Morgunblaðið - 15.03.1995, Síða 3

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 15. MARZ 1995 B 3
KOSNINGAR 8. APRÍL
Nýtum
tækifærin
NYSKÖPUN í atvinnulífi með
erlendri fjárfestingu hefur verið
mikið til umræðu síðustu árin.
Fyrir nokkru var hér banda-
rískur ráðgjafi með fyrirlestur um
markvissar aðferðir til að ná til
erlendra fjárfesta. Þessi fyrirles-
ari hélt því fram að við íslending-
ar þyrftum að beita öðrum og
sérhæfðari aðferðum
en hingað til. Hann
lagði til að við færum
í „skæruhernað" á
erlenda fjárfesta-
markaðinn. Að mínu
áliti er þessi hugmynd
ráðgjafans allrar at-
hygli verð, við erum
sífellt að leita að
stóra tækifærinu sem
á að leysa öll okkar
vandamál, með einu
stóru álveri eða svo.
Ef til vill hefur minni
fjárfestamarkaðurinn
verið vanræktur af
þessum sökum.
Þegar við lítum á
Kristján
Pálsson.
liugmynd ráðgjafans um skæru-
hernað og leitum í huganum að
„vopnum“ til hernaðarins, þá höf-
um við af mörgu að taka. Það sem
kemur fyrst í hugann er að gera
ísland að frísvæði erlendra fjár-
festa og orkugarði framtíðarinnar.
Frísvæðin
Frísvæði eru þekkt um heiminn
og hafa gefist vel, þar sem sér-
tækra aðgerða er þörf. Á frísvæð-
um eru boðin skattaleg fríðindi og
styrkir öllum þeim erlendu fjárfest-
Framfarasókn felst, að
mati Kristjáns Páls-
sonar, í kosningasigri
Sj álfstæðisflokksins.
um sem vilja setja þar upp starf-
semi. Þetta eru fýrirtæki sem ekki
eru í samkeppni við innlenda fram-
leiðendur. Undirritaður hefur unn-
ið talsvert að þessum málum og
m.a. heimsótt frísvæðið á Shannon
á írlandi sem er það elsta í heimin-
um. Það er jafnframt það frísvæði
þar sem bestur árangur hefur
náðst í rekstri frísvæða. Þar vinna
í dag við bein og afleidd störf um
100 þúsund manns.
Markhópar
Markhópar okkar íslendinga
þurfa að vera aðilar sem geta nýtt
sér auðlindir landsins og staðsetn-
ingu þess til markaðssóknar. í því
sambandi tel ég að nýta eigi:
a) Þekkingu og reynslu lands-
manna í sjávarútvegi, s.s. rann-
sóknum, þróun, vinnslu og fram-
leiðslu.
b) Orkugarð.
c) Staðsetningu landsins mitt á
milli þriggja stærstu viðskipta-
svæða heimsins, í Evrópu, Amer-
íku og Asíu.
d) Hátt menntunarstig þjóðar-
innar.
e) Fegurð landsins og ómeng-
aða náttúru.
Fríðindi
Svo höfða megi til þessara hópa
með árangri þarf að bjóða fríð-
indi, þjónustu og aðstöðu sem ekki
býðst betri annars staðar í heimin-
um. í þessu sambandi hefur komið
til tals að ef slíkt frísvæði yrði á
Suðurnesjum verði eftirfarandi
lagt til grundvallar:
1. Tekjuskattur fyrirtækja verði
0% í 5 ár en hækkaði síðan í
10%.
2. Styrkir verði sambærilegir og á
Shannon-frísvæðinu á Irlandi.
3. Fasteignagjöld verði 10% af
núverandi töxtum.
4. Leigukostnaður dragist tvöfalt
frá til skatts.
5. Fjárfestingar afskrifist tvöfalt
hraðar en núverandi lög heim-
ila.
6. Frísvæðafyrirtæk-
in verði ekki afgirt.
7. Gerðir verði tvís-
köttunarsamningar
við sem flest lönd.
8. Tollaafgreiðsla
verði hröð.
9. Markaðssetning
Keflavíkurflugvallar
verði undir stjórn frí-
svæðisins.
Undirtektir
fjármálaráðherra
Ef næst að vinna
eftir álíka stefnu tel
ég okkur hafa mikla
möguleika. Það sem
meira er, fjármálaráð-
herra landsins, Friðrik Sóphusson,
hefur iýst yfir vilja til að ráðuneyt-
ið heimili skattaívilnanir, svo fremi
að ekki sé um samkeppni við inn-
lenda framleiðendur að ræða.
Þessu ber að fagna því þótt þetta
mál hafi verið á dagskrá í áratugi
þá er þetta í fyrsta sinn sem fjár-
málaráðherra er tilbúinn til að
veita ívilnanir.
„Orkugarður“
Orkuframleiðsla og afhend-
ingargeta á Reykjanesi er gríðar-
leg og ijölbreytnin um leið. Á
Reykjanesi einu er talið að með
litlum brfeytingum geti afhending-
argeta í raforku orðið yfir 100
megavött. Hér er eina háhitasvæði
landsins nálægt byggð með mikla
gufuorku sem reynsla er komin á
að virkja. Á svæðinu eru 200°
heitur jarðsjór sem skapar mikla
möguleika til efnavinnslu. Á svæð-
inu er stórskipahöfn í Helguvík og
alþjóðaflugvöllur á Keflavíkurflug-
velli. Svæðið býður svo upp á það
dýrmætasta, sem er nálægð við
menntað vinnuafl. Sama gildir um
svæðið við Straumsvík, þar sem
allt er til staðar svo kalla megi það
orkugarð.
í orkugörðum á að mínu mati
að selja orkuna á því verði sem
býðst svo fjárfestarnir vilji koma
til landsins. Þá skiptir í mínum
huga ekki máli hve mörg mills
fást fyrir orkuna, heldur er fjár-
festingin og atvinnan fyrir fólkið
aðalatriðið. Við erum í dag með
eina Blönduvirkjun í fullum
rekstri svo ekki sé minnst á
Kröflu en enga kaupendur að
rafmagninu.
Betra ísland
ísland er land tækifæranna,
tækifæra sem fáar aðrar þjóðir
geta boðið. Okkur er mikilvægt að
nýta þau tækifæri.
í kosningayfirlýsingu Sjálfstæð-
isflokksins er lögð áhersla á að
skapa störf við hæfi vel menntaðs
fólks, sem telur sér betra að starfa
á íslandi en erlendis.
Undir forystu Davíðs Oddssonar
er búið að skapa þann grunn sem
nýsköpun í atvinnulífi er nauðsyn-
leg og ný markaðssókn þarf á að
halda. Sá grunnur er lagður með
stöðugleikanum.
Með góðum kosningasigri Sjálf-
stæðisflokksins í komandi kosning-
um er hægt að tryggja að sú fram-
farasókn sem nú þegar er hafin
haldi áfram. Við þurfum á því að
halda fyrir „Betra ísland“.
Höfundur skipar 5. sæti á lista
Sjálfstæðisflokksins.
Reykjanes
paradís ferðamanna
Á UNDANFÖRNUM árum hefur
ferðamannastraumur til íslands
stóraukist. Ástæður þessarar miklu
aukningar eru sjálfsagt margar. Ein
þeirra er mikið kynningarstarf, sem
fyrirtæki og stofnanir íslenskrar
ferðaþjónustu hafa staðið fýrir. Suð-
umesin hafa ekki farið varhluta af
þessari miklú ijölgun ferðamanna
og þeirri grósku sem birtist í ferða-
þjónustunni. Suðumesin em einmitt
það svæði sem eiga mikla möguleika
til að taka við auknum fjölda ferða-
manna.
Heilsan og Bláa lónið
Athafna- og forystumenn í ferða-
þjónustu á Suðurnesjum hafa ekki
látið sitt eftir liggja í uppbyggingu
hennar hér í nágrenni stærsta flug-
vallar landsins. Við höfum eignast
nokkur glæsileg hótel í Keflavík og
Suðurnesin eiga mikla
möguleika til að taka
við vaxandi fjölda ferða-
manna, segir Stefán
Tómasson.
Njarðvík, ásamt fáeinum gistiheim-
ilum á minni stöðum. Eflaust er
Bláa lónið sá staður á nesinu sem
dregur til sín flesta ferðamenn en
þar hefur verið kröftug uppbygging
á undanförnum árum. Þar er gisti-
aðstaða, veitingahús og baðaðstaða.
Heilsufélagið hefur einnig komið sér
upp bráðabirgðaaðstöðu þar. Á veg-
um félagsins er unnið stöðugt að
rannsóknum eins og til-
raunum með vinnslu
þörunga úr lóninu og
þurrkun kísils fyrir
psoriasis-sjúklinga. Fé-
lagið hefur í hyggju
mikla uppbyggingu
svæðisins og þróun
hugmynda um að færa
lónið lítillega frá orku-
verinu til að reisa við
það meðferðaraðstöðu
fyrir sjúklinga. Einnig
stendur til að færa bað-
aðstöðuna til fyrir allan
almenning. Öll gistiað-
sfaða annars staðar á
Suðumesjum mun
njóta góðs af þessum framkvæmd-
um sem til stendur að ráðast í og
nýting hótelanna aukast samfara
ijölgun gesta í Bláa lóninu.
Stuttar kynnisferðir - allt árið
Ferðamönnum sem hafa hér
skamma viðdvöl hefur fjölgað ört
undanfarin ár. í sumum tilfellum
er hér einungis um að ræða einn
sólarhring. Suðurnesin eru besta
svæðið á landinu til að taka á móti
þessu fólki sé lendingarflughöfnin
Keflavíkurflugvöllur. Algengt er að
farið sé með þetta fólk hring um
svæðið. Farið er til Krísuvíkur, með
suðurströndinni til Grindavíkur og
endað í Bláa lóninu. Þessum ferðum
væri hægt að halda uppi allt árið
ef heilsársvegur væri byggður upp
frá Grindavík og austur í Krísuvík.
Einnig er vinsælt að fara með ferða-
menn svokallaðan Reykjaneshring
frá Höfnum út að Reykjanesvita til
Grindavíkur og endað í Bláa lóninu.
Lagfæra þarf einnig veginn þar frá
Sjóefnavinnslunni til
Grindavíkur.
Utan alfaraleiða
Fyrir göngufólk
hefur þetta svæði upp
á mikið að bjóða. Fjöldi
gönguleiða er á
Reykjanesi eins og
Arnastígur, Skipastíg-
ur og Selatangar.
Einnig er leiðin frá
Grindavík norður í
Voga stórskemmtileg.
Margar gönguleiðir
hafa verið merktar í
Reykjanesfólkvangi.
Svæðið er gósenland
fyrir fólk sem ferðast akandi, bæði
á fólksbílum og jeppum. Leiðin frá
Vatnsskarði með Djúpavatni um
Vigdísarvelli niður á Krísuvíkurleið
er mjög góð sem dagsferð frá
Reykjanessvæðinu. Einnig er erfið-
ari jeppaleið frá ísólfsskála um
Selvelli bakvið Keili og niður í
Kúagerði. Nauðsynlegt er að
merkja nokkrar leiðanna utan
fólksvangsins en aðrar hafa þegar
verið merktar.
Aukin tækifæri
Ég hef nefnt nokkur atriði sem
gera Suðurnesin athyglisverð fyrir
ferðamenn. Segja má að svæðið sé
fullt af tækifærum fyrir frekari
uppbyggingu í ferðaþjónustu. Við
þurfum að vinna að hugmyndum
og koma auga á einfaldar leiðir og
lausnir sem nauðsynlegar eru til
þess að það nýtist ferðamanninum.
Höfundur skipar 7. sæti á lista
Sjálfstæðisflokksins á Reykjanesi.
Stefán Tómasson
„Kvótaeigendur“
og Krókabátar
ÞEGAR Alþýðu-
flokkurinn kom fyrst
með hugmyndina um
veiðileyfagjald af afla
sjávar ætlaði allt um
koll að keyra. Allir aðr-
ir flokkar voru á móti
því og voru þar Þor-
steinn Pálsson og Sjálf-
stæðisflokkurinn
fremstir í flokki og
sögðu að útgerðin þyldi
ekki meiri skatta eða
álögur og sama sinnis
var Kristján Ragnars-
son og Co.
Eignaskattur
Nú vilja Þorsteinn
og félagar að útgerðin, eða reyndar
aðeins hluti hennar, borgi eignar-
skatt af kvótanum og einnig erfðafj-
árskatt þegar- svo ber undir. Þetta
kemur þá þannig út að krókabátar
borga ekki neitt fyrir kvóta sína,
því allir þeir ca. 1.000 bátar hafa
þann kvóta sameiginlega.
Meira að segja er Kristján Ragn-
arsson og LÍU ekki svo mikið á
móti eignaskatti, allavega ekki eins
og þegar tillagan um veiðileyfagjald
kom fyrst fram. Kristján Ragnars-
son segir að eignaskattur undirstriki
eign þeirra á kvótanum og reyndar
haga þeir sér eins og þeir eigi hann
með því að leigja hann eða selja sín
á milli.og láta svo sjómennina borga
brúsann með því að draga það af
launum þeirra. Er svo einhver hissa
á því að kratar vilji binda eign þjóð-
arinnar á auðlindum sjávar í stjórn-
arskránni?
Tvöfeldni
Er ekki komið nóg af þessari tvö-
feldni. Af hvetju geta menn ekki
kallað þetta veiðileyfa-
gjald eða auðlindaskatt
og tekið eitthvað gjald
af öllum seldum afla
sem þá færi allur í
gegnum fiskmarkaði,
t.d. 2% sem þýddi 2 kr.
af hveijum 100 krón-
um? Þá myndu króka-
bátarnir einnig borga
fyrir afnot af auðlind-
inni en ekki bara
„kvótaeigendur“ eins
raunin verður með
eignaskatti.
Oðruvísi kvóti
í framhaldi af veiði-
leyfagjaldi þyrfti að
breyta kvótakerfinu þannig að kvóta
yrði úthlutað eins og nú er en banna
algjörlega sölu eða leigu á honum
og ef menn gætu ekki nýtt sér kvót-
ann þá yrði honum einfaldlega út-
hlutað til annarra eftir ákveðnum
reglum.
Ekki veit ég hvort þetta er besta
lausnin, en þetta er hugmynd að
fyrirkomulagi, sem er örugglega
skárra en það sem fyrir er. Það sem
fer sérstaklega -í taugarnar á mér
er, að menn skuli geta leigt öðrum
afnot af því sem þeir ekki eiga,
hvað þá heldur selt það eins og nú
er gert. Öll heilbrigð skynsemi segir
mér og almenningi að þetta geti
ekki verið rétt, allavéga getum við
ekki selt eða leigt það sem við ekki
eigum.
Krókabátar
Margoft er búið að breyta reglum
um krókabáta og þar hefur kerfið
verið meingallað, þá sérstaklega að
menn gátu mælt bátana niður eins
og kallað er, þ.e. mælt t.d. 10 tonna
og stærri báta niður fyrir 6 tonn
til þess eins að kon'ast á króka-
leyfi. Það sem þyrfti að gera er að
setja hámarksafía á hvern króka-
bát, t.d. 100 tonn. Það ætti að duga
til að reka vænlegan krókabát. Allt-
of margir veiða þetta 150-350 tonn,
þ.e. bátar sem ættu ekki heima í
krókakerfinu nema af því að þeir
komust inn vegna meingallaðra
Nýti menn ekki kvót-
ann, segir Hermann
Ragnarsson, verði hon-
um úthlutað til annarra.
reglna. Ég er næstum því viss um
að heildarkvóti krókabáta yrði ekki
meiri en sá heildarkvóti sem þeir
hafa í dag ef reglur yrðu um há-
markskvóta á hvern bát.
Banndagakerfi
Eitt er alveg víst og það er að
banndagakerfið, sem nú er í gildi,
getur ekki gengið upp fyrir stóran
hluta af krókabátum og þá um leið
fyrir fjöldann allan af smáþorpum
á landsbyggðinni. Banndagakerfið
leggst reyndar ekki á með fullum
þunga fyrr en eftir 1. september
nk. og er ég hræddur um að þá
setji margur trillukarlinn sig í stór-
hættu þegar róa má í 10 daga í
mánuði og það fyrirfram ákveðna
daga og skiptir veðurfar þar engu
máli. Þá er ég viss um að margur
lætur sig hafa það að róa þrátt fyr-
ir slæmt veðurútlit.
Höfundur er byggingameistari í
Keflavík.
Hermann
Ragnarsson