Morgunblaðið - 08.03.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 8. MARZ 1995 C 3
FRÉTTIR
Lifrarsamlagið í E^jum
með ýmis járn í eldinum
Framleiðsla á lýsi úr fiskilifur og niðursuða fiski-
lifrar hefur lengi verið snar þáttur í útveginum
í Vestmannaeyjum. Heldur hefur dregið úr þess-
ari vinnslu, en Grímur Gíslason ræðir hér við
Jóhann Jónsson, nýjan eiganda Lifrarsamlagsins,
sem hyggst auka starfsemina verulega
Vestmannaeyjum - Eigendaskipti
urðu á Lifrarsamlagi Vestmanna-
eyja um síðustu áramót er Jóhann
Jónsson og fjölskylda keyptu fyrir-
tækið af Vinnslustöðinni. Jóhann
hefur unnið sem verkstjóri hjá Lifr-
arsamlaginu frá árinu 1986 og
þekkir því vel starfsemi þess. Lifr-
arsamlagið er eitt af rótgrónari
fyrirtækjum í Vestmannaeyjum,
stofnað 1932. Þar hefur bæði verið
rekin lýsisframleiðsla og niðursuða
og keypti Jóhann allt húsnæði og
tæki fyrirtækisins.
Jóhann sagði í samtali við Verið
að hann væri bjartsýnn á rekstur
fyrirtækisins ef nægt hráefni feng-
ist til vinnslu en það væri helst
hráefnisskortur sem stæði fyrirtæk-
inu fyrir þrifum. Hann sagðist ein-
göngu hafa sinnt lifrarbræðslu og
lýsisframleiðslu frá því hann tók
við en hann stefndi á að víkka starf-
semina út og ýmis járn væru í eldin-
um. Hann ætlaði sér að sjóða eitt-
hvað niður og einnig stefndi hann
á saltfiskverkun en ýmislegt fleira
væru vel útbúnir til að hirða lifrina
þá væri það ekki gert.
Sjómenn á Eyjabátum
henda lifur að verðmæti
um 16 milljónir
Jóhann sagði að miðað við úthlut-
aðan kvóta Eyjabáta mætti reikna
með að sjómenn hentu lifur sem
gæti gefið þeim um 16 milljónir á
ári, þar væri einungis átt við báta-
flotann en ekki togarana, og það
þýddi um 45 milljónir í útflutnings-
verðmæti á unnum afurðum úr lifr-
inni. Það vær hálf öfugsnúið að á
því ekki, vond lykt fylgdi lifrinni
og svo vægi skiptaprósentan einnig
þungt í því sambandi. Hann sagði
að jafnvel á bátum þar sem áhöfnin
mætti eiga lifrina og fá andvirði
hennar alla í sinn hlut þá vildu
menn ekki hirða hana.
Hann sagði að mikil breyting
hefði orðið frá árum áður á því lifr-
armagni sem bærist Lifrarsamlag-
inu. Arið 1959, sem hefði verið
metár hjá Lifrarsamlaginu, hefðu
borist 4.460 tonn en á síðasta ári
hefðu einungis borist 308 tonn af
lifur til Samlagsins. Hann sagðist
STARFSMENN Lifrarsamlagsins utan við húsnæði þess við Strandveg í Vestmannaeyjum. Frá vinstri:
Alfreð Einarsson, Olafur Sigurjónsson, Vilhjálmur Stefánsson og Jóhann Jónsson.
væri í athugun sem hann ekki vildi
ræða á þessari stundu.
Lifrarverðið hækkað um 25%
Jóhann sagði að ótrúlega erfitt
væri að fá sjómenn til að hirða lifur
og koma með til lands. Hann sagð-
ist hafa hækkað lifrarverð um 25%
þegar hann tók við rekstrinum og
borgaði 20 krónur fyrir kílóið en
það hefði ekki skilað þeim árangri
sem hann hefði vonast til. Það hefðu
að vísu komið viðbrögð með hækk-
uninni en ekki í samræmi við það
sem hann bjóst við. Hann sagði að
verst væri að eiga við trollbátana
í þessu sambandi og jafnvel þó þeir
sama tíma og verið væri að tala
um erfiða stöðu bátaflotans þá
væru ekki nýtt þau verðmæti sem
færu í gegnum hendur sjómanna á
bátunum. „Mér finnst þetta hálf
brenglað verðmætamat sem menn
hafa. Þeir eru að koma með tinda-
bikkju að landi og fá 10 krónur
fyrir kílóið af henni en svo henda
þeir lifur sem þeir geta fengið 20
krónur fyrir kílóið af,“ sagði Jó-
hann.
Aðeins 308 tonn unnin í fyrra
Hann sagði að sjómenn gæfu
ýmsar skýringar á því hvers vegna
þeir hirtu ekki lifrina. Þeir nenntu
stefna að því að ná 500 tonnum til
vinnslu á þessu ári en það magn
væri lágmarksmagn svo grundvöll-
ur væri fyrir rekstrinum.
Meira magn gæti þýtt
hærra verð
Jóhann sagði að ef meira magn
bærist af lifur skapaðist grundvöll-
ur til að greiða hærra verð fyrir
hana og engin vandamál væru að
losna við lýsið enda hefði fyrirtækið
traustan kaupanda erlendis að
framleiðslu sinni. Hann sagði að á
síðasta ári hefðu verið framleidd
180 tonn af lýsi hjá samlaginu en
hann stefndi að því að auka fram-
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
ALFREÐ Einarsson, sem starfað hefur hjá Lifrarsamlaginu í nær
25 ár, þrífur einn Iýsistankinn.
ÓLAFUR Sigutjónsson og Vilhjálmur Stefánsson, sem starfað hefur
þjá Lifrarsamlaginu í 30 ár, við kaldhreinsun á lýsi í Lifrarsamlaginu.
leiðsluna um 150 tonn á þessu ári.
Á síðustu tveimur árum hafa verið
framleiddar 100.000 dósir af niður-
soðinni lifur hvort ár og sagðist
Jóhann gera sér vonir um að fram-
leiða svipað magn í ár en minni
markaður væri nú fyrir niðursoðna
lifur en undanfarin ár sökum mikils
framboðs í samkeppnislöndum.
Hjá Lifrarsamlaginu starfa nú
fimm manns en Jóhann sagðist
bæta við a.m.k. 10 manns þegar
lifrarniðursuðan hæfist. Einungis
væri unnið við lýsisframleiðslu í
dagvinnu þar sem hráefnið sem
bærist dygði varla til þess að halda
framleiðslunni gangandi meira en
fimm tíma á dag. „Breytt verð-
mætamat sjómanna og áhugi fyrir
að koma með verðmætin sem þeir
afla að landi getur eflt starfsemi
Lifrarsamlagsins og þar með aukið
atvinnu í landi um leið og það skap-
ar sjómönnunum auknar tekjur í
minnkandi kvóta,“ sagði Jóhann.
Irisman
frábærir
lyftarar
frá kr.1.400 þ.
Rússar landa miklu
af þorskinum í Noregi
ERLEND fiskiskip lönduðu meira
en 10.000 tonnum af þorski í Nor-
egi í janúar síðastliðnum, eða meira
en nokkru sinni áður. Rússar eru
þar afkastamestir og lönduðu þeim
meiru en þúsund tonnum á viku.
Auk þess lönduðu togarar frá Evr-
ópusambandinu milli 500 og 1.000
tonnum. Norskir togarar hafa hins
vegar landað fimmtungi minna en
á sama tíma í fyrra.
Mlnna hjá Norðmönnum
Norski togaraflotinn landaði
samtals 10.000 tonnum í janúar
síðastliðnum, en 12.570 í sama
mánuði í fyrra. Þessi samdráttur á
sér stað, þrátt fyrir fréttir um ævin-
týralega þorskveiði á Nordkapp-
banka og Moskenesgrunni, sam-
kvæmt frétt Fiskeribladet, sem gef-
ið er út í Noregi.
Formaður samtaka togaraút-
gerða segir að skýringarinnar sé
fyrst og fremst að leita í slæmum
gæftum. Veiðarnar hafi gengið vel,
þegar gefið hafi á sjóinn, en stöðug-
ar brælur hafi hamlað veiðunum.
Það eru víðar slæm veður en við
ísland, en annars hafa þorskveiðar
báta við Noreg gengið vel í vetur,
þegar gefur á sjó.
Um 85 rússneskir
togarar að veiðum
Um þessar mundir eru um 85
rússneskir togarar í Barentshafinu
og aðrir 10 voru þá ýmist á leið inn
til löndunar eða á útleið á ný. Rúss-
nesku togurunum virðist ganga
betur að athafna sig í slæmu veðri
en þeim norsku, því þeir eru ekki
fleiri við veiðarnar en á sama tíma
í fyrra.

Forysta ESAB
er trygging
fyrir gæðum
og góðri
þjónustu.
Allt til rafsuðu
= HÉÐINN =
VERSLUN
SELJAVEGI 2 SÍMI 91-624260
Irismann
handttjakkar,
einfaldlega
besta verðið
í bænum
kr.33.OOD
Manrtau 4X4
árg. 199H
kr. 2.250 þ.
Lyftarar hf
símar. 5B12B55—B12B55