Morgunblaðið - 12.03.1995, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
ert meiri kvenhylli en aðrir, það
voru bílstjórarnir sem stelpurnar
börðust um þá. Ég var hins vegar
löngu giftur og genginn út þegar
ég fékk mér bíl.“
En af hveiju skyldi þessi mikla
fiðlutíska hafa komið upp í Þin-
geyjarsýslu?
„Þetta var sérstakt fyrir Þin-
geyjarsýslu. Upphafið var það að
Jón nokkur Jónsson, kallaður
Voga-Jón, kom frá smíðanámi í
Danmörku árið 1851 rösklega tví-
tugur að aldri og var með fiðlu
meðferðis sem hann hafði lært á
ytra. Ekki hafði hann þó fengið
neitt sérstakt nám, það sagði hon-
um víst til gamall fylliraftur,“ seg-
ir Garðar. „Jón þessi skrifaði ævi-
sögu sína og segir þar að þetta sé
fyrsta fiðla sem komið hafi til
Norðurlands, fyrir utan Akureyri.
Einn af nemendum hans var Am-
grímur Gíslason sem kallaður var
málari. Hann var listfengur maður
og ferðaðist um og vann ýmis verk
fyrir bændur og var þá vanur að
hafa með sér fiðluna og spila fýrir
heimilisfólkið þar sem hann var
hverju sinni. Það gat stundum ver-
ið háskalegt. Hann fór t.d. norður
í Skinnastaði í Öxarfírði og eignað-
ist þar barn með prestdótturinni,
hún hefur kannski látið heillast af
fiðlutónunum. Arngrímur var þá
nýlega orðinn 'ekkjumaður, hann
giftist svo seinna þessari stúlku
sem hann barnaði þarna og þau
fluttu inn í Svarfaðardal, þar spratt
upp fiðlumenning. Líklega var eng-
inn eins duglegur að útbreiða fagn-
aðarerindi fiðlunnar á þessum
fyrstu árum fiðluleiksins og Am-
grímur. Hann spilaði reyndar líka
á flautu, en það fór minna fyrir því.
Benedikt Jónsson frá Auðnum
segir í bréfi sem ég hef undir hönd-
um að hann hafi gert mikið af því
að útvega mönnum fiðlur. Könnun
mín leiddi í ljós að margar af þess-
um fíðlum voru mjög gamlar, hann
hlýtur að hafa haft menn fyrir sig
í útlöndum sem keyptu fyrir hann
fiðlur á fornsölum. Allir voru fá-
tækir svo fiðlumar urðu að vera
ódýrar. Ég hef haft uppá sumum
af þessum fiðlum, varð að eltast
við þær hingað og þangað um land-
ið, en sumar voru alveg týndar eða
eyðilagðar.
Það voru á annað hundrað
manns sem spiluðu á fíðlu hér í
Þingeyjarsýslu, en fiðlurnar voru
eitthvað færri en spilararnir því
þær gengu manna á milli. Mestur
fiðluleikaranna var Hjálmar nokk-
ur Stefánsson frá Haganesi í Mý-
vatnssveit. Hann fór víða um eins
og Arngrímur og spilaði og hvatti
menn til þátttöku í fiðluleiknum."
Sjálfur segist Garðar ekki hafa
farið víða í sinni spilamennsku.
„Ég spilaði mest með mönnum hér
úr sveitinni t.d. fyrir dansi á Laug-
um og svo hérna heima hjá mér,“
segir hann. „í seinni tíð hef ég
spilað dálítið með manni sem heit-
ir Steingrímur Birgisson á Húsa-
vík. Hann spilar á píanó - og org-
el ef hann vill láta spilamennskuna
vera hátíðlega."
Ég spyr hvort fiðlumar hafi
verið notaðar sem kirkjuhljóðfæri
í Þingeyjarsýslu. •
„Nei, og það þykir mér dálítið
einkennilegt," svarar Garðar. „Því
að kirkjurnar voru hljóðfæralausar
flestar. Fyrstu hljóðfærin komu í
Grenjaðarstaða- og Skútustaða-
kirkjur árið 1880. Áður sungu
menn bara, voru forsöngvarar kall-
aðir, og tóku lögin kannski of hátt
og sprungu á öllu saman. Sjálfur
hef ég aðeins einu sinni spilað á
fiðluna í kirkju, það var við jarðar-
för tengdaföður míns. En ég hef
spilað oft á skemmtunum, seinast
í sumar fór ég inn í Hrafnagil og
spilaði þar á landbúnaðarsýning-
unni á kvöldvöku. Mest voru það
gömlu lögin, ég er orðinn ónýtur
við að lesa nótur svo ég bæti ekki
miklu við mig af nýjum lögum.
Eigi að síður held ég áfram að
spila meðan ég get. - Fiðlan hefur
löngum verið mér góður vinur, hún
hefur fylgt mér lengi og til hennar
hef ég leitað í sorg og í gleði.“
3. crans montana • crans montana • crans monf^
co
c:
co
4-*
c
o
E
Cfl
c
2
o
Skíðaferð til Sviss
| 10 daga páskaferð til Crans Montana
7. til 16. apríl.
Flogiö veröur til Zurich og ekið þaöan á eitt
besta skíðasvæði Alpanna, Crans Montana
Verö á Hótel Regina Verö á Grand Hotel du Parc
meö morgunveröi meö morgunveröi og kvöldveröi
frá 78.390 kr. 106.590 kr.
Innifalið í verði er flug, akstur milli flugvallar og
Crans Montana, gisting í tveggja manna herbergjum,
íslensk fararstjórn. og flugvallarskattur
# Leitið nánari upplýsinga
I Ferðaskrifstofa
(jv| GUÐMUNDAR JÓNASSONAR HF.
Borgartúni 34. sími 683222
^UOLU SUBJO • BUBJUOLU SUBJO • EUBIUOLU SUBJO •
O
0>
3
W
3
o
3
r+
3
£P
0}
3
U)
3
o
3
r+
03
3
03
o
—1
03
3
Cfl
3
o
3
r*+*
03
Staður: Hótel Saga, Ársalur.
Tími: Miðvikudagurinn 15. mars frá kl. 14:00 - 16:30.
Eliii: Kynntar verða allar helstu nýjungar í
aðgangsstjórnun, meðal annars tímaskráning, viðveruyfirlit og
heimsóknaeftirlit. Sýndur verður nýr íslenskaður Windows
hugbúnaður fyrir aðgangsstýrikerfi og hvernig hægt er að
endurnýja gömul aðgangskortakerfi á hagkvæman hátt.
Skráning: Hjá Securitas hf. í síma 568 7600 fyrir klukkan 16:00
þriðjudaginn 14. mars.
SECIRHAS
SUNNUDAGUR 12. MARZ1995 B 11
Nýtt málunarnámskeið fyrir byrjendur:
Undirstöðuatriði
og málað með vatns- og olíulitum.
Laus örfá sæti framhaldsnemenda.
Upplýsingar og innritun eftir kl. 13 alla daga.
Rúna Gísladóttir, listmálari, sími 561-1525.
SPARIBOÐIMARS
Gildir út mars eöa meðan birgöir endast.
Vírbursti 4-raða Aftur|iósasett á
Meö plasthaldi. 4ra raöa. MllU riJOSdbtí 11 d
Kr 140- aftanivagna
■ I i ofton éx l/ornir r
Ljósasett aftan á kerrur og
aftanívagna
7 póla. 4,5 metra snúra.
Kr. 1.990 -
Körfuboltaspjald
NBA fiberspjald meö körfu
og festingum
Kr. 5.900 - BílaPera - gull.
u

Dekkja-
viðgerðarsett
Handhægt sett í kassa
Innihald: Tappar 45 stk.
Lím 35 gr. m/pensli, límsíll,
tappanál, hlífaðarhanskar,
einangrunarband, dúkahnífur
og MANISTA handþvottakrem.
Kr. 4.489 -
Gull halogen bílaperan er ný og
betri pera sem hjndrar
endurspeglun. Ótrúlegur munur
t.d þegar ekiö er í snjó
Kr. 850 -
Hitamælir og
klukka
Inni- og útihitamælir (digital)
meö klukku.
Kr. 1.790 -
Hleðsluborvél
7,2V. 0-550 snún.
Hleöslutími 3 klst.
Mjög góö vél frá Lematec
Kr. 5.900 -
KRYPTON
PLA8HUGHT
Ferðarakvél
12V. Rafmagnsrakvél í bílinn.
Með kortalampa, vindla-
kveikjara og rafgeymamæli.
Kr. 998 -
Ljóspenni
Meö krypton peru og rafhlöðum
* í bílinn
* í.vasann
* Á náttboröiö
* í tjaldið
Kr. 298 -
W
m
Æm m
Vinnuvettlingar
Góöir vinnuvettlingar úr leðri
Startkapall
p
2,5 metra 16mm
Kr. 1.590
Borgartúni 26, Reykjavík
Sími 562 2262
Bæjarhrauni 6, Hafnarfirði
Sími 565 5510
3