Morgunblaðið - 15.03.1995, Blaðsíða 4

4 B LAUGARDAGUR 18. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
KOSNINGAR 8. APRÍL
ATVINNULEYSI
hefur verið landlægt
síðustu misserin og
raunar í tíð ríkisstjórn-
ar Davíðs Oddssonar.
Þessa stundina eru á
sjöunda hundrað Dags-
brúnarmenn atvinnu-
lausir af um 5 þúsund
félögum. Þetta er óvið-
unandi ástand og úr
því verður að bæta hið
fyrsta. Atvinnuleysi er
óhæfa. Það eru mann-
réttindi að hafa starf,
búa við starfsöryggi og
fá mannsæmandi laun.
Hagfræðikenningar
um að hæfilegt at-
vinnuleysi sé nauðsynlegt fyrir at-
vinnuvegina svo að atvinnurekend-
ur geti valið úr fólki og til að halda
niðri kjörum eiga upp á pallborðið
hjá mörgum fijálshyggjuþenkjandi
mönnum og af verkum núverandi
ríkisstjórnar má ráða að hún sé
þessu sammála. Svo mikið er víst
að atvinnuleysi hefur verið viðvar-
andi í tíð hennar.
Skýr atvinnumálastefna
Atvinnuleysið er allri þjóðinni
dýrt en kemur ekki bara niður á
fórnarlömbum þess. Ennfremur
dregur það úr mætti verkalýðs-
hreyfingarinnar sem leggur ekki í
að beita sér af afli fyrir bættum
kjörum launþega af ótta við að fólk
falli út af atvinnuleysisbótum með-
an á verkfalli stendur. Atvinnuleysi
er dýrt, bæði peningalega - í at-
vinnuleysisbótum og í formi annarr-
ar aðstoðar sem nauðsynlegt er að
veita atvinnulausum, m.a. í heil-
brigðiskerfinu. Því tel ég að at-
vinnumálin hljóti að verða mál
málanna í kosningunum framund-
an. Þær muni snúast öðru fremur
um að útrýma atvinnuleysinu og
auka hagsæld.
Alþýðubandalagið
hefur sett fram skýra
stefnu í atvinnumálum
sem verður framfylgt,
nái flokkurinn brautar-
gengi tii þess. Kjarni
hennar er að skapa
2.000 ný störf strax á
næstu 12 mánuðum og
enn fleiri á næstu
árum. Þetta er hægt.
Tillögur flokksins, sem
kallast einnu nafni Út-
flutningsleiðin, eru
margþættar en jafn-
framt skýrar og í þeim
felst að hin nýju störf
verða einkum í iðnaði,
umhverfismálum og
ferðaþjónustu, með því að efla veið-
ar á vannýttum sjávarafla og auka
fullvinnslu aflans. Þá má nefna
Útflutningsleið Alþýðu-
bandalagsins er ekkert
hókus pókus, segir
Jóhannes Sigursveins-
son, sem verður til
þess að fjárútlát ríkis-
sjóðs aukist og hækka
verði skatta.
samgöngubætur, velferðarþjónustu
og í viðhaldi og endurbótum á opin-
berum byggingum og mannvirkj-
um.
Nú er sjálfsagt spurt hvort hér
séu ekki bara á ferðinni slagorð.
Slíkt átak í atvinnumálum verði ekki
gert nema með svo miklum tilkostn-
aði að allt fari á skakk og skjön í
efnahagskerfínu, ekki síst hjá hinum
hrjáða ríkissjóði. Því er til að svara
að það er enn dýrara að hafa fólk
þúsundum saman á atvinnuleysis-
bótum og flestir geta verið sammála
um að það sé skynsamlegra að veija
þeim peningum sem í bætur fara til
að framkvæma og fjárfesta í þágu
framtíðar. í stað þess að hafa tvö
þúsund manns á atvinnuleysisbótum
sem kostar 100 milljónir króna á
mánuði er miklu nær að starfskraft-
ar fólks nýtist öllu samfélaginu og
þeir íjármunir sem nú fara til at-
vinnuleysisbóta fari til framkvæmda
í þágu framtíðar.
Samvinna stjórnvalda
og atvinnulífs
Útflutningsleið Alþýðubanda-
lagsins er ekkert hókus pókus sem
verður til þess að fjárútlát ríkissjóðs
aukist og hækka verði skatta til
þess að mæta henni. Þvert á móti
má líta á hana sem fjárfestingu í
framtíðinni, því að markmiðið er
að auka verðmæti útflutnings okkar
og þar með þjóðartekjurnar. Þetta
ætlar Alþýðubandalagið að gera í
samvinnu stjórnvalda og atvinnu-
lífs. Gera þarf áætlanir í þessum
efnum þar sem tillit er tekið til
þarfa fyrirtækjanna í landinu og til
hagsmuna og markmiða launafólks.
Lykillinn að árangri er að byggt
sé á markvissri -nýtingu auðlinda
okkar íslendinga í okkar allra þágu
en ekki bara hinna fáu, eins og við-
gengist hefur í tíð núverandi ríkis-
stjórnar.
Að lokum: Það hljóta allir að
vera sammála því að verulegt átak
þarf að gera i atvinnumálum á
næstunni og bæta fyrir vanrækslu
ríkisstjórnar Viðeyjarfóstbræðra.
Alþýðubandalagið hefur sett fram
skýrustu stefnuna í þeim málum
fyrir kosningarnar og við erum
óhrædd við að leggja hana undir
dóm kjósenda. Sérhvert atkvæði
sem greitt verður G-listanum þýðir
fleiri störf - minna atvinnuleysi.
Alþýðubandalagið viðurkennir ekki
hugtakið hæfilegt atvinnuleysi, að-
eins fulla atvinnu fyrir mannsæm-
andi laun.
Höfundur á sæti í stjórn
Dagsbrúnnr oger 11. maður á
lista Alþýðubandalagsins og
óháðra í Rcykjavík.
2.000 ný
störf strax
Jóhannes
Sigursveinsson
Fulltrúar
framtíðarinnar
Hveijum treystir
unga fólkið fyrir
framtíðinni?
Treystir unga fólkið
orðum manna, sem
munu verða flokkaðir í
Islandssögunni með
þeim sem voru á móti
öllum framförum? Arið
1905 hópuðust bændur
til Reykjavikur til að
andmæla lagningu sæ-
símastrengs. 1974
vinnur þingmaður
Framsóknarflokksins,
Páll Pétursson, sér það
til frægðar að vera á
móti litasjónvarpi (þessi maður er
enn á þingi). Árið 1995 vinna
Kvennalisti, Þjóðvaki, Alþýðu-
bandalag og Framsóknarflokkur
sér það til frægðar að vera andvíg-
ir samningsviðræðum við ESB,
Sjálfstæðisflokícur þorir ekki að
taka afstöðu. Alþýðuflokkurinn,
jafnaðarmannaflokkur Islands,
samþykkir, án nokkurra mótat-
kvæða, að sækja beri um aðild að
ESB, og að látið verði reyna á
samninga. Þessi sami flokkur hefur
helst unnið sér það til frægðar í
íslandssögunni að beijast ekki að-
eins fyrir velferð hins almenna
borgara, heldur allra landsmanna.
Dyrnar inn í framtíðina
Hvað býr í framtíðinni? Auðvitað
veit það enginn, en það
er hægt að hafa áhrif
á hana. Kosningar í
lýðræðisþjóðfélagi eru
sterkasta aflið sem
hægt er að beita á
framtíðina. Eitt
stærsta atriði komandi
kosninga er ESB, ætl-
um við að vera með í
Evrópusamstarfinu
eða ekki. Sagan segir
okkur að öll lönd sem
loka landi sínu fyrir
alþjóðasamstarfi, sér-
staklega efnahagslegu
samstarfi, verða undir.
ESB er valkostur unga
fólksins, því það veit að það er ekki
spurning um hvort, heldur hvenær,
ísland semur við Evrópusambandið.
Flestir vita að því fyrr sem samið
er, því betra. Jafnaðarmenn halda
dyrunum inn í framtíðina opnum
fyrir íslendinga, það verður ekki
sagt um aðrar stjórnmálahreyfing-
ar.
Valkostur unga fólksins
Of lengi hefur það loðað við fram-
boðslista og alþingismenn að í
þeirra hóp hafi vantað ungt fólk.
Nú hefur unga fólkið tækifæri til
að kjósa framboðslista sem inni-
halda fulltrúa unga fólksins. Þetta
eru fulltrúar framtíðarinnar, þeir
eru á framboðslistum Alþýðuflokks-
ins. Þarna er að finna frambjóðend-
Baldvin Björgvinsson
ur allt frá tvítugsaldri, sem raun-
hæft er að fari inn á þing. Þessir
frambjóðendur ungra jafnaðar-
manna eru fulltrúar framhalds-
skólanema og ungs fólks almennt.
Nú getur ungt fólk kosið sína full-
trúa inn á þing. Ungir jafnaðar-
menn eru þekktir fyrir að dansa
ekki dáleiddir eftir höfði flokksins,
þetta eru hugsjónamenn, þetta eru
fulltrúar unga fólksins og framtíð-
arinnar.
Nú er tækifærið
Það er stutt í kosningar, þá gefst
tækifæri til að hafa varanleg áhrif
á eigin framtíð. Valið stendur um
ESB er valkostur
unga fólksins, segir
Baldvin Björgvinsson,
sem hér skrifartil
stuðnings Alþýðuflokki.
íhald og afturhaldssemi, þar sem
hagsmunir fjármagnseigenda
ganga fyrir öllu, hugmyndafræði
hinna föllnu kommúnistaríkja, eða
samfélag jafnaðarhugsjónarinnar
þar sem allir hafa jafnan rétt. Kosn-
ingarétturinn er dýrmætur og vand-
meðfarinn, kjósendur verða að gera
það upp við sig hvort þeir ætla að
kjósa bjarta framtíð eða aftur-
haldssama fortíð. Jafnaðarmenn
líta til framtíðar, framtíðar í samfé-
lagi Evrópu, bjartrar framtíðar fyr-
ir börnin okkar.
Höfundur cr rafvélavirkja-
meistari ogísijórn Félags ungra
jafnaðarmanna í Kópavogi.
Nú skerum við
niður hvað
sem það kostar
Á SÍÐUSTU árum hefur niður-
skurður verið eina svar ríkisstjórn-
arinnar við þeim erfiðleikum sem
við hafa blasað. Ráðdeildarsemi í
rekstri er af hinu góða og víða
hefur verið átæða til að taka til í
þeim málum. En niðurskurður á
niðurskurð ofan án þess að nokkuð
sé eftir til að skera niður leiðir
aðeins til eins. Það þarf að draga
úr þjónustu við þegnana. Það er
ásættanlegt að ákveðnu marki en
ekki út í hið óendanlega og einn
daginn hlýtur að vera komið að
þeim endimörkum að
meiri niðurskurður
þýði meiri útgjöld
annars staðar.
Sparnaður í
heilbrigðismálum
Hér er minnisstæð
grein sem birtist í
Tímanum fyrir nokkr-
um vikum um mann
sem átti við bakveik-
indi að stríða. Hans
veikindi var hægt að
lækna með aðgerð
sem er nokkuð ný og
þurfti að kaupa ný
tæki til að fram-
kvæma aðgerðina.
Það var ekki hægt að
kaupa þetta tæki fyrir nokkum
mun þó það myndi í náinni fram-
tíð skila fólki út á vinnumarkaðinn
sem annars er óvinnufært. Tækið
kostaði 130 þúsund krónur og fjár-
magnaði stéttarfélag mannsins og
eiginkonu hans kaupin á tækinu
og í dag er þessi maður á hröðum
batavegi og er þegar kominn í
vinnu. En það flest kannski enginn
sparnaður í því að skila þessum
einstaklingum aftur út á vinnu-
markaðinn því við erum hvort sem
Nú er svo komið víða
á landsbyggðinni,
segir Anna Margrét
Valgeirsdóttir, að
löggæsla er nánast
í lamasessi.
er með atvinnuleysi og þurfum
miðað við þá stöðu að fækka fólki
á vinnumarkaðinum. Sparnaður
sem fólst í því að kaupa ekki tæk-
ið kemur ekki til með að skila
okkur raunverulegum sparnaði
nema kannski á fjárlögum ársins
í ár en á næsta ári mun slíkur
sparnaður verða étinn upp með
lækniskostnaði, lyfjakostnaði, ör-
orkubótum eða einhveiju öðru og
í mínum huga er slíkt ekki
sparnaður.
Ríkisspítölum bárust þau skila-
boð á dögunum að nú skyldi skor-
ið niður um 230 milljónir. Stjórn-
völdum er alveg sama hvernig það
sé gert, bara það sé skorið. Væri
ekki vænlegra að vinna með því
fólki sem við heilbrigðisstofnanirn-
ar vinna? Þeir sem sitja við skrif-
borð í ráðuneytunum vita síður
hvar er hægt að hagræða en þeir
sem eru inni á stofnunum. Að
minnsta kosti verður að vinna
þessi mál í samvinnu við þá sem
eiga síðan að sjá um framkvæmd-
ina. Við vitum að víða er hægt
að spara og gott dæmi um það
er sá sparnaður sem tekist hefur
að ná fram í eldhúsi ríkisspít-
alanna en þar var það fólkið sjálft
sem hefur tekið til hjá sér á mark-
vissan hátt en það var ekki gert
á skrifborði inni í ráðuneyti.
Löggæslumálin
Löggæslumálin hafa orðið bit-
bein þessarar ríkisstjórnar. Þar
hefur verið skorið sem aldrei fyrr
og nú er svo komið að ekki er
hægt að halda uppi lágmarkslög-
gæslu. Líkamsárásir í miðbæ
Reykjavíkur eru dag-
legt brauð, að vísu
hefur verið farið út í
að auka löggæslu
stórlega um helgar en
í miðri viku er einung-
is haldið uppi lág-
markslöggæslu. Þetta
er algjörlega óvið-
unandi ástand. Þegar
atvinnuleysi eykst og
fátækt fer vaxandi
aukast félagsleg
vandamál. Að sjálf-
sögðu verða félagsleg
vandamál ekki leyst
með aukinni löggæslu
og á þeim málum
verður vitanlega að
taka en það er for-
kastanlegt að skera löggæsluna
niður við trog á slíkum tímum.
Nú er svo komið að víða á lands-
byggðinni er löggæsla nánastyí
lamasessi og einungis i allra
stærstu bæjunum sem er verið
með löggæslu á nóttunni. Þetta
hefur verið að spyijast út og hafa
innbrot á þessum minni stöðum
stóraukist. Það er vitað að óprúttn-
ir menn fara hringferðir og er oft
hægt að rekja slóðina. Þar sem
ekki er löggæsla er þetta að sjálf-
sögðu gróðavænlegt en spurningin
er samt sú hvort þegnarnir hafi
ekki heimtingu á því að það sé
sæmileg löggæsla til að bjarga
hugsanlega því sem þó bjargað
verður.
Til að löggæsla verði í stakk
búin til að taka á þeim málum sem
henni er ætlað þarf stóraukið fjár-
magn og skilning stjórnvalda á
því starfi sem löggæslumenn
vinna. I dag er sá skilningur ekki
fyrir hendi því miður og oftar en
ekki er mikil fyrirstaða í kerfinu
til að koma fram breytingum sem
væru til batnaðar og fælist jafnvel
sparnaður í. Þeim fjármunum sem
varið er til löggæslunnar er vel
varið og mikið af þeim fjármunum
skilar sér beint aftur. Má þar nefna
að með bættu umferðareftirliti
má koma í veg fyrir slys, ölvuna-
rakstur og fleira sem veldur þjóð-
félaginu ómældum skaða og
kostnaði. Forvarnarstarf getur
einnig skiiað okkur miklu og hefur
forvarnardeild lögreglunnar þegar
sýnt og sannað nauðsyn þess þátt-
ar í starfínu.
Köstum ekki krónunni og
spörum eyrinn
Hér hef ég rakið tvö dæmi þar
sem ég hef á tilfinninguni að oftar
en ekki sé verið að kasta krónunni
og spara eyrinn. Slíkum molbúa-
hugsunarhætti verður að linna til
að það verði lífvænlegt að starfa
og lifa á íslandi. ráðdeildarsemi
er af hinu góða og víða er hægt
að spara en það er bara ekki sama
hvernig það er gert.
Höfundur er húsmóðir og skipar
4. sæti framboðslista
Framsóknarflokksins á
Vestfjörðum.
Anna Margrét
Valgeirsdóttir