Morgunblaðið - 12.04.1995, Blaðsíða 1
72 SÍÐUR B/C/D
86. TBL. 83. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 12. APRÍL1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Óttast nýja
mafíu
Róm. Reuter.
ÍTÖLSK yfirvöld hafa áhyggjur af
því að umsvif glæpasamtaka í suð-
urhluta landsins á alþjóðavettvangi
séu óðum að verða jafnmikil og
umsvif mafíunnar á Sikiley.
Bruno Silcari, æðsti saksóknari
Ítalíu í baráttunni gegn mafíunni,
sagði á blaðamannafundi í gær að
Ndrangheta-samtökin einokuðu nú
nær sölu á heróíni og hefðu nýtt
sér það tækifæri sem bauðst er
mafían átti í vandræðum. Á meðan
lögregluyfirvöld einbeittu sér að því
að uppræta mafíuna var starfsemi
Ndrangheta gefinn lítill gaumur.
Samtökin Ndrangheta eiga upp-
tök í Kalibríu en hafa fært út starf-
semina til allrar Ítalíu, flestra Evr-
ópuríkja, Bandaríkjanna og Ástral-
íu. Á síðustu öld var um leynileg
bændasamtök að ræða en að síðari
heimsstytjöldinni lokinni fóru sam-
tökin að einbeita sér að almennri
glæpastarfsemi, mannránum og
fjárkúgun. Talið er að félagar í
Ndrangheta telji um fimmtán þús-
und og skiptast samtökin í 160
ættir. Hafa um hundrað manns fall-
ið í innbyrðis átökum milli ætta í
borginni Reggio Calabria á undan-
fömum árum.
Silcari sagði að Ndrangheta
reyndi líkt og mafían að styrkja
stöðu sína með því að afla sér
tengsla í stjórnmálaheiminum.
Reuter
Bhutto í Hvíta húsinu
BENAZIR Bhutto, forsætisráð-
herra Pakistan, átti í gær fund
með Bill Clinton Bandaríkjafor-
seta í Washington. Clinton sagði
blaðamönnum að hann væri
sammála þeirri skoðun Bhutto
að Pakistanar hefðu verið með-
höndlaðir á óréttlátan hátt
vegna vopnakaupasamninga við
Bandaríkin. Pakistanar hafa
samið um kaup á vopnum fyrir
1,4 milljarða Bandaríkjadala og
hafa þegar greitt 600 milljónir
dala vegna kaupa á 28 F-I6-orr-
ustuþotum. Bandaríkjamenn
neita hins vegar að afhenda
vopnin vegna laga sem banna
viðskipti við ríki, sem grunuð
eru um að þróa kjarnorkuvopn.
Bhutto hefur gagnrýnt þessa
afstöðu harðlega og krafist þess
að Pakistanar fái peninga sína
endurgreidda hyggist Banda-
ríkjamenn ekki standa við sinn
hluta samningsins. Sagðist
Clinton ætla að hvetja Banda-
ríkjaþing til að sýna „sveigjan-
Ieika“ í málinu.
Rússar ráðast gegn uppreisnarmönnum
Hætta á versn-
andi sambúð
við íslömsk ríki
Dushanbe. Reuter.
RÚSSNESKAR herþyrlur gerðu í
gær aðra eldflaugaárás á tadsíska
uppreisnarmenn á landamærum
Tadsíkistan og Afganistan. Er tal-
ið að um 30 manns hafi fallið í
árásinni en í þeirri fyrri, sem gerð
var í gærmorgun, féllu 17 manns.
Þetta eykur hættuna á því að
Rússar dragist inn í enn ein átök-
in við íslamska uppreisnarmenn.
Rússar og fleiri aðildarþjóðir
Samveldis sjálfstæðra ríkja hafa
sent hermenn til eftirlits á landa-
mærunum vegna árása íslamskra
uppreisnarmanna á héraðið
Gorno-Badakhshan í Tadsíkistan.
Vopnahlé var samþykkt á síðasta
ári en uppreisnarmenn rufu það
fyrr á þessu ári í kjölfar þingkosn-
inga, sem þeir segja hafa verið
óréttlátar. Hafa uppreisnarmenn-
irnir komið sér fyrir í Afganistan
og gera þaðan árásir. I fyrrinótt
gerðu þeir árásir á landamæra-
verði, myrtu þijá og særðu fimmt-
án en alls hafa að minnsta kosti
29 landamæraverðir látið lífið í
átökunum. 170 uppreisnarmenn
féllu í átökunum.
Rússar í vanda
Bardagarnir sem blossað hafa
upp nú setja Rússa í mikinn vanda.
Rússnesk stjórnvöid, sem eiga í
stríði við íslamska uppreisnar-
menn í Tsjetsjníju, verða að
ákveða hvort þau eigi að flækja
sig í önnur átök. „Ef menn okkar
yfirgefa Tadsíkistan mun draga
mjög úr áhrifum Rússa í Mið-Asíu
og suðurlandamæri Rússlands
yrðu því sem næst opin,“ sagði í
rússneska dagblaðinu Krasnaja
Zveda. „Ef þeir verða áfram [í
Tadsíkistan], verða Rússar þá
efnahagslega og hernaðarlega
færir um að bera stríðsbyrðar í
Tadsíkistan, auk annarra vanda-
mála? Og jafnvel þó að þeir geti
það, verður Rússland þá ekki
„óvinur númer eitt“ gagnvart ger-
völlum hinum íslamska heirni?"
Hvatt til sáttafundar
Sáttasemjari Sameinuðu þjóð-
anna í átökum uppreisnarmanna
við tadsísk stjórnvöld, Úrúgvæ-
maðurinn Ramiro Piriz-Ballon,
sagði fréttamönnum að hann hefði
hvatt stríðandi fylkingar til að
samþykkja sáttafund sem haldinn
yrði á næstu dögum í Moskvu.
Sagði hann viðræðurnar á mjög
viðkvæmu stigi.
Að sögn Piriz-Ballon hafa Rúss-
ar og Imomali Rakhmonov, forseti
Tadsíkistan, fallist á tillögu hans
um fund í Moskvu en fulltrúar
uppreisnarmanna hafa ekki gefið
svar.
Vilja tengjast
Rúmeníu
STÚDENTAR í Chisinau, höfuð-
borg Moldóvu, hrópa slagorð á
mótmælafundi. Kröfðust þeir af-
sagnar ríkisstjórnar landsins og
að rúmenska yrði tekin upp að
nýju sem opinbert tungumál.
Reuter
Fiskveiðideila
ESB og Kanada
Reynt að
finna lausn
Brussel. Reuter.
SAMNINGAMENN Evrópusam-
bandsins og Kanada hittast á fundi
í dag. Verður mikil áhersla lögð á
að leysa fiskveiðideilu ríkjanna á
þeim fundi þar sem Kanadamenn
hafa ella hótað frekari aðgerðum
gegn spænskum togurum.
Samningamennirnir sátu á fund-
um í gær en nær engar fregnir hafa
borist af því hvað þar fór fram.
Segja embættismenn ESB það sýna
á hversu viðkvæmu stigi málið sé.
Spænsk stjórnvöld krefjast þess
að ESB fái helming þess 27 þúsund
tonna grálúðukvóta sem ákveðinn
hefur verið á miðunum fyrir utan
lögsögu Kanada. Spænskir embætt-
ismenn gáfu hins vegar í gær í fyrsta
skipti í skyn að hugsanlega væru
þeir reiðubúnir að sýna sveigjanleika
til að leysa deiluna. Sagði einn þeirra
í samtali við Reuters-fréttastofuna
að Felipe Gonzalez, forsætisráðherra
Spánar, hefði fallist á lægra hlutfall.
Jennifer Sloan, talsmaður kanad-
íska utanríkisráðuneytisins, sagði að
í raun hefði samkomulag náðst í
deilunni sl. miðvikudag. Viðræðurn-
ar nú snerust einungis um það
hvernig kynna ætti samkomulagið.
*
Aform austur-þýskra stjórnvalda
Stasi hugðist
handtaka tug'i
þúsunda borgara
Berlín. Reuter.
FYRRVERANDI austur-þýska
öryggislögreglan Stasi gerði á
sínum tíma áætlanir um að hand-
taka allt að 86 þúsund andófs-
menn og fólk sem gagnrýnt hafði
stjórnvöld, ef til alvarlegra upp-
þota eða óeirða kæmi.
Embættismenn hjá stofnun
þeirri, er geymir gömul Stasi-
skjöl, greindu frá því í gær að
allar 211 svæðisskrifstofur Stasi
voru reiðubúnar að setja upp
fangabúðir, umluktar gaddavírs-
girðingum og varðturnum, innan
sólarhrings eftir að skipanir bær-
ust um slíkt frá stjóminni í Aust-
ur-Berlín.
Þá var ætlunin að handtaka
einnig allt að 26 þúsund útlend-
inga, þar á meðal 855 diplómata
og blaðamenn er störfuðu í Aust-
ur-Berlín, ef neyðarástand brytist
út.
„Þessar aðgerðir hefðu ekki
einungis beinst gegn þekktum
andófsmönnum heldur öllum, sem
ekki voru ánægðir. Það hefði
hver sem er getað horfið," segir
Klaus-Dietmar Henke, sagnfræð-
ingur við Gauck-stofnunina í
Berlín.
Hann segir að rannsóknir á
skjölum hafi leitt í ljós að Stasi
hafí byijað að framkvæma í okt-
óbermánuði árið 1989, skömmu
áður en Berlínarmúrinn féll. Upp-
reisnin gegn stjórnvöldum hafí
hins vegar verið of langt á veg
komin. „Það voru hreinlega of
margir á götum Leipzig-borgar
árið 1989,“ segir Henke.
Stasi ætlaði þegar í stað að
fangelsa 2.955 einstaklinga ef til
óeirða kæmi og 10.726 átti að
setja í fangabúðir. Þá var búið
að skrásetja 72.258 einstaklinga
til viðbótar sem fylgjast átti
grannt með og handtaka ef þeir
virtust líklegir til mótmæla.
Fangana átti að geyma í tóm-
um fangelsum, veitingastöðum,
höllum og sýningarhöllinni í
Leipzig. í einum bæ höfðu tveir
bíiskúrar verið fráteknir í þessum
tilgangi. Ætlun Stasi var síðan
að starfsmenn öryggislögregl-
unnar myndu dulbúast sem fang-
ar til að komast að því hvað færi
fram innan veggja fangabúð-
anna. Búið var að hanna búninga
jafnt fyrir fanga og þá fanga sem
yrðu tilnefndir „hópstjórar".
„Þetta var allt skipulagt með
dæmigerðri þýskri nákvæmni,
það var ekkert svigrúm til tilvilj-
ana,“ segir Thomas Auerbach,
sem samdi skýrslu um málið.