Morgunblaðið - 17.03.1995, Blaðsíða 20

20 B FÖSTUDAGUR 17. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LAGIMAFRÉTTIR
Vatnló er slór-
kostlegur völivi
ÞAÐ er ekki sama hvaða lagnaefni er valið.
Þekking á íslenzka
vatninu þarf að aukast
hjá öllum lagnamönn-
um, segir Sigurður
Grétar Guðmundsson.
Þar gildir einu, hvort
það er heitt eða kalt
Armúla 1, sími 882030 - fax 882033
Ægir Breiðfjörð, lögg. fastsali, hs. 687131.
Ellert Róbertsson, sölum., hs. 45669.
Símatími laugardaga og
sunnudaga kl. 11-14
Eldri borgarar
Skúlagata. Ca 100 fm mjög góð íb. á
4. hæð ásamt bílskýli. Suðursv.
Vogatunga. Gullfalleg ca 75 fm par-
hús á einni hæð. Laust fljótl. Verð 8,4 millj.
Boöahlein. Fallegt endaraðh. ca 85
fm ásamt sólstofu. Mjög vel staðsett með
suðurgarði sem liggur að hrauninu. Mikið
útsýni. Áhv. húsbr. 1,8 millj.
Einbýli — raðhús
Skeiöarvogur. Nýkomið mjög gott
endaraðhús á þremur hæðum ca 166 fm.
5 svefnherb./mögul. á séraðst. i kj. Friðsæl
staðsetn. Góður garður. Verð 11 millj.
Mögul. skipti á góðri 4ra herb. íb.
Furubyggð — Mos. Falleg ca 150
fm parhús ásamt 27 fm bílsk. Mögul. að
taka íb. uppí.
Langafit — Gb. Einb. á einni hæð
meö innb. bílsk. Nýtanl. fm alls 190. Gott
verð.
Langagerði. Gott einb. ca 156 fm
ásamt fokh. viðbyggingu. Bílsk. Mögul.
skipti á 4ra herb.
Óöinsgata. Ca 170 fm einb. á baklóö.
Húsið er kj., tvær hæðir og ris. Mögul. á
þremur íb. Verð 9,5 millj. Mögul. að taka
litla íb. uppí.
Stararimi. Einb. á einni hæö ca 190
fm. Skilast tilb. að utan. Verð frá 7,9 millj.
Berjarimi. Ca 180 fm parhús á tveim-
ur hæðum. 4 svefnherb. Sólskáli. Innb. bílsk.
Selst tilb. u. trév. Eldhúsinnr. o.fl. getur
fylgt. Áhv. húsbr. 6 millj.
Unufell — tvær íb. Gottca210fm
endaraðhús ásamt bílsk. Arinn í stofu. Ein-
staklíb. í kj. með sérinng. Mögul. að taka
íb. uppí.
Fossvogur. Höfum til sölu tvö góð
raðhús á pöllum.
Eiðismýri — Seltjn. Ca 200 fm
raðh. á tveimur hæðum m. innb. bílskúr.
Selst tilb. u. trév.
Arnartangi — Mos. Ca 100 fm
endaraðh. á einni hæð. Mögul. skipti á minni
eign.
Birkihvammur — Kóp. Ca 178
fm parh. á tveimur hæðum. Selst fokh. aö
innan. Áhv. húsbr. 6,0 millj. Eignaskipti
mögul.
Urriðakvísl. Ca 193 fm einb., hæð
og ris ásamt bílsk. Mögul. aö taka íb. uppí.
Garðabær. Höfum í sölu nokkur góð
einb. af ýmsum stærðum.
Lyngmóar — Gb. Glæsil. ca
105 fm ib. á 2. hæð ásamt bilsk.
Parket. Stórar suðursv. Verð 9,6
millj. Áhv. 2,5 milli.
Ásvegur. Efri hæð í tvib. 3 svefnherb.
Sérinng. Laus strax. Verð 8,1 millj. Mögul.
að taka íb. uppí.
Lundarbrekka. Góð ca 110 fm íb.
á efstu hæð. Sérinng. af svölum. Parket. 4
svefnh. Verð 7,9 millj. Áhv. góð lán 5,3 millj.
Álagrandi. Ca 110 fm mjög falleg íb.
á 2. hæð.
Espigerði. Mjög góð íb. á 2. hæð í lít-
illí blokk.
Njálsgata. Vorum að fá risíb. á tveim-
ur hæðum. Verð 6,7 millj. Áhv. veðd. 3,1
millj.
Leirubakki. Ca 121 fm íb. á 2. hæð
ásamt 40 fm rými í kj. Mögul. skipti á minna.
Sólheimar. Mjög góð efri hæð
ca 145 fm. 4 svefnherb. Endurn.
hluta. BflsksÖkklar. Verð 10,5 mlll
ð
Miðbraut - Seltj.
Mjög góð ca 110 fm 1. hæð í þrib.
ásamt bflsk. Sérinng. 3 svefnherb.
Staðsett v. sjóvarsíðuna og mikið
útsýni yfir Skerjafjörðinn. Húslð ný-
viðg. á kostnað selj. Verð 9,2 m.
3ja herb.
Seljabraut 36 — Opið hús
laugard. og sunnud. kl. 14-16
Fagrihjalli — Kóp. Nýf. 236
fm næstum fullb. raéh. a pöllum. 70
fm sórib. á jarðh. Ahv. 9,0 mlllj. lang-
timafán. Möguleg akipti á 3ja herb.
4ra-7 herb.
Holtagerði — Kóp. Ca 85 fm efri
hæö. 3 svefnherb. 40 fm bílsk. Áhv. góð lán
ca 3 millj.
Hvassaleiti. Góð ca 81 fm íb. á 3.
hæö ásamt bflsk. Verð 7,4 millj. Áhv. 4,5
millj. Höfum einnig góöa íb. á 1. hæö.
Jörfabakki. Góð íb. á 1. hæð ásamt
herb. í kj. Áhv. veðdeifd 3,5 millj.
Laugateigur. Mjög góö risíb. Suð-
ursv. Verð 7,5 millj. Áhv. ca 4,0 millj.
Stóragerði. Ca 102 fm íb. á 3. hæð
ásamt bílsk. Mögul. skipti á 2ja herb. íb.
Traðarberg ~ Hf. Ca 187 fm íb. á
1. hæö ásamt íb. í kj. Selst tilb. u. trév.
Verð 9,9 millj.
Álmholt — Mos. Mjög góð ca 142
fm efri hæð ásamt tvöf. 52 fm bflsk. 4
svefnh. Verð 10,9 millj. Áhv. 5,5 millj.
Engihjalli. Ca 78 fm íb. á 7. hæð í
lyftubl. Verð 5,5 millj.
Hraunbær. Ca 85 fm íb. á 3. hæð
ásamt herb. í kj. Verð 6,5 millj.
Kambsvegur. Ca 80 fm íb. á efri
hæð. Mikið endurn.
Garðabær. Ca 70 fm nýf*. íb. við Lækj-
arfit. Sérinng. Sérlóð. Verð 6 millj. Áhv. 3,5
millj. húsbr.
Ránargata. Rúmg. risíb. Býður uppá
mögul. Verð 5,3 millj. Áhv. veðdeild 2 millj.
Sigtún 29 — Opið hús
laugard. og sunnud. kl. 14-16
Blikahólar. Ca 100 fm íb. í lyftubl.
Mikiö endurn. Verð 6,5 millj.
Hvassaleiti. Góð íb. á 3. hæð í nývið-
gerðri blokk. Bílsk. fylgir. Mögul. skipti á
góðri 3ja herb. íb.
Mjög góð risíb. Mikiö endurn. Verð 6,5
millj. Áhv. veðdeild ca 3,7 millj. Birkir sýn-
ir íb.
Efstihjalli. Góö ca 86 fm íb. á
1. hæö. Verö 6,3 milfj.
Furugrund. Ca 81 fm íb. á 2. hæ«.
Skjólbraut — Kóp. Ca 102 fm íb.
á tveimur hæðum ásamt bílskúr. Verö 6,5
miilj. Eignaskipti möguleg.
Sólheimar. Göð ca 85 fm fb. 6
6. hæð. Tvennar svalír. Glæsil. út-
sýni. Verð 6,7 m. Áhv. húsbr. 2,1 m.
Álfheimar. íbúð á jarðhæð í fjórb.
Verð 5,8 millj. Áhv. ca 3,6 millj.
Hagamelur. Vel staðsett ca 134 fm
efri hæð í veglegu húsi ásamt bílsk.
Álfholt - Hf. Höfum í sölu nýjar 3ja-
4ra herb. íb. á 1., 2. og 3. hæð. Frá 115-130
fm. Seljast tilb. u. trév. Hagstætt verð.
Lindarsmári — Kóp.
Ca 113 fm íb. Selst tilb. u. trév. Tilb. til afh.
Verð 7.950 þús.
Furugrund. Höfum í sölu góðar íb. á
1. og 2. hæð í litilli blokk.
Flúðasel. Falleg ca 100 fm íb. á 1. hæö
ásamt bílSkýli. Nýtt parket á gólfum. Mög-
ul. aö taka litla 2ja herb. íb. uppí.
Lyngmóar — Gb. Góð ca 85
fm íb. ó 2. hæð ásamt bflsk. Áhv. góð
lán ca 4,5 mlllj. Mögul. aö taka litla
íb. uppí.
Rekagrandi. Ca 101 fm góð íb. á 1.
hæð (engar tröppur) ásamt bílskýli. Tvennar
suðursv. Laus fljótl.
2ja herb.
Grafarvogur. Höfum f sölu
nýja fullb. ib. ásamt btlskýli. Góð kjör,
gott verð.
Freyjugata. Ágæt ca 50 fm ib. á 2.
hæð í góðu húsi. Verð 4,5 millj.
Skipasund. Góð ca 65 fm ib. í kj. með
sérinng. Verð 5,3 m. Áhv. langtlán 2,6 m.
Ljósvallagata. Ca 50 fm íb. á jarð-
hæð. Sérinng.
Hamraborg. Höfum góðar 2ja og 3ja
herb. íb. ásamt bílskýli. Gott verð.
Vesturberg — laus. Snyrtil. íb. á
2. hæð i blokk. Utanhússviögerð nýlokið.
Austurbrún. Ca 48 fm íb. á 2. hæð
í lyftubl. Áhv. húsbr. 2,7 millj.
Lindarsmári - Kóp. 2ja og
3ja herb. Höfum í sölu ib. á 1. og 2.
hæð. Verð i 2Ja herb. fb. 6,2 millj.
3ja herb. Ib. 7,3 tnillj. Selst tilb. u.
trév. tll afh. strax.
Góö ib. á efstu hæð ásamt bilskýli. Verð
6.4 millj. Góð lán ca 3,4 millj. Bjalla merkt
Sverrir.
Hallveigarstígur. Mikiðendurn. ib.
á 2. hæð. Laus strax.
Álftamýri. Vorum að fá góða ca 76 fm
íb. á 3. hæð. Verð 6,9 millj. Áhv. húsbr.
4,6 millj.
Ástún — Kóp. Góð ca 60 fm ib. é
1. hæð. Áhv. veðdeild ca 3,4 millj. Verð
5.5 mlllj.
Einholt — 3ja og einstakl. Tvær
íb. i sama húsi. Verð fyrir biðar 6,6 mlllj.
Langholtsvegur - laus.
Ca 61 fm Ib. i kj. I tvib. Snyrtileg og
góð íb. Nýtt gler Áhv. 2,8 mlllj.
húsbr.
Flyðrugrandi — laus. Rúmg. ca
65 fm ib. á jarðh. Þvottah. og geymsla á
hæð. Þjónustumiöst. aldraðra framan við
blokkina. Lyklar á skrifst.
Atvinnuhúsnaeöi
Hafnarbraut — Kóp. Gott verkst-
pláss á tveimur hæðum. 200 fm jarðhæð
með góðum innkdyrum og 200 fm efri hæð.
Góð lofthæð.
Grensásvegur. Mjög gott skrifst-
húsn. á efstu hæö i góöu húsi. Hægt að
kaupa með yfirtöku lán.
Ahátíðum og tyllidögum er það
sjálfsögð skylda landsfeðra að
mæra íslenska náttúru, sérdeilis þó
hreina loftið og heimsins besta vatn.
Allt er þetta gott og blessað, þó
^^^mmmmm ekki sé allt sem
sýnist. Við öndum
að okkur hreinu
lofti oftast nær;
það er helst í suð-
austan hitabylgju
frá V-Evrópu sem
við sjáum óhrein-
indi í loftinu, ógeð-
fellda verksmiðju-
eftir Sigurð Grétar
Guðmundsson
og iðnaðarmengun. Áburðarverk-
smiðjan sendir stundum á köldum
stilludögum gult ský út yfir Faxa-
flóa, þó sagt sé að að búið sé að
koma í veg fyrir þetta fyrir löngu.
Víðast hvar eigum við Islendingar
kost á hreinu köldu vatni til drykkj-
ar og matargerðar, en það er þó
ekki algilt. Heita vatnið er ómetan-
legur fjársjóður, sem við munum
tæpast eftir, ekki einu sinni á hátið-
isdögum, svo sjálfsagt er heita vatn-
ið fastar í minni þeirra, sem ekki
njóta þess, þeir gera sér betri grein
fyrir þægindunum og hreinlætinu,
sem meirihluti landsmanna nýtur.
Vatn í mismunandi formi
Við þekkjum vatnið best og notum
það mest í fljótandi formi, þegar það
er 0 - 100 gráðu heitt. Undir 0 gráð-
unni er það í föstu eða frosnu formi
og hefur geysimikla þýðingu fyrir
fiskveiðiþjóð eins og okkur; yfir 100
gráður breytist það í gas sem við
köllum gufu eða eim. Sá eiginleiki
lék stórt hlutverk við upphaf iðnbylt-
ingarinnar, gufuvélin var fram á
miðja öldina hreyfiafl svo margs. í
upphafi þessarar aldar var sú vél svo
sjálfsögð í skipum að ekki kom ann-
að til greina, þegar íslendingar
stofnuðu sitt fyrsta skipafélag og
eignuðust sín fyrstu millilandaskip
frá því á söguöíd, en að nefna það
Eimskipafélag íslands og það er
nafnið enn þó enga eigi það eimvél-
ina..
Okkur finnst sjálfsagt að við
sjáum ætíð vatnið; ís og snjór hafa
ekki farið fram hjá neinum á þessum
vetri, hafið byltist við strendur og
ár renna til sjávar, gufa stígur upp
af hverum. En vatnið er allstaðar,
það er í andrúmsloftinu þó við sjáum
það ekki, það er samt þar, sem bet-
ur fer en mismunandi mikið.
Öll eru þessi fræði þó svolítið á
skjön við sig sjálf, þannig er ekki
alltaf gefið að vatn breytist í gufu
við 100 gráður, það fer eftir undir
hvaða þrýstingi vatnið er. Hitaveita
Reykjavíkur dælir upp vatni sem er
hátt í 200 gráðu heitt en heldur því
undir þrýstingi og þvingar það þar
með til að vera í fljótandi formi eins
og það var í iðrum jarðar. Vatnið
getur einnig gufað upp undir 0 gráð-
unni, það má hengja út þvott til
þerris þó frostið sé allt að 10 gráður
og þvotturinn þornar, eitthvað verð-
ur um bleytuna.
Hversvegna þolum við meiri hita
í þurrgufubaði, sem nú eru víða í
heimahúsum, en í blautgufubaði, en
eitt þekktasta blautgufubaðið er á
Laugarvatni. Skýringin er einföld; í
blautgufubaðinu þröngvar gufan sér
að og inn í kroppinn og færir með
sér hita, en þurrgufubaðið örvar
svita til að streyma út úr líkamanum
og það heldur líkamshitanum niðri.
Ef við hinsvegar skvettum vatni á
heita steinana í þurrgufubaðinu
eykst rakinn og við finnum fyrir
mikilli hitaaukningu, en ef horft er
á hitamælinn hefur hann ekki hagg-
ast, hitinn er sá sami.
Þekking á vatni
En þetta hefur aðra hlið, sem
snýr að öllum sem fást við vatns-
lagnir hvort sem er fyrir heitt eða
kalt vatn. ísienska vatnið er ekki
aðeins íslenskt vatn. Vatnið úr þess-
ari lind á þessu landsvæði kann að
vera allt öðruvísi samansett en bor-
holuvatnið á öðrum stað. Meira að
segja er samsetning heitavatnsins á
höfuðborgarsvæðinu ekki alltaf sú
sama; það fer eftir því hvaðan það
kemur. Er það úr Mosfellsbæ, er það
úr Laugardalnum eða er það úr Þing-
vallavatni, hitað upp á Nesjavöllum?
Smátt og smátt hefur það verið
að seytla inn í vitund lagnamanna
að þeir þurfa að stórauka þekkingu
sína á íslenska vatninu. Það er sama
við hvaða jötu þeir starfa, hjá hinu
opinbera, hjá veitukerfunum, við
hönnun eða sem pípulagningamenn.
Eftir innihaldi vatnsins á að velja
lagnaefni. Sem dæmi má nefna að
efni, sem finnast í hluta af heita
vatninu á höfuðborgarsvæðinu, geta
verið skaðleg eirrörum, en vinna
gegn súrefnisupptöku plaströra.
Sú var tíðin að allar lagnir voru
snittuð járnrör, ýmist svört eða gal-
vanhúðuð. En það er til vatn, sem
verður með öllu ódrykkjarhæft ef
það er leitt eftir galvanhúðuðum
járnrörum; á einum stað er þetta
lagnaefni ónothæft en sjálfsagt á
öðrum.
Það ber allt að sama brunni; þekk-
ingin þarf að aukast hjá öllum lagna-
mönnum á íslenska vatninu, hvort
sem það er heitt eða kalt.
Lagnafélagíð efnlr tll
fræöslufundar á Aknreyri
LAGNAFÉLAG íslands efnir til
fræðslufundar í samvinnu við
Lagnadeild KEA Byggingarvörur á
Akureyri nk. mánudag. Fundurinn
fer fram að Hótel KEA og hefst
hann kl. 12.45.
Mörg erindi verða flutt á fundin-
um. Einar Þorsteinsson, bygginga-
tæknifræðingur og deildarstjóri
Lagnadeildar Rannsóknastofnunar
byggingariðnaðarins fjallar um or-
sakir og afleiðingar vatnstjóna og
leiðir til úrbóta. Síðan ræðir Grétar
Leifsson, verkfræðingur og formað-
ur Lagnafélags íslands, um “rör í
rör“ lagnakerfi, sem hafa verið að
ryðja sér til rúms í nágrannalöndun-
um á undanförnum árum og notkun
Pex í lagnakerfi hérlendis.
Bjarni Jónsson, pípulagninga-
meistari á Akureyri, fjallar um
reynslu af samskiptum við hönnuði,
eftirlitsmenn og byggingaryfírvöld.
Hann ljallar einnig um vandamál
tengd efnisvali og vöntun á vottun
lagnaefna, en síðan ræðir Magnús
E. Finnsson, tæknifræðingur Hita-
og vatnsveitu Akureyrar um milli-
rennsli, einangrun á heitum lögnum
og stillingu hitakerfa.
Pétur Torfason, byggingarverk-
fræðingur Verkfræðistofu VST á
Akureyri fjallar um samskipti hönn-
uða, iðnaðarmanna, eftirlitsmanna
og byggingarfulltrúa, en síðan ræðir
Gylfi Guðjónsson arkitekt, Teikni-
stofu G. G. í Reykjavík, um lagnir
í byggingum frá sjónarhóli arkitekts
og mikilvægi þess, að lagnahönnuðir
láti til sín taka í upphafi lagna-
vinnu. Hann fjallar einnig um tregðu
íslendinga til þess að meta mikil-
vægi hönnunar. Loks fjallar Sigurð-
ur Grétar Guðmundsson, pípulagn-
ingameistari í Reykjavík um, hvern-
ig lagnamenn geta breytt hönnun
sinni og vinnubrögðum við endurnýj-
un og nýlagnir.