Morgunblaðið - 01.04.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 1. APRÍL 1995 E 3
Kveöur
kammertón-
listina með
sérstökum
tnnleikum
ÞETTA eru ekki kveðjutónleikar
í eiginlegum skilningi en mig
lángaði til að ljúka ferii mínum í
kammertónlist og sem einleikari með
því að halda tvenna tónleika og fékk
til liðs við mig nokkra félaga mína
sem ég hef átt samstarf við um
lengri eða skemmri tíma,“ segir Ing-
var Jónasson víóluleikari en næst-
komandi þriðjudag, 4. apríl, boðar
hann til kammertónleika og ráðgerir
síðan sónötukvöld í maí. „Kammer-
tónlist er kreijandi og erfíð og því
fínnst mér rétt að kveðja hana nú,
kominn á þennan aldur enda fer
mér varla fram héðan af! En þessir
góðu samstarfsmenn mínir gera tón-
leikana mögulega, fólk sem sinnir
tónlistinni af sömu hugsjðn og ís-
lenskir tónlistarmenn hafa gert í
áratugi og spyr ekki um greiðslur,11
segir Ingvar ennfremur en hann
verður áfram starfandi í víólugrúppu
Sinfóníuhljómsveitar íslands.
Á kammertónleikunum á þriðju-
dag sem fram fara í Gerðarsafni í
Kópavogi leika sjö hljóðfæraleikarar
með Ingvari í ýmsum samsetning-
um: Martial Nardeau flautuleikari
og Snorri Öm Snorrason gítarleikari
leika með Ingvari í tríói eftir Mati-
egka, Sigurður I. Snorrason klari-
nettleikari og Anna Guðný Guð-
mundsdóttir píanóleikari spila með
honum tríói eftir Mozart og meðleik-
arar hans í kantötu fyrir sópran
eftir Hindemith eru Marta Halldórs-
dóttir sópran, Kristján Þ. Stephen-
sen sem leikur á óbó og Biyndís
Halla Gylfadóttir sellóleikari.
Ingvar Jónasson bjó um árabil í
Svíþjóð og starfaði sem víóluleikari
með Sinfóníuhljómsveitinni í Malmö
og Óperuhljómsveitinni í Stokk-
hólmi auk þess sem hann kenndi
við tónlistarháskólana í Malmö og
Gautaborg en sneri aftur heim
haustið 1989 og tók á ný sæti í
Sinfóníuhljómsveit íslands. Hann
hefur einnig stundað kennslu, kam-
Morgunblaðið/Iialldór
ÞESSI hópur flytur kammerverk i Geróarsafni næstkomandi þriójudagskvöld, 4. apríl. Fró vinstri: Bryndis Halla Gylfadótt-
ir, Martian Nardeau, Kristján
mertónlist, verið prófdómari og síð-
ustu árin stjórnað Sinfóníuhljóm-
sveit áhugamanna og sinnt félags-
málum tónlistarmanna.
En hvað finnst honum helst hafa
breyst hérlendis á þeim áratugum
sem hann hefur starfað að tónlistar-
málum:
„Hér hefur ýmislegt breyst til
batnaðar en margt er líka ennþá í
sama farinu og því miður lítið þok-
ast í átt til framfara. Ef við byrjum
á því sem lítið hefur breyst vil ég
nefna að ekkert hefur gerst í bygg-
ingu tónlistarhúss, tónlistarháskól-
inn kemst ekki á laggimar þrátt
fyrir að menn hafí talað um það í
áraraðir og Island hefur enn ekki
staðfest aðild að Rómarsáttmálan-
um sem Alþingi hefur þó samþykkt
en hann kveður m.a. á um að flytj-
endum sé greitt fyrir tónlistarflutn-
ing í útvarpi hérlendis sem erlendis
og Ríkisútvarpið greiðir tónlistar-
mönnum ekki fyrir flutning sam-
kvæmt samningum við FÍH og FÍT
og ég get haldið áfram að nöldra
Þ. Stephensen, Marta Halldóri
Snorri Örn Snorrason
í þessum dúr - búið leggja niður
fjárveitingu til tónlistarmanna, sem
fólst í því að tónlistarmenn voru
styrktir til að ferðast um landið
með tónlist sína - þetta hefur ráð-
herra menntamála eyðilagt.
Það ánægjulega er hins vegar
að við eigum mikinn fjölda góðra
tónlistarmanna í öllum greinum.
Þetta fólk hefur sótt sér menntun
víða erlendis og tónlistarskólarnir
hér veita mjög góða kennslu og
undirbúning fyrir nám erlendis og
tónlistarmenn okkar eru á heims-
mælikvarða. Nýjustu dæmin um
það er að þegar valið var í vetur í
norræna sinfóníuhljómsveit æsk-
unnar sem skipuð verður 85 hljóð-
færaleikurum voru valdir 17 Islend-
ingar. Hlutfallið var svipað síðasta
ár eða 17 af 100 hljóðfæraleikurum
en hljóðfæraleikararnir eru valdir
eftir númeri af snældum sem sendar
eru dómnefnd þannig að þetta er
engin tilviljun. Enda hafa tónlistar-
nemar frá t.d. Norðurlöndum leitað
hingað eftir skólavist.
dóltir, Siguróur I. Snorrason,
og Ingvar Jónasson.
En allur þessi fjöldi góðra tónlist-
armanna sem komið hefur frá námi
á síðustu árum fær ekki föst og
launuð störf við hljóðfæraleik í
hljómsveitum heldur kennir og spil-
ar kammertónlist eða annað það
sem til fellur og þá yfirleitt sem
sjálfboðaliðar. Við þurfum að finna
leiðir til að fjölga föstum störfum
tónlistarmanna, t.d. í kammersveit-
um eða hljómsveitum víðar á land-
inu.“
Tónlist handa vinum
Um verkin á kammertónleikun-
um þriðjudaginn 4. apríl er það að
segja að Matiegka var tékkneskur,
gítarleikari og kórstjóri en talið er
að Franz Schubert hafi komið í veg
fyrir að tónverk hans féllu alveg í
gleymsku með því að hann skrifaði
sellórödd inní noktúrnuna sem kam-
merhópurinn flytur nú í sinni upp-
runalegu mynd. Auk noktúrnunnar
samdi hann um 70 verk fyrir gítar
og nokkrar messur til flutnings í
kaþólskri kirkju sem hann kenndi
Guóný Guómundsdóttir,
við en Matiegka var uppi 1773 til
1830.
Þá verður flutt tríó í Es-dúr K
498 fyrir klarinettu, víólu og píanó
eftir Mozart, kallað Kegelstadt tríó-
ið. Var það samið árið 1786, nótt
eina til heimabrúks yfír billjardspili
og hefur því verið gefín lýsingin:
Tónlist handa vinum. Verk Hindem-
iths er Die Serenaden eða kantata
fyrir sópran, óbó, víólu og selló sem
samin var árið 1924 en hann var
tónskáld, hljóðfæraleikari, tónlist-
arfræðimaður, tónlistaruppeldis-
frömuður og tónlistarheimspeking-
ur segir Sigurður Steingrímsson í
samantekt um höfunda í efnisskrá.
„Það hefur verið mjög ánægju-
legt fyrir mig að starfa með þessum
hópi sem kemur úr fremstu röð
flytjenda klassískrar tónlistar og
er ég þeim sérlega þakklátur fyrir
að gera mér kleift að bjóða til þess-
ara síðustu kammertónleika
minna," segir Ingvar Jónasson að
lokum.
jt
borgarstjórum Norðurlandanna, í
sama sal sem nefnist „Conde
Duque“. Salurinn er í gamalli höll
í miðborginni, gríðarlega hljómfal-
legur og með réttum hlutföllum.
Efnisskráin var bæði norræn og
alþjóðleg og gerðumst við meira
að segja svo djarfír að spila dansas-
vítu eftir Albeniz á sjálfum Spáni.
Það hefði verið gaman að nota
ferðina og fara víðar og spila, en
það var ekki hægt að koma því
við að þessu sinni.
Mig langar að koma því að hér
að Kristinn R. Ólafsson í Madrid
sá um prógrammið fyrir okkur og
aðstoðaði okkur á allan hátt. Með-
al annars snaraði hann ljóðum, sem
hljóðfæraleikararnir fara með í
leikrænu og skemmtilegu verki
eftir Luciano Berio, yfir á fagur-
lega rímaða spöhsku með örstutt-
uni fyrirvara.
Singapúr og Danmörk
Eg verð hér heima um sinn að
sinna mínum störfum við sinfó-
níuna og kennslu, jafnframt því
að undirbúa mig undir tónleikaferð
til Singapúr á næstunni. Þar spila
ég á tónlistarhátíð sem stendur
yfir í eina viku strax eftir páska.
Auk kammertónlistar mun ég leika
Ebony-konsertinn eftir Stravinsky,
Mozart-konsertinn fræga og kons-
ert eftir Bruch fyrir klarinett og
víólu. Ég var beðinn að spila á
þessari hátíð af umboðsskrifstofu
í London sem hafði samband við
mig. Þeir höfðu frétt af mér. Það
er alltaf gaman að fá slík boð.
Á leiðinni heim frá Singapúr
kem ég við í Álaborg í Danmörku.
Þar mun ég, þann 27. apríl, frum-
flytja splunkunýjan konsert eftir
Karólínu Eiríksdóttur, sem pantað-
ur var af sinfóníuhljómsveitinni þar
og verður útvarpað beint í danska
ríkisútvarpinu. Síðan held ég tón-
leika í Holbæk fyrir utan Kaup-
mannahöfn með Barböru Magnús-
son píanóleikara áður en ég stekk
upp í flugvélina heim 1. maí.“
Eftir þessa ótrúlegu upptalningu
spyr ég Einar hvernig hann fari
að þessu.
„Aðalatriðið er að halda sér í
góðu líkamlegu formi, þá styrkist
andinn líka. Ég stunda íþróttir,
hleyp og syndi og í framhaldi af
því hefur mér oft dottið í hug
gamla góða orðið íþrótt, sem stend-
ur fyrir víðtækt hugtak, sbr. að
leika af mikilli íþrótt. Það er dapur-
legt til þess að hugsa að eftir því
sem ég ferðast meira og sé og
reyni hvernig jafnvel fátækar þjóð-
ir hýsa tónlistina, skuli ekki stönd-
ug þjóð eins og við íslendingar
skynja mikilvægi þess. Það væri
e.t.v. lausnarorðið við ráðamenn í
sambandi við að fá fjármagn til
byggingar tónlistarhúss að við tón-
listarmenn kölluðum okkur íþrótta-
menn í von um að byggt verði yfir
okkur hljómfagurt „íþróttahús".
En tónlistarfólk er í eðli sínu bjart-
sýnt og baráttan heldur áfram.“
Ég kveð þennan víðförla lista-
mann og óska honum góðrar ferð-
ar.
i