Morgunblaðið - 20.04.1995, Blaðsíða 2

2 C FIMMTUDAGUR 20. APRÍL 1995
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
HINN glæsilegi frystitogari Skagstrendings, Arnar HU-1, hefur reynst fyrirtækinu þungur í skauti
vegna mikil fjármagnskostnaðar.
Skagstrendingur
með 82 milljóna tap
TÆPLEGA 82 milljóna tap var hjá
Skagstrendingi á síðasta ári eftir að
tekið hafði verið tillit til tæplega 13
milljóna óreglulegra gjalda. Á árinu
1993 nam heildartap félagsins 258
milljónum og stafaði það að stærst-
um hluta af gengistapi vegna gengis-
fellingar það ár.
Rekstrarafkoma félagsins versnaði
hins vegar á síðasta ári og nam
rekstrarhagnaður fyrir flármagns-
kostnað og afskriftir um 207 millj-
ónum samanborið við 289 milljónir
árið 1993. Samkvæmt frétt frá Skag-
strendingi má rekja versnandi rekstr-
- arafkomu til 31 milljónar taps af
rekstri ís- og saltfísktogarans Amars
II HU-101, verulegra gjaldfærðra
| endurbóta á frystitogaranum Amari
HU-1, minni afla á seinni hluta ársins
og lægra verðs á afurðum félagsins.
Bókfærðar afskriftir á árinu 1994
námu 182 milljónum en þar af nema
afskriftir af keyptum framtíðarveiði-
réttindum tæplega 97 milljónum.
Afskriftir á árinu 1993 námu hins
vegar 225 milljónum. Á síðustu fímm
árum hefur félagið afskrifað keypt
framtíðarveiðiréttindi fyrir alls 407
milljónir og er bókfært verð þeirra
nú um 150 milljónir.
Rekstrarhagnaður félagsins fyrir
fjármagnsliði nam samtals um 25
milljónum en á árinu 1993 var rekstr-
arhagnaður 63 milljónir. Nettófjár-
magnsgjöld námu alls 93 milljónum
og tap af reglulegri starfsemi nam
því tæplega 69 milljónum samanbor-
ið við tæpar 25 milljónir árið áður.
Eigið fé í árslok nam alls 236
milljónum en heildarskuldir 1.619
milljónum. Eiginfjárhlutfall var
12,7%. Veltufé frá rekstri nam alls
97,5 milljónum.
Vonast eftir hagnaði í ár
Skagstrendingur gerði út tvo
frystitogara Arnar HU-1 og Örvar
HU-21 á árinu svo og saltfisktogar-
ann Arnar II HU-101. Afli þeirra á
árinu varð alls 7.797 tonn en þar
af veiddu skip félagsins 1.940 tonn
utan landhelginnar.
Amar HU-1 er með mestan kvóta
allra togara landsins eða samtals
3.666 þorskígildistonn og Örvar
HU-21 er í 11. sæti með 2.199
þorskígildistonn. Nýlega var keypt
veiðileyfi fyrir Arnar HU-101 og er
stefnt að því að gera skipið út á
rækjuveiðar í framtíðinni. Samtals
hefur fyrirtækið yfír að ráða 6.820
þorskígildistonnum á yfirstandandi
kvótaári.
Skagstrendingur gerðist aðili að
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna um
síðustu áramót í því skyni að treysta
sölu afurða félagsins og styrkja þró-
un á frekari vinnslu um borð í skipun-
um. Ávinningur hefur þegar skilað
sér vegna framleiðslu í verðmætari
pakkningar en áður var mögulegt.
Unnið að endurskoðun
rekstrar og eigna
Rekstur félagsins það sem af er
þessu ári bendir til að félagið hafí
þokkalega möguleika til að skila
hagnaði miðað við óbreyttan rekstur.
Unnið er að endurskoðun á öllum
þáttum rekstrar og efnahags með
það meginmarkmið í huga að lækka
skuldir og auka nýtingu eigna.
„Við erum mjög óánægðir með
útkomuna á síðasta ári og jafnframt
höfum við áhyggjur af miklum skuld-
um,“ segir Óskar Þórðarsson, fram-
kvæmdastjóri Skagstrendings. „Við
erum ekki sáttir við það að félagið
sé í jafnmikilli fjárhagslegri spenni-
treyju og raun ber vitni. Hér eru
gífurlega miklar eignir og félagið á
mjög mikið dulið eigið fé. Það kemur
til greina að Iosa um eignir og selja
jafnvel skip og kvóta til að minnka
skuldir. Hugsanlega er hægt að nýta
kvótann betur og ná fram meiri
framlegð eða sækja hann með ódýr-
ari skipum."
Lufthansa hafði betur í valdabaráttu
Nýr forstjóri
hjá Cargolux
NYR forstjóri hefur verið ráðinn hjá
Cargolux, tæpu ári eftir að forstjóri
félagsins til tólf ára, Sten Groten-
felt, sagði upp störfum. Nýi forstjór-
inn, Heiner Wilkens, starfaði lengi
hjá þýska flugfélaginu Lufthansa
sem á fjórðungshlut í Cargolux.
Leit að nýjum framkvæmdastjóra
Cargolux hefur staðið yfír frá sl.
hausti og margir voru nefndir til
sögunnar. í febrúar sl. skýrði Morg-
unblaðið frá því að þrír kæmu til
greina í stöðuna, þar á meðal Þórar-
inn Kjartansson, framkvæmdastjóri
Nortran hf., umboðsaðila Cargolux
á íslandi. Það dróst fram til 10.
apríl að ráða nýjan framkvæmda-
stjóra Cargolux, enda náðist ekki
samstaða innan stjórnar félagsins
um arftaka Grotenfelt.
Hagsmunareipitog
„Mér skilst að undir lokin hafi
valið staðið á milli mín og Wilkens,"
sagði Þórarinn í samtali við Morgun-
blaðið. „Af hálfu Lufthansa, sem á
25% í Cargolux auk þess að vera
hluthafi í Luxair sem á önnur 25%,
var lögð mikil áhersla á að „þeirra"
maður yrði ráðinn í framkvæmda-
stjórastöðuna.
Eigendur 50% hlutafjár í Cargol-
ux eru hins vegar ýmsir bankar og
aðrir aðilar í Lúxemborg og af þeim
voru margir sem töldu óheppilegt
að Lufthansa fengi slík ítök í félag-
inu. Þarna átti því sér stað ákveðið
hagsmunareipitog sem gerði að
verkum að það dróst að komast að
niðurstöðu í málinu.“
Þórarinn sagðist vona að Cargol-
ux fengi áfram að halda sjálfstæði
sínu þó nú væru komin bein og ódul-
in tengsl við Lufthansa.
„Það kom mér skemmtilega á
óvart síðasta haust þegar þetta mál
kom upp. Upphaflegi listi þeirra sem
komu til greina í starfið var langur
og það er heiður að hafa verið jafn-
lengi inni í myndinni og raun bar
vitni,“ segir Þórarinn. „Ég var reiðu-
búinn að taka þetta starf að mér,
en úr því að svona fór held ég áfram
á minni braut. Þar hef ég nóg fyrir
stafni."
Útflutningsverðlaun
afhent á Bessastöðum
FORSETI íslands, frú Vigdís
Finnbogadóttir, mun í dag,
fimmtudaginn 20. apríl, afhenda
Útflutningsverðlaun Forseta ís-
lands við hátíðlega athöfn á
Bessastöðum. Verðlaunin eru veitt
í samráði við Útflutningsráð ís-
lands.
Útflutningsverðlaun Forseta
íslands eru nú veitt í sjöunda sinn.
í fyrra fékk Sæplast hf. á Dalvík
verðlaunin, en áður hafa fyrirtæk-
in Íslenskar sjávarafurðir hf., Öss-
ur hf., Fiugleiðir hf., Marel hf. og
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
hlotið þessa viðurkenningu.
Útflutningsverðlaunin eru veitt
í viðurkenningarskyni fyrir mark-
vert framlag til eflingar útflutn-
ingsverslun og gjaldeyrisöflun ís-
lensku þjóðarinnar. Úthlutunar-
reglur kveða á um að verðlaunin
skuli veitt fyrirtækjum eða ein-
staklingum, íslenskum eða erlend-
um, fyrir árangursríkt starf að
útflutningi á íslenskum vörum og
þjónustu til annarra landa. Veiting
verðlaunanna tekur mið af verð-
mætisaukningu útflutnings, hlut-
deild útflutnings í heildarsölu,
markaðssetningu á nýjum mörk-
uðum og fleiru.
AÐALFUNDUR 1995
Aöalfundur Granda hf. verður haldinn föstudaginn 28. apríl 1995 í matsal fyrirtækisins aö Norðurgarði, Reykjavík og
hefst fundurinn kl. 17:00
DAGSKRÁ
1. Venjuleg aöalfundarstörf skv. 18.gr.
samþykkta félagsins.
2. Breytingar á samþykktum félagsins
til samræmis viþ lög nr. 2/1995
um hlutafélög.
3. Tillaga um breytingu á 3. gr. samþykkta
félagsins um heimild til stjórnar til aö
hækka hlutafé meö sölu nýrra hluta.
4. Önnur mál, löglega upp borinn.
STJÓRN GRANDA HF.
GRANDI HF. NORÐURGARÐI, 101 REYKJAVÍK
Nýtt lánshæfismat
fyrir sveitarfélögin
Ný úttekt Handsals leiðir í ljós að aðeins 4 sveitarfélög af
31 voru með jöfnuð milli tekna og gjalda á árunum 1990-1993
HANDSAL hf. vinnur nú að sér-
stöku lánshæfismati fyrir 31 bæj-
ar- og sveitarfélag sem byggir á
nýrri skýrslu fyrirtækisins um
stöðu og rekstur þeirra á árunum
1990-1993. Ilverju sveitarfélagi
verður gefín sérstök einkunn um
lánshæfi þar sem ekki verður að-
eins tekið tillit til fjárhagslegrar
stöðu þeirra heldur einnig mann-
fjöldaþróunar, stærðar, söluhæfni
bréfanna á markaði o.s.frv.
Að sögn Pálma Sigmarssonar,
framkvæmdastjóra Handsals,
verður í lánshæfismatinu reynt að
áætla vaxtabil milli traustustu
sveitarfélaganna og þeirra sem
hafa lakara lánstraust. Hann segir
að stór skuldug sveitarfélög þurfi
að greiða um 0,3% hærri ávöxtun
en þau sem betur standi. „Ávöxt-
unarkrafan er núna á bilinu
5,9-7%. Bestu sveitarfélögin
greiða kringum 5,9% raunávöxtun
eins og Garðabær og Akranes.
Hreppimir greiða 6,5-7% ávöxtun
en stærri sveitarfélög 5,9-6,4%
ávöxtun."
Pálmi sagði aðspurður um hvort
breytingar verði hugsanlega á
lánskjörum sveitarfélaga í kjölfar
slíks mat að þetta mat hefði verið
huglægt hingað til því verðbréfa-
fyrirtækin verðleggðu skuldabréf
sveitarfélaga á eftirmarkaði.
Samanburður
í skýrslu Handsals er m.a. gerð-
ur samanburður á þróun íbúa-
fjölda, skatta, fastafjármuna,
heildarskulda, vaxtagreiðslna,
reksturskostnaði og hinna ýmsu
málaflokka á árunum 1990-1993.
Þar kemur t.d. í ljós að íbúum á
Seyðisfírði hefur fækkað um 10%
á þessu tímabili meðan íbúum hef-
ur fjölgað um 10% í Mosfellsbæ
og um 11% í Hafnarfírði.
Þá kemur í ljós að árlegir skatt-
ar á íbúa voru á bilinu 89-127
þúsund kr. 1993. Skattar eru
hæstir á Seyðisfirði á hvern íbúa
en lægstir í Kópavogi. Hins vegar
hafa skattar á hvern íbúa hækkað
mest í Hafnarfirði eða um 23%
en lækkað um 14% í Reykjavík.
Þá er töluverður munur á fasta-
fjármunum á hvern íbúa og voru
þeir mestir í Reykjavík árið 1993
eða 661 þúsund kr. en lægst á
Akranesi eða 105 þúsund kr.
Skuldastaðan er sömuleiðis mjög
misjöfn. Heildarskuldir á hvern
íbúa eru 274 þúsund í Vestur-
byggð/Patrekshreppi en einungis
52 þúsund á Egilsstöðum. Nema
árlegar vaxtagreiðslur allt að 20
þúsund krónum í Snæfellsbæ/Ól-
afsvík en einungis 1.300 krónum
á Dalvík. Sömuleiðis er kostnaður
við yfirstjórn mjög mismunandi. í
Snæfellsbæ/Ólafsvík er þessi
kostnaður 17 þúsund krónur en
um 3.400 krónur í Reykjavík.
Þá vekur Handsal athygli á því
að einungis 4 sveitarfélög ná jöfn-
uði í tekjum og gjöldum. Öll hin
stofna til skulda á tímabilinu.