Morgunblaðið - 12.04.1995, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
GREINAR
MIÐVIKUDAGUR12. APRÍL1995 C 7
Allur fiskur á markað
Þetta er sú krafa sem sjómanna-
samtökin hafa lagt aðal áherslu á
allt frá því að lög'um um verðlags-
ráð sjávarútvegsins var breytt árið
1991, sem gerði
ráðið í raun ónot-
hæft.
Þó krafan hafi
verið sett fram
með þessum hætti,
hefur ítrekað kom-
ið fram hjá a.m.k.
sumum samtökum
sjómanna að ýms-
ar leiðir að þessu
marki eru færar, m.a. til að tryggja
aðilum sem hafa bæði veiðar og
vinnslu á sinni könnu það, að þeir
hafi ráðstöfunarrétt á afla eigin
skipa. M.ö.o. þetta þarf alls ekki
að þýða það að hver fiskur skuli
undantekningarlaust fara í gegn
um húsnæði markaðanna, svo
fremi viðunandi verð fáist fyrir
aflann, sem m.a. tekur mið af
markaðsverði.
Umræður um útfærslu á fyrir-
komulagi sem flestir gætu sætt sig
við sbr. ofanritað, hafa á undan-
förnum árum oftsinnis farið af
stað, en ætíð strandað á afstöðu
LÍÚ.
Ágreiningurinn ætti
að vera óþarfur
Ágreiningur um þetta atriði
ætti í raun að vera óþarfur með
tilliti til þess að í samningum sjó-
manna og útvegsmanna eru skýr
ákvæði um að sjómönnum skuli
tryggt hæsta gangverð alls sem
aflað er. Það á kannski við um
þetta samningsákvæði það sama
og sum önnur sem í samningum
eru og fulltrúi útvegsmanna hefur
lýst yfir að aldrei hafi verið mein-
ingin að standa við, enda hafi það
verið tilkynnt um leið og það var
sett í samninga. Samstarfsnefnd
sjómanna og útvegsmanna sem
sett var á laggirnar sl. vor á grund-
velli bráðabirgðalaganna sem sett
voru á sjómenn í janúar 1994, var
tilraun til að freista þess að ná
fram einhverri lagfæringu þessara
mála, en því miður virðist sem sú
tilraun verði árangurslaus.
Nú hefur krafan um allan fisk
á markað enn einu sinni komist í
kastljós fjölmiðla, í tengslum við
ályktun og fyrirhugaðar aðgerðir
Sjómannasambands íslands, eftir
formannafund sambandsins nýver-
ið, sem hugsanlega leiðir til þátt-
töku annarra samtaka sjómanna í
aðgerðunum.
Fjölmiðlar leita að vanda til LÍÚ
Fjölmiðlarnir leita að vanda í
smiðju til formanns LIU, sem eins
og venjulega nær varla andanum
af vandlætingu, vegna þeirrar
ósvífni sem felst í ályktun um boð-
aðar aðgerðir, og kröfunni um
markaðssetningu afla.
Forsvarsmönnum sjómanna sem
eiga ekki annarra kosta völ en að
hlusta á svipaðan söng í hvert sinn
sem tilraun er gerð til að ná samn-
ingum við samtök útvegsmanna,
kemur málflutningurinn ekki á
óvart, en það hlýtur að koma fé-
lagsmönnum formannsins, a.m.k.
„Ég er sannfærður um
að landsbyggðar- og
fiskvinnslufólk frábiður
sér formann LÍÚ sem
talsmann," skrifar
Guðjón Armann
Einarsson hér. „Því
ef eitthvað hefur
bitnað á því fólki er
það tilkoma vinnslu-
skipa og tilfærsla á
aflaheimildum með
þeim hætti sem áður
er vikið að,“ segir hann
hinum almenna félagsmanni, á
óvart þegar hann í stað þess að
verja hagsmuni útgerðarinnar
(fiskseljenda), með því að beijast
fyrir sem hæstu fiskverði henni til
handa, tekur í staðinn til við að
veija hagsmuni gagnaðilans, fisk-
vinnslunnar (fiskkaupenda).
Skrítinn málflutningur
Reyndar tekur formaður LÍÚ
með málflutningi sínum einnig að
sér hagsmunagæslu landsbyggðar-
innar og fiskvinnslufólks þar, og
talar í föðurlegum tón um að ef
krafa sjómanna næði fram að
ganga yrði þar allt lagt í rúst.
Þetta er skrítinn málflutningur hjá
manni sem hefur verið einhver
mesti talsmaður fjölgunar vinnslu-
skipa og haldið því fram að með
því að færa vinnsluna út á sjó
næðist mest og best hagræðing
og í því væri framtíðin fólgin.
Umræddur formaður hefur einnig
verið helsti talsmaður frjáls fram-
sals á aflaheimildum, og ávallt
varið þann þátt laganna um stjórn
fiskveiða með kjafti og klóm, jafn-
vel þegar stærsti hluti aflaheimilda-
heilla byggðarlaga hefur verið
framseldur annað, í mörgum tilvik-
um til aðila sem safna að sér heim-
ildum, í krafti sterkrar fjárhags-
stöðu fyrirtækja sinna, fyrst og
fremst til að braska með þær
og/eða láta leiguliða veiða fyrir
einhliða ákveðið smánarverð. Til
viðbótar nýta þessir aðilar sér
ákvæði skattalaga til að auka enn
á gróða sinn vegna þessara svo-
kölluðu viðskipta.
VerðlagsráAIA
Ég er sannfærður um að lands-
byggðar- og fiskvinnslufólk frábið-
ur sér formann LÍÚ sem talsmann,
því ef eitthvað hefur bitnað á því
fólki er það tilkoma vinnsluskipa
og tilfærsla á aflaheimildum með
þeim hætti sem áður er vikið að.
Eins og áður sagði var lögum
um verðlagsráð sjávarútvegsins
breytt 1991, en fram að þeim tíma
var lágmarksfiskverð ákveðið i
ráðinu, og fyrirkomulagið var þá
venjulega þannig að tveir fulltrúar
seljenda (sjómenn og útvegsmenn)
og tveir fulltrúar kaupenda (fisk-
verkendur) tókust á um lágmarks-
verðið. Oftast gekk ekki saman
með aðilum og þá kom oddamaður
að ákvörðuninni og myndaði meiri-
hluta í ráðinu með öðrum hvorum,
seljendum eða kaupendum. Á þess-
um árum snérist málið um það að
sjómenn og útvegsmenn sameigin-
lega næðu að rökstyðja og beijast
fyrir eins háu fiskverði og nokkur
kostur var, umbjóðendum sínum
til handa.
Fulltrúi útvegsmanna í ráðinu
var til margra ára formaður LÍÚ,
sá hinn sami og nú finnur því allt
til foráttu að ná sem hæstu verði
fyrir afla fiskiskipa, til handa sömu
aðilum og á meðan vettvangurinn
var innan verðlagsráðs sjávarút-
vegsins. í mínum huga hefur það
ætíð verið svo að því hærra verð
sem fiskiskip fær fyrir afla sinn,
þeim mun betri verður afkoma
útgerðarinnar.
FormaAur LÍÚ spornar viA
hækkun á fiskverAI
Þetta virðist hins vegar ekki
vera sjónarmið formanns LÍÚ,
heldur þvert á móti. Nú hamast
hann sem best hann getur til að
sporna við hveiju því sem hugsan-
lega leiddi til hækkunar á fiskverði
til sjómanna og útgerðar.
Maður spyr sjálfan sig þegar
maður heyrir málflutning af þessu
tagi, í þágu hvers formaðurinn
talar og hagsmuni hverra hann er
að veija. Eitt er víst, það er útilok-
að að málflutningur af þessu tagi
þjóni hagsmunum útgerðar eins
og hún hefur verið skilgreind til
þessa. Þegar hins vegar formaður
LÍÚ er að veija þá afstöðu samtak-
anna um að vera ekki sammála
sjómönnum um að selja afla á
mörkuðum og tryggja þar með
hæsta verð, eða tryggja viðunandi
verð með öðrum hætti eru rökin
þau að sú afstaða hafi verið tekin
þegar verðlagsráðið í sinni fyrri
mynd var lagt niður, að samtökin
hefðu ekki afskipti af verðlagningu
sjávarafla, m.ö.o. þau kysu að vera
hlutlaus, þar sem verðið hafi verið
gefið frjálst, og afskipti af verð-
lagningu því óþörf.
Hlutleysið sem hér er flúið á bak
við er raunar afar furðulegt, því
það á eingöngu við þegar málið
snýr að því verði sem sjómenn eiga
að fá, en er kastað fyrir róða þeg-
ar kosið er að draga málefni lands-
byggðar eða fiskvinnslufólks inn í
umræðuna.
Það er kannski svo í huga for-
manns LÍÚ að það að styðja ein-
hliða ákvarðanir fiskkaupenda um
verð á sjávarafla sé hlutleysi, en
því fer fjarri að svo sé í hugum
sjómanna. Sjómenn eru eigendur
hluta þess sem aflað er, og það
eru lágmarksmannréttindi að geta
haft áhrif á það á hvaða verði sá
afli er seldur.
Höfundur er frnmkvæmdastjóri
Skipstjóra- og stýrimannafélags-
ins Oldunnar.
Loðnuvertíðinni að ljúka
LOÐNUVERTÍÐ er nú að
lMpsfll lílílílílíi í vpfi1f* öllum líkindum lokið að
íviebiu idiiuau 1 veiur þessu sinni Síðustu skipin
voru að tínast inn með slatta
um helgina og ekki vitað til
þess að þau haldi til veiða
á ný. Heildarveiði íslenzkra
skipa á loðnuvertíðinni varð alls um 733.340 tonn og verður vertíðin því
að teljast nokkuð gjöful, þrátt fyrir að veiðar hafi dottið alveg niður
mánuðum saman frá hausti og fram yfir áramót. íslenzki kvótinn náðist
allur, en ekki tókst okkur að veiða eftirstöðvar Norðmanna og Grænlend-
inga. Því voru óveidd um 104.500 tonn af leyfilegum kvóta nú.
á Eskifirði og hjá
Vinnslustöðinni hf.
Loðnuaflinn á vetrarvertíð varð
alls 522.000 tonn, en sumar- og
haustvertíðin skilaði okkur aðeins
211.000 tonnum. Auk þess lönduðu
erlend skip hér rúmlega 33.000
tonnum síðsumars í fyrra. Verk-
smiðjurnar tóku því á móti um
767.000 tonnum til vinnslu á vertíð-
inni samkvæmt bráðabirgðatölum
frá Samtökum fiskvinnslustöðva.
Samkvæmt bráðabirgðatölum SF
tóku tvær verksmiðjur á móti meiru
en 50.000 tonnum af loðnu á vetrar-
vertíðinni eða hvor um sig meiru en
10% af heildaraflanum. Vinnslustöð-
in í Vestmannaeyjum tók á móti
tæplega 54.000 tonnum og Hrað-
frystihús Eskifjarðar tók á móti
rúmlega 53.000 tonnum. SR Mjöl á
Seyðisfirði var með 49.000 tonn og
Síldarvinnslan í Neskaupstað með
42.000 tonn.
Tuttugn manns
luku pungaprófi
ÁÐUR en verkfall kennara hófst
hinn 17. febrúar sl. luku tuttugu
nemendur 30 rúmlesta réttinda-
námi, pungaprófi, á kvöld- og
helgarnámskeiði Stýrimannaskól-
ans í Reykjavík. Á skólaárinu hafa
þá 43 lokið þessu prófi frá Stýri-
mannaskólanum. Síðasta 30 tonna
námskeiðið á skólaárinu er nýlega
byijað og lýkur því í byijun maí.
Á myndinni eru talið frá vinstri:
Fremri röð: Harald Holsvik kenn-
ari, Sigríður Ragna Sverrisdóttir,
Guðjón Ármann Eyjólfsson skóla-
meistari, Benedikt Blöndal kenn-
ari, Friðgeir Snæbjörnsson.
Aftari röð: Arngrímur Her-
mannsson, Kristján Þór Haralds-
son, Gunnar Ólafsson, Björn Krist-
jánsson, Guðmundur Tryggvason,
Auðunn Ragnarsson, Gísli Sævar
Guðmundsson, Jóhann Þorfinns-
son, Ingvar Engilbertsson, Björn
Gíslason, Ólafur Hans Ólafsson
og Eyjólfur Þór Kristjánsson.
Auk þess luku prófinu: Alex-
ander Helgason, Flosi Skaftason,
Hermann Sigfússon, Guðjón Ól-
afsson, Jakob Freyr Jakobsson og
Baldvin Einarsson.
Kennsla í Stýrimannaskólanum
í Reykjavík
Eftir verkfall kennara, sem lauk
28. mars sl., hófst kennsla 30.
mars og mættu allir nema fjórir
nemendur aftur í skólann. Kennt
hefur verið á laugardögum, nema
kjördaginn 8. apríl. Kennsla er
alla dymbilvikuna, nema bæna-
dagana og laugardaginn fyrir
páska.
Kennsla fyrir vorprófin lýkur
laugardaginn 13. maí og er
kennsla á vorönn þá einni viku
styttri en var áður áformað. Nem-
endur farmannadeildar fara á skír-
dag í siglingu með skipi Eimskipa-
félagsins, Bakkafossi, til Færeyja.
Sjóferðin er námsferð í umsjá
kennara, en þó styttri en undanf-
arin ár og verða nemendur komn-
ir aftur úr ferðinni þriðjudaginn
18. apríl nk. þegar kennsla hefst
aftur.
Stýrimannaskólanum verður
slitið 2. júní nk. og er það hálfum
mánuði síðar en var áður áætlað.
VOGIRsem VITerí..!
$
Sölu- og þjónustuumboð:
’ ílSi
msmm
SlÐUMÚLA 13.108 REYKJAVÍK (91) 882122;
V
... Stórar og smáar vogir í úrvali.
PÓLS Rafeindatvörur hf„ I:
Krókaleyfisbátur
með tilheyrandi búnaði óskast til kaups.
-■ -■ • skipasala Suðurlandsbraut 50 R
1 • fjármálaþjónusta simi 91 88 22 66
V'l'-l-ALJ • viðskiptaráðgjöf fax 91 88 94 65
UNIVERSAL
Vestfirskir sjómenn
„Stuðningur í steinbítsstríðinu“
Staðgreiðum við afhendingu í Faxalón hf.,
Hafnarfirði, fersk steinbítsflök með roði
kr. 180 kr/kg.
Hafið samband við Guðmund eða Hörð
Bragason.
G. Ingason hf. útflutningur,
Fornubúðum 8, Flensborgarhöfn,
220 Hafnarfirði, s. 6563525, fax
565-4044, GSM 989-27020, bs.
985-27020.