Morgunblaðið - 17.03.1995, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 17. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Aukin félagsleg vanda-
kennaraverkfalli
málí
SNJÓLAUG Stefánsdóttir, for-
stöðumaður unglingadeildar Fé-
lagsmálastofnunar Reykjavíkur,
segist óttast að ákveðinn hópur
bama, sem átt hefur í félagslegum
erfíðleikum, mæti ekki í skólana
aftur í vetur að loknu verkfalli
kennara. Hún segist hafa orðið vör
við aukin félagsleg vandamál meðal
unglinga eftir að verkfall kennara
hófst.
„Þetta eru krakkar sem standa
höllum fæti í lífinu og tilverunni
og þurfa á sérstökum stuðningi að
halda frá skólunum, félagsmála-
stofnun, félagsmiðstöðvum og fleiri
aðilum. Þegar svona stór þáttur í
daglega lífinu eins og skólinn dettur
Deilt
um vinnu
kennara í
verkfalli
FULLTRÚAR fjármálaráðuneyt-
isins komu í gær fram með tillögu
til lausnar á ágreiningi ráðuneytis-
ins og kennara um greiðslur fyrir
vinnu kennara í verkfalli. Eiríkur
Jónsson, formaður KÍ, sagði að
kennarar myndu taka afstöðu til
tillögunnar í dag.
Krafa kennara er að kennarar
sem vinna í verkfallinu fái greidd
full dagvinnulaun óháð því hvað
undanþágukennslan er mikil. Upp-
hafleg krafa fjármálaráðuneytis-
ins var að aðeins væri greitt fyrir
hvem unninn tíma.
Rök kennara fyrir kröfu sinni
eru þau að kennslan, sem kennar-
ar inna af hendi í verkfallinu, sé
í flestum tilfellum dreifð yfir dag-
inn og því séu kennararnir bundn-
ir yfir henni í skólunum um lengri
tíma.
Kennarar hafa frestað því að
afgreiða fyrirliggjandi undan-
þágubeiðnir meðan þessi ágrein-
ingur er óleystur. Meðal undan-
þágubeiðna sem liggja fyrir hjá
verkfallsstjórn er beiðni frá
Grunnskóla Súðavíkur um að
kennsla verði hafín í skólanum
aftur. Deilan hefur hins vegar
ekki haft áhrif á þær undanþágur
sem þegar hafa verið veittar.
Um 30 kennarar vinna í verk-
fallinu.
FORMENN kennarafélaganna
segja ljóst að stórir launahópar inn-
an ASÍ hafi fengið umtalsverðar
launahækkanir í gegnum sérmál.
Þeir segja að reynt sé að fela þess-
ar hækkanir nú þegar komi að því
að semja við opinbera starfsmenn
og leggja því til að Þjóðhagsstofnun
leggi mat á þessa hluti.
A blaðamannafunndi í gær
kynntu formenn kennarafélaganna,
Elna K. Jónsdóttir og Eiríkur Jóns-
son, samantekt sem BHMR hefur
unnið um nokkur atriði í sérkjara-
samningum aðildarfélaga ASÍ. Þar
út með þessum hætti riðlast ansi
margt. Hluti þessara krakka missir
fótanna og er því líklegri en ella
til að lenda í alls kyns vitleysu,"
sagði Snjólaug.
Snjólaug sagði að unglingadeild
Félagsmálastofnunar hefði brugðist
við þessum vanda með ýmsum
hætti. Vista hefði þurft allnokkra
krakka á lokaðri deild hjá Meðferð-
arstöð ríkisins. Aðsókn að heimilinu
hefði verið mikil síðustu vikurnar.
Hún sagði að þar væru aðallega
krakkar sem hefðu farið að heiman
og lent í alls kyns vitleysu.
Snjólaug sagði að sömuleiðis
hefði verið mjög mikið um aðsókn
að Tindum, en þar er fengist við
Baráttu-
fundur
foreldra
HVERT sæti var skipað á bar-
áttufundi Sambands foreldrafé-
laga í skólum og Heimilis og
skóla, vegna verkfalls kennara,
á Hótel Sögu í gærkvöldi. Fund-
urinn samþykkti ályktun og lagði
til að strax yrði samið við kenn-
ara um launaleiðréttingar sem
taki mið af samanburðarhópum
en séu jafnframt í takt við hinn
almenna vinnumarkað. Samtímis
verði skipuð sérstök starfsnefnd
sem skili tillögum fyrir 1. ágúst
nk. um hvemig best megi standa
að skipulagsbreytingum í skóla-
starfi. í nefndinni sitji fulltrúar
kennara, foreldra, ríkis og sveit-
arfélaga.
segir m.a. að laun stórra hópa hafi
hækkað um 3-4% vegna menntun-
arálags af ýmsu tagi. Stórir hópar
hafi fengið 3-4% hækkun vegna
breytinga á starfsaldurskerfi. Föst
laun iðnaðarmanna og lyfjatækna
hafí hækkað vegna fastlaunasamn-
inga.
Viðmið yfirvinnu hafi hækkað hjá
stórum hópum. í nokkrum tilfellum
hafi laun hækkað sérstaklega vegna
breyttra ákvæða um útköll. Alln-
okkrir hafi fengið eina klukkustund
í óunna yfírvinnu ef þeir vinni utan
reglulegs dagvinnutíma. Margir hafí
vímuefnavanda unglinga. Sérstak-
lega væri áberandi að þangað leit-
uðu ungar stúlkur með vímuefna-
vandamál. Snjólaug sagðist ekki
vilja rekja þessa aukningu eingöngu
til verkfalls kennara, en ljóst væri
að það væri ein af skýringunum á
þessu.
Hætt við að sumir mæti ekki
að verkfalli loknu
„Það er hætt við að það verði
erfitt að koma þeim krökkum sem
veikastir voru á svellinu aftur á
stað í námi og yfírleitt að fá þá til
að mæta í skólann. Ég er þar að
tala um krakka sem áttu í mæting-
arerfiðleikum fyrir og þurftu á sér-
DÆMI eru um að bankar séu hætt-
ir að veita námsmönnum fyrir-
greiðslu og hafi lokað bankareikn-
ingum þeirra vegna óvissu um af-
greiðslu námslána hjá Lánasjóði ís-
lenskra námsmanna.
Þórir Karl Jónasspn varaformaður
Iðnnemasambands íslands segir að
iðn- og sérskólanemar hafi þá ekki
í önnur hús að venda en Félagsmála-
stofnunar, en meðalaldur iðnnema
er 25 ár og flestir hafa komið sér
upp fjölskyldu.
Bandalag íslenskra sérskólanema
og Iðnnemasamband íslands stóðu
fyrir baráttufundi í Háskólabíói í
gær og sagði Þórir Karl að mikið
fengið sérstakar skattfijálsar
greiðslur vegna hlífðarfatnaðar. Þá
hafi starfsmenn ríkis og Reykjavík-
urborgar fengið skattfijálsar
greiðslur vegna ferða og fæðis.
Ásakanir um feluleik
Elna sagðist ekki gagnrýna þess-
ar greiðslur, þvert á móti fagnaði
hún því að aðrir launahópar hefðu
náð fram bættum kjörum. „Það
þarf ekki að velkjast í vafa um að
þama er verið að leika sama felu-
leikinn og hefur verið leikinn í mörg
ár. Þegar ríkisstarfsmenn koma að
stöku aðhaldi að halda,“ sagði Snjó-
laug.
Félagsmálayfirvöld í Reykjavík
hafa sent suma krakka, sem átt
hafa við félagslega erfiðleika að
stríða, út á land til vistunar á sveita-
heimilum eða í heimavistarskólum.
Snjólaug sagði að í mörgum tilvik-
um þýddi verkfallið aukið álag á
heimilisfólk í sveitum sem tekið
hafa böm í vistun því að á þessum
tíma ársins væri ekki svo mikið um
verkefni fyrir börn í sveitunum.
Böm sem hefðu verið í heimavist-
arskólum væru flest komin til
Reykjavíkur aftur og hefðu þar
mörg hver fátt gott fyrir stafni.
hefði verið rætt um Lánasjóðinn.
„Nemendur hafa haft miklar
áhyggjur af því hver þróun mála
verði ef kennaraverkfallið leysist
ekki í bráð og námið lengist. íslensk-
ir námsmenn sem hafa framfærslu
sína af námslánum skipta tugþús-
undum. Bankarnir byijuðu að loka
reikningum námsmanna í síðustu
viku. Það þýðir einfaldlega að við-
komandi nemendur þurfa líklega að
leita á náðir Félagsmálastofnunar.
Fæstir geta leitað til foreldra því
meðalaldur nemenda í iðn- og verkn-
ámsskólum er 24-25 ár svo þetta
er fólk sem er komið með sínar eig-
in fjölskyldur," sagði Þórir Karl.
borðinu og ætla að fara að semja
er sagt við þá að það hafi ekki ver-
ið samið um neitt annars staðar.
Þetta er einfaldlega ósatt,“ sagði
Elna.
Eiríkur sagði að við gerð síðustu
samninga hefði því verið haldið fram
að önnur launþegasamtök hefðu
ekki samið um neitt í sérkjaramál-
um. Nú væri komið á daginn að
sérkjarasamningar hefðu fært þeim
6-7% launahækkun. Hann sagði að
kennarar myndu ekki sætta sig við
að eins yrði haldið á málum nú af
hálfu SNR.
VIS lækk-
ariðgjöld
þriggja
trygginga-
flokka
VÁTRYGGINGAFÉLAG ís-
lands hf. hefur ákveðið að
lækka iðgjöld heimilistrygginga
um 10% og kaskótrygginga um
15% auk þess sem veittur verð-
ur 35% afsláttur af F+ fjöl-
skyldutryggingu.
í frétt frá VIS segir að lækk-
un iðgjalda heimilistrygginga
sé vegna færri tjóna á undan-
fömum árum. Ljóst sé að ekki
verði sveiflur milli ára og því
hafi verið ákveðið að lækka ið-
gjöldin um 10%. Lækkunin
snerti um 30.000 fjölskyldur í
landinu.
Kaskótryggingar
Jafnframt segir að ákveðið
hafí verið að lækka Al-kaskó-
tryggingar einkabíla um 15%
vegna færri tjóna. Auk 10%
afsláttar af heimilistryggingum
hefur því verið ákveðið að veita
allt að 35% afslátt af F+ trygg-
ingum heimilistrygginga. Ef
viðkomandi er auk þess með
einn bíl tryggðan hjá félaginu
fæst 15% viðbótarafsláttur og
fyrir annan bíl enn 5% afsláttur.
Þá segir að þessar aðgerðir
ásamt öðrum aðgerðum til leið-
réttingar innan fyrirtækisins
muni veita viðskiptavinum um
150 milljóna króna lækkun ið-
gjalda á árinu.
Islenskar
getraunir
Vinningshaf-
inn fundinn
KONA á sextugsaldri keypti
sjálfvalsmiðann í söluturninum
Gerplu sem var með 13 rétta í
getraunum á laugardag og skil-
aði eigenda sínum rúmlega 15,3
milijónum króna.
Sonur konunnar hafði sam-
band við söluturninn í gær til
að sannreyna að um rétta mið-
ann væri að ræða, en hann var
keyptur um tvöleytið á laugar-
dag fyrir 500 krónur, og hringdi
síðan í íslenskar getraunir til
að taka af allan vafa.
Friðrik Þorsteinsson eigandi
Gerplu, sagði að mæðginin
væru búsett í Breiðholti og
væru himinlifandi yfir vinn-
ingnum. Hann kæmi sér vel og
hefðu þau í hyggju að leggja
upphæðina fyrir og njóta vaxt-
anna.
Samkvæmt upplýsingum frá
íslenskum getraunum yar
reiknað með að vinningurinn
yrði færður yfir á reikning vinn-
ingshafa í dag, eða næstu daga.
Hagnaður
23% af veltu
Hraunbrún, Kelduhverfi.
Rekstur laxeldisstöðvainnar
Rifóss hf. í Kelduhverfi gekk
vel á síðastliðnu ári. Hagnaður
af rekstri stöðvarinnar var tæp-
ar 23.000.000 krónur fyrir
skatta.
Þetta er þriðja rekstrarár
fyrirtækisins sem stofnað var
þegar ísnó hf. varð gjaldþrota.
Fyrirtækið hefur skilað hagnaði
öll árin. Heildarvelta fyrirtækis-
ins nam um 98.000.000 krónum
árið 1994 en stöðin framleiddi
rúm 380 tonn af laxi og var
megnið af honum selt til vinnslu
innanlands. Heildarhlutfé Rif-
óss hf. er 25.750.000 krónur
og árshagnaður er um það bil
23% af veltu.
Morgunblaðið/Kristinn
Afleiðingar kennaraverkfallsins
Bankar loka reikn-
ingum námsmanna
Kennarar vilja úttekt á
sérákvæðum ASÍ-samninga