Morgunblaðið - 28.03.1995, Blaðsíða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 28: MAKZ 1995 MORGUNBLAÐK)
Ketíissoní Fiimskir töframenn og
LaS£ata norskur höeerstaður
I v' I n n c L' n n n n p a n
LA TRAVIATA
Kolbeinn Ketilsson í La traviata.
íslenska óperan. Föstudagnr 17.
mars.
HVER óperusýning er nýr við-
burður, að því er varðar hversu til
tekst hverju sinni, en tilefni skrifa
um nefnda sýningu er frumraun
Kolbeins Ketilssonar á sviði íslensku
óperunnar í hlut-
verki Alfredos í
La traviatá eftir
Verdi. Kolbeinn
var frekar daufur
í fyrsta kaflan-
um, vildi líklega
fara varlega af
stað, svo það
vantaði nokkuð á
skerpuna í aðal-
aríu þáttarins, _,,Libiamo, libiamo,
ne’ lieti calici". I öðrum þætti sótti
hann í sig veðrið og aría hans, „De
miei bollenti spiriti", var mjög vel
sungin. Tvísöngur föður Alfredos og
Violettu var mjög áhrifamikill og var
Bergþór enn betri en á frumsýning-
unni.
Sigrún Hjálmtýsdóttir var frábær
í hlutverki Violettu, sérstakiega í
lokaþættinum, sem er býsna erfítt
að syngja á sannfærandi máta. Báð-
ar veislumar, í fyrsta þætti og síð-
ara atriði annars þáttar, eru leik-
rænt veikustu atriðin og nú truflaði
ráp þjónanna með óþægilega tóm
drykkjarstaupin og það vantaði
spennuna, þ.e. meiri hraða, bæði í
sígaunasöng kórsins og nautabana-
atriðið.
Það var sterk stemmning í loka-
þættinum og aría Violettu, „Addio
del passato", var frábærlega vel
sungin af Sigrúnu. Dúettinn „Parigi
o cara“ var sannfærandi og vel sung-
inn af Sigrúnu og Kolbeini.
Kolbeinn er góður söngvari, nokk-
uð gætinn en umfram allt fágaður
og syngur fallega. Rödd hans er
falleg, jöfn í tónblæ og hann ofgerir
henni aldrei. Það sem _ á vantar í
raddstyrk eða raddlega vogun og
leik, er nokkuð sem kemur með
meiri reynslu og þroska, er ávaxtast
aðeins í átökum við erfið viðfangs-
efni.
Jón Ásgeirsson
LISIPANS
Borgarlcikhúsiö
K. KVARNSTRÖM & CO
SCIROCCO
DANSKOMPANI
Danshöfundar: Kenneth Kvam-
ström, Ina Christel Johannessen.
Tónlist: R. Schedrin, Kjell Samkopf
o.fl. Leikmynd og búningar: Carousc-
hka, Kristin Torp. Lýsing: Jens Set-
hzman, Erik Wiedersheim-Paui.
Dansarar: Frá Finnlandi: Háken
Mayer, Mika Backlund, Kai Lahde-
smaki. Frá Noregi: Marianne Albers,
Jonas Digerud, Martin Hylton, Jan-
Ivar Lund, Teija Tjome Mossige,
Cecilie Linderman Steen, Lene Sy-
vertson. Borgarleikhúsið 21. og 22.
mars 1995. Aðgangseyrir kr. 1.500.
FRUMSÝNING á seinni list-
danssýningunni á Sólstöfum, nor-
rænu menningarhátíðinni, fór
fram í Borgarleikhúsinu 21. mars.
Þessar sýningar hafa verið kær-
komnar fyrir áhugafólk um list-
dans og dansleikhús og mikilvægt
að gefa íslendingum tækifæri til
þess að sjá hvað er að gerast á
Norðurlöndum í þessu máli.
K. Kvarnström & Co. frá Finn-
landi sýndi tvö verk: „...and the
angels began to scream...“ og
CarmenV. Bæði þessi verk voru
stórfengleg og líklega það eftir-
minnilegsta, sem sést hefur í list-
dansi hér í vetur „... and the ang-
els began to scream...“ er kynnt
sem „ljóðræn sýning með ótengd-
um þáttum úr ýmsum áttum, þar
sem þrír menn eru á ferðalagi í
undarlegu landslagi“.
Þó þættirnir séu sagðir „ótengd-
ir“, mynda þeir samt eina sterka
heild. Það semur enginn verk eins
og „...and the angels began to
scream...“, nema að vita hvað
hann vill fá fram, kunna til verka
og hafa yfir að ráða dönsurum,
(Hákan Mayer, Mika Backlund,
Kai Lahdesmaki) sem eru afburða-
menn í listgreininni. Hér er allt
þetta til staðar og á sviðinu birtist
kraftmikið verk og magnþrunginn
agaður dans og frábær samstilling
líkama, ljósa og hljóðmyndar.
Sannkallað fínnskt töfraleikhús.
Hreint frábært. Hvort sem litið er
á uppbyggingu, sviðsmynd, bún-
inga eða ljós, gengur allt upp og
er til sóma.
Verkið hefst nánast í myrkri,
nekt og þögn, en ræðst svo á augu
og eyru áhorfandans og horfir
hjálparvana upp á firringu, kraft
og ofbeldiskenndan dans á sviðinu.
Tónlistin var blanda af háværu
Tónlistarskóla Árnesinga
40 ára afmælistónleikar
Selfossi - Fjölmenni var á afmæl-
istónleikum Tónlistarskóla Árnes-
inga sem haldnir voru í íþrótta-
húsinu á Selfossi í tilefni 40 ára
afmælis skólans. Um 200 nemend-
ur og kennarar sáu um ríflega
klukkustundar tónlistardagskrá
sem sýndi vel styrkleika skóla-
starfsins um alla sýsluna. Á tón-
leikunum voru þeir stofnendur
skólans sem á lífi eru heiðraðir
fyrir ómetanlegt brautryðjenda-
starf.
Tónlistarskólinn var stofnaður
rosasumarið mikla, þann 29. sept-
ember 1955. Markmiðið hefur
verið frá upphafi að halda uppi
fullkominni og fjölbreyttri tónlist-
arfræðslu í sýslunni. Guðmundur
Gilsson var fyrsti skólastjóri tón-
listarskólans. Fyrsta starfsárið
voru nemendur 60 talsins úr 10
hreppum sýslunnar. í dag starfa
við skólann 30 kennarar og nem-
endur eru um 600 talsins og
kennsla fer fram á ellefu stöðum
í sýslunni. Höfuðstöðvar skólans
eru að Skólavöllum 3 á Selfossi.
Skólastjóri er Ásgeir Sigurðsson.
Afmælistónleikarnir voru
glæsilegur vitnisburður um starf-
semi skólans í sýslunni. í byijun
SPILAÐ af innlifun á
afmælistónleikunum.
þeirra léku nemendur og kennar-
ar á trompet verkið Fanfare fyrir
afmæli eftir Malcolm Holloway
og síðan tók við hvert verkið af
öðru, lúðrasveit eldri nemenda og
kennara lék marsinn Fótatak eft-
ir Loft S. Loftsson undir stjórn
Ásgeirs Sigurðssonar. Nemendur
í píanóleik léku Ámesingatil-
brigði við lagið Litla Gunna og
litli Jón. Strengjasveit lék Abba-
labbalá eftir Friðrik Bjarnason
og Lítið tríó fyrir fiðlu eftir Malc-
olm Holloway. Gítarhópur lék lag-
ið Ef sofnað ég get ekki eftir Sig-
urð Ágústsson og yngri lúðrasveit
skólans lék þrjú skemmtileg lög
eftir Malcolm Holloway, Skála-
fell, Beinagrindardans og Indí-
ánalag. Blokkflautuhópur lék
Rímnalög úr Árnessýslu í útsetn-
ingu Malcolms Holloway. Kór
kennara og nemenda söng við
undirleik Þórlaugar Bjarnadóttur
fjögur lög, Ljósar nætur og Húm-
ljóð eftir Loft S. Loftsson, Lýs
milda ljós við lag Sigurðar Ág-
ústssonar og Þú Árnesþing einnig
eftir Sigurð. Lúðrasveitin lék Þor-
láksvöku eftir Róbert Darling und-
ir hans stjóm og í lokin stjómaði
Malcolm Holloway leik lúðrasveit-
arinnar er hún lék Ur útsæ risa
íslandsfjöll eftir Pál ísólfsson.
Tónleikamir voru vel sóttir af
fólki víða að úr sýslunni sem sýn-
ir að Tónlistarskóli Árnesinga á
góðan hljómgmnn meðal íbúanna
sem umgjörð menningar og tón-
listar.
þungarokki, málmhljómum og
mannsröddinni, sem ýmist var
engilblíð eða sem afskræmd raf-
mögnuð öskur. Ef ég leyfi mér að
sletta, þá verkaði „.. and the ang-
els began to scream...“ á mig sem
„sækó-þriller“, sem bæði gerist
alls staðar og hvergi í tíma og
rúmi. Stórkostleg upplifun, sem
fékk einstakar viðtökur áhorfenda.
Carmen?! var annað verkið á
efnisskránni. Carmen?! er gaman-
ballett eftir Kenneth Kvarnström.
Það er mjög erfitt að gera ballett-
farsa, þar sem einungis er leikið
á hreyfíngar líkamans og svip-
brigði. Þetta er oft reynt, en
heppnast sjaldnast eins vel og í
Carmen?! Tónverk Sehedrin var
kveikjan að verkinu, en það er
byggt á velþekktri tónlist óperunn-
ar.
Aftur voru það dansararnir frá
Finnlandi, þeir Hákan Mayer,
Mika Backlund, Kai Lahdesmaki,
sem fluttu verkið og með mark-
vissu skopskyni, en ekki aula-
fýndni. Hvemig bregðast þrír
nautabanar við, ef Carmen vantar?
Verkið var gott og vel flutt og
aftur fá Finnarnir margar stjörnur
fyrir frammistöðuna.
Lokaverkefni kvöldsins var
Abscence de fer eftir Ina Christel
Johannessen frá Noregi, flutt af
Scirocco Danskompani. Heiti
verksins er úr skylmingamáli og
þýðir að gefa höggstað á sér. Eg
verð að viðurkenna að verkið vakti
litla hrifningu hjá mér. Það var
langdregið, ruglingslegt og á
mörkum þess að vera dansverk.
Minnti oft fremur á látbragðsleik
eða spuna. Reyndar er spuni oft
snar þáttur í verkum höfundar,
en þarna gekk hann ekki upp, því
skilaboðin voru einfaldleg of mörg
og ómarkviss. Að vísu má segja
að hugmyndin sé góð og það sama
má segja um búninga og leik-
mynd. Urvinnsla á kóreógrafíu og
flutningur voru rétt í meðallagi.
í leikskrá eru gefin upp nöfn á
sjö dönsurum en á sviðinu voru
níu. Það kom mér á óvart að þeir
virtust yfírleitt vera í lélegri þjálf-
un og nokkuð sundurleitur hópur.
Þó að Absence de fer hafi valdið
mér vonbrigðum var samt gaman
að fá tækifæri til að sjá verk höf-
undar á sviði hér á landi.
Heildaráhrif kvöldsins eru því
frá því að vera dálítil vonbrigði í
það að vera ógleymanleg upplifun.
Það er vel hægt að vera sáttur
við það hlutskipti.
Ólafur Ólafsson
Uthlutun úr
Menningarsj óði
ÚTHLUTAÐ hefur verið úr Menn-
ingarsjóði fyrir árið 1995. Auglýst var
eftir umsóknum og bárust sjóðnum
samtals 95 umsóknir að fjárhæð rúm-
ar 90 milljónir króna. Stjóm Menn-
ingarsjóðs samþykkti samhljóða að
veita 33 styrki, samtals að upphæð
kr. 9.850.000 til eftirtalinna verkefna:
Helgi Haraldsson, Rússnesk-íslensk
orðabók, viðbótarstyrkur 1.000.000.
Glímusamband íslands, Glimusaga ís-
lands eftir Þorstein Einarsson,
800.000. Safnastofnun Austurlands,
Húsasaga Seyðisfjarðar 1870-1940
eftir Þóru Guðmundsdóttur, 500.000.
Bóka- og blaðaútgáfan sf., Islenskar
þjóðsögur 1:1. bindi, Átfar og tröll.
Ritstjóri Ólína Þorvarðardóttir,
500.000. Hið íslenska bókmenntafé-
lag, Siðfræði Níkomakkosar eftir Ar-
istóteles í þýðingu Svavars Hrafns
Svavarssonar, 500.000. Mál og menn-
ing, Vídalínspostilla. Formáli eftir
Gunnar Kristjánsson, greinargerð eftir
Mörð Ámason, 500.000. Einar Páls-
son, Kristintakan og kirkja Péturs í
Skálholti eftir Einar Pálsson, 500.000.
Hart í bak, útgáfa, Leikrit Jökuls Jak-
obssonar I—II í ritstjóm Jóns Viðars
Jónssonar, 500.000. Þórdís Þórarins-
dóttir og Margrét Loftsdóttir, Kerfís-
bundin efnisorðaskrá fyrir bókasöfn,
300.000. Gagnasmiðja Kennarahá-
skóla íslands, Könnum saman lóð og
mó - fræðsluefni til margmiðlunar
ætlað börnum, 300.000. Almenna
bókafélagið, Ritsafn Sigurðar Nordals
4. hluti - Samhengi og samtíð,
300.000. Hjálpræðisþerinn á íslandi,
Hjálpræðisherinn á íslandi í hundrað
ár eftir dr. Pétur Pétursson, 300.000.
Vaka-Helgafell hf., íslenskir fuglar
eftir Ævar Örn Petersen og Jón Bald-
ur Hlíðberg, 300.000. Þjóðminjasafn
fslands, Leirker fundin í jörðu á ís-
landi eftir Guðrúnu Sveinbjamardótt-
ur, 300.000. Almenna bókafélagið,
íslenskar tilvitnanir í ritstjórn Hannes-
ar H. Gissurarsonar - viðbótarstyrk-
ur, 250.000. Vaka-Helgafell hf., „Eld-
stöðvar íslands" eftir Ara Trausta
Guðmundsson, 250.000. Bókmennta-
fræðistofnun HÍ, íslenskur heimilda-
skáldskapur eftir Magnús Hauksson,
200.000. Mál og menningj Merkisdag-
ar á mannsævinni eftir Árna Bjöms-
son, 200.000. Margrét Margeirsdóttir,
Fötlun og samfélag eftir Margréti
Margeirsdóttur, 200.000. Sögufélag,
Sýslu- og sóknalýsingar Skaftafells-
sýslu 1839-1843, 200.000. Garðar
Guðmundsson, ritaskrá um íslenska
fomleifafræði í ritstjórn Garðars Guð-
mundssonar, 200.000. Hvítabandið,
„Saga Hvítabandsins 1895-1995“ eft-
ir Margréti Guðmundsdóttur, 200.000.
Iðnú, bókaútgáfa, Tækniorðasafn fyrir
bíl- og málmiðngreinar eftir Sigfús
Sigurðsson, 200.000. Vaka-Helgafell
hf., Saga Islands og íslendinga eftir
Einar Laxness, viðbótarstyrkur,
200.000. Vaka-Helgafell hf., Ljóða-
safn Davíðs Stefánssonar, 200.000.
Skerpla, Fátækt fólk, þriggja bóka
safnrit eftir Tryggva Emilsson,
200.000. Ásgrímur Jónsson, Hátterni
í kirkjusiðum eftir Arngrím Jónsson,
150.000. Jón Ögmundur Þormóðsson,
Fegursta kirkjan á íslandi, 100.000.
Marteinn H. Friðriksson, Söngvasafn
Dómkirkjunnar, 100.000. Setberg,
bókaútgáfa, Vegsemd þess og vandi
að vera íslendingur eftir Gylfa Þ.
Gíslason, 100.000. Hið ísl. þjóðvinafé-
lag, Andvari 1995, 100.000. Bandalag
fslenskra skáta, Handbók flokksfor-
ingjans eftir Kristfnu Bjarnadóttur,
100.000. Háskólaútgáfan, AIso sprach
Zarathustra eftir Nietzsche í þýðingu
Jóns Árna Jónssonar, 100.000.
Skv. 2. mgr. 1. gr. reglugerðar um
Menningarsjóð nr. 707/1994 getur
sjóðstjórn átt frumkvæði að einstaka
úthlutunum. Bókaútgáfa Leifs Eiríks-
sonar vinnur að heildarútgáfu Islend-
ingasagna á ensku „Sagas of Iceland-
ers“. Um er að ræða viðamikla útgáfu
sem hlýtur meðmæli margra málsmet-
andi einstaklinga og stofnana á sviði
íslenskra bókmennta. Stjórn Menning-
arsjóðs samþykkti að veita Bókaútgáfu
Leifs Eiríkssonar styrk að fjárhæð kr.
1.000.000 um leið og hún fagnar þvf
framtaki að kynna fslenskar fornbók-
menntir erlendis.
Menningarsjóður var stofnaður með
lögum frá Alþingi nr. 79/1993 og féllu
þá úr gildi lög nr. 50/1957 um menn-
ingarsjóð og menntamálaráð.
Illutverk Menningarsjóðs er að veita
fjárhagslegan stuðning til útgáfu þeirra
bóka á íslenskri tungu sem verða mega
til eflingar íslenskri menningu.
Stjórn Menningarsjóðs skipa þær
Bessí Jóhannsdóttir, sagnfræðingur,
formaður, Áslaug Brynjólfsdóttir,
fræðslustjóri, og Hlín Daníelsdóttir,
fulltrúi.