Morgunblaðið - 02.04.1995, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 2. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
4
Chrysler
Stratus sérstak
lega stefnt á
Evrópumarkað
CHRYSLER kynnti síðan hinn
nýja Stratus á sýningunni í Genf
en hann er eiginlega arftaki Sara-
toga og fellur í stærð mitt á milli
Chrysler Neon sem kynntur var
hérlendis fyrir nokkru og Vision,
hins stærsta í flotanum. Þá kynnti
Chrysler einnig New Yorker sem
er byggður á sama grunni og
Vision. Stratus er væntanlegur
hingað til lands til kynningar í
síðasta lagi um sumarmál.
Stratus er teiknaður eftir sömu
megin stefnu og Vision þar sem
farþegarýmið er teygt fram á lág-
an framendann með mjög hallandi
framrúðu og afturrúðan á sama
hátt toguð eins aftarlega og unnt
er án þess að um hlaðbak verði
að ræða. Með þessu næst að gera
farþegarýmið stærra og virðist
það t.d. ekki koma alltof mikið
niður á farangursrýminu þótt það
mætti vissulega vera ögn stærra.
Með þessu móti er Stratus allur
ávalur og straumlínulagaður og
hinn ásjálegasti bíll. Stratus er
4,76 m langur (Neon er 4,36 m
og Vision 5,12 m) og hann vegur
1.350 eða 1.435 kg eftir véla-
stærðum.
Tvær vélar eru boðnar, tveggja
lítra, fjögurra strokka, 16 ventla
og 131 hestafl eða 2,5 lítra, sex
strokka, 24 ventla og 161 hestafl.
Hámarkshraði á að geta orðið 200
STRATUS er
mjúklega lagaður á alla
kanta og er afturendinn
talsvert hærri en lágur
framendinn.
Morgunblaðið/jt.
OLL aðstaða innan dyra er þægileg og virkar vel á væntanlega
ökumenn. Bíllinn er væntanlegur hingað til lands á næstunni.
og 210 km og eyðslan á jöfnum
90 km hraða 6,4 til 7,4 lítr-
ar. Fáanleg er bæði
fimm gíra handskipt-
ing og sjálfskipting.
Með Stratus er
Chrysler fyrir-
tækið sérstak-
lega að stefna á
Evrópumarkað
og er bílnum ætl-
að að ná þar góðri
fótfestu út á sérstakt
útlit sitt, stærð, hag-
kvæmni í rekstri, þægindi og
búnað og með góðum öryggisbún-
aði en til hans teljast m.a. líknar-
belgir fyrir ökumann og framsæt-
isfarþega. Forráðamenn Chrysler
segja að mikil rækt hafi verið
lögð við hvers kyns smáatriði,
alls um 300, við hönnun og út-
færslu. Eru m.a. nefnd atriði eins
og rofinn á rafstýrðu speglastill-
ingunni, hvernig hljóðið sé þegar
vélarhlíf er lokað og stærð og
þyngd kveikjulykils, allt þetta
þurfi vandlegrar athugunar við
áður en rétti frágangurinn sé
fundinn.
í Sviss kemur Stratus til með
að kosta frá 2,5 milljónum króna
og hérlendis er verðbilið 2,1 til 2,9
m. kr. eftir vélum og búnaði.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
KRISTINN Bjarnason, eigandi Ford 1947 vörubíls, undir stýri.
bílsins blöstu við. Þá bar að garði
Kristin Bjarnason, gamlan Ford-
áhugamann sem 18 ára gamall
hafði eignast sinn fyrsta Ford-
vörubíl. Æ síðan hafði hann heill-
ast af þessum bílum og í mörg
ár hafði hann haft augastað á
fallega Fordinum hjá Brynju. Fór
svo að Kristinn bjargaði bílnum
frá glötun, flutti hann uppí Star-
dal og geymdi þar í 20 ár. Þá var
bíllinn fluttur á nýjan leik til
Reykjavíkur þar sem hans beið
gagnger uppgerð og. Margir fær-
ir handverksmenn komu nálægt
uppgerðinni og ber þar sérstak-
lega að nefna Hjálmtý Sigurðsson
sem sandblés húsið, ryðbætti og
sprautaði. Ingimundur Benedikts-
son og Gunnlaugur Magnússon
sáu um tréverkið, Ragnar Jó-
hannsson smíðaði grind fýrir pall
og sturtu og Pétur Jónsson að-
stoðaði við kramið. Uppgerðin var
síðan kvikmynduð af Ingólfi Sig-
urðssyni og er sú mynd merkileg
heimild um góða uppgerð.
• Eitt af því sem bílaáhugamenn
taka strax eftir þegar þeir skoða
þennan glæsilega minnisvarða
gamallar verktækni er hvað vélin
er þýðgeng. Það sætir undrun
hvað þessar gömlu „flathead V-8
vélar voru hljóðlátar og í góðu
jafnvægi, þannig að vart heyrist
hvort þær eru í gangi. Vélar þess-
ar voru 239 kúbiktommur og
skiluðu 100 hestöflum, oggengu
jafn þýtt hvort sem þær voru í
fulllesta vörubíl á leið norður yfir
heiðar eða í yfirbyggðri rútu í
langferð með 25 manns um borð
og hlaðnar farangri. Þeir bflar
sem öðrum fremur einkenndu eft-
irstríðsárin voru vinnuhestar sem
þessir sem óku um malarborna
vegi landsins án þess að mögla
og mörkuðu um leið upphaf nú-
tíma samgangna á íslandi.
. ■
Om Sigurðsson
Ford 1947
vörubíll Brynju
ÁRIÐ 1913 birtist á íslandi sú
bílategund sem átti eftir að sanna
betur en nokkur önnur ágæti þess
fararskjóta sem leysa skyldi hest-
inn af hólmi sem þarfasti þjónn-
inn. Hér var á ferðinni bíll fram-
leiddur af brautryðjandanum
Henry Ford sem fyrstur gerði bíl-
inn að þeirri almannaeign sem
hann er i dag. Fordbílar streymdu
til landsins á árunum eftir fyrra
stríð og voru vörubílar þar í mikl-
um meirihluta, enda iðnbylting
hafin á íslandi og þörf fyrir mikil-
virk atvinnutæki. Eftir seinna
stríð komu til landsins fjölmargir
vörubílar af Ford-gerð og fór einn
þeirra í þjónustu járnvöru-
verslunarinnar Brynju við Lauga-
veginn.
YfirburAlr Ford
Henry Ford fæddist í Springfí-
eld í Bandaríkjunum árið 1863.
Rúmlegar þrítugur setti hann
saman sinn fýrsta bíl sem líktist
að mörgu leyti f|'ögurra hjóla reið-
hjóli. Eftir það var vegurinn varð-
aður til mikilsvirkrar bflafram-
leiðslu, grýttur í fyrstu enda
Henry skapmikill maður og erfíð-
ur í öllu samstarfí. Árið 1903
hófst framleiðsla Fordbfla, en það
er ekki fyrr en með tilkomu T-
Fordsins árið 1908 sem fjölda-
framleiðsla hefst og þá einkum
fyrir tilstilli færibandsins. Yfír-
burðir Ford í bandarískri bíla-
framleiðslu urðu slíkir á
næstu árum að á meðan
framleiddir voru sex Ford-
ar, rann einungis einn
Chevrolet af færi
bandinu hjá Gen-
eral Motors.
í júnímánuði
1913 flutti
Sveinn Odds-
son prentari
opinn T-Ford
blæjubíl til ís-
lands frá Vestur-
heimi, en þessi bíll átti
eftir að ryðja brautina fyr-
ir ört vaxandi straum bíla til
landsins. í september sama ár
kom svo annar Ford og skömmu
síðar fyrsti Overlandinn, en sú
tegund átti eftir að veita Fordin-
um harða samkeppni á næstu
árum. Sveinn varð fyrsti umboðs-
maður fyrir Ford á ís- landi, en
þegar hann flutt-
ist vestur um
haf árið
Margir komu nálægt
endurgerð bílsins
Árið 1947 festi járnvöruversl-
unin Brynja við Laugaveginn í
Reykjavík kaup á nýjum Ford-
vörubíl. Var hann sérpantaður
með einföldum dekkjum að aftan
svo hann slyppi inn í portið þar
sem glerslípunin var til húsa.
Næstu 20 árin flutti bíllinn allt
það sem til þurfti fyrir fyrirtækið,
enda voru hinir þriggja tonna
vörubílar einkar hentugir í verk-
efni fyrir meðalstór fyrirtæki sem
staðsett voru í þröngum götum
og portum eins og Brynja. Þegar
starfsdegi vörubílsins lauk fyrir
rúmum aldarfjórðungi var hann
seldur til ungra manna
sem hugðust gera
honum gott en ekki
fór betur en svo að
vélin frostsprakk
og döpur endalok
FORDINN kom aftur á götuna
fyrir þremur árum, þá jafngóður
sem nýr.
BÍLLINN var sérpantaður með einföldum dekkjum að aftan svo hann slyppi inn í portið þar
sem glerslípunin var til húsa. Myndin er tekin árið 1950.
FORNBÍLAR Á ÍSLANDI 6
1915 komst umboðið í hendur
Páls Stefánssonar. Strax árið
1913 var farið að nota Fordana
í leiguakstur og þegar Ford-vöru-
bílamir tóku að berast til landsins
var oftar en ekki smíðað á þá
boddý til fólksflutninga. Árið
1945 voru 1.200 bflar af Ford-
gerð á íslandi, þar af 750 vörubíl-
ar.
-1“