Morgunblaðið - 23.03.1995, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
1-
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Kristinn
SIGHVATUR Björgvinsson kynnti í gær aðgerðir sem hann
hefur ákveðið að grípa til vegna réttinda langsjúkra barna.
Nefnd um réttarstöðu langsjúkra
barna skilar áliti
Réttindi lang-
sjúkra og fatlaðra
bama samræmd
HEILBRIGÐIS- og tryggingamála-
ráðherra, Sighvatur Björgvinsson,
kynnti á fundi með fréttamönnum í
gær til hvaða aðgerða hann hefur
ákveðið að grípa í kjölfar tillagna
nefndar sem falið var að kanna rétt-
indi langsjúkra bama og hefur ný-
lega skilað áliti.
Nefndin var skipuð eftir að þings-
ályktun um réttarstöðu bama með
krabbamein og annarra sjúkra bama
var samþykkt á Alþingi í maí 1993.
Nefndin leitaði álits fulltrúa foreldra-
hópa langsjúkra bama til að fá upp-
lýsingar um þau mál sem helst
brenna á þeim. Þá aflaði hún upplýs-
inga um viðbrögð skólakerfisins við
langsjúkum nemendum.
Rætt var við fulltrúa foreldra
barna með flogaveiki, stoma, sykur-
sýki, nýmasýki, arfgenga efna-
skiptagalla, ofvirkni, Tourette-sjúk-
dóm, krabbamein, drengja með vöðv-
arýmun, fyrirbura, psoriasis og exem
og eitt foreldri fatlaðs bams.
Skortur á fjárhagsaðstoð
Helstu kvörtunarefni fulltrúa for-
eldra voru þau að skortur væri á fjár-
hagslegri aðstoð vegna tekjuskerð-
ingar sem langvarandi sjúkdómur og
meðferð hjá bami getur haft í för
með sér; að ósamræmi væri í af-
greiðslu Tryggingastofnunar ríkisins
á umönnunarbótum; að aðbúnaði for-
eldra langsjúkra bama á sjúkrahús-
um væri ábótavant; að skortur væri
á andlegum og félagslegum stuðn-
ingi meðan á meðferð stæði og þeg-
ar árangur kæmi í ljós; að löng bið
væri eftir dagvistarrýmum fyrir
langsjúk böm; að skólakerfið væri
vanmáttugt til að sinna þörfum
sjúkra bama; að fræslu skorti á öllum
sviðum um þá sjúkdóma sem lang-
varandi sjúk börn em haldin.
Athugasemdir við þjónustu TR
I kjölfar tillagna nefndarinnar
hefur ráðherra skrifað Trygginga-
stofnun ríkisins og vakið athygli
stofnunarinnar á þeim athugasemd-
um sem gerðar vom á þjónustu stofn-
unarinnar, framkvæmd greiðslu
umönnunarbóta og margvíslega
skriffinnsku sem foreldrar töldu að
óþörfu vera í samskiptum við stofn-
unina. Óskað hefur verið viðræðna
við stofnunina um viðbrögð vegna
þessara athugasemda.
Menntamálaráðherra hefur verið
skrifað og athygli hans vakin á kvört-
unum foreldra langsjúkra barna yfir
skólakerfínu.
Ákveðið hefur verið að hefja undir-
búning að því í heilbrigðis- og trygg-
ingamálaráðuneytinu’ að samræma
réttindi langsjúkra bama annars
vegar og fatlaðra bama hins vegar
en sérstök lög em til um málefni
fatlaðra.
Ákveðið hefur verið að skipa
nefnd, sem fær það verkefni að
kanna hvort setja þurfí sérstök lög
um réttindi sjúklinga. Verði það nið-
urstaða nefndarinnar skal hún semja
drög að slíku lagafmmvarpi. Nefnd-
inni verður sérstaklega falið að ræða
við fulltrúa sjúklingahópa til að
kynnast viðhorfum þeirra til réttinda
sjúklinga og hvemig þau verði best
tryggð.
Kennarar vilja ekki að kosið
verði 1 skólum
Kosið í öðru hús-
næði borgarinnar
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri hefur ákveðið að hafínn verði
undirbúningur að því að finna nýtt
húsnæði undir kjörstaði fyrir alþing-
iskosningamar sem fram fara 8.
apríl. Verkfallsstjóm kennararfélag-
anna leggst gegn því að kosið verði
í skólum borgarinnar.
Í bréfí verkfallsstjómar kennara
segir að kennslustofur séu vinnu-
svæði kennara og nemenda og þar
inni séu persónuleg gögn og eigur á
ábyrgð kennara, sem öðmm sé
óheimilt að ganga um, hvorki i verk-
falli kennara né endranær.
í bréfínu segir jafnframt að venja
sé að kennarar séu beðnir um að
ganga frá kennslustofum fyrir kosn-
ingar og í mörgum tilfellum hafi
kennsla fallið niður til þess að kenn-
arar geti unnið þá vinnu. „Ef aðrir
gengju í þau störf væra þeir því að
ganga í hefðbundin störf kennara á
meðan þeir em í verkfalli."
Átök mega ekki verða
Ingibjörg Sólrún sagðist ekki vera
sátt við þessa afstöðu verkfallsstjóm-
ar kennara. Húsnæði skólanna væri
í eigu borgarinnar og kosningarnar
fæm fram um helgi þegar engin
kennsla ætti sér stað.
„Vegna þessara viðbragða munum
við fara að huga að því hvemig við
getum hagað kosningunum og skipu-
lagt þær í öðm húsnæði. Mér fínnst
það mjög ógeðfelld tilhugsun ef það
verður einhver ágreiningur eða átök
í kringum kjörstaði. Það á ekki að
eiga sér stað í lýðræðisríki og ekki
á það hættandi,“ sagði borgarstjóri.
A ólympíu-
leika í
*
Astralíu
FIMM efstu í 12. landskeppni
í eðlisfræði munu taka þátt í
ólympíuleikunum í eðlisfræði
sem haldnir verða í Ástralíu
í sumar. Þau eru talin frá
vinstri í aftari röð, Guðmund-
ur Hafsteinsson nemandi í
Menntaskólanum i Reykjavík,
sem var í 3. sæti, Jóhann T.
Sigurðsson nemandi í
Menntaskólanum á Akureyri,
sem var í 4.sæti og Magnús
Þór Torfason nemandi í
Menntaskólanum í Reykjavík,
sem var í 2. sæti. í fremri röð
er Hjördís Siguðardóttir
nemandi í MR, sem var í 5.
sæti og Gunnlaugur Þór Bri-
em nemandi í MR, sem var í
1. sæti.
Morgunblaðið/Sverrir
Rætt um raforkunotkun á Islandi til ársins 2015 á ársfundi Orkustofnunar
Raforkuþörf gæti sexfaldast
SÉ GERT ráð fyrir því að raforkufrekur
iðnaður vaxi ört í landinu á fyrstu
15 ámm næstu aldar, jafnframt því
að útflutningur á raforku hefjist í
stómm stíl á sama tímabili, er raforkuþörfín
talin tæplega sexfaldast frá því sem nú er,
eða úr 4,3 terrawattstundum á ári í 25,1
terrawattstund.
Er þá reiknað með nýjum iðnaði sem að
orkuþörf svari til þriggja álvera af þeirri stærð
sem ráðgert er að reisa á Keilisnesi auk stækk-
unar álversins í Straumsvík, nokkmm minni
iðnaði og útflutningi á raforku um tvo sæ-
strengi.
50% raforkunnar til stóriðju
Þetta kom fram á ársfundi Orkustofnunar
sem haldinn var í gær, en á fundinum var
fjallað um raforkunotkun á Islandi fram til
ársins 2015; hvernig hagkvæmast sé að sjá
fyrir henni og hvaða undirbúningsrannsóknir
þurfi til.
í máli Jakobs Björnssonar orkumálastjóra
kom fram að stóriðja á nú þegar stærri hlut
í raforkunotkuninni hérlendis í heild en í
nokkru öðm iðnríki, eða í kringum 50%, og
fer hlutur stóriðjunnar vaxandi.
Hann sagði m.a. að þar sem ekki yrði með
góðu móti spáð um það 1-2 áratugi fram í
tímann hvað Alþingi kann að ákveða um
meiriháttar raforkufrekan iðnað hefði Orku-
spárnefnd takmarkað raforkuspár sínar við
almenna rafmagnsnotkun og þá stóriðju sem
fyrir var þegar spáin var gerð. Undir þessum
kringumstæðum væri gjarnan gripið til svo-
nefndra sviðsmyndakannana þar sem dregnar
eru upp nokkrar mismunandi myndir af því
hvernig framtíðarsviðið gæti litið út, en Jakob
ítrekaði að þar væri ekki um raforkuspár að
ræða.
Á fundinum var gerð grein fyrir fímm slík-
um sviðsmyndum sem gefa til kynna mögu-
lega þróun raforkumarkaðarins á Íslandi
næstu tvo áratugina. Fyrir hveija þeirra um
sig er leitað að þeirri röð virkjana sem mætir
raforkueftirspurninni með þeim hætti að nú-
virðið í árslok 1994 af þeim kostnaði við virkj-
anir í röðinni sem til fellur frá árslokum 1994
til og með árinu 2015 sé lægri en með nokk-
urri annarri röð virkjana.
Að þessu verkefni unnu fjórir starfsmenn
Orkustofnunar, þeir Einar Tjörvi Elíasson,
Halldór Pétursson, Hákon Aðalsteinsson og
Valgarður Stefánsson.
Fimm sviðsmyndir
Sem fyrr segir er raforkuþörfin talin tæp-
lega sexfaldast frá því sem nú er vaxi orku-
frekur iðnaður ört í landinu á fyrstu 15 árum
næstu aldar, jafnframt því að útflutningur á
raforku hefjist í stórum stíl á sama tímabili.
Ef miðað er við vöxt sem er ígildi fimm
álvera að orkuþörf auk stækkunar álversins
í Straumsvík, en ekki gert ráð fyrir útflutn-
ingi á raforku, þá vex árleg raforkunotkun
úr 4,3 terrawattstundum í 21,2. Þriðja sviðs-
myndin gerir ráð fyrir hægri og sígandi þróun
orkufreks iðnaðar í smáum stigum allt til
ársins 2015, og þá með engum meiriháttar
notendum á borð við álver, að frátalinni
stækkun í Straumsvík, og án útflutnings á
raforku. Samkvæmt þessu er orkuþörfin árið
2015 talin verða 9,3 terrawattstundir.
Fjórða sviðsmyndin er áþekk þerri þriðju,
en gert ráð fyrir ennþá hægari vexti raforkuf-
reks iðnaðar, og er heildarþörfín þá talin verða
8,3 terrawattstundir árið 2015. Fimmta og
síðasta sviðsmyndin gerir ráð fyrir stækkun
í Straumsvík og tveimur stórum iðnaðaráföng-
um um og upp úr aldamótunum, þar sem
hvor um sig svarar til álvers eins og á Keilis-
nesi, en minni iðnfyrirtækjum eftir það. Sam-
(kvæmt þessu yrði heildarorkuþörfin árið 2015
13,9 terrawattstundir, eða ríflega þreföld
orkuþörfin eins og hún er í dag.

I