Morgunblaðið - 30.03.1995, Blaðsíða 10

10 C FIMMTUDAGUR 30. MARZ 1995
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Hjálp! Tölvan
mín virkar ekki!
Tölvur
í Bandaríkjunum hefur tölvueign margfaldast
undanfarin ár, segir Marinó G. Njálsson, og
nýir notendur eiga það til að lenda í vandræðum.
ÉG RAKST á ansi skemmtilega
grein í Forbes nýverið, þar sem lýst
er ýmsum hremmingum sem eigend-
ur PC-tölva í Bandaríkjunum hafa
lent í. Langar mig til að gefa lesend-
um og tölvunotendum sýnishorn af
vandræðum þjáningarsystkina vest-
anhafs og þau ráð sem sérfræðingur
Forbes hefur handa þeim.
Vandamálin
Greinin í Forbes byijar á sögu
um verðbréfamiðlara í Florída.
Hann keypti 486DX tölvu frá fyrir-
tæki sem ég hirði ekki um að nefna.
Strax frá fyrstu mínútu var vélin
til vandræða. Hún keyrði ekki
Windows. Hún fraus og bauð eig-
anda sínum að ýta á F1 til að halda
áfram, en ekkert gerðist þegar fyr-
irmælunum var hlýtt. Fyrir verð-
bréfamiðlarann var þetta eins og
að kaupa nýjan bíl með vél sem
ekki fór í gang. Sem gefur að skilja
varð hann illilega bijálaður. Vélina
hafði hann keypt í gegnum póst-
verslun. Hann reif þegar upp símann
og hringdi í grænt númer þjónustu-
deildarinnar. Löng samtöl við þjón-
ustufulltrúa skiluðu engu. Næst
hringdi hann í stjórnarformann fýr-
irtækisins og þó hann kæniist ekki
alla leið bar það árangur. Tveimur
dögum síðar kom viðgerðarmaður
til verðbréfamiðlarans og skipti um
móðurborð í blessaðri tölvunni. En
allt kom fyrir ekkert. Þá hringdi
vreðbréfamiðlarinn neyðarsímtal til
tölvufýrirtækisins og sagði þeim að
koma og hirða tölvuna, hann hefði
ekkert með hana að gera. Nú, hann
fékk nýja tölvu. Vandræðunum lok-
ið? Nei, aldeilis ekki.
Þessi saga er ein margra, sem
koma upp á hveijum degi. Þjónustu-
deildir tölvufyrirtækja fá mörg
hundruð þúsund símtöl daglega frá
tölvueigendum í vanda. Vandamálin
eru alls staðar og alls konar. Einn
notandi á í vandræðum með geisla-
drifíð sitt, annar er að fást við hljóð-
kort og enn einn að setja inn leik.
Og ýmsir hugsa seljendum/fram-
leiðendum þegjandi þörfína. Eða
eins og einn sagði: „Ég er búinn
að eyða meira en 30 klukkutímum
af dýrmætum tíma mínum í þessa
mígrenisvaldandi afsökun sem heitir
skemmtun og ég hef ekki ennþá
getað byijað að leika mér.“ Síðan
fylgdi á eftir nokkuð sem ekki er
fyrir viðkvæmar sálir.
Tölvutæknin er fómarlamb eigin
velgengni. Örgjörvar hafa orðið
flóknari með hveiju árinu sem líður.
Fjöldi aðgerða, sem þeir geta fram-
kvæmt, hefur tvöfaldast á 18 mán-
aða fresti á meðan verð hefur hald-
ist nær óbreytt. Þetta þýðir að tölvu-
aflið er sífellt að verða ódýrara og
viðkvæmara fyrir lúsum og púkum.
ímyndið ykkur að Boeing 737-500
þota hafí iækkað úr 2,3 milljörðum
í 230 þúsund krónur. Hægt væri
að kaupa eina slíka í næstu raf-
tækjaverslun og taka með sér heim.
Það er engu flóknara að fljúga henni
eða viðhalda. Ef eitthvað bilar þá
ert þú einn. Ætlast er til að þú
getir gert við vélina af eigin ramm-
leik eftir að hafa hringt í tækni-
mann.
Þetta er nokkurn veginn það sem
hent hefur tölvuiðnaðinn. Þegar
maður kaupir tölvu fær maður í
hendur verkfæri sem framkvæmir
meira en 1Ö0 milljón aðgerðir á
sekúndu, er stjómað af stýrikerfí
sem telur 3 milljónir Iínur af kóda
og ef eitthvað fer úrskeiðis er ætl-
ast til þess að maður geri sjálfur
við. Fyrir 20 árum hefði slíkt tölvu-
afl eingöngu verið til í stórum marg-
milljón dollara megintölvum, sem
IBM seldi með álagningu sem leyfði
fýrirtækinu að vera með her tækni-
manna sem komu til manns þegar
eitthvað bjátaði á.
Kaldhæðni PC-bransans er að því
fullkomnari sem tölvumar em, era
meiri líkur á að þær lendi í höndun-
um á fáfróðum einstaklingi. Fyrstu
Apple tölvurnar lentu hjá nördun-
um, fyrstu IBM Pésarnir fóra inn í
fyrirtækin. Til samanburðar, þá fóru
á síðasta ársfjórðungi 1994 fleiri
Pentium tölvur til einkanota en til
fyrirtækja.
Margt er líkt með tölvuiðnaðinum
og bílaiðnaðinum. Fyrstu bílarnir
voru nokkuð flóknir (að minnsta
kosti samanborið við þekkingu þess
tíma). Afleiðingin varð sú að flestir
bílstjórar vora annaðhvort bifyéla-
virkjar eða atvinnubílstjórar. Áður
en bíllinn varð að almenningseign
var byggt upp viðamikið net verk-
stæða og þjónustustöðva. Einmenn-
ingstölvan er að nálgast þetta sama
stig. Búast má við að sjálfstæðir,
óháðir aðilar setji upp þjónustu-
stöðvar fyrir tölvur. Framleiðendur
eru í mörgum tilfellum hvort eð er
ekkert annað en samsetningaraðili.
Hlutar tölvunnar koma hver úr sinni
áttinni. Til að tölvan virki er bætt
við stýrikerfí og hugbúnaði. Komi
eitthvað upp á era allar líkur a að
tölvuframleiðandinn kenni stýri-
kerfinu um, sem kennir hugbúnað-
inum um, sem kennir tölvunni um.
Væri þá ekki frábært að hafa einn
aðila sem tekur á sig alla sökina!
Varnir gegn vandræðum
Samkvæmt Forbes virðist eitt
vera alveg víst: Fyrr eða síðar munu
allar tölvur bila. Það eina
sem notandinn getur gert
er að gera sitt besta til að
seinka hinu óumflýjanlega
og draga úr afleiðingunum.
Og Forbes hefur nokkuð
heilræði:
1. Ekki slökkva á tölvunni
meðan Windows er í gangi.
Hættið fyrst í Windows.
2. Vistið ávallt opið skjal
áður en það er prentað.
3. Búið til björgunardisk
sem hægt er að ræsa tölv-
una með ef harði diskurinn
bilar. Hver og einn getur
búið til slíkan disk með því
að forsníða auðan diskling
með format a:/s og afrita
mikilvægar kerfísskrár af harða
diskinum yfír á disklinginn, þ.e.
confíg.sys, autoexec.bat, win.ini og
system.ini.
4. Ef tölvan hagar sér illa eftir að
nýtt forrit var sett inn, þá er það
líklega vegna þess að forritið hefur
átt við kerfísskrár. Eyðið forritinu
af diskinum og afritið kerfísskrárn-
ar af björgunardiskinum yfír á
harða diskinn.
5. Afritið mikilvægar gagnaskrár
yfír á diskling. Ef tölvan er mikið
notuð getur verið nauðsynlegt að
nota segulbandsafritunarstöð.
6? Keyrið SCANDISK eða CHKDSK
með jöfnu millibili til að kanna
ástand harða disksins. Þessi forrit
fylgja DOS.
7. Notið varaaflgjafa til varnar
spennusveiflum og rafmagnsleysi.
8. Hafið næstu tölvu sem þið kaup-
ið með stærri diski, meira minni,
öfiugri geisladrifí og betra faxmót-
aldi en talið var þörf fyrir í upp-
hafi. Þannig má komast hjá því að
fíkta í vélbúnaði síðar.
Við þennan lista bætir Forbes svo
átta atriðum. Eitt þeirra er að kanna
hvort einhveijar litlar hendur hafí
nokkuð óvart fiktað í tölvunni!
Höfundur er tölvunarfræðingur.
HALLDÓR Kristjánsson með Tölvumeistara-möppuna.
Tölvumeistari
til símenntunar
MdNNUN OAOI U
M
O
•4
Skemmuvegi 4 Kópavogi Simi 5573100
VIÐSKlPTI/flTVlWWPLÍF
DAGBÓK
Gæðaráð-
stefna
■ NEMENDUR á lokaári /
viðskiptafræði við Háskóla ís-
lands hafa undanfarin tvö ár
haldið námstefnu tengslum við
námskeið um gæðastjórnun
sem Runólfur Smári Stein-
þórsson hefur umsjón með. í
ár verður ráðstefnan haldin í
Háskólabíói, sal 4, kl. 13.00
i dag, 30. mars, og era allir
velkomnir. Þar munu nemendur
kynna gæðaátak O. Johnson &
Kaaber, Islandsbanka, ís-
lenskra sjávarafurða, Har-
aldar Böðvarssonar og dóms-
og kirkjumálaráðuneytisins.
Fjallað verður um stöðu þess-
ara fyrirtækja við upphaf
átaksins, fræðilegan grundvöll,
árangur og framtíðarhorfur.
Aðgangur er ókeypis.
Aðalfundur
■Aðalfundur Þróunarfélags ís-
lands, verður haldinn mánu-
daginn 3. apríl á Hótel Sögu,
kl. 12.00.
(I)
Ráðstefnuskrifstofa
ÍSIANDS
SÍMI 626070 - FAX 626073
Sjáfm
hlutina
í víbara
samhengi!
Símabylt-
ingíBanda-
ríkjunum
Þráðlausi heimilissím-
inn verður að farsíma
utan dyra
ÞRÁÐLAUSIR símar era orðnir al-
gengir á mörgum heimilum og farsí-
munum fjölgar ár frá ári. Það er því
aðeins tímaspursmál hvenær fram
kemur þráðlaus sími, sem breytist í
farsíma þegar komið er út fyrir veggi
heimilisins. Þessi hugmynd bjó ein-
mitt að baki þegar bandaríska fjar-
skiptaráðið, FCC, bauð nýlega út 99
leyfi á 51 markaðssvæði í Bandaríkj-
unum.
Samkvæmt leyfunum verður tíðni
nýju símanna 120 megahertz á
tveggja gigahertza-sviði eða á breið-
ari skala en yfírleitt er notaður í
þráðlausum ijarskiptum nú á dögum.
Sérfræðingar FCC telja, að þetta
breiða tíðnisvið geti orðið undirstaða
mjög margbreytilegrar þjónustu, til
dæmis fjölhæfra farsíma og fax-
tækja, sem menn bera með sér, og
þeir spá því, að notendur þráðlausra
síma verði orðnir 100 milljónir í
Bandaríkjunum eftir 10 ár.
Áður fyrr var tíðnisviðunum út-
hlutað ókeypis en útboðið nú og ann-
að útboð á miklu þrengra tíðnisviði
á síðasta ári mun færa ríkisjóði
Bandaríkjanna 580 milljarða ísl. kr.
KOMIÐ er út fyrsta eintak Tölvu-
meistarans, sem er sérrit um tölvú-
mál og er gert ráð fyrir að það komi
út 10 sinnum á ári. Meðal efnis í
fyrsta tölublaðinu má nefna grein
um dreifibréfagerð í Word, lista-
vinnslu í Excel, grein um gagnabank-
ann Compuserve og fjölda frétta úr
tölvuheiminum. I næsta tölublaði
sem kemur út í apríl verður fræðslu-
grein um Intemetið meðal efnis.
Í frétt frá útgefanda kemur fram
að lögð er áhersla á að efnið sé sem
mest óháð tölvutegundum þannig að
það á að nýtast jafnt Windows- sem
Macintosh-notendum.
Einnig segir þar að Tölvumeist-
arinn sé nýjung hér á landi, sem
byggi á því að áskrifendum er send-
ur pakki mánaðarlega sem inniheldur
32-40 síður af fræðslu- og upplýs-
ingaefni um tölvu- og hugbúnað og
nýtingu hans við vinnu og heima.
Með pakkanum fylgir disklingur, fyr-
ir Windows/DOS eða Macintosh, sem
inniheldur fiölda hjálparforrita, leikja
og leystra verkefna sem oftast er
þá lýst nánar í Tölvumeistaranum.
Efni Tölvumeistarans, sem er á
lausblöðum, er raðað inn í sérstaka
kaflaskipta safnmöppu, sem fylgir.
Mappan verður því handbók áskrif-
andans um öll helstu forrit sem hann
notar, stýrikerfið og Internetið auk
þess sem sérstakt fréttablað fylgir
Tölvumeistaranum hveiju sinni. Síð-
ar á árinu munu áskrifendur fá mót-
aldsaðgang að gagnabanka fyrirtæk-
isins, forritasafni og ráðstefnum.
I fréttinni segir einnig að Tölvu-
meistarinn sé svar útgefandans,
Tölvu- og verkfræðiþjónustunnar, við
þörf tölvunotenda fyrir símenntun
og byggi á 9 ára reynslu þess af
tölvufræðslu. Tæplega 1.800 manns
hafí sótt námskeið Tölvu- og verk-
fræðiþjónustunnar árið 1994 en hjá
því starfa fjórir sérfræðingar á tölvu-
sviði.
Áskrift kostar 849 kr. eintakið.