Morgunblaðið - 10.03.1995, Blaðsíða 12
12 FÖSTUDAGUR 10. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Fjármálaráðherra á fundi BSRB um samninga- og kjaramál
viiinu-
niarkað fyrir
alla launþega
Morgunblaðið/Sverrir
ÖGMUNDUR Jónasson, formaður BSRB, og Friðrik Sophusson,
fjármálaráðherra, voru frummælendur á opnum fundi BSRB í
gær um samningsrétt og stöðu kjaramála.
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð-
herra sagði á opnum fundi sem
BSRB efndi til í gær í málstofu
um sámningsréttarmál og stöðu
kjaramála opinberra starfsmanna
að nauðsynlegt væri að kanna hvort
setja ætti ein lög fyrir kjarasamn-
ingsgerð allra launþega. Sagði
hann að sumir héldu því fram að
núverandi launakerfi væru ónýt og
hugsanleg lausn fælist í því að
sameina alla starfsmenn á einum
vinnumarkaði undir einni löggjöf.
„Fulltrúi ráðuneytisins í nefnd
sem nú starfar á vegum félags-
málaráðuneytisins, til að fjalla um
samskiptareglur á vinnumarkaði,
hefur því fengið það veganesti að
kynna þar þetta sjónarmið. í nefnd
þessari sitja fulltrúar ASÍ, BSRB,
VSÍ og VMSÍ. Þetta sjónarmið er
einnig i takt við þá afstöðu mína
að draga beri í flestum greinum
úr sérstöðu opinberra starfsmanna
og að málefni þeirra, réttindi og
skyldur, fái sem mesta samsvörun
við almennan vinnumarkað sem
kostur er,“ sagði Friðrik.
Vinnuveitendasamband
ríkisins
„Færist skipan samningsréttar-
mála opinberra starfsmanna í þessa
átt, þá verður einnig að ígrunda
hvemig ríkið sjálft kemur að samn-
ingsgerðinni. I dag fer fjármálaráð-
herra með samningsumboð ríkisins
og hefur hann á að skipa sérstakri
nefnd, Samninganefnd ríkisins,
sem annast framkvæmdina. Þessu
þarf auðvitað einnig að breyta komi
til samræmingar við almenna
markaðinn. Að ríkið gerist aðili að
Vinnuveitendasambandinu er auð-
vitað kostur en öllu líklegra þykir
mér að einstakar rekstrareiningar
ríkisins fái samningsumboðið og
geri með sér nokkurs konar vinnu-
veitendasamband ríkisins," sagði
fj ármálaráðherra.
Ríkisstjórnin sökuð um að firra
sig ábyrgð í samningamálum
Fundarmenn úr röðum BSRB
gagnrýndu ríkisstjórnina harðlega
á fundinum í gær fyrir að hafa
ákveðið að bíða með kjarasamninga
við opinbera starfsmenn þar til
samningar á almenna vinnumark-
aðnum lægju fyrir. Ögmundur Jón-
asson, formaður BSRB, sagði að
ríkisstjómina hefði skort þor til að
hieypa sjónarmiðum starfsmanna
ríkis og bæja að í þessari umræðu,
sem snertu kjör alls launafólks. „Sú
ákvörðun ríkisstjómarinnar að firra
sig ábyrgð á kjarasamningum og
horfa aðgerðalaust upp á launa-
kerfið drabbast niður undir þau
velsæmismörk góðgerðarmanna
Garðastrætisins er í engu samræmi
við þær skyldur og þá ábyrgð sem
við viljum að ríkisstjórn rísi undir,"
sagði hann.
Ógmundur sagði einnig að
reynslan frá öðrum löndum sýndi
að eftir því sem samningar færðust
inn í stofnanir og einstök fyrirtæki
yrðj launamunurinn meiri.
Á fundinum var fjölmörgum
spurningum beint til ráðherra um
hvort ríkið teldi sig hafa meira
svigrúm til að semja um sérkjör
við opinbera starfsmenn en samið
var um á almenna vinnumarkaðin-
um. Rannveig Sigurðardóttir, hag-
fræðingur BSRB, greindi frá því
að á samningafundi í fyrradag
hefði komið fram að engar upplýs-
ingar lægju fyrir um hvað sérkja-
rasamningarnir á almenna mark-
aðnum hefðu gefið einstökum að-
ildarfélögum ASÍ og því væri ekki
við neitt að styðjast. Fulltrúar fjár-
málaráðuneytisins hefðu eingöngu
fengið þær upplýsingar frá ASÍ
og VSÍ að sérkjarasamningarnir
fælu í sér 0,27-0,3% launahækk-
anir.
Fjármálaráðherra sagði að
samninganefnd ríkisins hefði um-
boð til að semja um sérkjör við
félög opinberra starfsmánna um
svipaðar hækkanir og aðrir hefðu
fengið þótt innihald slíkra samn-
inga gæti orðið mismunandi eftir
því hvaða félög ættu í hlut. Vísaði
hann því á bug að ríkisstjómin
hefði firrt sig ábyrgð á gerð kjara-
samninga. Rikisstjórnin hefði talið
eðlilegt að atvinnulífið ryddi braut-
ina og að opinberir starfsmenn yrðu
samferða öðrum þegar samið væri
um almennar launahækkanir.
Kosning-
arnar á
Interneti
FVRIRTÆKIÐ Skíma hf. opnar í
næstu viku heimasíður á Interneti
um stjórnmálaflokkana og Alþing-
iskosningarnar.
Skíma hefur hingað til veitt
tölvupóstsþjónustu en er að bytja
að bjóða fyrirtækjum heimasíðu-
þjónustu á Interneti. Að sögn
Dagnýjar Halldórsdóttur, fram-
kvæmdastjóra, eru kosningasíðurn-
ar sérstaklega settar upp til að
kynna þá þjónustu. Umgjörð þeirra
er unnin í samvinnu við auglýsinga-
stofuna Máttinn og dýrðina.
Allt á einum stað
Á heimasíðum flokkanna verða
upplýsingar um frambjóðendur í
hveiju kjördæmi, útdráttur úr
stefnuskrá og annað það sem flokk-
arnir hafa hug á að koma á fram-
færi. Auk þess verða upplýsingar
frá dómsmálaráðuneyti um kosn-
ingarnar sjálfar, t.d. um utankjör-
staðaatkvæðagreiðslur.
Dagný segir að þarna verði vett-
vangur fyrir allt sem tengist kosn-
ingunum. Þar geti þeir sem vilji
komið á framfæri upplýsingum eft-
ir því sem við á. Þá verða úrslitin
að sjálfsögðu færð inn og aðgengi-
leg um einhvern tíma.
Netfangið er WWW.skima.is.
Myndin enn óskýr
mánuði fyrir kjördag
Skoðanakannanir sem gerðar eru mánuði fyrir Iqordag draga upp
ákveðnar útlínur af styrk stjómmálaflokka. Að mati Guðmundar
Sv. Hermannssonar, sem skoðaði eldri kannanir, eru þær hins
vegar ótryggur mælikvarði á endanlega niðurstöðu kosninganna.
Samanburður á úrslitum kosninganna 1987
og 1991 og fylgi flokka í þjóðmálakönnunum
Félagsvísindastofnunar um mánuði fyrr
ac*5 aV" av'
# 40
FÉIA.GSVÍSINDASTOFNUN birti
í gær skoðanakönnun um fylgi
stjórnmálaflokkanna eins og það
er nú, mánuði fyrir alþingiskosning-
amar. Samkvæmt henni fengju
Sjálfstæðisflokkurinn og Fram-
sóknarflokkurinn svipað fylgi og í
síðustu kosningum eða um 38% og
17,5%. Alþýðubandalagið fengi
heldur meira en í síðustu kosningum
eða 17,3%. Alþýðuflokkurinn og
Kvennalistin fengju töluvert minna
en í kosningunum eða 10,7% og
5,2% og nýr flokkur, Þjóðvaki, fengi
11,3%.
Félagsvísindastofnun hefur mælt
fylgi stjórmálaflokkanna síðan um
mitt ár 1986 og síðan hafa verið
tvennar Alþingiskosningar. Ef
kannanir stofnunarinnar, sem tekn-
ar voru mánuð fyrir kjördag árið
1987 og 1991, eru bomar saman
við raunveruleg kosningaúrslit
koma ekki fram mjög skýrar línur
um hvemig fylgið breytist þessar
síðustu vikur kosningabaráttunnar.
Hins vegar fara línumar að skýrast
þegar nær dregur kosningunum og
síðustu kannanimar, sem venjulega
em gerðar tæpri viku fyrir kjördag,-
hafa oft farið nokkuð nærri um
endanleg úrslit.
Sveiflujöfnun
Það virðist þó sem fylgissveiflur
um mitt kjörtímabilið jafnist gjam-
an nokkuð út á lokaspetti kosninga-
baráttunnar. Stjórnarandstöðu-
flokkar auka yfirleitt fylgi sitt um
mitt kjörtímabil en tekst ekki alltaf
að halda því. Taka má dæmi af
Kvennalistanum sem jók fylgi sitt
margfalt á miðju kjörtímabilinu
1987 til 1991 en fékk síðan minna
fylgi í kosningunum 1991 en fjórum
árum fyrr.
Þá hefur fylgi Sjálfstæðisflokks-
ins í stjómarandstöðu yfírleitt
mælst talsvert hærra í skoðana-
könnunum en hann hefur síðan
fengið í kosningunum. Þetta á við
um veturinn og vorið 1991 en mán-
uði fyrir kosningarnar fékk flokkur-
inn 48% í könnun Félagsvísinda-
stofnunar. Niðurstaðan kosning-
anna var 38,6% Samkvæmt upplýs-
ingum frá Félagsvísindastofnun
hefur svipuð þróun komið fram í
eldri könnunum annarra aðila undir
svipuðum kringumstæðum.
Á sama hátt virðast stjórnar-
flokkar ná að bæta stöðu sína á
síðustu dögum kosningabaráttunn-
ar. Árið 1987 voru Framsóknar-
flokkur og Sjálfstæðisflokkur við
völd. í skoðanakönnun Félagsvís-
indastofnunar sem gerð var mán-
uði fyrir kosningar fékk Fram-
sóknarflokkurinn 13,8% en hlaut
18,9% í kosningunum, nánast jafn
mikið fylgi og í kosningunum 1983.
Árið 1991 voru Alþýðuflokkur,
Alþýðubandalag og Framsóknar-
flokkur í ríkisstjórn. Mánuði fyrir
kosningar mældi Félagsvísinda-
stofnun fylgi Alþýðuflokks 11,7%
en flokkurinn fékk 15,5% í kosn-
ingunum. Fylgi Framsóknarflokks
breyttist nær ekkert á þessum tíma
og var í kringum 19% en fylgi
Alþýðubandalags jókst úr 10,1% í
14,4%.
Skjótt skipast veður
En það getur margt óvænt gerst
á skömmum tíma. í skoðanakönn-
un sem Félagsvísindastofnun gerði
mánuði fyrir kosningarnar 1987
fékk Sjálfstæðisflokkinn, sem þá
var í ríkisstjórn, 38,9% fylgi, sem
var nánast það sama og hann fékk
í kosningunum 1983. Skömmu síð-
ar klofnaði flokkurinn, Borgara-
flokkurinn var stofnaður og fékk
nærri 11% fylgi í kosningunum en
fylgi Sjálfstæðisflokksins datt nið-
ur í 27,2%.
Annað sem kemur fram í skoð-
anakönnunum er fylgi nýrra fram-
boða er oftast mun meira nokkrum
vikum fyrir kjördag en á kjördag-
inn sjálfan. Borgaraflokkinn, sem
fékk 16,6% í fyrstu skoðanakönn-
uninni eftir að hann var stofnaður,
fékk tæp 11% í kosningunum
þremur vikum síðar og ekki löngu
síðar hætti fylgi flokksins nánast
að mælast í könnunum.
Bandalag jafnaðarmanna fékk
einnig meira fylgi í skoðana-
könnunum en í kosningunum 1983.
Kvennalistinn er eina nýja fram-
boðið á síðustu árum sem fengið
hefur nokkuð stöðugt fylgi í fleiri
en einum kosningum.
Þjóðvaki virtist um tíma vera á
hefðbundinni braut því fylgi
flokksins fór upp í um 20% í skoð-
anakönnun í byijun þessa árs en
hefur síðan fallið jafnt og þétt.
Nú sýna skoðanakannanir Félags-
vísindastofnunar hinsvegar að
fylgið hefur stöðvast í um 11% og
virðist á uppleið aftur.