Morgunblaðið - 14.03.1995, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 14. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
-L
FRETTIR
Hæsti vinningur í sögu Islenskra getrauna enn ósóttur
15,6 milljónirúr
undrakassa Gerplu
HÆSTI vinningur í íslenskum
getraunum hingað til, 15,6 millj-
ónir, kom á tölvuvalsseðil úr söiu-
kassa í söluturninum Gerplu um
helgina. Sigurður Baldursson,
framkvæmdasljóri íslenskra get-
rauna, segir að vinningshafinn
hafi ekki haft samband.
Næsthæsti vinningurinn í sögu
Getrauna, 10,5 milljónir, var einn-
ig úr kassanum í Gerplu, en að
sögn starfsmanna Lottósins er
þetta hinn mesti undrakassi, því
þar hafa líka unnist margir stór-
vinningar í lottóinu. Fjórfaldur
fyrsti vinningur verður í Lottói
5/38 næstkomandi laugardag.
Sigurður Baldursson sagði að
eftir að komið hefði verið á sam-
starfi við Svía í getraununum
hafi íslendingar verið mjög
happasælir. Samstarfið hófst í
nóvembermánuði árið 1991 og eru
hreinar gjaldeyristekjur íslenskra
tippara orðnar á bilinu 100 til 150
milljónir. Eftir að Víkingalóttó
kom til sögunnar hefur þróunin
orðið sú að færri og færri hafa
keypt tölvuvalsseðla og hefur
hlutfallið minnkað úr 35% í 2,5%
til 4% á síðustu árum.
Iðnaðarmenn
dæmigerðir tipparar
Flestir tippararnir eru að sögn
Sigurðar karlmenn og hinn dæ-
migerði tippari er 45 ára iðnað-
armaður. Hann segir að hinir eig-
inlegu tipparar séu á bilinu 15.-
20.000 en oft tippi margir saman
og misjafn sé hversu margir séu
með. Sigurður kannaðist við að á
sama hátt og margir lottóvinning-
ar hefðu komið á miða frá Gerplu
hefðu margir vinningar í Get-
raunum komið á seðla þaðan og
nefndi hann meðal annars næst-
hæsta vinninginn, 10,5 milljónir.
Vinning^urinn kom á tölvuval-
smiða í sölutuminum 1. febrúar
Morgunblaðið/
FJÖLMARGIR vinningar, í Lottói og Getraunum, hafa komið á
seðla úr kössunum í Gerplu. Dýrleif Kristjánsdóttir er við afgreiðslu.
árið 1992. Eins og áður kom fram
var seðillinn sem skilaði eiganda
sínum 15,6 milljónum meðtölvuv-
ali og kostaði hann 540 krónur.
Annar seðill með þrettán leikjum
réttum kom fram átölvuvalsseðli
í Malmö í Svíþjóð.
Fjórfaldur í lottói
Engin hlaut fyrsta vinning í
Lottói 5/38 á laugardagskvöld.
Vinningurinn, tæpar níu milljónir
íslenskra króna, færist því yfir á
næsta laugardag og verður vinn-
ingurinn þar með fjórfaldur. Sjö
voru með fjóra rétta og bónustölu
og fékk hver rúmlega 100 þúsund
krónur. Hundrað sjötíu og einn
var með fjóra rétta og fékk hver
rúmlega 7.000 krónur og 5.494
voru með þijá rétta og komu 510
krónur í hlut hvers. Heildarupp-
hæð vinninga var rúmar 13,6
milljónir.
Bensínsalan Brúarnesti í Borgarnesi kærir til samkeppnisráðs
• j © i
Telur skj áupplýsingar um færð
skekkja samkeppnisstöðu
REKSTRARAÐILI Skeljungs-bensínstöðvarinn-
ar og veitingasölunnar Brúamestis hefur kært
til samkeppnisráðs uppsetningu tölvubúnaðar á
bensín- og veitingasölu Olíufélagsins hf. í Hyrn-
unni. Búnaðurinn er beintengdur við Vegagerð
ríkisins og gefur upplýsingar um færð og veður-
horfur. Báðar eru þessar stöðvar í Borgarnesi
og aðeins nokkrir metrar á milli þeirra.
Níels Jónsson, sem rekur Brúarnesti, segir
að búnaðurinn hafi raskað samkeppnisstöðu
sinni og honum hafi ekki verið boðið að setja
upp samskonar búnað. Hann hafí orðið af mikl-
um viðskiptum vegna þessa. Hjörtur Ámason
hjá Skeljungi hf. segir að Brúamesti hafi nú
verið boðinn búnaður af þessu tagi og átti hann
von á því að hann yrði settur upp á næstu dögum.
Tíu manna hópur gekk út
Forsaga málsins er sú að seint á síðasta ári
setti Vegagerðin upp skjá á Hyrnunni þar sem
fram koma upplýsingar um færð og veður. Ní-
els segir að það hafi fyllt mælinn þegar tíu
manna hópur sem hafði pantað mat og annan
viðurgeming hjá sér gekk út af staðnum og yfir
á Hymuna þegar hann upplýsti hópinn um að
hann hefði ekki fyrrnefndan búnað á staðnum.
„Þeir voru byijaðir að panta mat. Einn þeirra
sneri sér að mér og spurði mig hvar ég hefði
skjáinn en ég varð að segja honum að ég hefði
engan skjá en slíkan búnað væri að finna í
Hyrnunni. Þeir gengu allir út og yfir í Hyrn-
una,“ sagði Níels.
Níels sóttist eftir því við Vegagerðina að sams-
konar búnaður yrði settur upp í Brúarnesti en
fékk engin viðbrögð við því.
„Ég verð var við það að ég er að tapa við-
skiptum. Þarna fékk rekstraraðili Hymunnar
búnaðinn réttan upp í hendurnar án þess að
þurfa að hafa nokkuð fyrir því en mér er ekki
gefinn kostur á því að gera tilboð í hann og
ekki var leitað til mín um hvort ég vildi setja
hann upp hjá mér. Þetta raskar samkeppnis-
stöðu minni gagnvart Hyrnunni og ýtir mjög
undir viðskipti þar,“ segir Níels.
Guðmundur Sigurðsson hjá Samkeppnisstofn-
un staðfesti að málið hefði borist þar inn á borð
og sagði hann að vænta mætti niðurstöðu í
málinu innan nokkurra vikna.
Námskynning HÍ j
og sérskóla á há-
skólastigi
Um 9
þúsund \
gestir
HÁTT í 9.000 gestir sóttu náms-
kynningu sem haldin var á sunnu-
dag í Háskóla íslands og sérskól-
um á háskólastigi, auk þess sem ' i
aðrir skólar á háskólastigi og \
verknámsbrautir framhaldskóla
voru kynnt. HÍ hafði frumkvæði '
að námskynningunnni sem var
haldin nú í annað sinn með þessu
fyrirkomulagi.
Uggandi á tímum
kennaraverkfalls
„Kynningin tókst með eindæm-
um vel og fólk sýndi henni mikinn
áhuga. Þama kom mjög mikið af
ungmennum og einnig var athygl-
isvert og ánægjulegt að margir |
foreldrar voru á ferðinni. Það er
sýnilegt að þeir eru uggandi yfir
börnum sínum, sérstaklega á tím-
um kennaraverkfalls, og kannski
gefst meira tóm nú en ella til að
hugsa um valkosti í námi og
menntun í náinni framtíð," segir
Ásta Ragnarsdóttir, forstöðumað-
ur Námsráðgjafar HÍ og annar )
framkvæmdastjóri Skrifstofu
námskynningar í ár.
Betra en í fyrra
Ásta segir að aðsókn hafi verið
heldur meira en í fyrra, sem að-
standendum kynningarinnar þykir
ekki síst merkilegt fyrir þær sakir
að starf í grunn- og framhalds-
skólum liggur niðri og því torvelt
að ná til nemenda í gegnum skól-
ana. Ýmsar úrtöluraddir hafi
heyrst vegna tímasetningar kynn-
ingarinnar í kennaraverkfalli )
miðju, en viðtökur og aðsókn sýni
að tíminn hafi ekki komið að sök
og áhugi fólks á starfi skóla á
háskólastigi sé mikill.
Fjögur sveitarfélög á Suðurnesjum ósátt við nafnið Suðurnesbær sem kjósa á um 8. apríl
SIGURÐUR Jónsson sveitarstjóri í
Garði segir að fulltrúar sveitarfélag-
anna fjögurra fundi um málið síðar
í vikunni og þar verði lagt mat á
framhaldið. Spuming sé til hvaða
ráða hægt sé að grípa vegna þessa
máls, og hversu langt menn vilji
ganga. Mótmæli í einhverri mynd
komi hugsanlega til greina.
Þórhallur Vilmundarson formaður
ömefnanefndar, segir að nafnið Suð-
umesbær standist engan veginn
reglur íslensks máls. „Suðumes er
i fleirtöluorð og því ætti nafnið að
i vera Suðurnesjabær, burtséð frá því
hvort mönnum falli við nafnið eða
. ekki. Rökin gegn þessu nafni blasa
I við hveijum sem er og ég hélt satt
að segja að allir hefðu tilfinningu
fyrir því. Mér fínnst þetta nafn ekki
; ná nokkurri átt, og því er ófært að
kjósa um það,“ segir Þórhallur.
Þörf á skýrari lögum
Hann kveðst telja nafnið Reykja-
nesbær að því leyti skárra að Reykja-
nes er eintöluorð, en síðan sé álita-
mál og smekksatriði hvort það falli
mönnum í geð sem nafn á nýju bæj-
arfélagi, ekki síst þegar haft er í
huga að Reykjanes er aðeins smá
hæll út úr Reykjanesskaganum.
Örnefnanefnd hefur ekki lagalegt
vald til að hafna nýjum ömefnum,
þótt þau stangist á við íslenska tungu
og viðurkennda málvitund. I lögum
! um nefndina er ekki skýrt ákvæði
um að leita beri til nefndarinnar í
sambandi við nafnabreytingar á bæj-
arfélögum, en Þórhallur kveðst telja
þörf á að slíkt ákvæði sé fyrir hendi.
Formaður örnafnanefnd
ar segir nafnið ótækt
Fjögur sveitarfélög á Suðurnesjum, Garður, Sand-
gerði, Grindavík og Vogar, eru ósátt við
þau nöfn sem nafnlausa sveitarfélagið svo kall-
aða, sem Keflavík, Njarðvik og Hafnir mynda,
ætlar að láta kjósa um 8. apríl næstkomandi.
Kjósa á milli nafnanna Suðurnesbær og Reykja-
nesbær og segir formaður örnefnanefndar nafnið
Suðurnesbær ótækt með öllu.
„Ég held að það sé alveg orðið
Ijóst að þörf sé á skýrara ákvæði í
lögum, til að nefndin geti komið í
veg fyrir að menn greiði atkvæði um
nöfn sem eru greinilega ekki hæf.
Það em hliðstæð ákvæði í lögum sem
segja að ef stofnað er til þéttbýlis á
nýjum stað eigi að leita til ömefna-
nefndar, alveg eins og ef nýr sveita-
bær er byggður," segir Þórhallur.
Á við allt svæðið
„Þegar þetta mál kom upp í kring-
um sveitarstjórnarkosningar í fyrra,
fannst okkur og finnst enn afar
hæpið að þetta nýja sveitarfélag
gæti tekið upp nafn sem væri kennt
við Suðumes, því að það er sam-
heiti yfir svæðið allt. Þegar talað
er um Suðurnes er ekki aðeins verið
að tala um Keflavík eða Njarðvík,
heldur svæðið í heild sinni,“ segir
Sigurður.
„Reykjanesbær er álíka slæmur
kostur að okkar mati. Okkur finnst
því að með þessum nafnatillögum
sé verið að ganga á okkar rétt.
Kannski vekur þó mesta furðu
manna að menn skuli ekki hafa sest
niður eftir klúðrið í seinustu kosn-
ingum um nafn, og reynt að finna
lausn sem allir á svæðinu gætu orð-
ið sáttir við, eða kalla sveitarfélagið
áfram Keflavík-Njarðvík-Hafnir sem
er farið að festast, auk þes sem
skammstöfunin KNH þykir ágæt.“
Ógildar kosningar
Kosningar sem haldnar voru um
nafn á sameinað sveitarfélag fyrir
ári voru lýstar ógildar þar sem regl-
um um þær var breytt eftir að utan-
kjörstaðaratkvæðagreiðsla hófst.
Kosið var um fimm nöfn á sveitarfé-
lagið í fyrra, auk þess sem með
fylgdi auð lína þar sem menn máttu
skrifa tillögur sínar um nafn. Meiri-
hluti kjósanda setti þar nafn síns
bæjarfélags en reglunum var breytt
eftir að utankjörstaðaratkvæða-
greiðsla hófst, í þá veru að ekki
mætti leggja til nöfn fyrrum bæjar-
félaga. Keflavík fékk flest atkvæði.
Úrskurður félagsmálaráðuneytisins
var sá að kosningarnar væru ógildar
og kjósa skyldi aftur.
Að sögn Hjartar Zakaríassonar
bæjarritara í Keflavík-Njarðvík-
Höfnum eru ástæðurnar fyrir þeirri
töf sem orðið hefur ýmsar. Meðal
annars hafi uppgjör á ýmsum þátt-
um sameiningar verið látið ganga
fyrir nafnavali eftir að ný bæjar-
stjórn tók við völdum í seinni hluta
júnímánaðar. Bæjarstjórn hafi síðan
fjallað um nafnamálin endrum og
eins og loks tekið ákvörðun í sein-
ustu viku.
„Þau nöfn sem kosið verður um
8. apríi lágu fyrir í kosningunum í
fyrra, en uppbygging þeirra var önn-
ur. Suðurnesjabær var annað þeirra.
Nú er Suðurnesbær eintöluorð eins
og t.d. Akranesbær, en ekki fleirtala
eins og í Suðurnesjabær og að því
hníga ákveðin rök. Gagnrýni sveitar-
félaganna fjögurra er byggð á öðrum
sjónarmiðum en við fylgjum, því að
við teljum að með orðinu Suðurnes-
bær geti nágrannabyggðarlögin ekki
vænt okkur um að taka yfir t.d.
samsetningar eins og Suðurnesja-
menn. Þetta er kannski ekki skýrt
i augum allra, eins og þeirra ís-
lenskufræðinga sem telja orðið Suð-
urnesbær óþjált. Við fengum hins
vegar ráðgjöf um þessa samsetningu
og teljum hana ágæta," segir Hjört-
ur.
Sigurður Jónsson er á öðru máli.
„Rökin um eintöluorðið Suðurnes-
bær finnst mér vera óttalegur orð-
hengilsháttur, auk þess sem það er
málskrípi og ómögulegt að nota ein-
tölu,“ segir Sigurður.
Bæjarstjórn Keflavikur-Njarðvík-
ur-Hafna er nú að láta vinna fyrir
sig greinagerð þar sem fram á að
koma hvers vegna orðið Suðurnes-
bær varð fyrir valinu, og á að af-
henda hana fjölmiðlum í vikunni.