Morgunblaðið - 17.03.1995, Blaðsíða 26

26 FÖSTUDAGUR 17. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 17. MARZ 1995 27
JMfevpntfrlfifeife
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
STAÐANIKENN-
ARADEILUNNI
RÍKIÐ HAFNAÐI í fyrradag gagntilboði kennara. Samn-
inganefnd ríkisins mat það svo að tilboðið fæli í sér
litla sem enga tilslökun frá upphaflegum kröfum. Fjármála-
ráðherra sagði það algerlega úr takt við launabreytingar
á almennum vinnumarkaði og færa viðræðurnar nánast á
byijunarreit. Það blæs því ekki byrlega um lausn á þessu
verkfalli, sem staðið hefur í fjórar vikur og farið er að
kreppa að flestum heimilum í landinu.
Ekki er um það deilt að kennarar, sem gegna ábyrgðar-
miklu og krefjandi starfi, eigi réttmætar kröfur til nokk-
urra kjarabóta. A hinn bóginn verða þeir — og aðrar starfs-
stéttir - að taka mið af þeim efnahagsveruleika, sem við
blasir í samfélaginu. Þeir geta ekki vænst þess, eins og
mál horfa við í dag, að ná fram kröfum, sem eru algeríega
úr takt við launaþróun annarra starfsstétta.
Verkfall kennara bitnar ekki verst á viðsemjanda þeirra,
ríkinu, heldur heimilum, börnum og unglingum á skóla-
aldri. „Verkfallið er alvarlegt brot á rétti barna,“ segir
foreldri í grein hér í blaðinu í fyrradag. „Ef foreldrar senda
ekki börn sín í skóla grípa yfirvöld í taumana. Hvað segir
umboðsmaður barna um þetta mál? Er ekki kominn tími
til að leysa málin?“ Þessum spurningum ættu báðir samn-
ingsaðilar að velta alvarlega fyrir sér.
Það blasir við öllum sem sjá vilja að ekki eru launapóli-
tískar forsendur í dag fyrir lausn verkfallsins á þeim nót-
um, sem gagntilboð kennara geymir. Enginn getur séð
fyrir, hvort viðhorf verða önnur hjá ríkisstjórn að kosning-
um loknum, en staðan í þjóðarbúskapnum verður trúlega
söm eða svipuð. Það sýnist því allra tap að halda þessari
deilu í þeim harða hnút fram á sumar, sem hún hefur ver-
ið hnýtt í. Nú er mál að hörku linni og siglt verði í sátta-
höfn. Því fyrr því betra.
RÉTT VIÐBRÖGÐ í
VERKTAKAMÁLUM
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra hefur fallizt á til-
lögur starfshóps um útboðsstefnu ríkisins, sem skilaði
skýrslu í síðustu viku. Meðal tillagna starfshópsins er að
teknar verði upp þær vinnureglur hjá hinu opinbera að
verktakar, sem skulda opinber gjöld, verði útilokaðir frá
því að gera tilboð í opinberar framkvaemdir.
Jafnframt leggur hópurinn til að gripið verði til aðgerða
gegn svokallaðri gerviverktöku, þ.e. þegar vinnuveitandi
gerir verktakasamning við starfsmann sinn í stað launa-
samnings, þótt um almennan starfsmann sé að ræða. Lagt
er til að ríkið bendi fyrirtækjum, sem það semur við, á að
gerviverktaka sé óheimil.
Hvort tveggja eru þetta rétt viðbrögð við athæfi, sem
færztrhefur í vöxt á undanförnum árum. Annars vegar er
algengt að verktakar skuldi opinber gjöld, komist jafnvel
í þrot en rísi fljótlega upp að nýju með nýtt nafn og nýja
kennitölu, eins og fjármálaráðherra gerði að umtalsefni
fyrir skömmu. Þetta veldur því auðvitað að fyrirtæki, sem
standa í skilum, standa verr að vígi í samkeppni við skuss-
ana, til dæmis varðandi tilboð í opinberar framkvæmdir.
Um gerviverktöku gegnir svipuðu máli. Hún er stunduð
í ótrúlega víðtækum mæli. Um 18.000 manns vinna sam-
kvæmt verktakasamningum, og er ólíklegt að störf þeirra
allra falli undir undirverktöku. Launagreiðer.dur krefjast
þess oft að starfsmenn þeirra geri verktakasamning til
þess að losna við að greiða launaskatt og önnur launatengd
gjöld. Oft komast þeir upp með þetta í skjóli slæms atvinnu-
ástands.
Jafnframt sækjast sumir launamenn eftir verktakasam-
bandi við vinnuveitanda sinn, þar sem það gerir þeim kleift
að fá frádrátt frá tekjuskatti. Slíkt er hins vegar oft skamm-
góður vermir, því að „verktakarnir" njóta ekki lífeyrisrétt-
inda, samningsbundins uppsagnarfrests eða ýmissa annarra
réttinda launþega.
Þótt ríkinu takist að grípa til aðgerða gegn gerviverk-
töku þegar um útboð opinberra framkvæmda er að ræða,
er erfitt að ná tökum á henni á almennum markaði. Til
lengri tíma litið er hófleg skattheimta af einstaklingum og
fyrirtækjum rétta leiðin, því að þar með er dregið úr líkum
á því að menn freistist til að svindla á kerfinu. Reynslan
sýnir að óhóflegir skattar stuðla að skattsvikum og undan-
skotum og er þetta dæmi engin undantekning.
SAMNINGAR HAFNIR í GRÁLÚÐUDEILU KANADA OG EVRÓPUSAMBANDSINS
BROTTFOR
TOGARAN S
MERKIUM
VOPNAHLÉ
Miðpunktur grálúðustríðs Kanada og Evrópu-
sambandsins hefur færst frá Nýfundnalandi
til samningaborðsins í Brussel. Guðmundur
Sv. Hermannsson fylgdist með í St. John’s
þegar spænski togarinn Estai létti akkerum.
BRIAN Tobin, sjávarútvegsráðherra Kanada, bendir á svæðið þar sem spænski togarinn Estai var tekinn
að grálúðuveiðum utan við landhelgi Kanada fyrir viku.
Kona í fyrsta sinn kosin í stjóm heildarsamtaka bænda
Ný andlit talin
bæta ímyndina
ARI Teitsson, nýkjörinn formaður Bændasamtaka íslands, á tali við
Álfhildi Ólafsdóttur frá Akri, sem kosin var í stjórn Bændasamtak-
anna í fyrrakvöld, en hún er fyrsta konan sem hlýtur kosningu í
stjórn heildarsamtaka bænda hér á landi.
SPÆNSKI togarinn Estai
hefur verið einskonar tákn
deilna Kanada og Evrópu-
sambandsins vegna grá-
lúðuveiða skammt utan fískveiði-
lögsögu Kanada. Því var það greini-
legt merki um að einhvers konar
vopnahlé væri komið á þegar Estai
lagði á miðvikudagskvöld af stað
frá St. John’s í 10 daga siglingu
þvert yfír Atlantshafið áleiðis til
heimahafnar í Vigo á Spáni.
Áður höfðu eigendur skipsins
Iagt fram rúmlega 20 milljóna
króna tryggingu og þá samþykktu
kanadísk stjómvöld að sleppa tog-
aranum. Eigendur Estai höfðu áður
sagt að þeir myndu ekki leggja fram
tryggingu þar sem þeir viður-
kenndu ekki rétt Kanada til að taka
togarann. Lögmaður eigendanna
sagði á miðvikudagskvöld að þeir
hefðu ekki skipt um skoðun varð-
andi lögmæti töku skipsins, en þetta
væri skásta lausnin svo sjómennirn-
ir og skipið gætu hafið veiðar á ný
sem fyrst.
Áhöfn Estai hefur verið hersetin
af fjölmiðlum frá því á sunnudag
en nokkir tugir fréttamanna frá
Evrópu og Kanada hafa fylgst með
lúðustríðinu í St. John’s. Spænsku
sjómönnunum þótti greini-
Iega ekki leitt að yfírgefa
St. John’s. Þeir voru í há-
tíðarskapi þegar þeir komu
um borð og skáluðu í hvít-
víni og átu sardínur. íbúar
St. John’s voru ekki eins glaðlegir
þar sem þeir söfnuðust saman á
hafnarbakkanum í nepjunni.
Friðsamleg brottför
Talið er að um 6.000 manns
hafi tekið á móti Estai á sunnudag
en aðeins nokkrir tugir fylgdust
með brottför skipsins. Fólk byijaði
að safnast saman upp úr klukkan
19 að staðartíma því búist var við
að skipið legði af stað skömmu síð-
ar. Brottförin dróst nokkuð og það
var ekki fyrr en um klukkan 21.30
sem landfestar voru leystar.
Þá hafði fækkað talsvert á hafn-
arbakkanum og fréttamenn voru
líklega í meirihluta. Allt fór frið-
samlega fram og spænsku sjómenn-
irnir stóðu við borðstokkinn og veif-
uðu meðan skipið seig frá bryggj-
unni en fengu lítil viðbrögð úr landi.
Drápstæki í sjónum
Spænsku sjómennirnir þvertóku
fyrir að hafa staðið með óeðlilegum
hætti að grálúðuveiðunum á Mikla
banka. í gærmorgun kom skipið
Zandvoort til St. John’s með trollið
sem talið er að áhöfn Estai hafí
skorið aftan úr skipinu í eltinga-
leiknum við kanadíska varðbáta í
síðustu viku.
Fiskveiðieftirlitsmenn í St.
John’s staðfestu með mælingum að
trollið væri með 115 millimetra
möskva og klæddan poka með 80
millimetra möskva að auki, en
Norðvestur-Atlantshafsnefndin,
NAFO, sem stjórnar fískveiðum á
þessu svæði, hefur ákveðið að lág-
marksmöskvastærð sé 130 milli-
metrar.
Eftir að hafa skoðað trollið virð-
ist ómögulegt að nokkur fískur, sem
í því lenti, hafi getað sloppið út. í
pokanum mátti enn sjá smáfísk, á
stærð við murtu, fastan í möskvun-
um og kallamir á bryggjunni hristu
höfuðið og sögðu að netið væri
glæpsamlegt drápstæki.
Dr. Leslie Harris, sem hefur
rannsakað þróun físki-
stofna í Norðvestur-Atl-
antshafi, skoðaði trollið
í gær og segir að það sé
venjulegt veiðarfæri
spænska togara við grá-
lúðuveiðar. Hann segist raunar
hafa séð þéttriðnari poka um borð
í spænskum togara.
„Fyrir hálfum mánuði sendi út-
gerðarmaður á Nýfundnalandi tvo
togara til að kanna ástandið á grá-
lúðumiðunum. Ég talaði við annan
skipstjórann og hann sagði mér að
ef notað væri löglegt troll með 135
millimetra möskvum myndi nánast
engin grálúða fást. Ef eitthvað
ætti að fást yrði að nota 115 milli-
metra troll með klæddum poka. Og
miðað við aflann í Estai hefur skip-
stjórinn verið sannspár," sagði
Harris.
Kanadísk stjórnvöld hafa fullyrt
að megnið af afla Estai sé ókyn-
þroska smáfiskur. Spænsku sjó-
mennirnir sögðu að eðlilegt væri
að uppistaða aflans væri 4 ára físk-
ur því stærri kynþroska fiskurinn
væri nær botni þangað sem veiðar-
færi næðu ekki. En Harris segir
það ekki rétt; stóra grálúðu sé ein-
faldlega ekki að fínna.
Fiskur í fréttum
Fiskur hefur sjálfsagt ekki oft
verið jafn oft og mikið í fréttum í
Kanada og um þessar mundir, en
grálúðustríðið hefur eðlilega verið
aðalfrétt allra fjölmiðla dag eftir
dag. Brian Tobin sjávarútvegsráð-
herra Kanada hefur leikið þar aðal-
hlutverk og í fréttaviðtölum í gær
sagðist hann bjartsýnn á að hægt
yrði að komast að niðurstöðu í
samningaviðræðum við Evrópu-
sambandið, sem hófust í Brussel í
gær, þótt þær viðræður yrðu mjög
erfiðar.
í sjónvarpsviðtali í gær sagði
hann að aðalmarkmið Kanada í við-
ræðunum í Brussel væri að ná fram
einföldum bindandi vemdunarregl-
um um veiðar á úthöfunum og eftir-
lit með þeim, sem hægt væri að
framfylgja með viðurlögum. Ekki
væri lengur nóg að þjóðir gefí inn-
antómar yfírlýsingar um vemdun-
armarkmið og tala fjálglega um
verndun náttúrunnar þegar þær
stunduðu í raun veiðar í úthöfunum
með aðferðum sem útrýmdu fiski-
stofnum.
„Ég held að þessar samningavið-
ræður verði mjög erfiðar. Þessi
deila hefur varpað nýju ljósi á físk-
veiðivandann, hvort sem um er að
ræða fiskistofna við Kanadastrend-
ur eða annarstaðar. Hún hefur opn-
að augu fólks fyrir því að hræðileg-
ir hlutir eru að gerast í höfunum.
Hver físktegundin á fætur annarri
er að hverfa og ef mannkynið tekur
ekki á þessu máli og setur reglur
um nýtingu stofnanna munum við
einn dag vakna og uppgötva okkur
til skelfíngar að þessi auðlind er
ekki til lengur," sagði Tobin í viðtal-
inu.
Ævíntýramennska
Þótt aðgerðir kanadískra stjórn-
valda njóti mikils stuðnings á Ný-
fundnalandi eru ekki allir jafn sann-
færðir um ágæti þeirra. í leiðara
stærsta blaðs Kanada, The Globe
and Mail, í gær er Kanadastjórn
gagnrýnd fyrir óðagot og sagt að
þar sem víða um heim sé litið á
töku Estai á úthafínu sem sjórán
geti slík hegðun varpað skugga á
orðstír Kanada sem sáttasemjara
stríðandi þjóða. Slíkri ævintýra-
mennsku verði að linna
þótt ef til vill hafí hún í
þessu tilfelli leitt til við-
ræðna sem gætu síðan
leitt af sér umbætur.
Einnig segir í leiðaran-
um að hefðu Kanadamenn tekið
fleiri skip á Mikla banka hefðu þeir
ekki getað reitt sig á stuðning ann-
arra þjóða, ekki einu sinni Banda-
ríkjamanna. Og slíkar aðgerðir
myndu hafa sett fordæmi, ef það
fordæmi hafí ekki þegar verið sett
með töku Estai, fyrir aðrar fisk-
veiðiþjóðir til að grípa til svipaðra
aðgerða, ef til vill í eigingjarnari
tilgangi en að vernda náttúruauð-
lindir.
The Globe and Mail minnir á að
Kanadamenn hafí langt frá því
hreinan skjöld varðandi ofveiði og
beri sjálfir mesta ábyrgð á því að
fiskistofnanir í Norðaustur-Atlants-
hafi eru horfnir, því mest af veið-
inni hafí verið innan kanadískrar
landhelgi.
En dr. Leslie Harris segir, að
rekja megi upphaf ofveiðinnar til
sjöunda áratugarins þegar fjöl-
margar Evrópuþjóðir, auk Kanada-
manna, veiddu nánast stjómlaust á
þessu svæði.
Ofveiði og útrýming
Eftir að Kanada færði fískveiði-
lögsögu sína út í 200 mílur var
mótuð stefna um veiðar innan lög-
sögunnar, sem byggði á ákveðnum
útreikningum og átti að tryggja
viðhald fiskistofnanna. Hins vegar
var gagnaöflun áfátt og því var
niðurstaða útreikninganna röng, að
sögn Harris.
„í kringum 1985 sáu vísinda-
menn að fískistofnamir stækkuðu
ekki, heldur minnkuðu. Þeir lögðu
til að veiðiheimildir yrðu minnkaðar
verulega en stjómvöld voru treg til
því þau höfðu hvatt fískimenn til
að kaupa nýja báta og fiskvinnslur
til að endurnýja verksmiðjur í kjöl-
far þess að landhelgin var færð út.
Því var ég skipaður formaður
vinnuhóps til að fara yfír útreikn-
ingana í þeirri von að þeir væru
rangir og enn væri nóg af físki, en
niðurstaða okkar staðfesti útreikn-
inga vísindamannanna um veralega
ofveiði," sagði Harris.
Veiðikvótarnir vora minnkaðir í
kjölfarið, en Harris segir að það
hafí sennilega verið of seint. „Og
þegar ákveðið var að stöðva þorsk-
veiðar innan landhelginnar hélt er-
lendi fískveiðiflotinn, einkum Spán-
verjar og Portúgalir, áfram að veiða
rétt utan landhelginnar og sinntu
engu um veiðikvóta sem NAFO
setti. NAFO setti síðan núllkvóta á
þorsk fyrir 5 árum en Spánveijar
mótmæltu því, settu sér
eigin kvóta og héldu áfram
að veiða með þéttriðnum
trollum. Loks skrifuðu þeir
undir samkomulag um að
hætta þorskveiðum og
fóru að veiða aðrar tegundir, eink-
um grálúðu. Og nú er sama sagan
að endurtaka sig því á síðustu 2-3
árum hefur grálúðustofninn smám
saman verið að eyðast upp. Það er
nánast ekkert eftir nema smáfísk-
ur,“ sagði Harris.
Nú er í gildi algert veiðibann á
Norðvestur-Atlantshafi á þorski,
ýsu, karfa, lúðu og fleiri botnfisk-
tegundum. Nokkrir fískimenn veiða
skötusel og skötu, sem ekki eru
undir veiðistjórnun. Aðrir reyna að
veiða makríl og síld og loðnuveiði
var til skamms tíma ábatasöm, en
síðustu þijár vertíðar hafa brugð-
ist. Því hafa sjávarútvegur og fisk-
vinnsla á Nýfundnalandi nánast
hranið og sjómenn lifa að mestu á
opinberam styrkjum.
Sameining Stéttarsam-
bandsins og Búnaðarfé-
lagsins í ný heildarsam-
tök markar tímamót í
sögu bændahreyfíngar-
innar. í samantekt Halls
Þorsteinssonar kemur
fram að helstu mál sam-
takanna á næstunni snú-
ast um milliríkjasamn-
inga og að fínna lausn á
bráðavanda sauðfjár-
ræktarinnar.
KONA var í fyrsta sinn kos-
in í stjórn samtaka
bænda hér á landi þegar
Álfhildur Ólafsdóttir,
Akri, Vopnafjarðarhreppi, var kosin
í stjóm Bændasamtaka íslands í
fyrrakvöld. Álfhildur var á sínum
tíma aðstoðarmaður landbúnaðar-
ráðherra í ráðherratíð Steingríms
J. Sigfússonar.
Sjö manna stjóm samtakanna
skipa auk Álfhildar og Ara Teits-
sonar, sem kosinn var formaður,
Þórólfur Sveinsson, Feijubakka II
í Borgarhreppi, Guðbjartur Gunn-
arsson, Hjarðarfelli í Miklaholts-
hreppi, Pétur Helgason, Hranastöð-
um í Eyjafjarðarsveit, Hrafnkell
Karlsson, Hrauni í Grímsneshreppi,
og Hörður Harðarson, Laxárdal í
Gnúpveij ahreppi.
Haukur umdeildur
Eins og gfeint var frá í Morgun-
blaðinu í gær var Ari Teitsson kos-
inn formaður Bændasamtaka ís-
lands með 22 atkvæðum af 39, en
Haukur Halldórsson, fyrram for-
maður Stéttarsambands bænda,
hlaut 16 atkvæði í kosningunni.
Haukur, sem var formaður Stétt-
arsambandsins frá árinu 1987 þar
til það sameinaðist Búnaðarfélagi
íslands í hin nýju bændasamtök um
síðustu áramót, var af mörgum tal-
inn líklegur í formannsstólinn, en
nokkuð er liðið síðan hann lýsti því
yfír að hann gæfí kost á sér. Kosn-
ing Ara Teitssonar kom því nokkuð
á óvart og þá sérstaklega þeim sem
standa utan forystusveitar bænda.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins hlaut Ari kosningu sem
formaður ekki síst vegna þess að
meirihluti fulltrúa á Búnaðarþingi
er þeirrar skoðunar að ný sameinuð
bændasamtök með nýtt nafn þurfi
á að halda nýjum andlitum út á við.
Þá mun það einnig hafa ráðið
nokkru að sauðfjárbændur í röðum
fulltrúa á Búnaðarþingi hafa ekki
verið allskostar ánægðir með störf
Hauks í þágu sauðfjárbænda á þeim
þrengingartímum sem greinin
gengur nú í gegnum. Finnst þeim
að hann hafí helst til of mikið dreg-
ið taum hvíta kjötsins svokallaða,
þ.e. svínakjöts og kjúklinga, en
Haukur situr á Búnaðarþingi sem
fulltrúi Félags kjúklingabænda.
Framkvæmdastjóri fer með
dagleg málefni
Stjórn Bændasamtaka íslands
mun á næstu dögum ráða fram-
kvæmdastjóra sem fara mun með
dagleg málefni samtakanna og er
talið líklegt að staðan verði aug-
lýst. Ari Teitsson hefur lýst því yfir
að hann telji æskilegt að fram-
kvæmdastjóri samtakanna uppfyllti
m.a. þau skilyrði að vera með góða
faglega menntun og reynslu í sam-
skiptum við ríkisvaldið, auk þess
að hafa góða þekkingu á milliríkja-
samningum á borð við GATT-samn-
ingana.
Ekki era margir sem uppfylla
þessi skilyrði, en þeirra á meðal er
Sigurgeir Þorgeirsson, aðstoðar-
maður landbúnaðarráðherra, og
hafa augu manna því einna helst
beinst að honum sem verðandi
framkvæmdastjóra Bændasamtaka
íslands.
Verulegar breytingar
framundan
Ari Teitsson, formaður Bænda-
samtaka íslands, er fæddur á Brún
í Reykjadal í Suður-Þingeyjarsýslu
13. mars 1943. Hann er nú bóndi
að Hrísum í Reykjadal og héraðs-
ráðunautur Búnaðarfélags Suður-
Þingeyinga. Að loknu landsprófí fór
Ari í Bændaskólann á Hvanneyri
og síðar í búvísindadeildina á
Hvanneyri, en þaðan lauk hann
prófi 1973, og hefur hann verið
héraðsráðunautur síðan. Eiginkona
Ara er Elín Magnúsdóttir frá Birki-
hlíð í Reykholtsdal. Ari hefur um
árabil verið í forystusveit bænda,
og síðustu árin hefur hann verið í
stjórn Stéttarsambands bænda.
- í samtali við Morgunblaðið sagð-
ist Ari telja að ný samtök bænda
og ný forysta muni frekar örva enn
frekar þá breyttu ímynd sem hann
segir bændasamtökin hafa öðlast
undanfarin ár. Þá sé þetta einnig
vísbending um vilja bænda landsins
sem hafí hvatt mjög til sameiningar
Stéttarsambands bænda og Búnað-
arfélags íslands í ein samtök.
Aðspurður um hvort þessi breyt-
ing nái einungis til yfírbyggingar
bændasamtakanna eða líka til grun-
neininganna sagði Ari að gert væri
ráð fyrir verulegri breytingu sem
fælist í því að búgreinafélögin muni
í ríkari mæli taka við stjórn kjara-
mála sinna, þ.e. sölumála og verð-
lagningu.
„Þetta er þegar orðið í mjög mikl-
um mæli í sumum búgreinum, og
gert er ráð fyrir að þetta þróist enn
frekar í þá átt. Hlutverk heildar-
samtakanna verður því meira fag-
legs eðlis og til samræmingar held-
ur en að minnsta kosti Stéttarsam-
bandið var áður.“
Leysa þarf bráðavanda
sauðfjárræktar
Ari segir að helstu verkefnjfc.
Bændasamtaka íslands í nánustu
framtíð verði að fylgja eftir og að-
stoða landbúnaðarráðuneytið og
utanríkisráðuneytið eftir föngum
við að fullgera það sem þarf til að
milliríkjasamningar gangi eins og
til var ætlast.
„Þá verðum við með einhveijum
hætti að leysa úr bráðavanda
sauðfjárræktarinnar, sem ræddur
verður á yfírstandandi Búnaðar-
þingi. Þar er vandamálið stærst og
fjölmennasti hópurinn sem á í erfíð-
leikum, en einnig era mjög miklir
erfiðleikar í garðyrkju og loðdýra-
rækt.
Síðan hefur verið talað um ajjj^
þessi sameining bændasamtakanna
og aukin tengsl við búnaðaram-
böndin ættu að geta gefið bændum
meiri möguleika á að nýta sér fag-
lega þekkingu. Tíminn verður auð-
vitað að leiða í ljós hvað verður, en
menn mega ekki gleyma því að það
er nú einu sinni svo að allur atvinnu-
rekstur byggir á framforam fag-
lega. Við verðum því að vera dug-
legir við að uppfræða bænduma um
það hvemig þeir geti bætt sinn
rekstur.
Fagleg uppbygging
situr á hakanum
Við verðum auðvitað að viður-
kenna það að þeir erfiðleikar sem
fylgt hafa samdrætti geta vissulega
leitt til þess að menn fara að horfa
á reksturinn frá degi til dags með
tilheyrandi fjármálaáhyggjum,
þannig að fagleg uppbygging situr
kannski svolítið á hakanum."
Lítil endumýjun hefur orðið í
bændastétt undanfarin ár og miss-
eri vegna samdráttar á búvöru-
markaði, og segir Ari greinilegt að
erfíðleikar því fylgjandi hafi fælt
ungt fólk frá því að hefja búskap
sem fyrirsjáanlega sé erfíður.
„Til lengri tíma litið er þetta
dauðadómur fyrir bændastéttina,
en þetta er hins vegar ekki bara
mál stéttarinnar heldur þjóðarinnar
í heild. Spurningin er hvort hún
vilji hafa hér landbúnað, en ef þann-
ig verður búið að honum að engin
nýliðun verður, verður hér enginn
landbúnaður í framtíðinni," sagði '
Ari Teitsson.
Áhöfn Estai
skálaði í
hvítvíni
SKIPVERJAR um borð í Estai, sem er nú á leið til Spánar eftir
að útgerðin greiddi tryggingarfé. Búist er við að skipverjunum
verði fagnað sem þjóðhetjum við komuna til heimahafnar.
Búist við
erfiðum við-
ræðum