Morgunblaðið - 26.03.1995, Qupperneq 2

2 C SUNNUDAGUR 26. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
+
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 26. MARZ 1995 C 3
Nýir f jölnotabílar og
eldri gerðir endurbættar
ASTRO frá GM hefur fengið andlitslyftingu og aukið afl, er nú
boðinn með 4,3 lítra, sex strokka og 186 hestafla vél en þetta er 8
manna bíll og með 1.169 lítra farangursrými og fáanlegur með
afturdrifi eða aldrifi.
FJÖLNOTA bílar eða 6-8 manna fjöl-
skyldubílar með breytilegri sætaskip-
an og þokkalegu farangursrými eru
að verða sífellt fyrirferðameiri í
framboði margra bílaverksmiðja og
bílar af þessum toga voru áberandi
á bílasýningunni í Genf sem lauk um
síðustu helgi. Meðal þeirra nýjustu
er t.d. Galaxy frá Ford, ársgamall
Windstar, einnig frá Ford og síðan
nýjar og breyttar útgáfur af eldri
gerðum þessara bíla, Astro frá GM,
Renault Espace, Chrysler Voyager
og samvinnubílar Fiat, Peugeot og
Citroen sem heita hver sínu nafni
auk bíla frá Mitsubishi og Honda svo
nokkuð sé nefnt. Við lítum á nokkrar
þessar gerðir í dag.
Galaxy er einkum stefnt á markað
í Evrópu. Hann er jafnlangur og
Ford Modeo - langbakur, 4,62 m og
er framdrifinn, sjö manna, er fáan-
legur með þremur gerðum véla, ijög-
urra strokka, tveggja lítra og 115
hestafla og 6 strokka, 2,8 lítra og
128 hestafla bensínvélum og fjögurra
strokka, 1,9 lítra og 90 hestafla dísil-
vél. Með bensínvélunum er fáanleg
bæði sjálfskipting og fimm gíra
handskipting en handskiptingin að-
eins með dísilbílnum. Framstólunum
má snúa um 180 til að þeir snúi að
farþegum aftur í og stólunum fimm
þar má kippa út á fljótlegan hátt.
HægVer að hafa tvö eða þijú sæti
í miðjuröð en aðeins tvö í þeirri öft-
ustu.
Frá Ford er einnig fáanlegur
Windstar sem er í sama flokki og
hefur til þessa einungis verið boðinn
í Bandaríkjunum en á nú einnig að
bjóða í Evrópu. Þetta eru áþekkir
bílar nema hvað Windstar hefur held-
ur meiri vélarhlíf og ekki eins
straumlínulagaður og Galaxy.
Windstar sem er heldur lengri eða
5,13 metrar, er framdrifínn og sjö
manna, tveir í framstólum, tveir stól-
ar í miðju og þriggja sæta bekkur
aftast. Þótt öll sætin séu skipuð er
samt fyrir hendi 550 lítra farangurs-
rými. Vélin er sex strokka, þriggja
lítra og 148 hestöfl og bíllinn
búinn fjögurra þrepa sjálfskiptingu.
Báðir þessir bílar eru búnir líknar-
belg fyrir ökumann og Windstar þar
að auki með hemlalæsivörn.
Mazda hefur einnig sótt inn á
þennan markað með bíl í þessum
flokki sem er einfaldlega nefndur
MPV sem er skammstöfun uppá
SÆTASKIPAN er breytileg í þessum bílum en
aðstaða ökumanns er þægileg og oft hægt að
snúa framstólunum um 180.
Metárhjá
Volvo
vörubílum
VÖRUBÍLASALA Volvo á síðasta
ári jókst umtalsvert þegar fyrirtækið
seldi 68.500 bíla á móti 51.300 árið
1993. Á heimamarkaði er hlutdeild
Volvo komin í 51% en hún var i
48,3% árið 1993. Alheimsmarkaðs-
hlutdeild Voivo vörubíla hækkaði um
2% og náði 12%. Þá lágu fyrir mun
fleiri pantanir í Volvo vörubíla í árs-
lok miðað við lok árs 1993. Þá jókst
einnig framleiðsla á hópferðabílum
frá fyrirtækinu eða úr 5.454 árið
1993 í 5.749 í fyrra. Hlutdeild þeirra
á heimamarkaði er 53,7% og eru
Volvo hópferðabílar í fyrsta sæti á
öllum Norðurlöndunum.
Scania í Ung-
verjalandi
SCANIA fyrirtækið sænska hefur
nú sjálft tekið yfir sölu á bílum sín-
um í Ungveijalandi af fyrirtækinu
André & Cie. Frá áriu 1990 hefur
sæmilega notadijúgt rými þrátt fyrir
að bíllinn sé fullskipaður farþegum.
Á íslandi henta þessir bílar ágætlega
til ferðalaga vítt og breitt um landið
og séu þeir ekki fullskipaðir farþeg-
um geta menn auðveldlega notað þá
sem svefnstað sinn. Þetta eru hins
vegar ekki jeppar
og yfirleitt
fremur lágir
þannig að
naumast
verður farið
á þeim
nema um
venjulega
þjóðvegi.
Þessir
fjölbreyti-
legu bílar
hafa á allra
síðustu
árum verið
að ryðja sér æ
meira til rúms
í Evrópu. Þeir
náðu 1,4%
markaðshlutdeild
á síðasta ári þegar alls seldust
163 þúsund bílar en árið 1988 seld-
ust aðeins 45 þúsund bílar af þessum
gerðum. í Bandaríkjunum seldust
730.000 fjölnota bílar árið 1988 og
1,1 milljón í fyrra og var markaðs-
hlutdeild þeirra 10,5%.
Saab-Scania skipt
í tvö fyrirtæki
SAAB-Scania, vörubíla- og flugvéla-
framleiðandanum sænska, verður
skipt í tvö fyrirtæki — Saab AB and
Scania AB.
Skipulagsbreytingin kemur til
framkvæmda 16. maí og í tilkynningu
frá Saab-Scania segir að hún muni
bæta samkeppnishæfni beggja fyrir-
tækja.
Samkvæmt tilkynningunni leggur
stjórn Saab-Scania til að „nýju“ fyrir-
tækin verði dótturfyrirtæki eignar-
haldsfélagsins Investor.
„Traust fjárhagsstaða mun gera
fyrirtækjum kleift að sýna dirfsku,
láta langtímasjónarmið ráða afstöðu
sinni á mörkuðum og gegna virkara
hlutverki í þeim skipulagsbreytingum
sem nú eiga sér stað í heiminum,"
sagði í tilkynningunni.
Innan vébanda Saab verða Saab
Military Aircraft, Saab Dynamics,
Saab Training Systems, Saab Aircraft
og Saab Combitech. Sala fyrirtækisins
nemur 4,9 milljörðum sænskra króna
og starfsmenn þess eru 7.800.
Velta Scania, sem framleiðir vöru-
bfla og hópferðabfla, er 26,6 milljarðar
s. kr. og starfsmenn fyrirtækisins
20.400.
Ætlunin er að Investor fái 50% hlut
Saab-Scania í Saab Automobile. Bíla-
fyrirtækið er að öðru leyti í eigu Gen-
eral Motors í Bandaríkjunum.
Auknlr möguleikar
Talsmaður Saab-Scania, Kai Ham-
merich, sagði að skipting Saab-Scania
mundi auka möguleika Saab á sam-
vinnu við aðra framleiðendur her-
gagna og flugvéla. Samvinna við Brit-
ish Aerospace er þegar í gangi.
Hammerich sagði að samkeppnin í
framleiðslu vörubíla og hergagna væri
SAAB-Scania verður skipt upp í tvö fyrirtæki en 85% af veltu fyrir-
tækisins er vegna starfsemi Scania, sem m.a. framleiðir vörubíla og
strætisvagna.
svo hörð að einskis mætti láta ófreist-
að til þess að treysta samkeppnisstöð-
una. Áuk þess væri Scania orðin miklu
stærri en Saab, eða 85% af veltu Saab-
Scania.
Saab-Scania sagði að með skipu-
lagsbreytingunni mundi samhæfingu
Saab og Scania ljúka og Lars Kylberg
því láta af stjórn forstjóra og stjórnar-
formanns. Hlutabréf í Investor hækk-
uðu 4 s.kr. í 202 við skiptinguna.
MERCEDES-Benz hefur smíði á
þessum jeppa, sem er blanda af
fjölnotabíl ogjeppa, árið 1997 í
verksmiðju sinni í Alabama.
MPV eða fjölnotabíll ernafnið
sem Mazda notar ennþá á
nýjan valkost sinn.
GALAXY frá Ford er einn sá
nýjasti af fjölnotabílunum.
Morgunblaðið/jt
SHARAN kemur frá
VW- verksmiðjunum.
Öfugsnúningur í skattlcagningu bíla
Hvers vegna ekki
fjölnotabíll
RYSJÓTT tíðarfar, klakahryggir,
blindhríð eða asahláka hefur verið
hlutskipti íslenskra ökumanna í vetur
og miklu máli skipt að hafa ökutæki
sem skilar íjölskyldunni á áfangastað
á öruggan og fljótlegan máta. Hvað á
betra við en fjórhjóladrifinn bíll með
yfrið nóg rými fyrir fjölskylduna? Und-
anfarna daga átti blaðamaður kost á
því að kynnast bíl af þessu tagi,
Mitsubishi Space Wagon GXLi, og
verður ekki undan því vikist að hæla
þessum bíl á hvert reipi því hann hef-
ur allt til að bera til að sinna þörfum
nútímafólks í önnum. En eru þá ókost-
irnir engir við bílinn? Ekki aðrir en
verðið. 2.413.000 krónur fyrir bílinn
sjálfskiptan er verð sem fæstir sem
eru að koma upp fjölskyldu ráða við,
jafnvel þótt bíllinn hafi lækkað um
77.000 kr. þegar vörugjaldi var breytt
með lögum í þinglok.
Neyslustýring?
Þetta á þó ekkert frekar við um
Space Wagon en aðra fjölnotabíla sem
hér eru á markaði. Kannski ræður þar
mestu um há verðlagning frá framleið-
endum en einhverju skattastefna hins
opinbera. Bent hefur verið á, m.a. af
Bílgreinasambandinu, að samsetning
vörugjaldsflokka á bíla hafi leitt til
neyslustýringar. Bílkaupendum er
beint inn á vissar stærðir bíla, þ.e.
vélastærðir, eftir efnum þeirra og
ástæðum. Þeir sem ekki síst þurfa á
rúmgóðum, öruggum bílum að halda,
þ.e. ungt fólk með börn, hafa fæstir
ráð á bílum af því tagi. Þeim er beint
inn á aðra markaði, minni bíla með
minni vélum og minna öryggi sem
bera lægra vörugjald. Það er svo oft
ekki fyrr en menn hafa skilað sínu
uppeldishlutverki og hafa komið sér
vel fyrir, börnin farin að heiman og
foreldrarnir einir eftir, að þeir hafa
loks ráð á stærri bílum, einmitt þegar
þörfin er hvað minnst.
Kraftmikill og lipur
Space Wagon er sá fjölnotabíll sem
einna lengst hefur verið á markaði
hérlendis. Hann vakti strax mikla at-
hygli fyrir sérstætt sköpulag sitt sem
segja má að sé orðið samkenni fyrir
aðra íjölnotabíla. Mitsubishi hefur
einnig boðið minni útfærslu, Space
Runner, sem
tekur fimm
manns
orðna með hægð, er sætisbaki mið-
bekksins hallað fram og sætið rennur
mjúklega fram á sleða. Sæti eru vel
formuð og styðja vel við mjóhrygg og
hægt er að stilla setur í framsætum.
Kostur við Space Wagon eru stórir
gluggafletirnir þannig að útsýni fram
á við er mikið.'Þrátt fyrir lengd bíls-
ins, 4,50 sm, er útsýni um afturglugga
þokkalegt en hurðarstoð bílstjórameg-
in skyggir örlítið á útsýni til hliðar í
fyrstu en með samspili hliðarspegils
og hálshreyfinga venst það.
Svona bíls gætl fjölskyldan
óskað sér
Tveggja lítra, 16 ventla, 134 hest-
afla vélin er afar þýð og kraftmikil.
Bfllinn minnir reyndar mest í- akstri á
stóran fólksbíl, upptakið er afar gott
og samspil sjálfskiptingarinnar og vél-
ar með þeim hætti að bíllinn svarar
þeim kröfum sem menn gera til fólks-
bíla. Sítengt aldrifið gerir það að verk-
um að á bílinn er lagður sérstakur
skattur sem er á öryggisbúnaði af
þessu tagi.
Meðal öryggisbúnaðar má nefna
sterkbyggða yfirbyggingu og aflögun-
arsvið framan og aftan við farþega-
rými. Hástyrktarstálbitar eru í öllum
hurðum og öryggisloki heftir streymi frá
eldsneytisgeymi ef bifreiðin veltur. Or-
yggisbúnaður eins og líknarbelgir fyrir
ökumann og farþega í framsæti og
ABS-hemlalæsivöm, sem ætti að vera
FALLEGAR hliðarlínur eru á
Space Wagon. Aftasti
gluggapósturinn er sver
og eykur öryggi far-
þega ef óhöpp
verða.
Morgunblaðio/Gugu
sjálfsagður staðalbúnaður í öllum bílum
sem fluttir em til landsins, fæst sem
aukabúnaður. Þar er ekki við umboðin
að sakast því á íslandi er lagður sérstak-
ur skattur á búnað af þessu tagi.
En svona bíls gæti barnafjölskyldan
öskað sér vegna rýmisins og öryggis-
eiginleika bílsins, en er það ekki tómt
mál að tala um fyrir meðaljóninn?
Honum er beint inn á bíla með vélar-
stærð undir' 1.400 rúmsentimetrum
sem bera 30% vörugjald, en bílar með
1.401-2.000 rúmsentimetra vélum
bera 40% vörugjald og þarna em skörp
skil á milli. Svo ekki sé talað um bíla
með vélarstærðinni 2.001-2.500 sem
ber á 60% vörugjald. Auk þess er ör-
yggisbúnaður bíla, eins og t.a.m.
líknarbelgir, hemlalæsivarnir, öryggis-
belti, bílstólar o.f.l. skattlagt sérstak-
lega, en slíkt tíðkast ekki í hinum
Norðurlöndunum. Þangað til grund
vallarbreyting verður á skattlagningu
ökutækja verða þeir sem helst þurfa
öruggustu bílana að sætta sig við
minni bíla og helst að spara við sig
öryggisbúnað. ■
Guðjón Guðmundsson.
Scania selt þar 150 vörubíla og 50
hópferðabíla en í Ungveijalandi er
einn stærsti markaður fyrir hóp-
ferðabíla af löndum Austur-Evrópu.
Bylting
hjó BMW
SEGJA MÁ að á síðasta ári hafi
orðið algjör bylting hjá þýska bíla-
framleiðandanum BMW þegar hann
keypti Rover- fyrirtækið breska og
bætti þar við BMW- framboðið fram-
leiðslu á framdrifnum bílum og jepp-
um. Jafnframt jókst að sjálfsögðu
starfsmannafjöldi fyrirtækisins og
er hann nú samtals 100.000 manns
og alls framleiðir fyrirtækið yfir eina
milljón bíla, 574 þúsund BMW og '
478 þúsund af gerðunum Rover,
Land Rover og MG. Þá kom BMW
á fót verksmiðju í Kalif-
orníufylki í Bandaríkjunum en með
því er bæði stigið nýtt skref inn á
Bandaríkjamarkað og þeirra landa í
Ameríku sem eiga aðild að NAFTA-
fríverslunarsvæðinu. ■
sæti, og nú
nýlega kynnti Mitsubishi Space Gear
sem er stærsta útfærslan í fjölnotabíla-
línunni.
Bíllinn sem blaðamaður hafði til
reynslu er sjálfskiptur, búinn tveggja
lítra, 134 hestafla vél. Fjórar hurðir
eru til að komast inn í farþegarými
bílsins og ein til að hafa aðgang að
farangursrými. Með því að leggja sæt-
isbökin niður skapast þar talsvert mik-
ið farangursrými. Einnig er hægt að
leggja fram sætisbök á miðbekk til
að auka það enn.
Allur aðgangur að bílnum er þægi-
legur og skapist þörf til að nýta aft-
asta sætisbekkinn, sem rúmar tvo full-
Nýr jeppi f rú
Benz árið 1997
MERCEDES-Benz sem nýlega hóf
framleiðslu í verksmiðju sinni í Alab-
ama í Bandaríkjunum vonast til þess
að vera fyrstur bílaframleiðenda til að
setja á markað bíl sem er á mörkum
þess að vera fjölnotabíll og jeppi.
Smíði bflsins hefst árið 1997.
Á ensku nefnist þessi gerð bíls AAV
(All Activity Vehicle) sem á fslensku
gæti útlagst alnotabíll (sbr. fjölnota-
bíll) og verður hann í fyrstu eingöngu
boðinn fernra dyra. Hann verður með
sítengdu aldrifi og sjálfstæðri fjöðrun
á öllum hjólum.
Líklegt þykir að vélar í bílinn verði
smíðaðar í Þýskalandi, hugsanlega 3,2
lítra V6, 200 hestafla auk stærri V6
vélar og V8 vélar.
Reiknað er með að verksmiðjan í
Alabama framleiði 70 þúsund bíla á
ári. Verðið á jeppanum verður frá
30.000 til 40.000 bandaríkjadalir. ■
TILBOÐ
OSKAST
í Grand Cherokee Laredo, argerð '94 (ekinn 12 þús. míl-
ur), FordTempoGL, árgerð ’94(ekinn 16þús. mílur),
Chevrolet Cavalier Z-24, árgerð ’88 og aðrar bifreiðar er
verða sýndar á Grensásvegi 9 þriðjudaginn 28. mars
kl. 12-15.
Tilboðin verða oþnuð a sama stað kl. 16
SALA VARNARLIÐSEIGNA
WINDSTAR er einnig frá Ford sem hefur til þessa aðallega verið
boðinn í Bandaríkjunum en verður nú einnig fáanlegur í Evrópu.
ensku á fjölnotabíl. Það er einnig sjö
manna bíll, tvö sæti fremst, tveggja
manna bekkur í miðju og þriggja
manna aftast og þá er farangursrými
orðið fremur lítið. Bíllinn sem er
boðinn með þriggja lítra, sex strokka
og 152 hestafla vél, er framdrifmn
og með fjögurra þrepa sjálfskiptingu.
Volkswagen verksmiðjurnar
kynntu Sharan sem virðist áhuga-
verður í þessum fjölnotaflokki. Hann
er á sama hátt og aðrir framdrifinn,
sjö manna með sjálfskiptingu og
búinn 2,8 lítra, sex strokka og 128
hestafla véi. Hann er 4,62 m lang-
ur, vegur 1.825 kg og getur bor-
ið 700 kg.
Þá má nefna að Honda
Shuttle er nú kominn í
nýrri og breyttri mynd
en frá honum var
nokkuð skýrt í
síðasta
blaði.
Síaukin markaðshlutdeild
Segja má að sameiginlegt ein-
kenni þessara fjölnotabíla sé útlitið,
framendinn mjög haliandi og yfirleitt
án eiginlegs vélarhúss, gluggar stór-
ir og síðan innri þægindi sem eru
svipuð, mikið lagt uppúr vönduðum
stólum og að auðvelt sé að breyta
sætaskipan. Sé lengd bílanna 4,60-
4,80 er farangursrými yfirleitt lítið
en sé hún um og yfír 5 metrar næst