun fyrir
40 stunda vinnuviku lepja auðvitað
meira og minna dauðann úr skel.
Þeir sem hæst hafa um þjóðarhag-
inn ættu að reyna að framfleyta
fjölskyldu, þó ekki væri nema í
nokkra mánuði, á þeirra kjörum.
Verðlaunum ekki
vandarhöggin
Nei, það er tímabært að launa-
fólk spymi við fótum og heimti laun
sem hægt er að lifa af í stað ölm-
úsu. Það er óþolandi að fullvinnandi
fólk sé eins og þurfalingar í þessu
gósenlandi. Gera verður kröfu til
að atvinnurekendur og sporlatir
verkalýðsforingjar hins svokallaða
fijálsa markaðar semji nú snarlega
sín á milli. Þeir stilli í hóf banki á
dyr forsætisráðherra að sækja í
sameiginlega sjóði. Afleggi þá
lensku vinnuveitenda að vísa allri
kröfugerð á hendur ríkinu. Fjár-
málaráðherra ber fyrst og fremst
að tala við sitt starfsfólk — ríkis-
starfsmenn. Það mega báðir aðilar
vel vita, að ekki er lengur viðun-
andi að semja um sömu félagsmála-
pakkana í stað launa; félagsmála-
pakka sem ríkisvaldið hefur í hendi
sér að afnema með einu pennastriki
ef svo býður við að horfa. Það er
líka löngu tímabært að atvinnurek-
endur skili aftur til launafólks og
út í atvinnulífið einhveiju af gróða
undanfarins þjóðarsáttaráratugs.
Ég hvet allt launafólk til að
standa saman í baráttunni fyrir
hærri launum, vaxandi kaupmætti
í komandi samningum og afnámi
„ránskjaravísitölunnar". Eg hvat
fólk til að standa nú með sjálfu sér
— að verðlauna ekki vandarhögg
gömlu flokkanna og láta það ekki
rugla sig þótt þeir sigli undir henti-
fána eða skreyti sig lánsfjöðrum.
Kvennalistinn er eina stjórnmálaafl-
ið á íslandi sem berst fyrir kven-
frelsi og þar með bættri stöðu fjöl-
skyldna.
Við höfum alltaf verið sjálfum
okkur samkvæmar í stjórnmáium
og erum löngu tilbúnar til að taka
til hendi þannig að um muni — í
ríkisstjórn. v
Höfundur er fyrrverandi borgar-
fulltrúi, nú á framboðslista til
Alþingis fyrir Kvennalistann í
Reykjavík.
Kosninga-
hugleiðingar
NÚ þegar kosningar
eru í nánd, hugsa marg-
ir... hveija á ég að
kjósa til forystu í næstu
alþingiskosningum. Ég
er eins og fleiri í_ vafa
um þá ákvörðun. Ég er
sjómaður og mér hefur
fundist enginn af þess-
um alþingismönnum
hafa unnið fyrir minn
hag. Ég var einn af
mörgum sem valdi kvóta
á minn bát. Mig óraði
ekki við því þá, að kvót-
inn ætti eftir að færast
á fárra manna hendur.
Ég er nú búinn að
stunda sjó í fimmtíu ár
og aldrei hefði mig grunað að ég
yrði að hætta sjómennsku með þeim
hætti, kvótinn yrði svo lítill að ekki
væri hægt að gera út á hann hvað
þá lifa á honum.
Tvær síðustu ríkisstjórnir hafa
ekki getað stjórnað sjávarútvegin-
um. Hveija eiga svo ég og mínir
líkar að kjósa til alþingis í næstu
kosningum? Hefði Halldór Ásgríms-
son haft vit á því að hafa kvótann
ekki framseljanlegan hefði ástandið
í þessum málum orðið annað fyrir
smábátaeigendur og fleiri. Þor-
steinn Pálsson hefur ekkert vit á
þessum málum, hann þekkir ekki
einu sinni beinalögun þorsksins.
Það sýndi sig þegar hann var að
sýna sjónvarpsáhorfendum flökun á
þorski á dögunum. Hann virtist
hafa alla sína speki og gjörðir frá
Hafró og LIÚ og vinnur í samræmi
við það.
Þorsteinn getur eflaust stjórnað
dómsmálunum okkar. Lögin hér á
landi eru það loðin að lögfræðingar
hafa nóg að gera þannig að við
sláum heimsmet í íjölda lögfræð-
inga miðað við mannfjölda.
Utanríkismálin þekkir víst enginn
betur en Jón Baldvin Hannibalsson.
Jón er stórvel gefinn en hann eyði-
leggur orðstírinn með að vilja ganga
í Evrópubandalagið. Kannski er það
. bara kosningabragð, liver veit?
Halldór Blöndal hefur staðið sig
þokkalega vel miðað við þær breyt-
ingar sem eru að verða í landbún-
aðarmálum.
Ólafur Ragnar
Grímsson er góður
stjórnmálamaður og
ég bar miklar vonir
til hans þegar hann
var fjármálaráðherra
í síðustu ríkisstjórn,
enda hefur enginn
ráðið við það embætti
síðan Eysteinn Jóns-
son sálugi stjórnaði
þeim málaflokki.
Ég met Davíð
Oddsson mikils, hann
er mikill stjórnandi
og góður sáttasemj-
ari, hefur gert marga
góða hluti.
Hveija á að kjósa
spyr maður sig? Jóhanna Sigurðar-
dóttir, nú í Þjóðvaka, hefur verið i
vandræðum með að sjóða saman
sjávarútvegsstefnu.
Kvennalistinn vill enga ábyrgð
taka á sínum málaflutningi.
Hvaða stjórnmálaflokkar eru lík-
Er þetta land orðið svo
vesælt, spyr, Sigdór O.
Sigmarsson, að
bezti kosturinn sé að
skila auðu.
legir til að vinna að hagsæld sjó-
manna og þess verkafólks sem vinn-
ur erfiðustu störfin og aflar mikilla
þjóðartekna og þar með mikils
gjaldeyris fyrir þjóðarbúið? Það er
ekki að sjá neitt í þá átt á uppstill-
ingum á listum stjórnmálaflokk-
anna að þessu sinni.
Undirritaður vill skýrari línur en
ekki loðin loforð frá stjórnmála-
flokkunum varðandi stefnu þeirra
í sjávarútvegs- og verkalýðsmálum.
Aðeins þannig geta þeir sem minnst
mega sín í þessu þjóðfélagi séð fyr-
ir kosningar hvort einhver flokk-
anna er þess verður að vera studd-
ur til dáða, eða hvort þetta land
er orðið það vesælt að besti kostur-
inn sé að skila auðu.
Höfundur er kjósandi í Reykjavík.
Sigdór Ó.
Signiarsson