Morgunblaðið - 29.03.1995, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 29. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
+
3K0V0nniiliihií
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
SAMNINGAR
KENNARA
ÞAÐ VAR skynsamleg niðurstaða hjá kennurum, að
samþykkja sáttatillögu ríkissáttasemjara. Vígstaða
kennara í áframhaldandi verkfalli hefði verið vonlaus.
Útilokað var fyrir ríkisstjórnina að ganga lengra en hún
hafði gert vegna þeirra kjarasamninga, sem gerðir voru
á vinnumarkaðnum fyrir nokkrum vikum, auk þess sem
ríkissjóður hefur ekki yfir neinum fjármunum að ráða til
þess að borga hærri laun til starfsmanna hins opinbera.
Stjórnarmyndun eftir kosningar getur tekið langan tíma
og síðan hefði ný ríkisstjórn þurft nokkurn tíma til þess
að átta sig á stöðu mála. Þess vegna var rétt hjá kennur-
um að fallast á tillögu ríkissáttasemjara.
Davíð Oddsson, forsætisráðherra, hratt þeirri atburða-
rás af stað, sem nú hefur leitt til niðurstöðu í þessari
erfiðu kjaradeilu. Eins og stundum áður hefur forsætis-
ráðherra tekizt að velja rétta tímann til að höggva á
hnútinn.
Ljóst er, að kennarar hafa fengið umtalsverðar kjara-
bætur með þeirri sáttatillögu, sem þeir hafa samþykkt.
Þær kauphækkanir, sem samið hefur verið um eru veru-
legar. Að hluta til eru þær greiðsla fyrir aukið vinnufram-
lag. Athygli manna mun hins vegar beinast að því hvað
sú kauphækkun er mikil sem er fyrir utan auknar greiðsl-
ur vegna aukinnar vinnu. Hefur verið farið fram úr kaup-
hækkunum, sem samið var um á vinnumarkaðnum fyrir
skömmu? Og ef svo er, hversu mikið? Þetta er lykilspurn-
ing, sem mjög verður rædd á næstu dögum.
í almennu kjarasamningunum er ákvæði, sem gerir
verkalýðsfélögunum kleift að opna samningana á nýjan
leik, ef samið hefur verið um kauphækkanir til annarra
starfshópa umfram þær kauphækkanir, sem almennu
verkalýðsfélögin sömdu um. Ef marka má ummæli for-
ystumanna verkalýðsfélaganna í Morgunblaðinu í dag
munu þau fara sér hægt en hins vegar er alveg ljóst, að
hafi kennarar fengið kauphækkanir umfram aðra og
gangi þær kauphækkanir til allra opinberra starfsmanna
er mikil hætta á ferðum. Þá má ganga út frá því sem
vísu, að samningar verði lausir.
Kjarasamningar á hinum almenna vinnumarkaði í febr-
úar voru afrek. Þeir samningar voru gerðir við mjög erfið-
ar aðstæður og það var ekkert einfalt mál fyrir forystu-
menn verkalýðsfélaganna að kynna efni þeirra samninga
á félagsfundum í verkalýðsfélögunum og fá þá sam-
þykkta. Atkvæðagreiðslan í Dagsbrún sýndi hve mikil
óánægja var með samningana og þeir hafa síðan verið
felldir í stöku félögum.
Hinir almennu kjarasamningar eru trygging fyrir því
að verðbólgan kemst ekki á skrið á nýjan leik. Hafi kenn-
arar samið verulega umfram almennu verkalýðsfélögin
og gangi þær hækkanir til annarra opinberra starfs-
manna eru það ákveðin svik við verkalýðsfélögin. Til
þess má ekki koma.
Kennarar hafa staðið í erfiðum vinnudeilum aftur og
aftur á nokkru árabili. Óánægja þeirra með kjör er skiljan-
leg en hið sama má segja um fjölmarga aðra starfshópa
í þessu þjóðfélagi. Það hlýtur að vera kennurum nokkurt
umhugsunarefni, að þrátt fyrir ítrekuð verkföll fyrir
nokkrum árum töldu þeir sig ekki ná meiri kjarabótum
en svo með þeirri baráttuaðferð, að þeir töldu nauðsyn-
legt að leggja út í langt verkfall einu sinni enn. Er ekki
kominn tími til að kennarar endurmeti þessar baráttuað-
ferðir? Hvað verða þeir lengi að vinna upp það tekjutap,
sem þeir hafa orðið fyrir í löngu verkfalli?
Nemendur hafa orðið illa úti í hinu langa kennaraverk-
falli. Það skiptir verulegu máli, að vel takist til um að
skipuleggja skólastarfið fram á vorið. Þar verða allir að
leggja sitt af mörkum, bæði kennarar, nemendur og for-
eldrar. Með því er hægt að draga verulega úr því tjóni,
sem nemendur hafa orðið fyrir, en það verður ekki bætt
að fullu.
Það er fagnaðarefni, að kennaraverkfallinu er lokið.
Kosningarnar, sem fram fara eftir eina og hálfa viku,
hefðu farið fram í verra andrúmslofti, ef ekki hefði tek-
izt að leysa þessa deilu. Þegar upp er staðið hljóta allir
að fagna því að erfiðri vinnudeilu er lokið og reyna að
gera hið bezta úr því, sem farið hefur á verri veg, meðan
á verkfallinu stóð.
Kosninffabaráttan á Suðurlandi fór hægt af stað
SUÐURLANDSKJÖRDÆMI:
Úrslit í Alþingiskosningum 1983, 1987 og 1991
^ ® ® ® Fjöldi
Atkvæði % þingm.
1987 F)ö|di 1991
Atkvæði % þingm. Atkvæði %
Fj&idi 1995
þingm. í framboði
Gild atkvæði/Samtals: 10.521 100,0 6 12.406 100,0 6 12.529 100,0 6
Alþýðuflokkur 1.278 12,2 0 1.320 10,6 0 1.079 8,6 0 X
Framsóknarflokkur 2.944 28,0 2 3.335 26,9 2 3.456 27,6 2 X >4Vl XI T
Sjálfstæðisflokkur 4.202 39,9 3 4.032 32,5 2 4.577 36,5 3 X
Alþýðubandalag 1.529 14,5 1 1.428 11,5 1 2.323 18,5 1 X
Samtök um kvennalista gHB| W/j 816 6,6 0 467 3,7 0 X yv
Bandalag jafnaðarmanna 568 5,4 0
Borgaraflokkur 1.353 10,9 1 xl
Flokkur mannsins -wr 122 1,0 0
Þjóðarflokkur/FI. mannsins 1» 126 1,0 0 VTl
Frjálslyndir X Jl *S 468 3,7 0 ▼V.ÍL/
Heimastjórnarsamtök 33 0,3 0
Náttúrulagaflokkurinn
Suðurlandslistinn
Þjóðvaki
ÁTTA FRAMBOÐSLISTAR
BERJAST UM SEX SÆTI
Átta framboðslistar hafa komið fram í Suður-
landskjördæmi, jafnmargir og í síðustu kosn-
-g - "
ingum. I umfjöllun Guðmundar Sv. Her-
mannssonar um framboðsmál á Suðurlandi
kemur fram að landbúnaðar- og sjávarútvegs-
mál eru þar ofarlega á baugi
EIR sem bjóða fram á Suður-
landi eru Alþýðubandalag
og óháðir, Alþýðuflokkur,
Framsóknarflokkur,
Kvennalisti, Náttúrulagaflokkur Is-
lands, Sjálfstæðisflokkur, Suðurlands-
listi og Þjóðvaki.
Kjósendur á Suðurlandi eru að þessu
sinni 14.503 eða 13,2% kjósenda á land-
inu og hefur þeim fjölgað um 550 frá
síðustu kosningum. í síðustu kosning-
um var kosningaþátttaka 91,2% sem
var nokkuð yfír landsmeðaltali.
í tvennum síðustu kosningum hefur
verið kosið um fímm þingsæti á Suður-
landi og að auki hefur eitt uppbótar-
sæti komið í hlut kjördæmisins. Áður
en kosningalögum var breytt hafði
Suðurland sex föst þingsæti og uppbót-
arsæti eftir atvikum.
Alþýðuflokkurinn hefur ekki haft
þingmann á Suðurlandi síðan Magnús
Magnússon var síðast kjörinn á þing
fyrir flokkinn árið 1979. Árið 1983
fékk flokkurinn 12,2% atkvæða. Árið
1987 fékk flokkurinn 10,6% atkvæða
en kom ekki að manni og árið 1991
fékk Alþýðuflokkurinn 8,6% atkvæða.
Þá munaði að vísu litlu, eða um 30
atkvæðum, að uppbótarsæti kjördæm-
isins kæmi í hlut flokksins en fylgis-
aukning flokksins á Austurlandi, og
fylgisaukning Sjálfstæðisflokks á
Reykjanesi hafði þau áhrif að Sjálf-
stæðisflokkurinn fékk uppbótarsætið á
Suðurlandi.
Alþýðubandalagið hefur haft fast
þingsæti á Suðurlandi frá árinu 1967
þegar Karl Guðjónsson var kjörinn á
þing fyrir flokkinn. Árið 1979 og 1983
fékk flokkurinn í kringum 15% at-
kvæða í kjördæminu. Hlutfallið lækk-
aði í 11,5% árið 1987 en flokkurinn
hélt þingsætinu og þá var Margrét
Frímannsdóttir kjörin á Alþingi í fyrsta
skipti. Hún var kjörin aftur á þing í
kosningunum 1991 með
18,5% atkvæða.
Fylgi Framsóknarflokks
hefur verið nokkuð stöðugt
í undanfömum kosningum
og flokkurinn hefur haft tvo
þingmenn í kjördæminu frá 1959; raun-
ar fékk flokkurinn þijá þingmenn árið
1963.
Árið 1979 fékk flokkurinn 32,5%
atkvæða en 28% árið 1983. í næstu
kosningum var_ fylgið 26,9% og árið
1991 27,6%. Ágúst Þorvaldsson og
Bjöm Fr. Björnsson sátu um árabil á
þingi fyrir flokkinn í kjördæminu og
Jón Helgason hefur nú setið á þingi í
meira en tvo áratugi en hann hefur
nú dregið sig í hlé.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur einnig
haft traust fylgi á Suðurlandi en nokkr-
ar sveiflur hafa þó orðið vegna sérfram-
boða og klofningsframboða. Flokkurinn
hefur þó alltaf haft ýmist tvo til þijá
þingmenn í kjördæminu frá kjördæma-
breytingunni 1959, þar af sátu Ingólfur
Jónsson og Guðlaugur Gíslason sam-
fleytt á þingi fyrir flokkinn frá 1959
til 1974; Ingólfur var áður þingmaður
Rangæinga frá 1942.
Árið 1979 bauð Eggert Haukdal,
sem áður hafði verið efsti maður á lista
Sjálfstæðisflokksins, fram sérlista og
þá fékk Sjálfstæðisflokkurinn 23,5%
og einn kjördæmakjörinn mann og einn
uppbótarmann. Árið 1983 var flokkur-
inn óskiptur og fékk þá 39,9% og þijá
kjördæmakjöma menn. Árið 1987 bauð
Borgaraflokkurinn fram og þá fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 32,5% og tvo
menn. Borgaraflokkurinn fékk hins
vegar 10,9% atkvæða og uppbótar-
mann, Óla Þ. Guðbjartsson. Árið 1991
fékk Sjálfstæðisfloickur 36,5% og tvo
kjördæmakjöma menn auk uppbótar-
manns.
Kvennalistinn hefur boðið fram á
Suðurlandi frá 1987 en ekki komið að
manni. Árið 1987 fékk flokkurinn 6,6%
og árið 1991 3,7%.
í síðustu kosningum buðu þrír aðrir
flokkar fram á Suðurlandi. Arftaki
Borgaraflokks, Fijálslyndir, fékk 3,7%
atkvæða en náði ekki inn manni. Efsti
maður á þeim lista var Óli Þ. Guðbjarts-
son. Þjóðarflokkurinn-Flokkur manns-
ins fékk 1% atkvæða og Heimastjómar-
samtökin fengu 0,3% at-
kvæða. Þessir flokkar bjóða
ekki fram nú en nú bjóða
Þjóðvaki og Náttúrulaga-
fiokkurinn fram í kjördæm-
inu í fyrsta skipti auk Suður-
landslistans, sem er sérframboð Eg-
gerts Haukdals.
Breytingar hafa orðið á mörgum
framboðslistum frá síðustu kosningum.
Á A-lista Alþýðuflokks hefur alveg
verið skipt um efstu menn en þar var
Ámi Gunnarsson í efsta sæti árið 1991.
Nú er Lúðvík Bergvinsson, Vestmanna-
eyjum, í efsta sæti, Hrafn Jökulsson,
Eyrarbakka, í 2. sæti og Tryggvi
Skjaldarson, Þykkvabæ, í 3. sæti.
G-lista Alþýðubandalags og óháðra
leiða sömu menn og síðast. Þar eru
Margrét Frímannsdóttir, Stokkseyri,
og Ragnar Óskarsson, Vestmannaeyj-
um, í tveimur efstu sætum eins og síð-
ast. I þriðja sæti er Guðmundur Lárus-
son, Stekkum.
Hjá Framsóknarflokknum hefur Jón
Helgason, Seglbúðum, dregið sig í hlé
en hann leiddi B-listann í tvennum síð-
ustu kosningum. Nú er Guðni Ágústs-
son, Selfossi, í efsta sæti en hann hef-
ur setið á Álþingi fyrir flokkinn frá
1987. í öðru sæti er ísólfur Gylfí
Pálmason, Hvolsvelli, og í þriðja sæti
Ólafía Ingólfsdóttir, Vorsabæ H.
Þorsteinn Pálsson, Reykjavík, leiðir
D-lista Sjálfstæðisflokks eins og hann
hefur gert frá 1987. í öðru sæti er
Ámi Johnsen, Reykjavík, eins og í síð-
ustu kosningum. í þriðja sæti er Drífa
Hjartardóttir, Keldum, en hún vann það
sæti af Eggert Haukdal í prófkjöri í
vetur.
Hjá V-lista Kvennalista situr Drífa
Kristjánsdóttir, Torfastöðum, í efsta
sæti eins og í síðustu kosningum. í
öðru sæti er Sigríður Matthíasdóttir,
Selfossi, og í þriðja sæti Eyrún Inga-
dóttir, Laugarvatni, en þær era nýjar
á listanum.
Þorsteinn Hjartarson, Brautarholti,
leiðir J-lista Þjóðvaka, en í næstu sæt-
um era Ragnheiður Jónasdóttir, Hvols-
velli og Hreiðar Hermannsson, Selfossi.
Á N-lista Náttúralagaflokksins situr
Inga Lúthersdóttir, Reykjavík, í efsta
sæti, Andrés Úlfarsson, Hveragerði,
er í 2. sæti og Sigurbjörg Björgúlfsdótt-
ir, Nýjabæ II, er í þriðja
sæti.
Eggert Haukdal, Berg-
þórshvoli, leiðir S-lista Suð-
urlandslistans en hann hefur
setið á þingi fyrir Sjálfstæð-
isflokk frá 1978. I næstu sætum eru
Sigurður Ingi Ingólfsson, Vestmanna-
eyjum, og Móeiður Ágústsdóttir,
Stokkseyri.
Flest framboðin hafa sett upp kosn-
ingaskrifstofur á Suðurlandi, staðið fyr-
ir kynningum og dreift upplýsingabækl-
ingum. Framboðin hafa ekki skipulagt
sameiginlega framboðsfundi að þessu
sinni en haldinn hefur verið sameiginleg-
ur fundur um landbúnaðarmál á vegum
búnaðarfélaga í Ámessýslu og fleiri slík-
ir fundir eru fyrirhugaðir.
Almennt þykir kosningabaráttan
hafa farið hægt af stað á Suðurlandi,
eins og raunar víðar, en búist er við
að fljótlega fari að lifna yfír kosninga-
baráttunni.
Af samtölum við fulltrúa framboð-
anna eru atvinnumál, afkoma heimil-
anna og lífskjör efst í huga fólks en
staða rótgróinna atvinnugreina í kjör-
dæminu hefur verið erfíð, þó einkum
landbúnaðar og sérstaklega sauðfjár-
búskapar.
Framsóknarflokkurinn hefur lengi
átt traust fylgi í landbúnaðarhéraðum
á Suðurlandi. Jón Helgason hefur verið
einn af forystumönnum bænda en eftir
að hann ákvað að draga sig í hlé hafa
verið vangaveltur um að eitthvað af
bændafylginu kynni að fara annað, til
dæmis til Eggerts Haukdals.
í sjávarplássum Suðurlands hefur
óánægja með núverandi fiskveiðistjóm-
unarkerfi verið að koma upp á yfírborð-
ið og hefur verið leitt að því líkum að
það kunni einkum að bitna á Sjálfstæð-
isflokknum sem hefur sjávarútvegsráð-
herrann í broddi fylkingar. Um þetta
era þó skiptar skoðanir enda nýtur
Þorsteinn Pálsson óumdeilanlega virð-
ingar í kjördæminu.
Margir fleiri frambjóðendur njóta
raunar persónufylgis, svo sem Margrét
Frímannsdóttir en stuðningur við hana
er sagður ná langt út fyrir raðir þeirra
sem telja sig alþýðubandalagsmenn.
Alþýðuflokkurinn hefur lengi átt erf-
itt uppdráttar á landbúnaðarsvæðunum
vegna gagnrýni sinnar á landbúnaðar-
kerfið. Nú reynir flokkurinn einkum
að höfða til yngri kynslóðarinnar á
Suðurlandi, enda teljast efstu menn á
lista flokksins til hennar.
Kvennalistinn hefur verið talsvert
langt frá því að ná inn manni í undan-
fömum kosningum og þyrfti sjálfsagt
að fá þrefalt fleiri atkvæði nú en síð-
ast til að eiga möguleika á þingmanni.
Erfítt er að meta stöðu Þjóðvaka á
Suðurlandi en almennt er þó búist við
að hann blandi sér í baráttuna um
uppbótarþingsætið.
Náttúralagaflokkurinn
ætlar ekki að heyja sérstaka
kosningabaráttu á Suður-
landi.
Eggert Haukdal hefur
áður farið í sérframboð á
Suðurlandi og náð kjöri en þá fékk
hann 14,3% atkvæða. Talið er að hann
þurfí nú 1.600-1.700 atkvæði, eða
12-14%, til að ná kjöri nú en i síðustu
kosningum þurfti rúm 1.730 atkvæði
eða 13,8%. Þetta fer þó talsvert eftir
því hvemig atkvæði dreifast að öðru
leyti, og þess má geta að 1987 nægðu
11,5% atkvæða til að ná inn manni.
Almennt er þó ekki spáð miklum
breytingum á þingstyrk flokka á Suð-
urlandi heldur fái Framsóknarflokkur
og Sjálfstæðisflokkur áfram tvo þing-
menn og Alþýðubandalag einn. Barátt-
an er hins vegar talin standa um upp-
bótarþingsætið, og þá einkum á milli
Sjálfstæðisflokks, Alþýðuflokks og
Þjóðvaka.
Atvfnnumál
og lífskjör
efst á baugi
Ekki búist viö
miklum fylgis-
sveiflum
MIÐVIKUDAGUR 29. MARZ 1995 2 7
Kennarar þunfflr á brún yfir sáttatillögu ríkissáttasemjara
Kennurum
stillt upp
við vegg
Kennarar í svokölluðu Kennaraathvarfí við
Stakkahlíð voru fremur þungir á brún í gær.
Yfírgnæfandi meirihluti viðmælenda Morgun-
blaðsins lýsti yfír óánægju sinni með sáttatil-
lögu ríkissáttasemjara. Engu að síður voru
margir á því að kennurum hefði verið stillt
upp við vegg og úr þessu væri vart annað
að gera en að samþykkja tillöguna og halda
baráttunni áfram síðar.
Helgi
Grímsson
Jóhann
Krístjánsson
Jórunn
Kristinsdóttir
Brynja
Matthíasdóttir
Rakel
Hallgrímsdóttir
Kristín María
Hafsteinsdóttir
Ósáttur við hvernig
farið var með
starfsdagana.
Hefði viljad sjá hærri
beinar launahækkan-
ir og meira tillit tekið
til endurskipulagn-
ingar í skólum
Sigríður
Jónsdóttir
EG ER aðallega ósáttur við
hvernig farið hefur verið
með starfsdagana, segir
Helgi Grímsson, kennari
við Ölduselsskóla, þegar tillagan er
borin undir hann. Með þeim fyrirfara
að enn sé ýmislegt óljóst segist hann
ekki geta séð annað en sjö til átta
starfsdagar hafi verið seldir of lágu
verði. Fyrir þá hefði fengist eins tíma
kennsluskyldulækkun í grunnskólan-
um en hefði þurft að vera að minnsta
kosti tveir tímar. Starfsdagar eru
meðal annars notaðir til prófagerðar,
samráðsfunda og foreldrafunda.
Þegar talið berst að sjálfum launa-
liðnum nefnir Helgi að bróðir hans
fái 170 þúsund íslenskar krónur í
mánaðarlaun fyrir kennslu í Noregi.
Hann sjálfur fái samkvæmt sínum
útreikningum 90 þúsund krónur á
mánuði eftir að tillagan hafí að fullu
tekið gildi. Engu að síður sagðist
hann fljótt á litið telja tillöguna við-
unandi þar sem ekki væri hægt að
komast lengra í samningaviðræðum
við ríkið. Hins vegar væri alveg eins
líklegt að kennarar blæsu í verkfallsl-
úðra eftir að þeir fengju nýja samn-
ingsaðila haustið 1996. Helgi sagði
að þótt margir kennarar væru gríðar-
lega reiðir væru þeir þekktir fyrir
að fylgja forystunni og myndu því
líklega samþykkja tillöguna.
Hann sagðist hafa vonað að verk-
fallið yrði síðasta verkfall kennara.
„Auðvitað er niðurdrepandi að vera
alltaf að tala um laun. Foreldrar vilja
líka að kennarar séu sáttir við kaup
og kjör og geti sinnt börnunum þeirra
af fullri alúð,“ sagði hann.
Berst fyrir að tillagan
verði felld
„Ég greiði atkvæði gegn tillögunni
og ætla að beijast fyrir því að aðrir
geri hið sama. Hamast í öllum sem
ég næ í,“ segir Jóhann Kristjánsson,
kennari í Öskjuhlíðarskóla, um sátt-
atillögu ríkissáttasemjara. Hann seg-
ir að sér lítist djöfullega á tillöguna
enda sé hún í engu samræmi við
kröfur kennara. „I fyrsta lagi eru
beinar launahækkanir alltof litlar og
í öðru lagi er ég mjög ósáttur við
breytingar á starfsdögum. Að missa
sex út. Við fáum alltof lítið fyrir
þá,“ segir Jóhann.
Þó að Jóhann segði að ekki væri
nokkur leið til að fá hann til að breyta
afstöðu sinni óttaðist hann að tillag-
an yrði samþykkt. Sérstaklega ef
verkfallið yrði blásið af fyrir at-
kvæðagreiðslu.
„Lögðum mjög ákveðin af stað“
Jórunni Kristinsdóttur, kennara í
Öskjuhlíðarskóla, leist illa á sáttatil-
löguna. Kennarar hefðu einfaldlega
ekki fengið nóg í gegn. „Við lögðum
mjög ákveðin af stað í verkfall. Mér
fannst ástandið vera orðið mjög
slæmt í skólanum, álagið á kennara
vera orðið of mikið og þeir ekki ná
að sinna nemendum sem skyldi —
og kaupið of lág. Ég var sjálf komin
með á tilfinninguna að ég væri að
láta misnota mig,“ sagði hún.
Hún sagðist hafa viljað sjá hærri
beinar launahækkanir og meira tillit
tekið til endurskipulagningar í skól-
um. „Ég er óánægð með að láta bjóða
mér þetta í kjölfar orða menntamála-
ráðherra um að skólakerfíð væri orð-
ið sjúkt. Mér fmnst hann tala eins
og kennarar hafí ekki gert sér grein
fyrir því hvemig ástandið væri orðið
í skólanum. En helmingurinn af þvi
sem stendur í tillögum Nefndar um
mótun nýrrar menntastefnu eru hlut-
ir sem kennarar hafa verið að benda
á og tala um enda hefur kennarastarf-
ið verið að breytast svo mikið. Kenn-
arinn er kominn í svo stórt uppeldis-
hlutverk og samstarf milli skóla og
heimilis er orðið miklu meira en var.
Kennari er að sinna hlutum sem hon-
um hefði ekki dotttið í hug fyrir 20
árum,“ sagði Jórunn. Hún sagðist
telja að byijunarlaun kennara þyrftu
að vera 100 þúsund krónur og nefndi
í því sambandi að kennarar ættu ekki
möguleika á eftirvinnu eins og marg-
ar aðrar stéttir. Þeir ættu meira að
segja í erfiðleikum með að fá fulla
vinnu og þeir erfiðleikar ættu eftir
að verða enn meira áberandi við flutn-
ing grunnskólans til sveitarfélaganná.
Gagiigerar breytingar
nauðsynlegar
„Við fáum alls ekki nógu mikið,“
segir Brynja Matthíasdóttir, kennari
í Æfingaskólanum, um innihald til-
lögunnar. „Tillagan er langt því frá
fullnægjandi fyrir kennara og þeir
eru orðnir langþreyttir á því að vinna
á algjörum lúsarlaunum. Mér fínnst
nauðsynlegt að láta gera gagngert
endurmat á kennarastarfinu með til-
liti til ábyrgðar eins og t.d. kvennalis-
takonurnar hafa komið með tillögu
um,“ segir hún.
Brynja segir að sér virðist tillagan
töfralausn Davíðs. Ef kennarar
hefðu hafnað tillögunni hefði sökin
orðið þeirra. Hún sagði að alls ekki
væri nægilegur skilningur á kjörum
kennara og yfirvofandi breytingum
í skólakerfínu meðal almennings.
„Ég er hrædd um að eitthvað verði
að lagfæra fljótlega,“ segir hún og
minnir á að eins tíma lækkun á
kennsluskyldu segi lítið þegar ein-
setningu verði smám saman komið
á. Hún segist á sama hátt ósátt við
breytingar á starfsdögum og bein
launahækkun sé alltof lág. „En ég
held líka að samninganefnd okkar
hafi verið í mjög erfíðri stöðu. Ég
er mjög ánægð með frammistöðu
hennar. Hins vegar lýsi ég ábyrgð á
hendur ríkisstjómarinnar vegna sex
vikna verkfalls og stöðugs óróleika
í skólakerfinu. Kennarar eru ekki að
leika sér að fara í verkfall.“
Brynja sagðist myndi greiða at-
kvæði gegn tillögunni. Almennt sagði
hún skiptar skoðanir um hana meðal
kennara og ekki væri hægt að spá
fyrir um hvernig atkvæðagreiðslan
færi.
Ekki tekið á einsetningu
„Mér líst ekki nóg vel á tillöguna
eins og henni hefur verið lýst hér.
Ég hefði viljað fá meiri lækkun á
kennsluskyldu og meiri hækkun á
grunnkaupið. Ég er t.d. með 68.500
í mánaðarlaun eftir tvö ár í kennslu
og fer ekki upp í nema rúmlega 72
þúsund með þessu. Mér finnst það
lélegt,“ segir Rakel Hallgrímsdóttir,
kennari í Landakotsskóla, í samtali
við Morgunblaðið.
Hún nefnir eins og fleiri skipulags-
málin. „Mér fínnst ekki nægilega
mikið tillit tekið til einsetningarinn-^
ar. Ég kenni í einsetnum skóla og
fæ ekki nema 75% stöðu og í framtíð-
inni verða sífellt fleiri í sömu stöðu,“
segir hún og bætir við að með lækk-
un kennsluskyldu sé að einhveiju
leyti hægt að bæta vandann.
Rakel sagðist ekki ætla að sam-
þykkja tillöguna samkvæmt því sem
hún heyrði í gær. Hún sagði erfitt
að spá fyrir um hvort tillagan yrði
samþykkt en henni heyrðist töluverð
óánægja með hana.
Tíu ára reglan ekki inni <
„Ég hefði gjarnan viljað fá inn,
eins og -lengi hefur verið við lýði í
framhaldsskólunum, að eftir tíu ára
kennslu fái kennari einn tíma í af-
slátt af kennsluskyldu á viku og
annan eftir 15 ár. Við fórum fram
á hvort tveggja. En tillagan núna
gerir aðeins ráð fyrir einum tíma í
afslátt eftir 15 ár,“ segir Kristín
María Hafsteinsdóttir, kennari í
Laugalækjarskóla, um tillöguna.
Hún gagnrýnir að kennsluskylda
hafi aðeins verið lækkuð um einn
tíma í grunnskólanum og launa-
hækkun komi á löngum tíma. „Þó
hækkunin sé ekki eins mikil og
maður hefði viljað sjá væri ég sátt
við hana kæmi hún fyrr.“
Hún sagði að enn væri margt óljóst
og hún væri ekki tilbúin til að taka
endanlega afstöðu til tillögunnar í
gær. Ekki væri heldur hægt að segja
til um hver heildarniðurstaðan yrði.
Samt fyndist henni kennarar ekki
sérlega hressir. „Manni fínnst svolít-
ið eins og manni hafi verið stillt upp
við vegg.“
„Alltof góðar manneskjur“
„Mér fínnst að við hefðum átt að
fá meira út úr þessu. Ég held að við
séum alls ekki sátt við þessa niður-
stöðu,“ segir Sigríður Jónsdóttir,
kennari í Fullorðinsfræðslu fatlaðra,
í samtali við Morgunblaðið. „Við
þurfum einfaldlega hærri laun. Öll
hagræðing kemur inn í myndina sem
gott mál. En ég held að ég geti sagt
eftir því sem ég lít í kringum mig
að fólk sé síður en svo ánægt. Ég
er samt ekki tilbúin til að segja að
tillaga verði felld. Við erum nefnilega
alltof góðar manneskjur. Hugsum
alltof mikið um nemendur og að-
standendur. Það er nú kannski það
sem hefur háð okkur í gegnum tíð-
ina,“ segir hún.
Sigríður sagði alls ekki nægilega
mikið tillit tekið til skipulagsbreyt-
inga. „Ég nefni sem dæmi að við
uppbyggingu heilsdagsskólans verð-
ur að koma til lækkun á kennslu-
skyldu. Kennarastarfíð verður að
vera fullt starf. Enginn lifír af hlut-
starfí og eflaust verður flótti úr stétt-
inni ef kennarar þurfa að vera í
tveimur þriðju úr stöðu eins og allt
stefnir í.“