Morgunblaðið - 05.04.1995, Blaðsíða 4

4 B MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
KOSNINGAR 8. APRÍL
Hvers vegna viltu deyða
börnin, þingmaður?
ÞESSI spuming olli
mér talsverðu hugar-
angri fimmtudags-
kvöldið 23. marz, er
ég horfði á borgara-
fund Stöðvar 2, og
heyrði svör þriggja
þingmanna. Spurt var
hvort ekki mætti
stöðva fóstureyðingar
af félagslegum ástæð-
um, en þið þingmenn
sáuð ekki mikla
ástæðu til þess. Þing-
maður Sjálfstæðis-
flokksins, flokks sem
hingað til hefur sagst
standa fyrir frelsi,
sagði að vel hefði tek-
ist til við framkvæmd laganna. Já,
ef við lesum skýrslu Landlæknis-
embættisins frá 1991 sjáum við að
býsna vel hefur til tekist. Okkur
hefur tekist að fjölga fóstureyðing-
um frá árunum 1971 úr 203 í 670
á ári hveiju. Jú, framkvæmd lag-
anna hefur skilað árangri. Og Geir
H. Haarde segir að vel hafi til tek-
ist. Þingmaður kvennalista Kristín
Halldórsdóttir taldi það sjálfsagðan
rétt hverrar konu að eyða fóstri.
Að vísu taldi hún að fræðsluþáttur
laganna hefði brugðist að einhveiju
leyti. Svar framsóknarkonu fannst
mér svo loðið að ég var engu nær
um hennar afstöðu.
Hvað er eiginlega að gerast' í
okkar þjóðfélagi?
Veit enginn lengur hvað er rétt
og hvað er rangt?
Er mannslífið virkilega einskis
virði?
1 Fuglinn er þó friðaður yfir varp-
tímann, og það er til fólk sem vill
vemda hvali, fiskstofna og seli, en
hvað með fóstrin?
Hvers vegna setjum við lög, sem
hvetja móður til að eyða fóstri?
Hvers vegna vill móðir eyða
fóstri? Og af hveiju er þetta allt
svo sjálfsagt í okkar þjóðfélagi?
Segir ekki sjálf náttúran okkur
að eðli móður sé að annast barn
sitt og ala? Jafnvel skepnurnar beij-
ast til síðasta blóðdropa til að
vernda eigin afkvæmi. En hvað
heyrum við; Sjálfsagð-
ur réttur hverrar konu
að eyða fóstri ... og sú
framkvæmd hefur
reynst vel í okkar þjóð-
félagi.
Og þið viljið fá okkar
atkvæði til að stjórna
þessu landi. Ég segi að
sérhvér kristinn maður
sem gefur þessari
stefnu sitt atkvæði
hlýtur að afneita sínum
Drottni og frelsara.
Ég verð að segja þér
lesandi góður, að ég
fylltist gremju þarna
fyrir framan sjón-
varpstækið.
Síðan hélt umræðan áfram eins
og ekkert hefði í skorist og áfram
hljómaði innantómt „heimskulegt“
orðagjálfrið um velferðina.
Ég segi „heimskulegt", vegna
þess að það fólk sem telur sig geta
sest að veisluborði og svelt sín eig-
in börn, af því að það vill ekki að
Fóstureyðingar eiga
ekki rétt á sér, að mati
Kristins Asgrímsson-
ar, sem hér gagnrýnir
löggjöf um þetta efni.
ala þau né annast, það fólk er ekki
bara heimskt, heldur einnig sið-
ferðilega blint.
Og um það snýst einmitt þetta
mál, „fóstureyðingar af félagsleg-
um ástæðum“, það er ekki pláss
fyrir mitt eigið afkvæmi við mitt
borð. Þetta köllum við félagslegar
ástæður.
Biblían segir: Þegar óguðlegir
drottna, andvarpar þjóðin, en þegar
réttlátum íjölgar þá gleðst þjóðin
... ég veit ekki hvað það er sem
hljómar í þínum eyrum þessa dag-
ana lesandi góður,..., gleðihróp eða
andvörp. Eitt af boðorðunum sem
ég lærði í kristnifræði hjá biskupn-
um okkar var þetta: Þú skalt ekki
morð fremja.
Kannski þykir það úrelt eins og
svo margt annað í „nútímaþjóðfé-
lagi“.
Mig langar samt enn að vitna í
Biblíuna:
Sálmur 139:16: Augu þín sáu
mig, er ég enn var ómyndað efni,
ævidagar voru ákveðnir og allir
skráðir í bók þína, áður en nokkur
þeirra var til orðinn.
Orðskviðirnir 1.7. Ótti Drottins
er upphaf þekkingar...
Ef við teljum og játum okkur
kristna þjóð, eru þessi vers þá ekki
næg ástæða til að fella núverandi
fóstureyðingalög úr gildi.
Gæti verið að velferðin ykist
sjálfkrafa þá með blessun Guðs.
Er það ekki einkennilegt að það
eru álíka margir einstaklingar sem
undirgengust fóstureyðingu á ís-
landi og þeir sem bíða eftir glasa-
fijóvgun? Er það ekki líka merki-
legt að ef þú vilt ættleiða barn á
íslandi þá er það barn ófáanlegt.
Annars vegar eru fóstureyðingar
og hins vegar er barna beðið með
óþreyju. Hvar er heilbrigð skynsemi
i þessu máli?
Og ég spyr: Hvers vegna, þing-
maður?
Að lokum vil ég segja þetta: Það
er ekki sjálfsagður réttur hverrar
konu að eyða fóstri. Þó svo að ís-
lensk lög leyfi það í dag, þá þurfum
við öll dag einn að svara frammi
fyrir Honum, sem er íslenskum lög-
um æðri. Ef einhver sem les þessar
línur hefur lent í þeirri ógæfu að
fara í fóstureyðingu, þá vil ég benda
þér á orð Guðs í 1. Jóhannesar-
bréfi 1.9. Ef vér játum syndir vorar
þá er Hann trúr og réttlátur svo
Hann fyrirgefur oss syndirnar og
hreinsar oss af öllu ranglæti.
Guð er réttlátur Guð, en Hann
er einnig miskunnsamur Guð, og
sálmur 34.23, segir að: ...enginn
sá er leitar hælis hjá honum muni
sekur dæmdur. Sjónarmið höfundar
er að fóstur sé barn.
íslenska þjóð, gerum iðrun og
leyfum börnum okkar að lifa.
Höfunduv er búsettur í Keflavík.
_ Kristinn
Asgrímsson
Þjóðvaki mun
breyta tekju-
skiptingunni
GENGUR það í
siðvæddu samfélagi að
hálaunamaðurinn sé
einn mánuð að vinna
fyrir tveggja ára laun-
um láglaunamanns-
ins?
Nei, hér gilda engar
sanngjarnar leikregl-
ur, heldur frum-
skógarlögmálið, þar
sem hinir sterku klifra
upp eftir bakinu á
þeim veikari og hrifsa
til sín alla kökuna
nema molana, þannig
að láglaunafólkið á
ekki fýrir brýnustu
nauðþurftum. Síðustu
kjarasamningar staðfesta að eina,
ferðina enn ber hálaunafólkið
meira úr býtum eii láglaunafólkið
Við þurfum að hefja
til vegs og virðingar,
segir Marías Sveins-
son, breytt gildismat
í þjóðfélaginu.
og peningar skattborgaranna not-
aðir til að færa þeim betur settu
meiri kjarabætur.
Jöfnum lífskjörin
Mikil misskipting lífskjara í
þjóðfélaginu endurspeglast líka í
eignaskiptingu.
Samkvæmt framtölum sl. árs
eru um 9.800 hjón og einstaklingar
með að meðaltali nálægt 3 millj-
ónum króna í skuldir umfram eign-
ir. _
A sama tíma sýna skattframtök-
in að nokkur hundruð hjón og ein-
staklingar eiga hvert um sig að
meðaltali 103 milljónir í eignum
um framskuldir. Af
því eiga þau um 43
milljónir að meðaltali
hvert um sig í skatt-
fijálsum peningaleg-
um eignum, sem kerf-
ið er að velkjast með
árum saman hvernig
eigi að skattleggja.
Við finnum enga
peninga til að létta
skattbyrðina hjá lág-
launafólki, t.d. með
hækkun skattfrels-
ismarka sem ætti að
vera 71 þúsund krónur
í stað 57 þúsunda ef
þau hefðu haldið í við
framfærsluvísitöluna.
Síðan vefst það árum saman fyrir
kerfinu á tímum tækninnar hvern-
ig koma eigi á íjármagnstekju-
skatti, á 160 milljarða skattfijálsar
peningalegar eignir stóreignafólks.
Réttlátt skattakerfi
Forgangsverkefni Þjóðvaka,
hreyfingar fólksins, verður að
koma á slíkum skatti og nýta það
íjármagti til að lækka skattbyrði
láglaunafólks.
Við þurfum nýtt afl í þjóðfélag-
inu fyrir fólkið, þar sem gefið verð-
ur upp á nýtt, þar sem megin verk-
efnið verður að breyta skiptingu
þjóðarkökunnar og því siðlausa
umhverfi sem hér þrífst víða og
ég mun hér gera grein fyrir.
Við þurfum að hefja til vegs og
virðingar breytt gildismat í þjóðfé-
laginu, þar sem ábyrgð og jöfnuður
siðvædds samfélags er sett í önd-
vegi, þannig að allir geti lifað lífinu
með reisn. Við þurfum nýjar leik-
reglur, leikreglur siðvædds samfé-
lags. Það verður forgangsverkefni
Þjóðvaka, hreyfingar fólksins.
Höfundur er 18. maður á lista
Þjóðvaka í Reykjavík.
Marías
Sveinsson
Öflugri kvennabaráttu
með öflugum Kvennalista
eftir á? Ætla þær að samþykkja
kjaraskerðingar, skattahækkanir og
leggja stein í götu kvenna sem vilja
mennta sig, rétta þegjandi upp
höndina eins og Jóhanna Sigurðar-
dóttir gerði og koma svo á eftir og
segja: Eg barðist á móti þessu, það
voru hinir sem voru svo vondir.
Stefna Kvennalistans
KONUR hafa verið
mjög áberandi í þeirri
kosningabaráttu sem
nú er að renna sitt
skeið á enda, einkum
hér á höfuðborgar-
svæðinu. Það er mjög
ánægjulegt, enda
greinilegt að áherslur
hafa breyst. Umræðan
snýst í ríkara mæli um
launakjör kvenna, at-
vinnuleysi þeirra, stöðu
íjölskyldunnar og
menntamálin sem allt
brennur á konum. Við
hljótum þó að spyija
hvort alvara búi að
baki þessum skyndi-
lega áhuga á kjörum kvenna og
hvort líklegt sé að konur fái þann
styrk í þingsölum sem nauðsynlegur
er til að aðgerðir fylgi í kjölfar yfír-
Iýsinganna. Gömlu flokkarnir hafa
ráðið hér ríkjum allan lýðveldistím-
ann og þeir hafa hvorki sýnt það
né sannað að þeir séu vinir kvenna
í raun. Miklu frekar horfum við upp
á versnandi kjör, vaxandi launamun,
versnandi heilsu kvenna og hlutdeild
i stjórnkerfinu sem er miklu lakari
en gerist í nágrannalöndum okkar.
Ég get ekki hugsað þá hugsun til
enda hvar við stæðum ef sókn og
vörn Kvennalistans í
þágu kvenna hefði ekki
komið til.
Hver veröur hlutur
kvenna?
Ef svo heldur fram
sem horfir mun hlutfall
kvenna standa í stað,
jafnvel minnka ef
Kvennalistinn heldur
ekki sínum hlut. Al-
þýðuflokkurinn verður
væntanlega áfram með
tvær konur í sínu liði.
Alþýðubandalagið sem
að þessu sinni setur
launajafnrétti ofarlega
á blað býður aðeins
fram tvær konur sem eru í nokkuð
öruggum sætum. Þingkonum Fram--
sóknarflokksins ijölgar væntanlega
um eina, úr tveimur í þijár og ef
að líkum lætur verða Sjálfstæðis-
konur áfram fjórar. Þjóðvaki er
óskrifað blað, en líklega kemur hann
þremur til fjórum konum á þing.
Þetta gerir samtals 14-15 konur
en þær eru nú 16. Útkoma Kvenna-
listans ræður því úrslitum um það
hvort hlutur kvenna eykst, eða
minnkar, en þessar tölur sýna í
hnotskurn hver staða kvenna er í
gömlu flokkunum. Það er spurning
íslenzk kvennabarátta
hefur staðið í 100 ár,
segir Kristín Ast-
geirsdóttir, sem hvetur
til stuðnings við
Kvennalistann.
um lýðræði og eðlileg vinnubrögð
að konur séu álíka margar og karl-
ar á Alþingi. Þingið á að endur-
spegla þjóðina og þær skoðanir sem
þar hrærast og því fögnum við
Kvennalistakonur því ef konur
sækja í sig veðrið hvar sem það
gerist. Það sem skiptir þó mestu
máli er hvað þessar konur gera.
Beita þær sér i þágu kvenna eða
eru þær bundnar á flokksklafa.
Ætla þær að bíða eftir hugarfars-
breytingunni sem Davíð og Friðrik
boða? Ætla þær að bíða eftir því
að augu Halldórs opnist fyrir því
að sérstakra aðgerða er þörf til að
bæta stöðu kvenna? Ætla þær að
bíða eftir gildistöku þeirra örfáu til-
skipana Evrópusambandsins sem
snerta konur? Ætla þær að láta
vinnubrögð Ólafs og Svavars yfir
sig ganga og biðjast svo afsökunar
Það er hins vegar alveg ljóst hvað
við Kvennalistakonur ætlum að
gera. Við ætlum að setja launamál
kvenna á oddinn. Við ætlum að ráð-
ast gegn launamisréttinu og viljum
hækka lægstu laun. Við viljum að
mótuð verði atvinnustefna til langs
tíma og að á grundvelli hennar verði
unnið að rannsóknum, tilraunum og
nýsköpun. Við eigum að byggja á
því sem við eigum, jafnframt því
að leita nýrra leiða. Við viljum móta
mennta- og menningarstefnu og
setja aukið fé í skólakerfið sem er
grundvöllur þess að atvinnulíf og
menningin þróist og dafni. Við vilj-
um aðgerðir til að draga úr ofbeldi
í samfélaginu, einkum ofbeldi gegn
konum og börnum. íslendingar eru
langt á eftir öðrum þjóðum við
meðferð slíkra mála, hvort sem við
lítum á dómskerfið eða aðstoð við
fórnarlömbin og gerendurna. Of-
beldi er félagslegt vandamál um
leið og það er rándýrt heilbrigðis-
mál. Við viljum breyta áherslum í
heilbrigðismálum og leggja mun
meiri áherslu á forvarnir sem er
eina leiðin til að draga varanlega
úr kostnaði við heilbrigðisþjón-
ustuna. Við viljum bæta heilsu
kvenna enda gífurlegt hagsmuna-
mál þjóðfélagsins ekki síst vegna
þess að konur eru meiri hluti aldr-
Kristín
Astgeirsdóttir
aðra og því mjög brýnt að gamlar
konur verði við hestaheilsu á kom-
andi áratugum. Að lokum er það
meginmarkmið Kvennalistans að við
lifum í sátt við náttúruna, að við
leggjum okkar af mörkum til að
draga úr mengun, rányrkju og sóun
og skilum af okkur betra, grónara
og blómlegra landi.
Konur þurfa öfluga málsvara
Það hefur aldrei verið jafn brýnt
og nú að konur eigi sér öfluga
málsvara á Alþingi íslendinga. Við
höfum verið að ganga í gegnum
miklar þjóðfélagsbreytingar sem
gjörbreytt hafa stöðu fjölskyldn-
anna og enn meira er framundan.
Konur hafa sótt fram á mörgum
sviðum, en betur má ef duga skal.
Það þarf að standa vörð um áunnin
réttindi, jafnframt því að sækja
fram. Það þarf að bæta hag barna
og huga að einstökum hópum
kvenna svo sem fötluðum konum
og gömlum konum. Við verðum að
rétta hlut okkar á vinnumarkaðnum,
en það gerist ekki öðru vísi en með
öflugri samstöðu kvenna. Við
Kvennalistakonur viljum sjá raun-
verulegt kvenfrelsi, þannig að konur
geti valið sér sinn lífsfarveg óháð
hefðum, venjum ogtregðulögmálum
samfélagsins. íslensk kvennabar-
átta hefur nú staðið í um það bil
100 ár og hún mun halda áfram.
Við höfum hvorki tíma né efni á
að bíða eftir hugarfarsbreytingu
gömlu flokkanna, hvað þá bakslagi
og því er eina svarið öflugur stuðn-
ingur við Kvennalistann.
Höfundur skipar 1. sæti
Kvennalistans í Rcykjavík.