Morgunblaðið - 06.04.1995, Blaðsíða 50

50 FIMMTUDAGUR 6. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSEIMDAR GREIIMAR
Háskóli Islands ber ábyrgð á
Hagfræðistofnun Háskólans
MIKLAR umræður
um landbúnaðarmál
hafa átt sér stað á síð-
ustu misserum. Kemur
þar margt til, mikill
samdráttur hefur átt
sér stað í einstökum
greinum landbúnaðar
og tekjusamdráttur er
mjög mikill hjá stórum
hluta bænda. Þá hefur
mikið verið rætt um
stuðning hins opinbera
við landbúnaðinn, inn-
flutning á landbúnaðar-
vörum, og áhrif þess á
matvælaverð til neyt-
enda. Inn í þessa um-
Gunnar
Sæmundsson
ræðu hafa komið margir aðilar í þjóð-
félaginu, bæði tilkvaddir og aðrir.
Sumarið 1993 birti Hagfræði-
stofnun Háskóla íslands skýrslu um
samanburð á stuðningi við landbúnað
á Norðurlöndum. Þar kom fram að
þessi stuðningur væri mestur á ís-
landi.
14. nóvember 1993 var haldinn
árlegur fundur formanna búnaðar-
sambanda á landinu.
Þar var fjallað um þessa
skýrslu og þær umræð-
ur sem orðið höfðu um
hana. Fundurinn sam-
þykkti samhljóða eftir-
farandi ályktun:
„Til háskólaráðs Há-
skója íslands.
A undanfömum
mánuðum hafa farið
fram í þjóðfélaginu
miklar umræður um
málefni landbúnaðarins
frá ýmsum hliðum.
Þessar umræður voru
sérstaklega óvægnar og
ómálefnalegar þar sem
þær byggðust að verulegu leyti á
röngum fullyrðingum og óvönduðum
vinnubrögðum. Hagfræðistofnun
Háskóla íslands er á vissan hátt
ábyrg fyrir þessum umræðum þar
sem þær byggðust á niðurstöðum
skýrslu þeirrar, sem stofnunin vann
um neytendamál á Norðurlöndunum.
Fram hefur komið að þau vinnu-
brögð sem Hagfræðistofnun viðhafði
STEIKARTIL ÖOÐ
Mest seldu steikur a Islandi
Ljuffengar nautagríllsteikur á
495 KR.
Pá&kasmakk frá Góu
fylgir hverju barnahoxi.
uu/
Stendur til
9. apríl.
Jarlinn
~ V £ I T I N G A S T O F A ■
Sprengisandi
eru á engan hátt sæmandi fyrir
stofnun sem kennir sig við Háskóla
Islands, æðstu menntastofnun þjóð-
arinnar.
Þeir útreikningar sem gerðir voru
varðandi íslenskan landbúnað í fyrr-
greindri skýrslu byggðu á eldri
grunngögnum en notuð voru fyrir
hin Norðurlöndin, notuð var önnur
reikniaðferð fyrir ísland en fyrir hin
Norðurlöndin og þær ályktanir sem
dregnar voru af útreikningunum
voru óvísindalegar og rangar. Þá er
átt við að lagðar eru fram niðurstöð-
ur útreikninga um meintan hagnað
neytenda af því að opna alfarið fyrir
innflutning búvara og hætta öllum
opinberum stuðningi við landbúnað-
inn og þar með neytendur. Þessir
útreikningar eru gerðir án þess að
minnsta tilraun sé gerð til að gera
sér grein fyrir heildaráhrifum þessa
á efnahagslífið eða margþættu gildi
landbúnaðar fyrir þjóðfélagið.
Opnar umræður um málefni land-
búnaðarins eru nauðsynlegar á hveij-
um tíma, ekki síst á umbrotatímum
eins og nú standa yfir. Þær hljóta
hins vegar ætíð að vera vandmeðf-
amar og viðkvæmar, eðli málsins
samkvæmt, þar sem hér er verið að
i’ fjalla um grundvallaratriði í íslensku
samfélagi. Því er það ólíðandi, að
mati fundarins, að nafn Háskóla ís-
lands sé misnotað með þeim hætti
og gert var á sl. sumri þegar illa
unnum og óvönduðum gögnum var
gefin aukin þyngd með því að bera
þau á borð þjóðarinnar undir nafni
Háskólans.
Því beinir fundurinn þeirri fyrir-
spum til Háskólaráðs Háskóla ís-
lands hvort það sé sátt við þau vinnu-
brögð sem Hagfræðistofnun Háskóla
Islands viðhafði við vinnslu fyrr-
greindrar skýrslur og sé samþykkt
þeim ályktunum sem dregnar vom
af niðurstöðum hennar?“
Þessi ályktun var send Háskóla-
ráði nokkm eftir fundinn. Nú er upp
mnninn apríl á því Herrans ári 1995
og ekkert svar hefur komið. Það er
umhugsunarvert. Einhvem veginn
Innlend matvælaöflun
er, að mati Gunnars
Sæmundssonar, veiga-
mikill þáttur þess
að þjóðin standi á
eigin fótum.
hélt ég að jafn virðufeg stofnun og
Háskóli íslands og Háskólaráð svar-
aði þeirri spurningu sem fram er
sett með hógværum hætti í lok álykt-
unarinnar.
Við setningu Búnaðarþings 13.
mars 1995 sagði Halldór Blöndal,
• landbúnaðarráðherra m.a. í ræðu
sinni við það tækifæri:
„Þá mun í maímánuði birtast
skýrsla Efnahags- og framfarastofn-
unarinnar OECD í París um úttekt
sem stofnunin hefur gert á íslenskum
landbúnaði og gerir í fyrsta sinn
kleift að bera á raunhæfan hátt sam-
an stuðning við landbúnað hér og í
öðmm löndum. Enda þótt skýrslan
sé enn óopinber, get ég greint frá
því, að stuðningur við landbúnaðinn,
mældur á mælikvarða OECD og sem
að vemlegu leyti felst í reiknaðri
markaðsvemd, hefur minnkað meir
hér en í nálægum ríkjum síðustu ár
og er nú á svipuðu stigi og í Nor-
egi, Finnlandi, Sviss og Japan.
Skýrslan staðfestir það sem ég hélt
fram í deilum sem risu um þessi efni
fyrir tveimur ámm, og er því óhætt
að stinga undir stól margumræddri
skýrslu Hagfræðistofnunar Háskól-
ans sem marklausu plaggi."
Svo mörg vom þau orð ráðherr-
ans, en svo tregt sem Háskólaráði
er tungu að hræra um þetta verk
undirmanna eða samstarfsmanna
sinna við Hagfræðistofnun Háskól-
ans þá slakar Hagfræðistofnun
hvergi á klónni. Nýlega skilaði stofn-
unin fjórum skýrslum um áhrif inn-
göngu íslands í Evrópusambandið.
Verkbeiðandi var ríkisstjórn íslands.
Ein skýrslan var um landbúnað og
áhrif á matvælaverð hér á landi ef
ísland gerðist aðili að ESB. Niður-
staða Hagfræðistofnunar um það er
sú að verð á matvælum til- neytenda
muni lækka um nálægt því 35%.
I undangenginni kosningabaráttu
hampaði Alþýðuflokkurinn og eink-
um formaður hans, í fyrstunni mjög
þessum niðurstöðum. Hins vegar
slævðist þetta vopn mjög í höndum
formannsins þegar aðrir hagfræðing-
ar, m.a. starfsmenn Hagstofu Is-
lands, lögðu fram rökstudda gagn-
rýni á þetta verk Hagfræðistofnunar.
í sjónvarpsviðtali 29. mars sl. varði
talsmaður Hagfræðistofnunar, Guð-
mundur Magnússon, prófessor, nið-
urstöður stofnunarinnar. Hún hefði
notað sama vinnulag og OECD og
það væri takmarkað hvað Hagfræði-
stofnun gæti farið nákvæmlega í
útreikninga fyrir 700 þúsund króna
þóknun. I lokin tókst prófessornum
að leiða umræðuna út frá því máli
sem var til umræðu með því að segja
frá gömlum bónda sem taldi mestu
framfarir lífs síns hafa verið að eign-
ast gúmmístígvél.
Enn vil ég spyija Háskólaráð,
hvort það sé sátt við vinnubrögð
Hagfræðistofnunar skólans? Ég spyr
vegna þess að Háskóli íslands er
hluti af íslensku þjóðfélagi, sækir til
þess afl sitt og skilar því afli sínu.
Háskóli íslands hefur mátt þola mik-
inn niðurskurð á fjárveitingum frá
hinu opinbera, og þarf á fullum
stuðningi þjóðarinnar að halda til að
geta gegnt hlutverki sínu.
Ég óska Háskólanum þess að hann
eflist og fái þá fjármuni sem hann
þarf til að dafna, ekki veitir af að
efla menntun þjóðarinnars en til að
það takist þarf Háskóli Islands að
vera samstiga þjóðinni, verk þau sem
skólinn skilar verða að vera vönduð
og unnin af víðsýni. Því má t.d. ekki
gleyma að það er sameiginlegt mark-
mið þjóðarinnar að hún standi á eig-
in fótum, en það gerir hún einungis
með því að lifa á eigin auðlindum.
Innlend matvælaöflun, eftir því sem
hún verður stuhduð, er veigamikill
þáttur þjóðarinnar í því að standa á
eigin fótum.
Ég leyfi mér enn að vona að Há-
skólaráð svari bréfi því sem því var
sent fyrir meira en 16 mánuðum.
Höfundur býr í Hrútatungu.
Trespo-gólf
IMíðsterkt og fallegt gólfefni

Skrifstofuhúsnæði til leigu
300m2skrifstofuhúsnæði á 3. hæð á Suðurlandsbraut 4.
Einnig 200m2 lagerhúsnæði með stórum og
aðgengilegum lagerhurðum getur fylgt með ef vill.
Upplýsingar í síma
603883
á skrifstofutíma
Þanga
Hja
s
allar eiðir
KEA, Akureyri
Byko, Kópavogi
Húsosmiðjan, Reykjovik
K.B. Borgarnes
Tréverk Vestmonnaeyja
Jón Fr. Einarsson, Bolungarvík
Akur, Akranesi
12 AIU
ÁRYIttil)