Morgunblaðið - 02.04.1995, Page 9

M 9504
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 2. APRÍL1995 B 9
Kaupmannahafnarbréf
Sænsk og dönsk
hagkvæmnis-
sambönd
Svíar og Danir geta hafb margvíslegt gagn af nágrenn-
inu. Svíar fara yfír til Danmerkur til að kaupa ódýrt
áfengi. Danir flytja yfír til Svíþjóðar til að komast í
skattaparadísina þar. Sigrún Davíðsdóttir rekur hér
nokkrar hliðar á samskiptum frændþjóðanna.
SAMBAND Dana og Svía hefur verið
með ýmsu móti gegnum aldirnar.
Danir voru á köflum herraþjóð í
Svíþjóð, þar til þeir voru endanlega
reknir burtu 1523. Nú stefnir enn í samein-
ingu, þó með öðrum hætti verði og ekki
undir danskri stjórn. Með Eyrarsundsbrúnni
tengjast Sjáland og Skánn og hugmyndin
er að byggja í sameiningu öfluga byggð,
Eyrarstað, sem laði til sín atvinnulíf og fjár-
festingu. Það heyrist jafnvel að þessi vaxt-
arbroddur eigi að vera mótvægi við Berlín,
þó það hljómi nú kannski í eyrum flestra
sem ótæpileg bjartsýni. Til að vega upp á
móti þessum kjarna ætla bæjarstjórnir hinn-
ar sænsku Helsingjaborgar og dönsku Hels-
ingjaeyrar að taka höndum saman. Allt
þetta samstarf er auðveldara nú, eftir að
bæði löndin eru orðnir meðlimir Evrópusam-
bandsins, sem lítur mildum og gjöfulum
augum á allt svæðasamstarf. En samspil
Sjálendinga og Skánarbúa einkennist ekki
aðeins af samstarfi hins opinbera. Innfædd-
ir nýta sér einnig nágrennið á hinna ýms-
asta hátt.
Atvinnuskapandi ölflóð
Það tekur aðeins um tuttugu mínútur að
sigla með feijunni milli Helsingjaborgar og
Helsingjaeyrar. Þessa stuttu leið nýta
margir Svíar sér til að skreppa í verslunar-
ferð yfir til Helsingjaeyrar. Þrátt fyrir að
gengi sænsku krónunnar hafi lækkað um
fjórðung undanfarin ár miðað við hina fíl-
efldu dönsku krónu er enn eftirsóknarvert
fyrir Svía að versla í Danmörku. Og Hels-
ingjaeyri er auðvitað morandi af auglýs-
ingaskiltum, sem sérstaklega er beint til
Svía. Af þeim getur að lesa hvað það er
sem Svíar sækjast sérstaklega eftir. Svarið
er ótvírætt áfengi, en einnig er vinsælt að
kaupa kjöt og aðrar landbúnaðarvörur, þó
hagkvæmni þess hafa minnkað jafnt og
þétt undanfarin ár.
Sameining landanna tveggja í ESB býður
upp á ærna möguleika hvað innflutning á
áfengi varðar. Nú mega Svíar til dæmis
taka með sér heila fimmtán lítra af öli,
þegar þeir fara utan og skreppitúr yfir
sundið er auðvitað líka utanlandsferð.
Fimmtán lítrar af bjór eru margar flöskur,
kassavís af flöskum. Og með því að taka
nokkrar ferðir í einu yfir sundið er hægt
að byrgja sig ærlega upp. Því má sjá þarna
kunningja- og vinahópa, mest karla, með
handhæga vagna eða innkaupagrindur und-
ir verslunarvörurnar. Svíþjóðarmegin er
flöskunum svo rúllað að litlum flutningabíl-
um, eða bílum með aftanívagna, því það
er skiljanlega ekki hagkvæmt að fara í
svona ferð á litlum fólksbílum. Kominn yfir
til Svíþjóðar flæðir bjórinn danski svo yfir
Skán og nálæg héruð.
Þessi innflutningur hefur síðan skapað
vinnu Svíþjóðarmegin. Framtakssamur
Dani, búsettur í Málmey, sá sér hér leik
á borði með öllum þessum innflutningi og
um leið óvænt atvinnutækifæri. Dönsku
bjórflöskurnar falla ekki inn í sænska end-
urnýtingarkerfið, svo þarna fóru greinilega
miklar fjármunir, margar góðar og gildar
danskar krónur, í súginn, í formi flaskna,
sem Svíarnir hentu bara. Daninn hefúr því
gert samning við sænska búðareigendur í
Málmey og nágrenni um að þeir safni fyr-
ir hann flöskunum gegn smávægilegri
þóknun, 25 léttvægum sænskum aurum.
Hann safnar síðan flöskunum reglulega
og flytur þær yfir til Danmerkur, þar sem
hann selur þær fyrir þungvægar 1,25
danskar krónur, eða um 13,75 íslenskar.
í viðtali í danska útvarpinu nýlega sagði
Daninn framtakssami frá þessu, en var
ófús á að gefa upp hvað hann þénaði á
framtakinu. Af orðum hans mátti þó skilja
að upphæðin, sem hann hefði upp úr krafs-
inu á mánuði jafngilti ríflega 200 þúsund
íslenskum krónum. Aðspurður hvað hann
ynni við, sagði hann undrandi að þetta
væri auðvitað sín vinna.
Skattaflótti
En umferðin yfir sundið géngur einnig
fyrir sig á annan hátt. Þannig er mál með
vexti að dönsk laun eru yfirleitt hærri en
sænsk laun, en hins vegar eru sænskir
skattar dijúgum lægri, síðan að Svíar gerðu
róttæka skattkeifisbreytingu fyrir nokkrum
árum. Og hver er þá óskastaðan? Auðvitað
að vinna sér inn dönsk laun, en greiða
sænska skatta. Þetta hefur orðið til þess
að nokkur hópur Dana hefur flutt sig um
set yfir til Svíþjóðar og komið sér þar fyr-
ir, en haldið áfram að vinna í Danmörku.
Þar með er þessari kjörstöðu náð.
Þeir sem nýta sér þetta tækifæri til
hærri tekna eru fyrst og fremst ungt fólk,
ekki síst einhleypir karlmenn og einnig
barnlaust eldra fólk. Ungu mennirnir ætla
sér ekki að setjast að hinu megin við sund-
ið, heldur aðeins að hafa þar lögheimili í
nokkur ár, meðan þeir vinna sér inn fyrir
flottum bíl, kannski Volvo og/eða góðu
húsnæði í Kaupmannahöfn. Margir segjast
vera í Svíþjóð eins lítið og mögulegt sé.
Fjörið sé auðvitað meira í Kaupmannahöfn
en smábæ eins og Landskrona, sem er
hagkvæmt tii búsetu. Og svo eru það líka
þeir, sem láta sér nægja sænskt heimilis-
fang sem yfirskin, en búa í raun í Kaup-
mannahöfn. Auðvitað er svindlað á þessu
eins og öðru.
Og bæjarfélögin hinu megin við sundið
hafa einnig komið auga á þessa gæfulegu
landnema. Þau hafa komið sér upp kynn-
ingarskrifstofu rétt við aðkomu flugbát-
anna í Nýhöfninni og þar geta áhugasam-
ir skattaflóttamenn fengið allar nauðsyn-
legar upplýsingar, auk aðstoðar við að
koma flutningnum í gegn. Það tekur um
þrjá daga að útfylla pappíra, fá tilskylda
stimpla og blessun yfirvalda á báðum stöð-
um og þá eru lágu skattarnir komnir í
kring. Einn dag í viku kemur svo starfs-
maður sænsku skattstofunnar og reiknar
út skatta fyrir Dani, sem hugleiða skatta-
flóttann.
Og upphæðirnar eru ekki til að fúlsa
við og að sjálfsögðu þvi hærri, sem tekjurn-
ar eru hærri. Kona í góðri skrifstofuvinnu
hjá hinu opinbera í Kaupmannahöfn, en
þó ekki háttsett, hefur um 55 þúsund krón-
um íslenskum meira umleikis á mánuði
eftir flutninginn. Þetta er bæði það sem
hún sparar í skatt, en auk þess er húsaleig-
an lægri í Svíþjóð. Að meðaltali reiknar
skattstofumaðurinn með að Dani hafi
550-900 þúsundir íslenskra króna meira
til umráða á ári með því að búa og greiða
skatt í Svíþjóð. Fyrir bæjarfélögin eru
dönsku skattgreiðendurnir eins og sending
af himnum, því bæjarfélögin fá skattana,
en þar sem viðkomandi er venjulega
sjúkratryggður á þeim stað, sem hann
vinnur sér inn laun sín, þá fá dönsk yfir-
völd ánægjuna af að greiða til dæmis
sjúkrapening, barna- og foreldragreiðslur
og aðrar félagslegar greiðslur til skatta-
flóttamannanna. Auk þess sem bæjarfélög-
in sænsku aðstoða væntanlega danska
nýbúa við að flytja sig um set, bjóða þau
upp á ódýrt húsnæði í húsum, sem annars
standa auð.
Flóttamannastraumurinn er enn sem
komið er ekki mjög sýnilegur. Á Stór-Kaup-
inhafnarsvæðinu búa 1,5 milljónir og þeir
sem fluttu yfir til Landskrona síðastliðið
ár voru um 200 talsins. Tölurnar eru því
ekki sérlega skelfilegar fyrir dönsk yfir-
völd. Hins vegar búast ýmsir við að þegar
Eyrarsundsbrúin verði loksins orðin að
veruleika verði hún óspart notuð af skatta-
flóttafólki. Hvort svo verður skal ósagt lát-
ið, en freistingin er fyrir hendi. Og dönsk
skattayfirvöld geta lítið aðhafst. Eitt er að
reyna að sjá fyrir misnotkun á einstökum
skattareglum og stoppa í þau göt. Annað
er að stoppa flótta yfir í annað land. Þó
Danir hafi í fyrra gert ýtarlega skattkerfis-
breytingu, sem lækkaði skattana ofurlítið,
þá eru einstaka danskir stjórnmálamenn í
borgaralegu herbúðunum aftur farnir að
skrafa um skattalækkun í Danaveldi. Skat-
taflóttinn gæti verið ein af röksemdunum,
ekki síst af því að Kaupmannahafnarsvæð-
ið er svo illa statt að bæjarfélögin þar
mega illa við að missa góða skattgreiðend-
ur.
Fyrirspurnir sendist afgreiðslu Mbl. merktar:
„Spánn - 11660“.
Spánn
Af sérstökum ástæðum er til sölu 4ra herb. lúxus
sérbýli viö hreinustu strönd Spánar, Mar Menor.
Er tilbúið til afhendingar strax.
Frábært fyrir félagasamtök,
samhentar f jölskyldur eöa
einstaklinga.
Svæöið er í mikilli uppbyggingu
- íslendingum fjölgar ört.
Diners Club
korthafar og
söluaðilar
athugið
Frá og með 1. apríl mun Póstgíróstofan taka v/ð
þ/ónustu Diners Club af Islandsbanka.
Frá þeim tíma fiættir Islandsbanki
skráningu á sölunótum Diners Club.
Frá og með 1. maí nk. verður ekki hægt að
greiða kortareikninga frá Diners Club í Islands-
banka, eins og verið hefur. Jafnframt leggst
niður bein skuldfærsla á reikning korthafa í
Islandsbanka og ekki verður hægt að taka út
reiðufé i bankanum með Diners Club greiðslu-
kortum. Frá sama tíma verður greiðslumiðlun
til söluaðila hætt.
ÍSLANDSBANKI
- kjarni málsins!
9 SMÁ HJEM
Vlka í Kaupmannahöfn með eigin
baðherbergi og salerni, sjónvarpi,
bar, ísskáp og morgunmat, sameigin-
legu nýtísku eldhúsi og þvottahúsi.
Allt innréttað í fallegum byggingum.
Njóttu lúxus-gistingar á lágu verði
við Osterport st. Við byggjum á því
að leigja út herbergi til lengri tíma.
Skrifstofan er opin daglega kl. 9-17.
Verð fyrir herbergi:
Eins manns.......2.058 dkr. á viku.
Elns manns.........385 dkr. á dag.
Tveggja manna....2.765 dkr. á viku.
Tveggja manna......485 dkr. á dag.
Morgunverður er innifalinn i verðinu.
Hótel— íbúðir
með séreldhúsi, baöherbergi og
salerni og aögangi aö þvottahúsi.
Eins herbergis íbúð, sem rúmar einn,
2.058 dkr. á viku.
Eins herbergis íbúö, sem rúmar tvo,
2.765 dkr. áviku.
Eins manns íbúö m/eldunaraðstöðu,
sem rúmar tvo, 2.989 dkr. á viku.
Tveggja herbergja íbúð.
Verö á viku 3.486 dkr.
Tveggja herbergja íbúð.
Hótel-ibúð sem rúmar fjóra.
Verö á viku 3.990 dkr.
Morgunmatur er ekki innifalinn.
í okkar rekstri:
Tagensvej 43, Thorsgade 99-103,
2200 Kobenhavn N,
2ja herbergja hótel—íbúöir
sem rúma þrjá.
Meö sturtuklefa....2.198 dkr.
3ja herbergja......3.990 dkr.
HOTEL
9 SMÁ HJEM,
Classengade 40,
DK-2100 Kobenhavn O.
Sími (00 45) 35 2616 47.
Fax (00 45) 35 43 17 84.